Tíminn - 03.03.1959, Blaðsíða 8

8
T f MIN N, þriffjudiiginn 3 mare 1959.
Kílreimar alls konar
einnig hnappareimar.
HÉÐINN
WJitœa!::n:s:!2a«j:a»anK:::a;
Stúlka
Stúlka óskar eftir herbergi á
Melunum eða Högunum. —
Uppl. í síma 12323.
Ræ@a
Karls Kristjánssonar
(Framhald af 5. síðu)
lögum eins og það liggur fyrir eða
nreð endurbótum ef orðið gætu.
Málið er vandasamt, betur sjá augu
ea auga og lengi er hægt að laga
svo vel getur verið að það standi
til bóta í meðförum þingsins.
Eg legg til að frv. verði eftir
þessa umr. vísað til 2. umr. Frv.
er flutt af nefnd og ég sé því
ekki ástæðu til að vísa því til
nefndar. Heflbr. og félagsm.n. mun
að sjálfsögðu telja sér skyit að
hafa frv. til athugunar milli um-
ræðna og hefir hún einnig hugs-
að sér að senda það lagadeild há
skólans og stjórn Sambands ísl.
sveitarfélaga til umsagnar.
Kjördæmamálið
(Framhald af 7. síðu)
Við liöfum meira að segja orð
þeirra fyrir hinu gagnstæða. Það
á að verða eitt af Ibjargráðum
þeirra að draga úr fjárfestingar-
framkvæmdum út um land. —
Og stjórnin ætlar að halda fast
við þessa stefnu. Fyrir fáum dög-
um heyrðist mér einnig hljóma
í útvarpinu viðvörun frá ríkis-
stjórninni til bæjarstjórna, um
það að varast fjárfestingar. Auð-
vitað eru ýmis ummæli, sem sýna
andúð á dreifbýlinu, sögð í „ógáti“
af þeim, sem ekki kunna þina
réttu áróðurstækni íhaldsflokks-
ins.
VII.
„Deildu og drottnaðu“, sögðu
Rómverjar, og reyndu að vekja
innbyrðis deilur meðal þjóða, er
þeir voru að yfirvinna. „Deildu
og drottnaðu“ hugsaði Hákon
gamli, er hann atti saman íslenzk-
um höfðingjum, til þess að auð-
veldara væri að leggja Iandið und-
ir sig. „Deildu og drottnaðu“,
hugsar íhaldið, er það berst fyrir
falutfallskosningum. Öllum íhalds-
mönnum, eins og öðrum, er ljóst,
að 'hlutfallskosningar lyfta undir
smáflokka. En þeir treysta á eigin
samheldni, eigið skipulag og áróð-
urstækni, um það, að þeirra flokk
ur muni ekki klofna. Hins vegar
muni vinstri flokkarnir verða
fleiri og veikari með hiutfallskj öri
og léttara að ná völdum og halda
þeim, ef ekki þarf, ef til vfll, að
kaupa nema einn smáflokk með
því t.d. að bjóða öllum aðalráða-
mönnum flokksins embætti eða
vegtyllur, t.d. ráðherrastól nokkra
mánuði.
Efalaust reikna áróðursmeistar-
ar íhaldsflokksins þaima rélt. —
Hlutfallskosningarnar geta eflt
þeirra flokkshagsmuni um stundar
sakir, jafnvel um árabil. En hitt
ætti að vera ljóst, að þær geta
skapað háskalegan þjóðarglund-
roða, svo sem mörg erlend dæmi
sanna.
Ég (hygg, að við rólega íhugun
muni flestir komast að raun um
eftfcrfarandi afleiðingar af sam-
þykkl kjördæmatillagnanna:
1. Héruðin eru svipt þúsund ára
gömlum rélti til þess að eiga
sér sinn sérstaka fulltrúa á
þingi.
2. Persónulegt samband milli
kjósenda og þingmanns rofnar.
Miklu minni favöt verður fyrir
þingmann að leita álits kjós-
enda. Flokksstjórnin, en eigi
kjósendur heima í héraði, fá
húsbóndavald yfir þingmönn-
um.
