Tíminn - 13.05.1959, Qupperneq 7

anns Jónassonar í eldhúsumræðunum
>Ic kio — Kjósendurnir eiga ennþá
m ráða hinum endanlegu úrslitum
ijálfstæðisflokksins undanfarna fjóra mánuði hefir ein
índum á loforðum og yfirlýsingum flokksins
Hermann Jónasson
um, sem var til þess fallið, að ýta
undir þá skoðun með erlendum
þjóðum, að við íslcndingar stæð-
um ekki saman í málinu. — Jafn
framt var látið skína í þá fjaiv
stæðu, að það væru kommúnistar,
sem stæðu að þessum aðgerðum
okkar. Þetta var^ einnig til hins
sama fallið. — Ég efast um að
Bretar hefðu ráðizt í þá óhæfu,
sem þeir hafa undanfarið framið
við íslandsstrendur, ef þeir hefðu
ekki vegna þessara biaðaskrifa o.
fl., haldið að íslenzka þjóðin stæði
ekki einhuga í málinu. —
Talað hefir verið um það með
talsverðum hávaða, að kæra at-
hæfi Breta fyrir .ráði Norður-
Atlantshafsbandalag'sinsi Kæran
getur þýtt tvennt, þ. e. ólíkar leið-
ir. En Sjálistæðisflokkurinn hefir,
margaðspurður, aldrei fengizt til
að segja hvað hann meinar. Kær-
an getur þýtt það, að við séum
með henni að gefa til kynna,, að
við viljutn að ráð Nato beiti sér
fyrir því. að teknir séu upp samn-
ingar um málið. — Málið var til
ýtarlegrar umræðu í Nato. Að
biðja um að taka þær umræður
upp aftur, getur falið í sér undan-
hald. Þá lsið tel ég óhugsandi með
öllu.
En kæran getur líka þýtt annað
og meira. Hún getur þýtt það, að
ef Natoráðið geti ekki fengið
Bretá til þess að hætta ofbeldis-
aðgerðum sínum, verði málinu af
íslands hálfu fylgt eftir með viður
lögum. Á þessa leið var bent í
samþykktunum frá Akranesi, sem
voru hinar fyrstu. Einnig er bent
á sama í samþykktum stúdenta-
fundar og í samþykktum Skag-
firðinga nýlega. — Það getur kom-
ið að því innan stundar, að ekki
verði hjá því komizt, að athuga
þessa leið — ekki hina fyrrnefndu
heldur liina síðarnefndu. —
Ályktunin frá
28. marz 1956
Sjálfstæðisflokkurinn hefir oft
ráðizt á fyrrv. ríkisstjórn fyrir
það að framkvæma ekki þings-
ályktunina frá 28. marz 1956, um
brottför hersins. A þeim tíma sem
samþykktin var gerð 28. marz,
var friðvænlegt í heiminum og
friðarhorfur bjartar. — En á þeim
tíma, sem átti að semja um brott-
för hersins, haustið 1956, hafði
hvort tveggja brotizt út, uppreisn-
in í Ungverjalandi og styrjöldin
við Súes, sem olli því, að heim-
urinn var, að allra átili, nær heims
styrjöld, en hann hefir nokkurn-
tíma verið síðan heimsstyrjöldinni
lauk. Þeir íslendingar munu vera
mjög fáir, sem töldu annað koma
til mála en fresta samningum um
brottför hersins, eins og á stóð. —
Skoðanir þeirra Framsóknar-
manna og stefna, sem fram kernur
í ályktuninni 28. marz, hefir ekki
breytzt, en horfurnar, sem þá voru
í heimsmálum, gjörbreyttust, —
án þess að nokkur gæti séð það
fyrir 28. marz. Þetta eru söguleg-
ar staðreyndir.
Niðurlægingin í tið
Bjarna Ben.
En er nú s-aga Sjálfstæðisflokks
ins slík í hervarnarmá'lum, að
hann sé þess umkominn, þar frek-
ar en á öðrum sviðum, að gera sig
að dómara yfir öðrum?
