Tíminn - 31.01.1959, Blaðsíða 6

6
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur 1 Edduhúsinu viO Lindargötn
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(skrifstofur, ritstjórnin og blaðamenn?
Auglýsingasími 19 523. - Afgreiðslan 12323
Prentsm. Edda M. Simi eftir kL 18: 13949
Hallabandalagið
í ÚTVARPSUMRÆÐUN-
um, sem fóru fram á miðviku
dagskvöldið, komst Eysteinn
Jótisson vel og hnyttilega að
orð'i, þegar hann kallaði sam
tök þau, er nú standa að
ríkisstjórninni, hallabanda-
lagið.
Svo augljóslega er nú
stefnt að stórfeldum halla
ríkissjóðs og Útflutnings-
sjóðs, aö fyrirsjáánlegur er
stórfelldur halli ríkisbúskap-
arins á þessu ári. Ríkisstjórn
in hefur þegar játað, að 150
millj. kr. halli veröi á útflutn
ingssjóði, þrátt fyrir ítrustu
tekjuáætlun og svipaðar lán
tökur og í fyrra. Eftir er að
bæta á fjárlögin hækkunum
vegna launauppbóta til opin
berra starfsmanna. Eins og
málin standa i dag, er raun-
verulegur halli á útflutnings
sjóði og fjárlögunum alltaf
yfír 200 millj. kr.
Stjórnarflokkarnir hafa
enn ekki bent á nein raunhæf
ráð til að leysa þennan
vanda. Alþýðuflokkurinn tal-
ar um að lækka íramlög til
verklegra framkvæmda út
um land, en Sjálfstæðisflokk
urinn telur sig ógjarnan geta
fallizt á, að fyrir kosningarn
ar og kjördæmabr. Um hitt
virðast báðir flokkar aftur
á móti sammála, að hækka
tekjuáætlunina, þó án nýrra
álaga, en í raun og veru er
það hið sama og að fela tekju
hallann fram yfir kosningar.
há tala báðir flókkarnir
borginmannlega um það að
eyða strax tekj uafgangi ríkis
ins frá 1958 í niðurgreiðslur
og nota tafarlaust þann
gjaldeyri, sem fæst fyrir fisk
birgðir, er voru í landinu um
áramótin. Helzta von þeirra
til þess að' geta fleytt sér
eitthvað um stund, byggist
þannig á arfinum frá fyi’rv.
rikisstjórn.
Hyggileg-t er það hinsvegar
ekki að ætla að stefna að þvi
að minni birgðir eða tilsvar-
andi gjaldeyrir sé handbær
um næstu áramót en var um
áramótin. Þvert á móti væri
skynsamlegt að stefna að
því gagnstæða, enda talaði
forsætisráöherra um nauð- i
syn þess í áramótaræðu
sinni, að safnað yrði gjaldeyr
isvarasjóði. Stjórn hans hef
ur hins vegar allt aðrar ráða
gerðir á prjónunum eða að
eyða öllum varasjóðum strax
og reka svo þjóðarbúskapinn
með halla.
Svo talastjórnarflokkarnir
með miklu yfirlæti um það,
að þeir séu að stöðva verð-
bólguna. Allir hagfræðingar
eru þó sammála um, að ekk-
ert stuðli meira að verðbólgu
og dýrtíð en mikill hallarekst
ur á ríkisbúskapnum og- þjóð
arbúskapnum. Hagfræðingar
deila um flest atriði önnur,
en undantekningarlaust ekki ,
um þetta.
Það, sem nú þurfti að |
reyna að koma á, var sem i
ailra viðtækust samvinna j
flokkanna um heilbrigða með
ferö efnahagsmálanna. 1 stað
inn hefur þjóðin fengið halla i
bandalag Sjálfstæðisflokks- •
ins og Alþýöuflokksins, sem
er á góðum vegi að efla dýrtið
ardrauginn meira en nokkru j
sinni fyrr, með fyrirsjáanleg
um stórfelldum halla á þjóö
arbúskapnum á þessu ári.
Sannleikur og talnabrögð
SÍÐAN Sjálfstæðisflokkur-
inn komst í stjórnaraðstöðu
aftur, hafa blöð hans, eink-
um þó Mbl., lagt mikla á-
herzlu á, að nú yrði að segja
mönnum sannleikann um
efnahagsmálin og ekkert
nema sannleikann. Ýmsir
hafa ætlað, að þetta væri á-
hrif samvizkubits vegna þess,
að Sjálfstæðismenn sögðu
þjóðinni ósatt um kaup-
gjaldsmálin á siðastl. sumri
og hafa nú orðið að ómerkja
þann áróður sinn á Alþingi
með því að ógilda að veru-
legu leyti þær kauphækkan-
ir, sem þeir knúðu þá fram.
