Tíminn - 09.07.1959, Page 8

T í M IN N, fimmtudaginn 9. júli 1959.
Minning: Séra Helgi Konráðsson,
prófastur, Sauðárkróki
Síðasla dag júnímánaðar andað-
ist að heimili sínu á Sauðárkróki,
séra Hélgi Konráðsson, prófastur.
ÍÞótt andlát hans kæmi mér ekki
á óvart ,svo vanheill sem hann
hafði vesrið um skeið, þá setti mig
iþó hljóSan, er ég vissi hann látinn.
Fáa vini átti ég hjartfólgnari, og
fáa enenn vissi ég betri, þeirra er
ég átti samfylgd <með á yngri ár-
um,
Ég gæti skrifað langa grein um
iþennan látna vin minn og félaga
frá skólatíð. Vissulega ætti hann
(það meira en skilið af mér. Og
íslenzkrl þjóð væri greiði gerður
með því aS segja henni sem inni-
legast frá því, hve ágætum syni
ihún á hér á bak að sjá. Af þessu
verður þó ekki að sinni. Þessi
orð mín eru aðeins kveðja, ásamt
þökk fyrir liðna daga.
Séra Helgi var borinn Skagfirð-
ingur, Og Skagafjörður og Húna-
þing voru hans bemsku og æsku-
islóðir. Hann var góðra ætta bæði
í móður og föðurkyn, hvað hvérj-
um manni varð Ijóst er kynntist
honum, þótt ekki þekkti til upp
iruna hans. Stúdentsprófi lauk
eéra Helgi vorið 1924. Hann nam
að mestu utan skóla, sat aðeins
einn og hálfan vetur á skólabekk.
Guðfræðiprófi lauk _hann í febrú-
ar 1988 með lofi. Árið 1929 var
ihann við nám í Englandi, en hafði
þá þegar gerzt prestur ári fyrr.
Alls þjónaði séra Helgi þremur
preetakðllum, Bíldudal, Höskulds
etöðum og Reynistaðarklaustri, er
varð starfssvið hans til dánardæg
urs eða um tæpan aldarfjórðung.
Á Sattðárkróki veitti hann um
jhríð forstððu gagnfræðaskóla stað
arins, Og margháttuðum menning
arstörfum öðrum gegndi hann í
ihéreði og utan, Prófastur Skag-
firðinga var hann síðustu sjö árin.
Suxnarið 1933 kv'æntist séra
Helgi Jóhönnu Þorsteinsdóttur frá
(Reykjum í Hrútafirði, hinni ágæt
ustu konu. Lifir hún mann sinn
ásamt kjördóttur þeirra hjóna.
Þetta stutta yfirllt um ævi Qg
störf séra Helga verður að nægja.
Hitt er svo önnur saga og merk-
ari, að hann reyndist í hverju
starfi meira en meðalmaður. Við
vigsum það mæta vel stéttarbræð
iut hans, að hann var einn hinn
fremsti í hópi íslenzkra kenni-
manaa. Gáfux hans, lífsskilning-
ur, manndygð hans og atorka lögð
ust þar á eitt. Ekkert verk lét
hann hálf unnið að engu var
höndum til kastað.
Mér var kunnugt um, að séra
Helgi var skáld golt og efni I rit-
höfund. Ég harma alltaf, að hon-
um skyldi ekki gefast tími og
itækifæri til afreka á þeim svið-
um. Ljóðum sínum vildi hann ekki
flíka. eu ævisaga hins mikla skag-
firzka lfetamanns Thorvaldsens
sannar, hvert efni í rithöfund
hann var.
Séra Helgi var alvörumaður og
trúmaður einlægur. Vamm sitt
mátti hann ekki vita. En sem ég
nú sit við skrifborð mitt og fullur
saknaðar, fróa huga minn með
því aS rita þessi fótæklegu minn
ingarorS um kæran vin og skóla
bróður, þá verður mér ríkust í
hug gláðværð hans og græskulaus
fyndni, sem auðgaði svo margar
samverustund okkar forðum daga.
Fleiri en ég kann að nefna, þakka
hinum góða manni og sálusorgara
fyrir llðiwi dag. En trúað gæti
ég þyíj að ekki séu þeir færri, er
þakka fyrir gleðina, sem hann
bar með sér í hvern bæ. Fyrir þá
lífseigind hans verður mér bjart
fyrir sjónum, er ég minnist hans.
Megi sú birta ljóma fyrir sjónum
syrgjandi eiginkonu, kjördóttur,
ástvina og vina. Megi sú birta lýsa
söfnuðum hans og allri vorri þjóð
fram á veginn.