Þegar við gerðumst þátttakend-
ur í NATO, var það með því for
orði, sem þáverandi utanríkisráð-
herra Bjarni Benediktsson, fékk
loforð fyrir, að her yrði aldrei á
íslandi á friðartímum. Þegar her-
inn var tekinn inn í landið vegna
meintrar yfirvofandi stríðshættu,
vegna Kóreustyrjaldarinnar, var á-
kveðið að hernum mætti víkja úr
iandi með 18 mánaða fyrirvara.
Hvernig Bjarni Benediktsson lét
herinn vaða hér uppi eftirlitslaust,
er saga sem þjóðin þekkir. Það
vansæmdar og niðurlægingar-
ástand, sem þjóðin var komin í
vegna þess, var fyrst lagfært veru-
Qega er Dr. Kristinn Guðmunds-
son tók við störfum utanríkisráð-
herra.
Nú notar Bj. Ben. hvert tækifæri
til að ráðast á Kr. Guðm. — og til
þess að smeygja þeirri hugsun inn
hjá landsmönnum, í ræðu og riti,
að friðarhorfur hafi ekkert að
segja. Meðan kommúnismi sé til,
logi allt undir yfirborðinu, — og
því viti enginn hvenær ófriður
'gjósi upp. — Þessi röksemdafærsla
þýðir auðvitað að her þurfi að
vera á íslandi meðan heimskomm-
únisminn er til. Við þessari stefnu
skyldu menn gjalda varhuga. Árás
in á fyrrv. ríkisstjórn fyrir að
hafa ekki franrkvæmt ályktunina
frá 28. marz, er eingöngu yfirdrep
skapur, til þess gerður að leiða at-
hyglina frá því, sem hann sjálfur
er að fara — og reyna, að leiða
landsmenn inn á.-
•HH*---'
Nú eru „ólöglegu“
þingmennimir gildir!
Einnig í þessu máli er Sjálf-
stæðisflokkurinn samur við sig.
Það er stíll í þessu öllu saman. Það
er erfitt að segja hvar Sjálfstæðis
flokkurinn kemst lengst í óheilind
um, isem svo víða verða augljós,
þegar hann nú kemst í stjórnarað-
stöðu og á að standa við fyrri orð.
Það er mál út af fyrir sig að
Sjálfstæðismenn héldu því fram
dögum saman á Alþingi að Alþýðu
flokksmenn væru fiestir ólöglega
kosnir — og ættu að víkja af þingi.
— En nú nota þeir þessa ólöglega
kosnu þingmenn fyrir ríkisstjórn
og til þess að fela sig og úrræða-
leysi sitt bak við. — Og eitt helzta
málið, sem Sjálfstæðisflokkurinn
beitir >sér mú fyrir, er byltinga-
kennd breyting á kjördæmaskipun
landsins.
Svikin loforð
í þessu stóra máli hafa flestir
af forvígismönnum Sjálfstæðis-
flokksins fyrr sagt skoðun sína,
svo þjóðin hefði átt að mega vila
hvar Sjálfstæðisffokkurinn stóð —
ef orðum foringjanna; var treyst-
andi. Það er óþarfi að lesa hcr
öll þessi ummæli og svardaga. En
það er 'Skemmst af því a.ð segja,
að þar er þjóðin fullvissuð um
það, að lífsnauðsyn sé fyrir héraða
kjördæmin að hafa sérstakan full-
trúa, þess vegna komi aldrei til
mála að taka þessa fulltrúa af
dreifbýlinu með því að breyta kjör
dæmaskipun landsins þannig að
Mutfallskosningar verði í stórum
kjördæmum. Þetta eitt sé víst' og
það sem allir geti reitt sig á. Og
þett'a ætti nú öllu öðru fremur
að geta staðizt þar sem álit lilut-
fallskoisninga fer yfirleitt' minnk-
andi. Þær þjóðir sem hafa toreytt
kosningalögum og stjórnarskipun
sinni síðustu árin, hafa horfið frá
hlutfailskosningum.