3. Vald Reykjavikur vex mjög
mikið, bæði vcgna aukins þing
mannafjölda og bættrar aðstöðu
flokksstjóma til áhrifa á þing-
mannakjör út um land.
4. Miklu meiri hætta verður á
því með hlutfallskjöri, að þing-
ið verði klofið í marga veika
'smáflokka, og erfiðara verði að
mynda sterka og ábyrga ríkis-
stjórn.
VIII.
Síðan 1918 hafa f slendingar haft
samstöðu um hin stærstu mál, svo
sem lýðveldisstofnunina og land-
helgismálið. Ðægurmálin ein hafa
skipt flokkum. Stjórnarskrármálið
hefur heldur ekki verið flokksmál
eftir 1944. Fyrir allmörgum árum
var skipuð nefnd til þess að endur
skoða stjórnarskrána, og áttu þar
sæti fulltrúar allra flokka. Allt
bendir til þess, að þjóð og þing
álitu ,að málið ætti ekki að vera
flokksmál. Bjarni Benediktsson,
fyrrverandi ráðherra, var formað-
ur nefnd’arinnar. f stað l>ess að
kveðja nefndina saman sem for-
maður og trúnaðarmaður allrar
þjóðarinnar, beitir hann sér fyrir
því sem foringi íhaldsflokksins að
taka efcnn þátt málsins út úr, kjör
dæmaskipunina, og gera að flokks
máli. Það er alveg ljóst af öllum
rekstri þess máls, að það er sótt
sem sérfiagsmunamál flokksins.
Megmáhex-zla er lögð á að fjölga
þingmönnum í þeim landshlutum,
þar sem íhaldsmenn eni nú sterk
astir. Meginrökin eru þau, að
flokkurinn hafi orðið fyrir órétt-
læti.
Afstaða Framsóknarmanna í
stjórnarskrármálinu hefur jafnan
verið glögg og ákveðin. Þeir vilja,
að stjórnarskráin sé hafin yfir
flokkadeilur og dægurþras. Til
venjulegs Alþingis eru þingmenn
kjörnir með tilliti til dægurmála
líðandi stundar. Stjórnskipunarlög
eiga að vera traustbyggð og iang-
sýn. Við samningu þeirra á að
miða við rélt og hag alþjóðar uxn
ianga framtíð, en sízt af öllu við
stundarhag eins flokks. Ekki má
stjórnarskráin heldur vera bræð-
ingur ólíkra flokkssjónarmiða,
gerður af handahófi til samkomu-
lags. Framsóknarmenn hafa jafn-
an haldið því fram, að stjórnar-
skráin eigi að vera samin og sam-
þykkt af þjóðinni, þar sem menn
eru kjörnir eingöngu tfl að fjalla
um stjórnarskrána, og flokksstaða
eða skoðanir þeirra á öðrum mál-
um koma eigi til greina.
IX.
Setjum nú svo, að byltingámenn
ina bresti ekki kjarkinn til þess
að bera fram tfllögur sínar og fái
þær samþykktar af Alþingi því, er
nú situr. Hvað er þá fyi'ir hendi?
Ekki er hugsanlegt, að íhalds-
foringjarnir komi fram tillögum
sínum nú á þingi, nema að beita
hörðum flokksaga. Múndi t.d. Pét-
ri Ottesen verða það sársauka-
laust að láta það verða sitt síðasta
verk á Alþingi að leggja að velli
sitt kjördæmi? Manni verður á að
spyrja um hugarfar fleiri gam-
alla fhaldsþingmanna.
En kjósendur mega ekki láta
beita sig slikri flokkskúgun. Eina
rétta svarið við byltingartillögun
um er það, að um allt land verði
hafin samtök um það að bægja
frá þingsetu öllum, sem fylgja
byltingartillögunum.
íhaldsflokkurinn, sem að stjórn
inni stendur, ætlar að fcnýja fram
tvennar kosningar á þessu ári. —
Samkvæmt anda stjórnai'skrárinn
ar eiga kosningarnar í vor þá að
snúast um stjórnarskrármálið ein
vörðungu. Það á ekki að koma til
greina, hvar kjósandi eða fram-
bjóðandi faafa áður staðið í flokki.
