Tíminn - 07.02.1959, Side 6

6
T í M I N N, laugardaginn 7. febriiat ií>59.
Utgefandi: FRAMSOKNARFLOKKURINN
Ilitstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(skrifstofur, ritstjórnin og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. - Afgreiðslan 12323
Prenlsm. Edda hf. Sími eftir kl. 18: 13948
Varðstaða Ingólfs
EINS og áður hefur ver-
iö skýrt frá liér í blaðinu,
hefur Sjáifstæðisflokkurinn
kosið þrjá menn úr sinum
hópi til þess að vera eins
konar eftirlitsmenn- núver-
andi ríkisstjórnar. Hlutverk
jjeirra er að leggja ráð-
herrum Alþýðuflokksins lífs-
reglurnar og sjá um, að þeir
geri ekki annað en það, sem
áhaldinu er þóknanlegt.
Þessir skuggaráðherrar
Sjálfstæðisflokksins eru þeir
Ólafur Thors, Bjarni Bene-
diktsson og Ingólfur Jóns-
son. Hlutverk Ingólfs er að
fylgjast með landbúnaðar-
málunum og skal hér athug-
að nokkuð, hvernig hann
hefur rækt það starf til
þessa.
EITT af fyrstu verkum
núv. ríkisstjórnar var að stór
auka niðurborganir á vöru-
verði. í því sambandi átti
það að vera hlutverk Ingólfs
að gæta þess, aö niðurgreiðsl
unum væri ha-gað þannig, að
þær kæmu bændum að sömu
notum og öðrum. Þetta verk
fórst Ingólfi þannig úr
hendi, að sannanlegt er, að
allur hagnaður bænda af
nýju niðurgxeiðslunum nem-
ur aðeins 138 kr. (miðað við
meðal fj-öiskyldu) en hagnað
ur launamanns af þeim er
hins vegar 2116 krónur. Mis-
munurinn liggur í því, að
aöallega eru borgaðar niður
landbúnaðarafurðir og bænd
ur njóta ekki verðlækkana
af þeim.
AF ÞEIM ástæðum, sem
hér eru raktar, hefði það
verið bændum æskilegast, að
nýju niðurgreiðslurnar hefðu
aðallega verið á öðrum vör-
um en landbúnaðarvörum.
Þess hefði Ingólfur átt að
gæta, ef hann hefði viljað
standa vel á verði fyrir bænd
ur. Bersýnilega hefur hann
bilað á verðinum, hvað þetta
snertir.
Þ4 er svo ekki sízt þess að
gæta, að vegna framtíðarinn
ar eru auknar niðurgreiðsl-
ur landbúnaðarvara mjög
viðsjárverðar fyrir bænd-
ur. Sjálfstæðisfl. hefur það
nú sem yfirlýsta stefnu sína,
að fella niður allar niður-
borganir á vöruverði. Þetta
myndi þýða, að útsöluverð
landbúnaðarvara stórhækk-
aði, miðað við kaupgjald. Því
fylgir sú hætta, að verulega
dragi úr sölu þeirra. Þessi
hætta verður þvi meiri, sem
niðurborganir eru meiri.
ÞETTA er ekki eina dæm
ið af því, hvernig Ingólfur
hefur bilað á verðinum íyrir
bændur. Fram að þessum
tíma hefur verið samið við
foændur, útveg»menn og
hlutasjómenn um aíuröa-
verð til eins árs í senn. Núv.
ríkisstjórn samdi um það
við útvegsmenn og sjómenn,
að þetta skyldi breytast á
þann veg, að þeir fengju
nokkrum sinnum á ári, eða
líkt og launþegar, uppbæt-
ur á verðið í samræmi við
vísitöluuppbætur og grunn-
kaupshækkanir, er launþeg-
ar hafi fengið. Auðvitað
áttu bændur að fá þennan
rétt, fyrst útvegsmenn og
hlutasjómenn fengu hann.