En nú hefur Sjálfstæðisflokkur-
inn komið sér upp stjórn til þess
að gera einmitt það, sem formaður
hans m.a. lofaði að aldrei skyldi
gert. Nú er rétt úr ránfugfaklóm
til þess að hrifsa það sem lofað
var að aldrei skyldi gert — sjálf-
stæði kjördæmanna og réttur
þeirra til að hafa sérstakan þing-
mann. — Og nú er rökunum alveg
■snúið við. Það, að ieggja kjördæmi
niður, þurrka það út, afmá það, er
nú kallað að styrkja það. — Hvað
er það sem Sjálfstæðisflokkurinn
getur ekki boðið kjósendum sín-
um, alveg án nokkurs tillit's til þess
hvað hann hefir sagt um málið
áður, ef hann gelur boðið þeim
þetta með sæmilegum árangri?
Bændum hótað
En nú þykjast forvígismenn
Sjálfstæðisflokksins báðum fótum
í jötu standa og tala drýginda'lega.
M.a. er sagt við bændur: Gætið ykk
ar, ykkur er að fækka, hafði hægt
um ykkur, annars mun ykkiír illa
farnast.
í ofmetnaði sí'num virðast þessir
menn ekki skilja það, að bændur
eru um ófyrirsjáanlegan tíma, ein
stærsta stétt' þessarar þjóðar og
ein hin máttugasta, ef hún vill
láta sér lærast að treysta nægilega
félagssamtök sín — eins og aðrar
stéttir gera. — Samstillt bænda-
stétt er fær um að halda rétti sín-
um fyrir hverjum sem er.
En þessar hótanir, þótt dulbún-
ar séu, sýna betur en allt annað
hvert stefnt er með kjördæmarán-
inu. Þpð staðfestir og niðurskurð
ur verklega framkvæmda út um
landið.
En þrátt fyrir alla hringsnún-
inga og hringsól Sjálfstæðisflokks-
ins, tekur þó jafnvel út yfir aflan
þjófabálk, þegar kemur að lausn
efnahagsmálanna.
„Lausn“ efnahags-
málanna
Sjálfstæðisflokkurinn hefir talað
og skrifað mikið um fyrirhugaðar
stóraðgerðir sínar í þeim málum,
ef hann aðeins fengi að fara um
þessi mál höndum. — Hver eru
svo úrræðin. — Þau fyrsl sem ég
hefi nefnt, að feila niðúr þá kaup
hækkun, sem launamönnum var í
sumar sagt að væri sáluhjálparat'-
riði og réttlætismál að þeir fengju.
Og þeir fengu hana. — Nú er istofn
að til þess með miklum umsvifum
að bjarga þjóðinni úr dýrtíðarflóð
inu, þá er það allt í einu orðið
jafnmikið réttlætismál og sálu-
hjálpratriði að taka af launþegum
aftur kauphækkunina, sem var svo
nauðsynieg kjarabót s.l. sumar. —
Þetta er aðalráðstöfunin. Svo er
vísitalan borguð niður í 175 og
þjóðinni sagt að búið sé að ráða
niðurlögum dýrtíðarinnar. Þessar
niðurgreiðslur kosta talsvert á ann
að hundrað milljónir kr., eða eins
mikið og meginhluti verklegra
framkvæmda, sem fé er veitt til á
fjárlögum. Til viðbó.tar þessum
geysilegu niðurgreiðslum eru .svo
stórauhnar (hætur til útflutnings-
framleiðslunnar. Þetta, ásamt
nokkrum minni upphæðum veldur
hækkun útgjaldai fyrir ríkis- og
útflutningssjóð, er nemur alls um
250 anillj. kr.
Þetta er svo jafnað með því að
eyða milljónatu-gum af t'ekjuaf
gangi síðasta árs. Fá 25 milljónir
með hækkun áfengis og tóbaks. Ná
25 milljónum með hækkun inn-
flutningsgjalda á bílum — og
auka stórlega innflutning þeirra.
