Tíminn - 17.03.1959, Blaðsíða 7

T í M I N N, þriðjudaginn 17. marz 1959.
7
Stjðrnmálayfirlýsmg flokksþings Framsðknarmai
(Framhald af 1. síðu) i
ar með tilliti til veiðsvæða, frysti
hús byggð og endurbætt, stærri
átök gerð í rafvæðingarmálum
en áöur, íbúðarlánakerfið endur-
bætt, útvegað fé til þess að
Ijúka Semcntsverksmiðjunni
o. s. frv.
Jafnfi-amt voru beinir skattar
til ríkis lækkaðir á lágtekjufólki,
sjómönnum og hjónitm, sem afla
b.eði skattskyldra tekna, löggjöf
sett um lífeyrissjóð togarasjó-
inanna og lög um aukin réttindi
verkafólks, sem lausavinnu stund
ar. Einnig voru sett um skatta-
greiðslur félaga ný ákvæði; sem
eiga að vera livöt til aukins
atvinnureksturs. Ríkisbúskapur-
inn skilaði nokkrum greiðsluaf-
g'angi í lok stjórnartímabilsins.
Þá var stigið það þýðingar-
mikla snor á stjórnartímabilinu,
að Iandhelgin var færð út í 12
mílur, og knúin fram í því máli
samstaða, sem hlýtur að sigra.
Voríð 1958 var sett ný efna-
hagslöggjöf, sem minnkaði stór-
lega það ósamræmi í verðlagi og
uppbétum, sem orðið var háska-
Iegt eðlilegri þróun atvinnumála
í landinu. Átti sú löggjöf að vera
fyrsta skref og um leið undir-
staða framlialdsráðstafana, til
þess að koma á jafnvægi í efna-
hagsHiálum landsins, og sést
gildi foennar á því, að nú er
ekki um annað rætt en að byggja
nýjar ráðstafanir á henni sem
grundvelli. ,
5.
4.
Strax og vinstri stjórnin tók
til starfa, lióf Sjálfstæðisflokkur
inn furðulega stjórnarandstöðu
og óábyrga með eindæmum.
Hann reyndi að korna af stað nýj
unv kaup- og verðlagshækkunum
og' þar með efnahagsmálaupp-
lausn. Vann mcð fréttaflutningi
gegn því að íslendingar fengju
láu erlendis og reyndi að spilla
sanibúð milli íslendinga og sanv-
starfsþjóða þeirra. Iíafnaði sam
vinnu við stjórnarflokkana um
landhelgismálið og ræddi það
þannig í blaðaskrifum, að and-
stæðingar útfærslu landhelginn-
ar erlendis máttu ætla, að þjóð-
in væri ekki einhuga í þessu
Iífsbjargarmáli sínu.
Frá öndverðu varð vart innan
Alþýðubandalagsins og Alþýðu-
flokksins mikillar andstöðu við
stjórnarsamstarfið. Framsóknar-
flokkurinn einn stó'ð heill og ó-
skiptur að samstarfinu fra upp-
hafi.
Sjálfstæðisflokkurinn fékk
beiut *g óbcint stjórnarandstæð-
ingana innan Alþý'ðubandalags-
ins (konunúnista) og Alþýðu-
flokksins (hægri öflin) til þess
aö loka með sér öllum færum
leiðum í efnahagsmálunum.
Smiðshöggið var greitt með
synjun Alþýðusambandsþings á i
frestun á framkvæmd vísitölu-
hækkunar í einn mánuð, án
afsals réttar til hækkunarinnar,
meðan santið væri urn úrlausnir.