Einar Guðnason.
Laust fyrir síðustu mánaðar-
mót var ég staddur á Sauðárkróki
og hafði hlakkað til að sjá hið
fagra hérað Skagafjarðar, baðað
í sól og sumardýrð. En þessi von
mín brást, lítt sást til sólar og
oftast var þoka yfir byggðinni.
Mér fannst þetta táknrænt, það
var eins og alvara og dapurleiki
hvíldi yfir héraðinu, því einmitt
þessa dagana, var hinn vinsæli
prófastur Skagfirðinga, séra Helgi
Konráðsson, að heyja sitt bana-
stríð, en hann lézt að helmili sínu
á Sauðárkróki 30. júní s.l. eftir
langvarandi og erfiða vanheitsu,
sem hann hafði borið með fádæma
þreki og æðruleysi.
f dag verður útför hans gerð
á Sauðárkróki, og almennur sökn-
uður ríkir í byggðum Skagafjarð
ar við fráfall hans.
Séra Helgi var fædur að Syðra
Vatni í Lýtingsstaðahreppi 24.
nóv. 1902 og voru foreldrar hans
Konráð Magnússon, albróðir sr.
Jóns Ó. Magnússonar á Mælifelli,
og Ingibjörg Hjálmsdóttir, bónda
og alþingismanns á Ilamri í Þver
árhlíð.
Hann lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík 30.
júní 1924 og hafði þá numið mest-
an sinn skólalærdóm utan skóla.
Guðfræðiprófi lauk hann frá
Háskóla íslands veturinn 1928, og
var vigður um vorið og sett-
ur sóknarprestur á Bíldudal, og
þar var hann prestur, þangað til
hann fékk veitingu fyrir Höskulds
stöðum í Húnavatnssýslu vorið
1932. En Reynisstaðaklausturs-
prestakall var honum veitt 1934
og á Sauðárkróki var hann síðan
prestur til dauðadags og prófastur
í Skagafjarðarprófastsdæmi frá
1952. Aukaþjónustu annaðist
hann öðru hvoru í nágrannapresta
köllum sínum. Á prestskaparárum
sínum fór sr. Helgi nokkrum sinn
um utan í lengri eða skemmri
námsferðir, dvaldist hann oftar en
einu sinni í Bretlandi, ferðaðist
til Ítalíu og Bandaríkjanna.
Sr. Helgi var gáfumaður, eins
og hann átti kyn til, lærður vel,
kennimaður ágætur og frábær-
lega reglusamur og skyldurækinn
í öllum embætti'sstörfum, og svo
mikið Ijúfmenni í allri framkomu,
að leitun mun hafa verið á öðrum
slíkum.
í samtökum presta norðanlands
tók hann mjög virkan þátt, var
í stjórn prestafélags Hólastiptis
og átti þátt í því að undirbúa
flestar þær kirkjulegu hátíðir, er
haldnar hafa verið á Hólum í
Hjaltadal, hin síðari ár ,enda áttu
Hólar mjög sterk ítök í huga hans,
eins og annarra góðra Skagfirð-
inga.
Séra Helgi gaf sig mjög að
fræðslumálum, hvar sem hann'
dvaldist og var um skeið skóla-
stjóri við Gagnfræðaskólann á
Sauðárkróki eða kennari við þann
skóla. Hann hafði og mikinn á-
huga á bókfræði og átti sjálf-
ur gott safn gamalla og nýrra
bóka, og munu fáir hafa verið
gleggri á gamlar Hólabækur en
hann. Hann lét sér mjög annt
um sýslubókasafn Skagfirðinga
og var í stjórn þess og bókavörð
ur um skeið. Þá var hann einnig
í stjórn Sögufélags Skagfirðinga.
Hann fékkst töluvert' við rit-
störf og var skáldmæltur vel. —
Frá hans hendi eiu til margar
greinar í blöðum og tímaritum
um margvísleg efni. Hann fékkst
og nokkuð við þýðingar og samdi
bók um listamanninn Bertel
Thorvaldsen, en hann var Skag-
firðingur í föðurætt sem kunuugt
er.
Séra Helgi var óvenjulega mik
ill starfsmaður, og sérstaklega
Ijúfur og hugþekkur í öllu sam-
starfi. Hann var gamansamur og
léttur í lund og átti auðvelt með
að koma öðrum í gott skap, hvort'
sem var í samtölum eða þegar
hann flutti ræður á mannfundum.