Hitt er svo jafnað á pappímum
með niðurskurði fjárveitinga til
verklegra framkvæmda, falskri
lækkun á lögboðnum útgjöldum
fjárlaga og hækkun á 'tekjuáætlun,
fjáríaga, er nemur um 60 míllj kr. .
Ljótur feluleikur
Rétt' fyrir jólin birti Morgun-
blaðið grein með fyrirsögninni:.
„Almenningur borgar hvern eyri,
sem fer í niðurgreiðslurnar“. Nú
er fólki allt í einu taiin trú úm aff
dýrtíðin sé stöðvuð a.m.k. í bi'áð
með niðurgreiðslum. Nú er þjoð-
inni sagt að engar aukaálögur
þurfi á almenning til að greiða
dýrtíðina niður — fjárlögin iséú
tekjuhailalaus, þrátt fyrir mikið á
annað hundrað milljóna niður
greiðslu.
Stjórnarflokkarnir segja þe’ttá
móti betri vitund. Þeir vita að stór
felldur tekjuhalli vofir yfir — og
að afleiðingarnar koma í ljós'-í
haust. Þá verður krafizt mikilla
álagna á almenning eða 'gengisfell
ingar. Það á að blekkja almenning
fram yfir tvennar kosningar. —
Til þess er Alþýðuflokk'sstjórnin
notuð — og til að dylja að Sjá'lf-
stæðisflokkurinn hefir engin úr-
ræði. Hverjum dettur í hug *að
flokkurinn sýndi ekki þau úrræði
fyrir kosningar ef þau væu til, og
vinsæl?
Þrennskonar
hagsmunir
Ég hefi dregið fram noKkrsr
slaðreyndir um Sjálfstæðisflókk-
inn. Reglan virðist vera að lofá og
vanefna. Ekki vil ég halda'því
fram, að þetta sé óbrigðul regla,
þó það sé nærri lagi. Hið sainna
er að flokkurin;n miðar ÖH sín
viðhorf til málefna og manna við
hagsmuni fámennrar klíku, sem
sækist með sjúklegri áfergju eftir
völdum og auði. — Málefni er gott
eða; ilit — einstaklingur er góð-
menni eða fúlmenni, eingöngu eftir
því hvort hann styrkir Míkutia
eða vinnur móti henni. Á þessa
vog er kjördæmamálið fyr.st og
fremst vegið. Þess vegna verður
afstaðan til þess máls, eins og
allra annarra mála, eitt í dag, ann-
að á morgun. Allt eftir því sem
hæfir hagsmunum klíkunnar. Þéir
sem ekki 'Skilja þetta, láta blekkj-
ast', — en ef menn skilja þetta.
innsta eðli Sjálfstæðisflokksins,
verður flest í fari hans auðskjlið.
For maður Sj álfistæðisflokksi^s
ræddi eitt sinn um þrennskonár
hagsmuni, sem hann vildi berjast
fyrir. Röðin var ósjálfrátt þessi':
Fyrst hagsmunir okkar, '
Næst hagsmunir flokksins,
Síðast hagsmunir þjóðarinnar.'
Þetta var prentað eftir honum
í Morgunblaðinu og varð umraeðu-
■efni um land ai 11. — Ut. frá þessu
ættu menn t.d. að skilja hvérs
vegna íhaldinu er orðið svo hlýlt
til flestra forvígismanna Alþýðu-
flokksinis seinni árin.
Á að leggja kjör-
dæminniður?
Ég kem þá að lokum aft'ur: a,ð
kjördæmamálinu. Það er höfuðmál
þeirra alþingiskosninga, er nú
fara í hönd. Um það stendur iiar-
áttan fyrst og fremst, að minnsia
kosti víðast’ hvar á landinu, hviort
flokksvaldinu á að líðast að sölsa
undir sig rétt kjördæmanna.
Héraða- og kaupstaðakjördæmin
með sinn hefðbundna rétt til.að
CFVamhalð A 8. síðu).