Minna mætti vissulega þurfa
til þess, að menn kenndu
samvizkubits og reyndu að
bæta ráð sitt.
Þvi miður sést það þó enn
ekki nægilega í verki, að
stj.flokkarnir fylgi því heil-
ræði Mbl. að segja bara sann
leikann og ekkert nema
hann.
Þetta kom glöggt fram í út
varpsumræðunum á miðviku
dagskvöldið. Þá lagði t. d.
einn talsmaður stjórnar-
flokkanna megin áherzlu á
það, að heildarárskaupið yrði
einS hátt hjá launþegum í ár
og 1 fyrra, þrátt fyrir skerð-
ingu visitölunnar. Eitt stjórn
arblaðið, Alþýðublaðið, bætir
svo við þennan útreikning í
gær: „Þegar menn skoöa út-
reikning þessa dæmis, mega
þeir loks. ekki gleyma einu
atriði, en það eru verðlækk-
anirnar.
Af þessu mætti helzt ætla,
að launþegar fengu ekki að-
eins svipað eða hærra kaup
í ár en 1 fyrra, miðað' við
krónutölu, heldur myndu
þeir einnig búa viö lægra
verðlag en þá var. Það má
ekki gleyma verðlækkunnm,
segja stjórnarblöðin.
Sannleikurinn er sá, að
krónutala heildarkaupsins
getur orðið svipuð eða heldur
meiri en í fyrra, þrátt fyrir
niðurfærsluna, en verðlagið
verður til jafnaðar mun
hærra en þá, þrátt fyrir þær
smávægilegu verðlækkanir,
sem ráðgerðar eru. Kaup-
máttur launa mun því rýrna
talsvert.
Það mun aðeins hefna sín
síðar að ætla að' leyna menn
þessu með' einhverjum talna
brögðum, er menn. reka sig á
að eru fals eitt. Bezt munu
menn sætta sig viö þetta með
TÍMINN, laugardagíun 31. janúai' 1959.
ERLENT YFIRLIT:
Krústjoff vítir Tító o
Kommúnistar óttast vaxandi mótstöíu hlutlausu ríkjanna
1 HINNI löngu ræðu, sem Krust-
joff flutti á þriðjudaginn á flokks-
þingi rúsneskra komúnista, cr nú
stendur yfir í Moskvu, kom sitt-
hvað fram, er athygli vakti, en tvö
atriði hafa þó vakið einna mesta
athygli. Annað var hein ádeiia á
Titó, einvalda Júgóslavíu og stefnu
hans, en hitt var óbein ádeila á
Nasser, forseta Egyptalands, jafn-
hliða því, sem Krustjoff hlóð
■Kassem, einvalda íraks, miklu loíi.
Við því var alltaf búiz.t, að Krust-
joff myndi derla á Tító. Kommún
istaflokkur Júgóslavíu var eini
kommúnistaflokkuTÍnn, er ekki
fókk boð um að senda fulltrúa á
flokksþingið. Rússnesk blöð hafa
líka deilt allmikið á Tító undanfar-
ið. Einlcum hefur honum verið gef-
ið að sök, að hann framkvæmi
sósíalismann ekki á réttan hátt og
víki um of írá ,,línu“ Marx og
Lenins. Það rétta er, að Tító hefur
ekki viljað framlcvæma sósíalism-
ann eftir forskrift valdhafanna í
Moskvu. Hann hefur haldið þvi
fram, að hver þjóð yrði að hafa
svigrúm til að íramkvæma sósial-
ismann i samræmi við sinar sér-
stöku aðstæður og staðhætti. Þetta
hafa ráðamenn í Moskvu talið lík-
iegt til þess, að hin einstöku komm
únistaríki yrðu óháðari en ella og
fylgdu síður fyrirmælum þeirra.
Af þeim ástæðum hefur stefna
Títós verið stimpluð hættuleg end-
urskoðunarstefna og frávik frá
hinni réttu stefnu þeirra Marx og
Lenins.
ÞAÐ MÁTTl alltaf búast við því,
að Krustjoff myndi gagnrýna harð-
lega þessa svokölluðu endurskoð-
unarstefnu Títós. Hættan fyrir
Rússa er augljós, ef fleiri komm-
únistaríki færu i fótspor Júgó-
slavíu. En Krustjoff lót sór ekki
aðeins nægja að deila á Trtó fyrir
endurskoðunarsrtefnuna, heldur
einnig fyrir afstöðu hans til al-
þjóðamála yfirleitt. Ilann gaf það
óspart í skyn, að hann hefði skip-
að sér við hlið heimsveldissinna,
en svo nefna kommúnistar oft for-
ustumenn vesturveldanna, enda
nyti hann óspart stuðnings þeirra.