Enginn dægurmál eiga heldur að
hafa áhrif. Hver og einn kjósandi
á að spyrja sjálfan sig, favort hann
álítur kjördæmabreytinguna heppi
lega, ekki fyrir flokk þann, er hann
hefur fylgt að undanförnu, heldur
fyrir íslenzkt stjórnarfar, íslenzkt
þjóðlíf og menningu á ókomnum
áratuguxn og öldum. Ef svarið
verður neikvætt, má kjósandinn
engu skeyta gömlum flokksbönd-
um, heldur kjósa þann einn fram
bjóðanda, sem öruggur er á móti
tillögunum.
Vel má vera ,að flokksfylgi
íhaldsflokksins og áróðurstækni
verði svo sterk, að nokkurt fyigi
fáist með flllögunum í Reykjavík,
og í ríki Ólafs Thors. En frá fain-
um dreifðu 'byggðum ætti svarið
að verða svo einróma nei, að aldrei
framar reyni nokkur flokkur að
ráðast á stjóx-narskrá landsins og
reyna að fá henni breytt, einvörð-
ungu vegna sinna flokkshagsmuna.
Yztafelli, 20. febr. 1959.
Jón Sigurðssou.
Vörubíll óskast
Ford — Dodge — Fargo
>42 ~ >47.
Upplýsingar í síma 35912.
OnnlGnsdeild
Skólavox'Öusr.tg 12
greiðir vðui
vexfiaf
sparitéytiat*—
Við bjóðum yður þetta frábæra kostaboð:
Þér fáið tvo árganga — 640 bls. — fyrir 55 kr.,
er þér gerizt áskrifandi að
Tímaritinu SAMTÍÐIN
sem flytur: ástasögu1’, kynjasögur, skopsögur, drauma-
ráðningar, afmælisspádóma, kvennaþætti Freyju með
Butterick-tízkusmðum, prjóna- og útsaumsmynztrurn,
mataruppskriftum og hvers konar hollráðum. — í hverju
blaði er skákþáttur eítir Guðmurxd /Vrnlaugsson og
bridgeþáttur eftir Árna M. Jónsson, en auk þess úrvals-
greinar, getraunir, krossgáta, viðtöl, vinsælustu dans-
lagatextarnir, bréíaskóli í íslenzku o. m. fi
10 blöð á ári fyrir 55 kr
og nýir áskrifendur fá seinasta árgang í kaupbæti, ef
árgjaldið 1959 fylgir pöntun. Póstsendið í dag eftirfar-
andi pöntunarseðil:
Ég undirrit óska aö gerast áskrifandi að SAMTÍÐ-
INNI og sendi hér með árgjaldið 1959, 55 kr. (Vinsam-
legast sendið það í ábyrgðarbx-éfi eða póstávísun).
Nafn .............. .............
Heimili
Utanáskrift okkar er- SAMTÍÐIN, Pósthóif 472. Rvík. ii
Frá IMSI
FLUTNINGATÆKI
Á VINNUSTÖÐUM
u
Fyrirlestrar á ofangreindu námskeiði hefjast
mánudaginn 9. marz n. k. og verða síðan 11., 13.
og 16. marz kl. 16—19 í fyrirlcstrasal IMSÍ í Iðn-
skólanum. Fyrirlesari verður Mr. H. E. Stocker
ráðunautur í flutningatækni við Framleiðniráð
Evrópu (EPA/OEEC) og mun hann jafnframt veita
leiðbeiningar á vinnustöðum þátttakenda eftir því
sem óskað verður og tími vinnst til.
Þátttöku barf að tilkynna eigi síðar en föstudaginn
6. marz Þátttökugjald verður kr. 200.00. Allar nán-
ari upplýsingar verða veittar í skrifstofu IMSÍ í
sínia 1-98-33 og 1-98-34.
IÐNAÐARMÁLASTOFNUN ÍSLANDS.
::
::
::