Enginn vafi er á því, að hefðu
flokkar þeir, sem stóðu að mynd
un fyrrverandi ríkisstjórnar, bor
ið gæfu til samstöðu um þá
lausn efnahagsmálanna, sem und
irbúin var með efnahagslöggjöf-
inni s.l. vor, þá hefðu þau mál-
efni reynzt þeirn mjög vel við-
ráðanleg. þrátt fyrir hækkanir,
sem urðu á s.L ári. Með því að
breyta framkv. á vísitölugreiðsl-
um, eins og ríkisstjórnin liafði
verið sanmvála um s.l. vor að
þurfa myndi, og gera um leið
aðrar tiltækilegar ráðstafanir,
hefði verið hægt að stöðva verð-
lag við kaupgjaldsvísitöluna 185
og tryggja þó sama kaupmátt
launa og v7ar í október eða í
febrúar 1958. Við þetta miðuð-
ust tillögur Framsóknaimanna,
sent Iagðar voru fravn í ríkin-
stjórninni i nóvember s.l., og
hefði þvi samkvæmt þeim verið
hægt að leysa efnahagsmálin á
viðunandi hátt.
En samkomulag náðist ekki,
og ríkisstjórnin hlaut þarafleið-
andi að segja af sér.
í þessu sambandi lýsir flokks-
þingið yfir þeirri skoðitn sinni,
að því fólki, sem lifir á eigin
framleiðslii og vinnu, hafi þá
farnazt bezt, þegar það hefir þok-
að sér saman um hagsmunamál
sín og framfaramál þjóðarinnar.
Þrátt fvrir þetta hafa sumir for-
svarsntenn verkalýðs nú talið sér
henta að eiga samstöðu í opin-
berum máluni með samtakavaldi
sérréttinda- og auðhyggjumanna.
Flokksþingið heitir á alla þá,
sem vinna vilja að hagsæld al-
mennings, fjárhagslegu jafnvægi
og atvinntiöryggi að fylkja sér
iun Framsóknarflokkinn, sem
fyrr og síðar hefir sýnt, að hon-
ttm er bezt treystandi til þess að
vinna að velferðarmálum altnenn
ings til sjávar og sveita.
6.
Þegar andstæðignar stjórnar-
innar innan Alþýðubandalagsins
og Aiþýðuflokksins höfðu
sprengt vinstra samstarfið. töldu
þingmenn Framsóknarflokksins,
að heppilegast væri úr því, sem
komið var, að efnt væri til þjóð
stjórnar vegng landhelgisdeilunn
ar við Breta, cfnahagsniálanna
og endurskoðunar stjórnarskrár-
iunar. Telur flokksþingið, að
það hafi verið rétt ráðið.
Þessi tillaga Framsóknar-
manna lilaut eigi byr, og ekki
sízt af því að Sjálfstæðismenn
. kröfðust kjördænvabreytingar
strax og kosninga áðttr en þeir
sýndu frekar en orðið var úrræði
sín í efnahagsmálunum, en það
töldu þeir í þessunv svifum helzt
til úrræða i þeinv málum, að tekn
ar væru til baka kauphækkanir
þær, er fyrir atbeina þeirra og
áróðttr höfðu verið knúðar franv
s.l. sumar.
Alþýðuflokkurinn rauf nú um
bótabandalagið og gekk til sanv-
starfs við Sjálfstæðisflokkinn um
að taka upp baráttu með hon-
unv fyrir kjördæmabreytingu,
sem gerð yrði af skyndingu,
cnda þótt honunv stai'ði til boða
sanngjörn úrlausn i kjördænva-
nválinu, í samvinnu við banda-
lagsflokk sinn, Framsóknarflokk
inn. Hægri öfl Alþýðttflokksins
1-öfött tekið völdin í flokknum.
7.
Stjórnarsamstarf Alþýðuflokks
ins og Sjálfstæðisflokksins er
grundvallað á því að hrinda
þjó'ðinni út í a.m.k. tvennar al-
þingiskosningar og láta efnav
hagsmálin reka á reiðanunv á
meðan, en þjóðina standa
framnvi fyrir því eftir liosninga-
orrusturnar að lcysa vandann.
Hallarckstri á að reyna að leyna
í mistri kosningaba.váttu nveð
nðiurgreiðslunv og millifærslunv,
byggðttin á óraunhæfunv áætlun-
uin, og skeyta því eigi, þó að
þetta komi í bakscglin eftir kosn-
ingarnar og verði þá ekki við-
ráðanlegt.
Öll eru þessi vinnubrögð nvið-
uð vi'ð að raska núverandi grund
velli þingræðisins og taka ttpp
nýja fjárfestingarstefnu, senv
verður landeyðingarstefna og
gagnstæð þeirri landnámsstefnu,
senv Framsóknarfiokkurinn hefir
beitt sér fyrir.