Það var í sambandi við þelta,
sem Krusljoff vék síðar óbeinni
gagnrýni á Nasser. Krustjoff sagði,
að í Egyptaiandi hefði að yndan-
förnu verið haldið uppi óréttmæt-
um ádeilum á kommúnismann og
kvaðst hann í því sambandi vilja
taka alveg sérstaklega fram, að
það væri með öllu ósalt, að komm-
únistar væru ekki bandamenn þjóð
ernissinna í baráttu gegn heims-
veldisstefnunni. í framhaldi af
þessu, fór Krustjoff hins vegar
nokkrum viðurkenningarorðum
um Kassem, er hefði stevpt heims-
veldissinnum úr st'óli í írak og
fylgdi sannri þjóðernisstefnu.
ÞESSI ádeila Krustjoffs á þá
Tító og Nasser, er af mörgum
þeim, er bezt þekkja til. talin
nokkur vísbending um það, að af-
staða kommúnista til óháðu rikj-
anna sé nokkuð að breytast. Komm
únistar hafa tnjög hvatt ýmsar
þjóðir í Asíu ogAfríku til að fylgja
hlutleysisstefnu eða óháðri stefnu.
Á undanfömum árum hefur yfir-
leitt andað heldur hlýju frá þeim
til óháðu ríkjanna, en forráða-
menn vesturveldanna hafa hins
vegar fremur haft horn í síðu
þeirra. Þetta hefur skapað viss
tengsli milli Rússa og óháðu ríkj-
anna. í seinni tíð hefur þetta hins
vegar nokkuð breytzt og sú stefna
átt vaxandi fylgi að fagna í óháðu
ríkjunum, að þau þyrftu ekki síð-
ur að gæta sín fyrir kommúnism-
anum en gömiu nýlendustefnunni
þvi; að þeim sé sagður sann-
íeikurinn strax.
Því miður virðist ekki sann
leiksástin aukast hjá stjórn-
arliðinu, þótt mjög sé hún
nú ákölluð í Mbl.
TÍTÓ
eða heimsveldisstéfnunni. Viður-
eign Tííós vlð: Rússa hefur eklci
sízt gefið þessum skoðunum byr í
seglin.
ÓTTI Rússa við Tító er nú ekki
aðeins sproitinn af þvi, að þeir
óttist þau áhrif, sem endurskoð-
unarstefna hans gelur haft innan
sjálfra kommúnistaríkjanna. Þeim
stendur ekki síður nokkur stuggur
af því tali Títós, að óháðu ríkin
eigi að skipa sér fastara sarnan og
vinna gegn yfirgangsstefnu jafnt
af hálfu Rússa, Kínverja og hinna
gömlu nýlenduvelda. Á fundi
Títós og Nasser í sumar mun m. a.
hafa vcrið rætt um að mynda
blökk óháðra ríkja, en framkvæmd
þess þó ekki þótt tímabær að sinni.
í aðgerðum Nassers hefur þess
gælt mjög að undanförnu, að þrátt
fyrir samstarf hans við Rússa,
ætlar hann sér eklci að víkja frá
óháðri stefnu og sýnir því komm-
únismanum engu minni mótspyrnu
en gömlu nýlendustefnunni.
Kommúnistaflokkurinn er bannað-
ur i ríki hans og nýlega fór fram
handtaka ailmarga kommúnist-
iskra áróðursmanna í Sýrlandi. í
írak er þetta hins vegar öfugt, þar
sem kommúnistar færast nú mjög
í aukana. Af þe-ssum ástæðu-m tel-
ur Krustjoff, að Kassem sé' nú
betri fulltrúi arabisku þjóvernis-
stefnunnar en Nasser.