Ingólfur gætti ekki betur
réttar bænda að þessu leyti,
þegar vísitölufrv. var samið
en svo, að bændur skyldu
því aðeins fá hliðstæðar upp
bætur, að vísitalan hefði
hækakð um 5 stig, og ekkert
tillit skyldi tekið til grunn-
kaupshækkana, nema við
aðalútreikninginn einu sinni
á ári eins og áður. Hér voru
bændur einir orðnir settir
skör neðar en aðrir. Fyrir
áhrif Framsóknarflokksins
fékkst þetta leiðrétt í það
horf, aö bændur skuli fá upp
bætur, ef vísitalan hefur
hækkað um 5 stig, og ekkert
tillit skuli tekið til grunn-
kaupshækkana. Þrátt fyrir
þettá sitja bændur enn ekki
við sama borð og aðrir, og
er það fyrst og fremst að
kenna slælegri frammistöðu
Ingólfs.
í ÞRIÐJA tilfellinu hef
ur enn reynt á varðstöðu
Ingólfs í sambandi við land-
búnaðarmálin síðan núver-
andi ríkisstjórn kom til
valda. Vegna kauphækkana
hjá Dagsbrún og fleiri félög-
um, sem urðu rétt eftir að
afurðaverðið var ákveðið í
haust, er kaup bóndans í
verðlagsgrundvellinum nú
3,3% lægra en eðiilegt er.
Sjálfsagt var að taka fullt
tillit til þessa, þegar niður-
færslan á kaupgjaldi og verð
lagi átti sér stað. Framsókn
armenn fluttu líka tillögu
um það. Undir forustu Ing-
ólfs greiddi allur Sjálfstæð-
isflokkurinn atkvæði gegn
þessu og- hindraði þannig, að
bændur fengju sjálfsagða
leiðréttingu.
í þessu sambandi má vel
vekja athygli á því, að Ing-
ólfur hefur undanfarið bar-
izt mjög harðlega gegn til-
lögu bændasamtakanna um
aukið framlag í búnaðar-
málasjóð. Þetta framlag er
þó á ári ekki nema % þess,
er hér var tekið af bændum
á einu bretti.
ÞVÍ skal ekki haldið
fram hér, að Ingólfur hafi
ekki viljað bændum betur en
frammistaða hans ber vitni
um. Þvert á móti skal það
talið iíklegt. Það hefur að-
eins sýnt sig hér eins og oft-
ar, hve lítið svokallaðir
bændafulltrúar mega sín í
Sjálfstæðisflokknum, þegar
hann hefur aðstöðu til að
ráða landbúnaðarstefnunni.
Framangreind dæmi er ný
sönnun þess, hvernig haldið
yrði á málum bænda, ef þau
ættu að vera í höndum Sjálf
stæðisflokksins. Meðan núv.
kjördæmaskipun helzt er þó
örlítið tillit tekið til hinna
svokölluðu bændafulltrúa í
ERLENT YFIRLIT.
Samvinna
ÓHkar aðferftir Indverja og ííínvsrja til bsss að eíla íandbúnaoinn
' FLESTIR þeirra, sem kynnt
hafa sér stjórnmál Asíu að undan
förnu, virðast sam.nála um, að
úrslit baráttunnar milli kommún-
ismans og iýðræðisstefnunnar,
sem háð er þar. muni ráðast mest
af því, hvernig þróunin verður í
Kina o.g Indlandi. Þótt sæmileg
sambúð sé á yfirhorðinu milli Ind
lands og Kína, stendur þó raun-
veruleg barátta um það miili þess
ara höfuðlanda álfunnar, hvor þess
arra tveggja stefna á eftir að rnega
sin meira i Asíu í framtíðinni.
Indland er nú eina Asíulandið,
þar sem fyigt er lýðræðisiegum
stjórnarháttum. Ef lýðræðisskipu
lag getur haidizt þar í sessi, jafn
hliða öfiugri efnahagslegri upp-
byggingu, mun það áreiðanlega
hafa mikil áhrif annars staðar í
Asiu. Lönd eins og Burma, Ceyion,
Indónesía, Thailand, Vietnam og
Pakistan eru þá líkleg til að fylgja
í slóð Indlands. Misheppnist hins
vegar hin efnaiega uppbygging í
Indlandi, samtímis því, sem Kina
eflist, þarf það ekki að koma á
óvart, þótt kommúnisminn -eigi
eftir að verða hin sigrandi stefna
í Asiu.
Þetta virðist forustumönnum
vesturveldanna, einkum þó Banda
ríkjanna, smátt og smátt að verða
ijóst. Það er þó ekki nægilegt,
nema því fylgi mikil efnahagsleg
aðstoð við Indland.
BÆÐI Kínverjar og Indverjar
hafa fyrst og fremst vei’ið land-
búnaðarþjóðir. Forvígismenn
beggja leggja ■nú meginkapp á iðn-
væðinguna, en gl-eyma því þó ekki,
að hún rnuni því aðeins ná til-
ælluðum árangri, að landbúnaður-
inn eflist tilsvarandi. í þessu efni
er reynsla Rússa þeim tii viðvör-
unar, því að landbúnaðurinn hef-
ur verið hinn veiki hlekkur í upp
byggingu Sovétríkjanna.
Það .nun hafa verið í samræmi
við þetta viöhorf, sem stjói’n Kína
hófst handa á síðastliðnu ári um
eina mestu gerbyltingu á sviði
landbúnaðarins, er sagan þekkh’.
Hér er um að ræða kommúnurnar
eða samfélögin, sem fólk var þving
að til að mynda. í þessum samfé-
lögum, er oft telja mörg þúsund
manns, er næsfu n ailf gert sam-
eiginlegt, heimilishald er að mestu
leyst upp og annað eftir því. Hér
er þvi miklu iengra gengið en
bæði á samyrkjubúunum og ríkisbú
unum rússnesku, þar sem hver
fjölskylda fær að halda sjálfstæði
og hafa oft nokkurn sjálfstæðan
rekstur sem tómstundavinnu. Kín-
verskir kommúnistar halda því
fram, að þeir hafi hér farið fram
úr Rússum í ‘því að framkvæ.Tia
hinn sanna kommúnisma, og á
það ekki sizt sinn þátt í því, að
•grunnt er nú á því góða milli
Krustjoffs og íMao Tse Tung.
Enn er erfitt að dæma uin,
hvernig þetta fyrirkomulag gefst
ICínverjum. í augum þeirra, sem
va.nir eru fjölskyldufífi og heim-
ilishaldi, minna þessar niiklu þving
Sjálfstæðisfl., en eftir kjör-
dæmabreytinguna mun það
alveg þurrkast út. Þá þarf
ekkert tillit að taka til
þeirra. Sú litla reynsla, sem
hér hefur fengizt af þeim
flokkum, -er standa að kjör-
dæmabreytingunni, má vera
bændum áminning þess,
hvað í vændum er, ef hún
nær fram aö ganga. Þessi
reynsla á að vera þeim að-
vörun um að láta ekki
bændafulltrúa Sjálfstæðis-
flokksins villa sér sýn og
hjálpa þannig til að draga
lokur frá hurðum og hrjóta
niður það vald, sem er bænd
um bezta tryggingin fyrir
jafnræði við aðrar stéttir.
Indverskir brendur
unarráðstafanir óneitanlega á öm-
urlegusiu tegund þrælahalds.
Á FLOKK3ÞINGI indverska
Kongressflokksins — hins ráðandi
fiokks Intílands — sem hald-ð
var í síðastl. mánuði, var það eitt
aðalmálið að ákveða fr-amtiðarskip
un landbúr.aðarins. Þar var sú á-
■kvörðun tekin, að hvorki skyldi
farið í slóð Rússa né Kínverja.. í
stað þess skyldi stefnt að því að
taka samvinnustefnuna sem mest
i þjónustu landbúnaðarins. Fyrsi.
skyldi unnið að því, að hvert
sveitaþorp stofnaði sitt eig'.ð sam-
samvinnufélag, er sæi um sölu af-
urða og innkaup helztu nauðsynja-
vara, annaðist útvegun lána o.s.fi'v.
Smátt og smátt skyldi svo unnið
að því, að félagið annaðLt ræktu.n
og nytjun’ jarða fyr r félagsmenn
sína, eða m.ö.o. að þair ynnu að
■þessu sameiginlega. Ilver bóndi
skyldi þó halda jarðeign sinni cg
fá afrakstur i samræmi við stærð
■hermar. Öilurn meiriháttar jarð-
eignum verður skipt, en smábænd
ur sem eru mikill meirihluti
bændastéttarinnar fá að halda
jörðum sírum óbreyttum áfram,
þótt þær séu nokkuð mismunandi
að stærð.
SEGJA MÁ, að Indverjar sæki
scr að nokkru leyti fyrirmyndir
fl Vestur Evróp-’.i,' ékki sizt Norð-
urlanda, þar sém bændur hafa
tek.ð samvinnuna mjög 1 þjónustu
sína við sjíu a.'urða. innkaup nauð
synja, íæktunarlra.nkvæmdir o.s.
frv. Þegar fram liða . umdir, ætla
Indverjar svo að ganga lengra og
gera aýi.ngu sjálfs landsins, eins
cg sáningu og uppskeru, eLnnig
same'g'.nlega. Þétta getur víða
hentað vel h.já þéim, t.d. þar sem
um akuryrk.iu er að ræða. Að
þessu leyti virðast þeir ekki sizt
sækja fordæmi til ísraels, þar
sem slíkur samvinnubúskapur hef-
ur gefizt vel. Það færis.t líka alltaf
meira og meira i vöxt, að þjóðir
Asíu og Afríku sendi sendinefnd-
ir til ísrael til þess að kynna
sér hina merkiiegu uppbyggingu
iandbúr.aðarins þar.
Á KOMANDI árum mun því
mjög athygli ve'tt, hvernig komm
únistunum kínversku og samvinnu
félögunum inðversku reiðir af. í
Kjna er revnt að koma landhúnað
inum á nútímastig meo einum hin
um mestu þvingunum, er sagan
þekkir. í Indlandi verður reynt
að gera þstta íyrst oig frems't með
L’jál.-u sa-nst-arfi. Saga Asiu 1 fram
tlðinn’ getur mjög markazt af því
hvor þessara tilrauna heppnast
betur.
Þ . I>.

mvarp sem genr raa iynr að þrem
m veríi feæll
Frá umræ'í am á Aiþiagi i fyrradag
Fundir voru í báðum deild
um Alþingis i fyrrad. Á dag-
skrá eiri ueildar vo.ru ;vö
mál.
1. Frv. um sjúkrahúsiög. íram-
hald 3. uniræðu. Alfreð Giilason
tók fv.rstur til máls’ og kvað heil-
brigðis- og félagsmálanefnd sam-
mála. um að mæla ibeð samþykkt
frumvarpsins eins og það iægi fyr
ir. Jón Kjartansson fór fram á að
afgreíðslu májsins yrði frestað og
var það gert.
2. Búnaðarmálarjófur, 1. umr.
Engir.n tók til rriáls *og var fritm-
varpinu vísað lil 2. umræSu m«3
13 samhlióða atkvæðum ogi laml-
búnaðarnefndar með siimu at-
kvæðatölu.
Á dagikrá neðri deildar voru
fjögur miál.
1. Samkcmudagur reglulegs Al-
þingis, 2. umræða. Málinu vísað
samhijóða til 3. umræöu.
2. Veitingásala 6. fl. 3. umræða.
Málið tekið af dagrkrá.
3. Eýralæknar, éin umræða. Ás-
geir :Bjarnason tók til máls. Hann
kv.að inálið hafa tekið þeím brcyt-
ingum í efri deiid. að tvéimur'nýj
um d ýra i æ 1: n'u m dæ in u m hei'ði
vsrið bæt'l við': Barðastrahdar-
sý Juum'dæmi og Vgslur-Sknftafells
sýriiiumdæ'mi. Heíði þá þremur
rýjum umdæmum verið bætL við
á þes'u þ'ng' þ’ú að áður var bú-
ið að ítpfna Auitur-Skáftáfclls-
sýslúumdæmi, ism nær yfir. Aust-
ur-Skaft'afellssýslii og Suður-Múla-
:FiIu ncrt'ur nð Breiða'd-.ÞheiöL
Hin ná yfir Ve •*ur-Skaftaf-eIl-;sý.-la
og Austur-Eyjafjallahrepp og
Flateyjar- og Múlahrepp í Austur-
.F.amhaW * 8 «:%).