Franvsóknarflokkurinn telur
þjóðinni skylt að sitja land sitt
svo vel sem hún getur, vernda
réttindi þess og haga búsetu
sinni þannig, að gædi þess til
lands og sjávar lvagnýtist setn
bezt.
Undanfarna áratugi hefir fólk
mjög flvkkzt í þéttbýlið við Faxa
flóa — einkunv til höfúðborgar-
innar.
Margmenni er eðlilegt við
I''axaflóa vegna góðra skilyrða;
til iðnaðar og sjávarútvegs.
Á hinn bóginn situr þjóðin
ekki vel landið ef stórir Iands
hlutar Ieggjast v eyði og niður
verður fellt að hagnýta stór
héruð og nvikil svæði fiskinvið-
anna við strendur landsins.
Málefni höfuðborgarinnar og
þéttbýlisins vi'ð Faxaflóa verða
einnig nvjög erfið viðureignar,
ef fólksstraumurinn þangað verð
ur franvvegis hlutfallslega svo,
sem lvann hefir mestur orðið.
9.
Fyrir forustu Framsóknar-
manna náðust á itndanförnunvj
árum samtök um öflugar franv-
kvæmdir til jafnvægis í byggð
landsins. Margvíslegar ráðstaf-
anir lvafa verið gerðar í þeinv
efnuin.
Engu lokamarki hefur þó verið
náð. í mörguni byggðarlögum er
uppbyggingin í nviðju kafi.
Sums staðar við sjávarsíðuna
er t. d. konvin sæmileg aðstaða í
landi, en skipastóil of lítill i hlut-
f.vlli þar við, en annars staðar
gagnstætt, og þannig mætti lengi
telja.
Víða lvefur skapazt atikin trú á
franvtíð byggðarlaganna. Fólk ráð
gerir nvitvna brottflutning en áður
og sunvsst.vðar flytur fólk inn, til
þess að starfa við hin nýjú skil-
yrði.
Mál þessi eru að nvörgu leyti á
vegamótum. Verði hiklaust haldið
áfratn uppbyggingunni jafnt og
þétt, má á eiðanlega gera sér von-
ir utn, að hún leiði til stórlega
aukins jafnvægis, ekki aðeins unv
stundarsakir, lieldur varanlega.
Verði á hinn bóginn lvopað nú,
er ósigurinn vís. Menn missa
traust á uppbyggingunni, og ó-
stöðvandi fólksflutningíir hefjast
á ný til stórtjóns þjóðarheildinni.
10.
Nú er boðuð stó sókn í land-
imi, til þess'„að Ieysa efnahags-
málin“ eins og það er kallað, me'ð
því að taka upp nýja fjárfesting-
arstefnu. sem á að grundvallast á
því að skera niður fjárfranvlög til
uppbyggingar og' jafnvægis í
byggð landsins.
Beinist þessi sókn jöfnum hönd
itm að niðurskurði á beinum franv
lögum ríkisins til atvinnuaukn-
inga’-, satngangna, raforkumála
því að draga úr notkun lánsfjár
til framfara víðsvegar urn landið.
í blekkingarskyni er þessi sókn
kölluð sparnaðaráhugi, en á ekk-
ert skylt við sparnað í réttri,
tnerkingu þess orðs.
Slíkar ráðstafanir í efnahags-1
málunum nvundu leiða ófarnað j
yfir þjóðina og spilla árángri
þe,ss senv þegar hefur áunnizt til i
jafnvægis, leiða til stórfelldra|
fóíksflutninga, atvinnuleysis og!
skerðingar lífskjara. Þetta er!
landeyðingarstefna.
11.

Jafnhliða þessari nýju stefnu í
fjárfestingar- og efnahagsmálun- j
um er svo tekin upp barátta fyrir j
gerbreytingu á kjördænvaskipun-;
inni í landintt.
Leggja á niður öll hin eldri
kjördænvi, netna Reykjavík, og
stol'na í þeiira stað 7 stór kjör-
dætni með hliitfallskosningum og
uppbótarsætuni.