TILGANGUR. kommú.jista með
því að látast hliðholiir liiuúeysis
stefnu og þjóðerrússtefnu i lönd
um Asíu og Afríku, háfur vafa-
laust verið sá, að þeir hafa talið
þetta vsénlegast til að vekja þar
andstöðu gegn nvleidustefnu
Breta og Frakka og afla sjál.fum
sér vinsælda mn leið. Þetta gekk
þeirn alivei um skeið. í seinni tíð
hefur þeíta hins vegar breytzt
verulega, því að augu manna eru
að opnast fyrir því í þessum lönd
um, að kommúnisminn er heims-
valdastefna i nýju formi. Þess
vegna fer nú sambúð Rússa og Ind
verja heidur kólnandi og sama
gildir raunar um Rússa ag Indó-
nesíumenn. Af þessum ástæðum
líta Rússar það óhýru auga, að
Titó er nú á ferðalagi í Asíu og
er tekið með kostum og kynjum
af ráðamönnum hir.na óháðu
þjóða þar. Það er ekki sízt af
þessum ástæðum, að Krustjoff
lætur nú l:ka anda köldu í garð
Títós og Nassers og mótmælir
sérsíaklega þeim staðhæfmgum
egypskra blaða, að kommúnism-
inn sé ekki samherji þjóðernis-
stefaunnar.
Fyrir vesturveldin er, mikil á-
stæða til þess að gefa þvi gaum,
að óháðu þjóðirnar eru nú í vax-
andi mæli að gera sér grein fyrir
því, að kommúnisminn er Iheims
veldisstefiia i nýju formi. ■M.ark-
mið hans sé framar öðru að
þenja út rússnesk og kínversk
yfirráð. Ef vesturveldin nota sér
þetta til hlýtar, falla frá röngum
yfirráðum í nýlendunum, og veita
uppbyggingunni í hinum ðttiáðu
löndum .Asíu og Afríku fullan
stuðning, munu þau mynda ineð
þvi sterkan varnargarð gegn út-
þenslu kommúnismans. Ef vestur-
veldin nota sér hins vegar ekki
þetta tækifæri og hafa áfram jafn
óþjála sajnbúð við óháð
ríki og seinustu árin, ,geta þau
þrátt fyrir allit fært þessi ríki í
fang kommúnismans. *».Þ.
Stéttarfélag barnakennara eínir til
fræðsliierinda nm skólamáí
Sýnikennsla í átthagafræði og íestri.
Stéttarfélag barnakennara
hefir á undanförnum áéum
staðið að námsskeiðum, gefið
út „Foreldrablaðið“, rætt
kennslu og uppeldismál á
fundum sínum og sent frá sér
tillögur og ályktamr í þeim
málum. í framhaldi af þess-
ari starfsemi mr.n íélagið
efna til fræðsluerinda um
skólamál fyú.r almenning á
næstunni.
Með erindaflutningi þessum
•gefst foreldrum og öðru áhugafólki
kostur á hhitlægri fræðslu um
ýmsa þætti skólamála frá fyrstu
hendi. Ennfremur verður efnl til
sýnikennslu í átthagafræði og
Jestri (hijóðaðferð), en ætla má
að ýmsum leiki hugur á, að sjá
hvernig sú kemtsla fer frarn.
Sex erindafiutningar
Stétlarfélagið hefur fengið val-
inkunna skóiamenn til að flytja
■erindin, og verða þau sex íalsins,
en sýnikennsluna mun Isak Jóns-
son skólastjóri annast. Erindin
verða flutt í sanikomusal 'Mela-
skólans. Fyrsta erindið flytur
Helgi Elíasson, fræðslumálastjóri
um fræðslulögin og framkvæmd
þeirra,. sunnud. 1. febr. M. 14.30.
Þá verður einnig sýnikennsla í átt-
hagafræði. Fintnmgsdagar hinna
erindanna eru enn ekki ákveðnir,
en þau eru þessi:
ísak Jónsson, skólastjóri: læstr-
avkennsla.
Halldór Halldórsson, prófessor:
Stafsetningarkemisla.
Jónas B. Jónsson, fræðslustjóri:
Reikningskennsla.
Sigurður Pótursson, gcrlafræð-
ingur: Náttúrutræðfkennsla.
Þórður Krisljánsson, námsstjóri:
Kristin'fræðikernisii..
Stéttariélagið væntir þess, að
almenningur kunni að meta þetta
kynningarstarf félagsins, og sæki
vel erindin.
SkotstöSvar
NTB—WASHINGTON, 29. jan.
— Neil Meeíroý varnarmálaráð-
herra I!andaríkjaniia sagði í dag
að fyrsta skotstöðin fyrir lang-
dræg flugskeyti yrði fullbyggð í
Kaliforníu i .iúní í sumar.
Þá skýrði toann frá því, að aðrar
stöðvar til þessara nota væru í
smíðum. Upplýsingar þessar gaf
ráðherrann þingnefnd, sem rann-
sakar öryggi og landvarnir Banda
rlkjanna. Formaður nefndarinnar
ef Lyndon Jotonson, foringi demo-
krata á þingi.