í öllu lífi sínu var hann grand-
var og gætinn, og gátu sóknar-
börn hans því vissulega litið upp
til hans.
Árið 1933 kvæntist sr. Helgi
Jóhönnu Þorsteinsdóttur frá
Reykjum í Hrútafirði, er lifir
mann sinn, ásamt' kjördóttur
þeirra, Bagnhildi. Oft var gest-
kvæmt á heimili þeirra hjóna á
Sauðárkróki, því þar þótti öllum
gott að koma og dvelja, og marg-
ir, sem um Sauðárkrók fóru töldu
það sjálfsagt að heilsa upp á
prófastshjónin, þótt viðstaða væri
annars Iftll.
Með fráfalli sr. Helga Konráðs-
sonar, er ekki aðeins þungur harm
ur kveðinn að konu hans og dóttur
og öðrum vandamönnum, heldur
mun hans almennt verða saknað
í byggðum Skagafjarðar.
Hann var í fremstu röð íslenzkra
presta og jók álit stéttar sinnar,
og kom alls staðar fram til góðs,
hvar sem hann kom við sögu.
Um nokkurt skeið átti sr. Helgi
við mikla vanheilsu að búa, og
það miklu meiri vanheilsu, en
hann sjálfur vildi vera láta, því
að hann var jafnan sístarfandi og
hafði gamanyrði á vörum milli
kvalakastanna. í veikindum sínum
naut hann frábærrar umhyggju
konu sinnar og dóttur og á Sauð
árkróki voru allar hendur fram
réttar til þess að létta þeim
byrðarnar.
Með fráfalli sr. Helga hefur
fallið nokkur skuggi yfir Skaga-
fjarðarhérað, en vissulega mun
minning hans, er fram líða stund-
ir, varpa birtu yfir þetta hérað,
sem hann unni svo mjög, þar
sem hann hafði unnið ævistarf
sitt, og verða íbúum þess hvatning
til dáða og drengskapar.
Óskar J. Þorláksson.
Minning: Beinteinn Helgason,
trésmíðameistarí
í dag er jarðsunginn að Saurbæ
á Hvalfjarðarströnd Beinteinn
Helgason trésmíðameistari, Akra.
nesi, er andaðist í LándsspítalaiL
um 2. þ. m. þar sem framkvæmd
hafði verið læknisaðgerð vegna ill.
kynjaðs magasjúkdóms. Sex árum
áður hafði hann gengið þar undir
mikla aðgerð af sömu ástæðu og
náði þá allgóðri heilsu um skeið,
þó aldrei gengi hann eftir það
heill til skógar.
Beinteinn var fæddur að Hlíðar.
fæti í Hvalfjarðarstrandarhreppi
11. des. 1913, sonur hjónanna Sig.
ríðar Guðnadóttur og Helga Ein.
arssonar. Var Beinteinn yngstur
5 systkina, og eru hin öll á lífi,
Einar og Sigurður trésmíðameist.
arar á Akranesi, Krislinn bóndi
Vestra.Súlunesi og Vilborg hús.
freyja Eystra.Súlunesi, Melasvcit.
Er Beinteinn var 5 ára fluttist
fjölskyldan að Vestra.Súlunesi og
ólst hann þar upp. Ungur að árum
fór hann að heiman og stundaði
ýmsa vinnu, svo sem sjóróðra frá
Akranesi á vetrum, en vár gjarna
við húsabyggingar á sumrum,
ef hans var eigi þörf,við búskap.
inn. Hneigðist hugur hans snemma
að smíðum, er síðar varð svo aðal
ævistarf hans.
Beinteinn kvæntist 9. des. 1939
Guðbjörgu dóttur Þorbjörns Jó.
hannssonar og konu hans IngL
bjargar Magnúsdóttur, er síðast
bjuggu að Hávarðsstöðum í Leir.
ársveit, en þau brugðu búi 1942
og fluttust til dóttur sinnar og
tengdasonar á Akranesi, þar sem
ungu lijónin höfðu tekið sér bóL
festu og hafa búið æ síðan.
Börn þeirra hjóna, Beinteins og
Guðbjargar, eru þrjú, tvær dætur
og sonur á fermingaraldri, er cnn
dveljast að mestu í foreldrahúsum.
Beinteinn var hinn ágætasti iðn.
aðarmaður, og svo starfsamur, að
segja mátti, að honum félli aldrei
verk úr hendi. Ætlaði hann sér
oft ekki af, sérstaklega eftir að
heilsan bilaði. Var hann mjög eftir
sóttnr í iðn sinni, enda afkasta.
maður mikill og verkhygginn, svo
og sanngjam í öllum viðskiptum.
Norsku leikar-
arnir farnir utan
Heimsókn leikflokksins frá Det
Norske Teatret í Osló, er nú nokið
og fóru leikararnir utan síðastl.
mánudag. Sýningar urðu alls
fjórar og var húsið þéttskipað á
öllum sýningunum. Leiknum var
mjög vel tekið, enda er sagan
um Kristínu Lavransdóttur vel
þekkt hér á landi.
Þjóðleikhúsið bauð leikflokkn-
um til Þingvalla s.l. laugardag. —
•Stanzað var á Lögbergi og rakti
þjóðleikhússtjóri Guðlaugur Rósin
kranz sögu staðarinis, en á eftir
var snæddur miðdegisverður í
Valhöll í boði Þjóðleikhússins.
Félag íslenzkra leikara bauð hin
um norsku starfsbræðrum til
Krísuvíkur á sunnudag en að sýn-
ingu lokirmi um kvöldið hélt Þjóð
leikhúsið lokahóf fyrir hina
norsku gesti 1 Þjóðleikhúskjallar-
anum.
Þessi gestaleikur hefur þegar
vakið mikla athygli í Noregi og
hafa margar merkilegar greinar
birtist í Oslóblöðunum undanfarna
daga um heimsóknina lil íslands.
Heimilisfaðir var Beinteinn slíkur,
að eigi verður á betra kosið. Vopu
þau hjón samhent, isvo sem bezt
mátti verða, að búa börnum sínum
hlýlcgt og fagurt heimili. Þar yar
einnig vinum þeirra gott að koma
og dvelja við gestrisni og glað.
værð.
Það er alltaf mikill skaði, er
dugandi ágætismenn eru bqrt
kvaddir á miðjum starfsdegi, og
fjTÍr eigin konu og börn, verður
það skarð aldrei fyllt. En minn.
ingin um góðan dreng yljarog ber
birtu fram á veginn, þó að leiðir
skilji um sinn.
G. B.
I landí strápilsanna
i'iamnata al 7. síðuj
tvö hundruð manns dáin úr hungri
og sagt er að þeir hafi veríð jafð.
settir á næturþeli án yfirsöngs.
Líknarstofnanir í Bandarikjumim
senda matargjafir til sumra lánds.
hluta, en jafnvel þegar matvæíin
eru komin til landsins, þá er tnikl-
um erfiðleikum bundið að úthluta
þeim vegna skorts á samgöngutækj
um og vegum og vegna erfiðlelk.
anna á að úthluta matvælunum
réttlátlega.
Við þessi skilyrði er erfitt
að gera sé grein fyrir hver
muni verða framtíð Haiti, þar sem
örbirgðin blasir við þúsundunum-
Aðal tekjulind Haiti er ferða-
mannastraumurinn. Þrátt fyrir
vegaleysið innanlands hefur Háiti
margt, sem laðar ferðamenn — hið
framandlega umhverfi, hið fagra
borgarstæði Portau-Frince þar
sem glæsileg gistibús og einka.
bústaðir liggja í svölum fjalishlíð-
unum fyrir ofan höfnina. Þreyttir
s t órborgarbúar N or ð ur.Am er í k u
virðast finna hvíld og skemmtun
í þessu ólíka og frumstæða uin.
hverfi. Því miður hefur hið óró-
lega sljórnmálaástand, sem virðist
jaðra við byltingu, orðið til þess áð
ferðamannastraumurinn hefur því
sem næst þorrið, svo að nú standa
hin mörgu glæsilegu gistihús með
svignandi krásaborð því sem næst
mannlaus.
Tilsölu
1 2,8 tonn, Breiðfirðingur,
í góðu lagi.
1 2 tonna, nýr.
1 5 tonna, nýuppgerður.
Skipti á bílum möguleg.
Bíla- og búvélasalan
Baldursg. 8. — Sími 231«t

í. s. í. K. S. í. K. R. R.
Dönsku knatspy.rnumennirnir eru komnir aftur
K.R. — Jótland (J.B.U.)
Leika á Laugardalsvelúnum í kvöld kl. 8,30 e. h.
Dómari: Magnús Pétursson. Línuverðir: Ragnar Magnússon og Gunnar Aðalsteinsson.
Nú leikur K.R. óstyrkt mót Dönum. — Komið og sjáið spennandi leik.
Verð: Stúkusæti: kr. 35. Stæði: kr. 20. Börn: kr. 5. MÓTTÖKUNEFND.