Að svo miklu leyti, senv reynt
er að rökstyðja það ofurlcapp senv
lagt er á að leggja niður hin eldri
kjördæmi, er þ.að gert nieð því,
að það sé nauðsynlegt, til þess
„a'ð nvinnka kapphlaupið um kjör-
dæmin“, senv nú lei'ði til of mik-
illa fjárútláta til þess, sem gefið
er þá heitið: „óarðbær fjárfest-
ing*'. Með öðrttnv orðuni, að áhrif
kjósendanna í núverándi kjör-
dænvum séu of mikil.
Allri málamiðlun unv að fjölga
kjördæmakjörnunv þingmönnum,
þar sem fólkinu hefur á seinni
árum fjölgað mest, hefur verið
hafnað af ; jkisstjórnarflokkun-
uni. Á ekkert anrað hiustað en
að leggja kjördæmin niðttr.
Með stóru kjördæiminum á a<3
slíta fólkið úr sanvbandi vi'ð þins-
mennina. Gera þingflokkununv
þannig kleift að taka upp hiívi
nýju fjárfestingarstefnu.
Borið er franv sem rök, að
menn ntissi einskis í, þar se;n
þinglivönnum í lieild sé ekki fækk-
að. Sams konar rök mætti færa
fyrir því að ger,a landið að cinii
kjördænii. .
12.
Flokksþingið telur það tilræði
við þjóðfélagið að ætla að legg'ja
niður öll núverandi kjördæmi
nema Reykjavik, og svipta þær
félagslegtt heildir sínum sérstöku
umboðsmönnunv á Alþingi,' etidá
eru tillögurnar unv þetta sprottrt-
ar af því, að vissurn áróðursfor-
ingjunv þykir unvhyggja þing-
nianna nú fyrir landsbyggðum of
sterk og vilja drepa þeirri um-
hyggju á dreif. Bak við tillögurn-
ar felst landeyðingarstefr.a, scm
er að sjálfsögðu algerlega gagn-
stæð þeirri landnáms- og jafn-
vægisstefnu, senv haldið hefttr
verið uppi að undanförnu, fyrsí.
og fremst fyrir albeina Framsókn
arflokksins.
Flokksbing'ið telur, að kjör-
dæmanválið, — senv er einn þátt-
ur stjórnarskrármálsins, — megi
ekki leysa senv flokkshagsmuna-
mál, eins og forsprakkar ríkis-
stjórnarflokkanna Ivvfa hugsað
sér að gera til eigin lventisemi á
líðandi stund. Flokkar eru félags-
sanvtök, sent eiga að Iag,a sig eftir
varanlegri stjórnarskrá, en ekki
Iaga stjó narskrána eftir sér.
tandnámsstefr,! Framsóknavy
flokksins lvefur stutt hið forn-
helga sjálfstæði lvéraða landsins.
Forsprakkar iíkisstjórnarflokk-
amva telja sjálfstæði héraðmvna
flokkavaldi sínu til óhagræðis, aí
því að það hefur ekki viljað lútá
þeim, og hugr.i sér að brjóta þaf
niður nve'ð því að gera skytidi
breytingu á stjórnarskránni og
stofna til aukakosninga um þæi
einar, þótt stjórnarskráin í lveild
bíði ennþá endurskoðumr, seni
ákveðin v.vr, er lýðveldið vai
evvdurreist 1944.
Flokksþingið skorar á alla þjóí
holla menn, er tekið geta þátt í
ivæstvi alþingiskosjvingum, lvvar
sem þeir eiga heimili og ltvar í
flokki, senv þeir annars standa, að
greiða Franvsóknarflokknum at-
kvæði að því sinni, til þess að
fella breytingarnar og konva v
þeirra sta'ð fram eðlilegunv unv
bótunv og sanngjörnum á stjórn
arskránni, þ.ir sem sjálfstæði- hér
aðanna verði í heiðri haft.
|| Þessi mynd var tekin á
I fundi flokksþings Framsóknar •;§
manna á sunnudaginn, en þá ||
var verið að ræða álit skipu- . i
lagsnefndar um flokksstarfið. |: