Tíminn - 19.08.1959, Blaðsíða 7

T í M I N N, miðvikudaginn 19. ágúst 1959.
7
í sumum stöðum er eins og'
enginn búi nema gamalmenni.
Öldungar híma gráskeggjaðir
undir liúsveggjum og píra
augun móti sólskininu, ríg-
fullorðnir erfiðismenn standa
grafaivarlegir að amstri sínu.
Annars staðar er þessu alveg
öfugt farið Þar eru það börnin
er mestan svip setja á mann-
lífið, hvert. hús virðist upp-
fullt og st.eintroðið af börn-
um á öllum aldri, og fullorðna
fólkið hverfur með öllu í þann
litskrúðuga múg.
!
imsdkn á Höfn
Frystihús og verbúðir voru í
hvíld og ekkert líf í höfninni,
nema einn maður kvnti upp
trillu sina. í baksýn, bryggjan,1
verbúðin Mikligarður og frysti-
húsið.
Þanrtig staður er Köfn í Horna-
firði, eða svo virtist frétiamanni
Fjölmennt þorp í örum uppgangi,
blaðsins er leið hans lá þar um
fyrir skemmstu. Og það er kann-
ske engin furða: Höfn er ungur
staður og í uppgangi, og barna-
grúi á götum er væntanlega merki
lífsþróoar og blómlegrar fram-
tíðar.
80 ára
verzíunarstaður
í haust ,cru liðin áttatíu ár síð-
an Hornafjörður hlaut löggild-
ingu sem verzlunarstaður. Kaup-
túnig að Höfn er þó enn yngrsi,
þar var ekki mannsbarn fyrr en
.1897 að Ottó Tulinius flutti þang-
að verzlun sína frá Papós. Og enn
eru á lífi sumir frumbyggjar
þorpsins, menn sem komu þangað
í bernsku og hafa alið þar allan
aldur sinn.
En býsna mikil umskipti hafa
orðið síðan Tulinius kaupmaður
setti niður verzlunarhús sín við
Hafnarvík fyrir aldámótin Nú er
þar fjölmennt þorp og í örum
vexti, margbreyttur atvinnurekst-
ur og milcil útgerð á vetrum. Og
Höfn á sarrjmerkt við önnur sjó-
þorp um það að hagur og framtíð
þorpsins er bundinn útgerðinni:
gangi útgerð vel getur þorpið
haldið áfram að stækka, bregðist
útgerðin er hætt við að tilveran
súrni hjá mörgum. Síðustu 10 árin
hafa flestar vertíðir verið dágóð-
ar frá Höfn, og eftir fyrri stækk-
,un landhelginnar jókst fisk-
gengd enn verulega. Þetta var
mesta fireyting til batnaðar frá
þvi sem áður hafði verið um all-! vertíð stendur yfir.
langt skeið og hefur haft sitt að I stutt á góð fiskimið
þar sem áður voru mannlaus nes
Einn Færeyingur kom inn síðla dags og var frá Klakksvík.
sama skapi, og nú búa þar um
000 manns. Og enn flytzt fóllc í
hina nýju borg sem þarna er að
rísa, nú í sumar eru t.d. 10 íbúð-
arhús í smíðum.
Fiskur
og útgerð
Eins og að líkum laitur er fjöl-
skrúðugast mannlíf og mest at-
hafnasemi á Höfn á vetrum þegar
Þaðan er
og þaðan
scgja um þi óun þorpsins Það I róa 5 héimabátar o,
hefur nefnilega tekið stakkaskipt- komubátar að auki,
tvm á síðustu árum og þó einkum
eftir 19S4. Fólki hefur fjölgað ár
frá ári og þorpið stækkað að
margir að-
flestir frá
Austfjörðum. Þá er þar líf og
starf myrkra í milli og glaumur
og gleði þegar svo ber undir,
heimamenn allir í starfi heima og
enn fremur margir aðkomumenn,
landmenn og sjómenn. Á sumrin
er aftur á móti kyrrara yfir,
rnenn og bátar í atvinnum sínum
út og suður og margir á síld fyrir Smyrlabjargá
norðan. Þannig var það og er
fréttamaður var á Höfn í sumar,
verbúðir og frystihús í hvíld og
kyrrð yfir bryggjum, nema einn
Færeyingur kom inn síðla dags
og var frá Klakksvík.
Á Höfn starfar Kaupfélag Aust-
ur-Skaftfellinga, rekur þar verzl-
ún sína og ýmsar framkvæmdir
oðrar. í hraðfystihúsi félagsins,
sem mikið hefur venð stækkað á
isiðustu árum, er rekin fullkomin
fiskverkun og í sambandi við það
Ivsisbræðsla og ber.amjölsverk-
smiðja. Stendur þar saman mikil
atvinna á vertíðum. Þá hefur fé-
l.'igið nýlega shafið rekstur mjólk-
urbús, og er mjólk aðallega flutt
til þess úr Nesjum og einnig af
Mýrum og úr Suðursveit. Mun
vera í ráði að auka starfsemi þess
í framtíðinni, ef unnt reynist að
vinna afurðum þess aukinn mark-
að .Síðan mjólkurbúið kom til
skjalanna hefur kúahald lagzt
niður á Höfn, en enn hafa margir
einhverjar kindur, þótt þeim hafi
einnig fækkað. Þannig mun þró-
rnin vex*a í flestum sjóplássum:
hátar stækka og útgerðinni . vex
fiskur urn hrygg og jafnframt
byggist afkoma manr.a æ meira
á henni, en búskaparumstang
minnkar og leggst niður. Og úti
fyrir svarnla vinir vorir Bretar í
landhelgisstyrjöld sinni, þannig
voru þeir í vor langtímum saman
á miklu flæmi rétt utan við aðal-
netjasvæði Hornafjarðarbáta.
bílfært suður um land þar sem
í millí eru ótamin jökulvötn og
víðar sandáuðnir, en nú er orðið
sæmilega greiðfært flestum bílum
á Hornafjörð aust.an að síðan veg-
ur kom fyrir BerufjÖrð og yfir
Lónsheiði og brú á Jökulsá í Lóni.
Ekki er þó mikill viðbúnaður
ennþá til að taka við ferðafólki
á Höfn, enda hafa heimamenn
læpast haft undan að búa í hag-
inn fyrir sjálfa sig. Samkomuhús
þar hefur hingað til verið heldur
óhrjálegur skali; þar eru dansleik-
ir stignir í landlegum, sýndar kvik
myndir, og þar hafa kvenfólag og
ungmennaféiag staðaiins íengizt
við leiklistariðkanir. Nú er skáli
þessi að niðurlotum kominn, en
r.ýtt og glæsilegt félagsheimili er
í smíðum, og verður eílaust mesta
búningsbót að því. Það á að vera
komið undir þak í haust, og
verður síðan fullgert strax og að-
stæður leyfa, enda óhjákvæmilegt
fyrir allt félagslíf á staðnum.
Dísilrafstöð kom á Höfn um
1950, en rafveitur rikisins munu
vera að taka við rekstri hennar
um þessar mundir. í ráði var að
í Suðursveit yrði
Bjarni Guðmundsson
málaralist og sauðfjárrækt
Forkunnarhá möstur gnæfa yfir símsföoina á Höfn,
StaSur
í úppgangi
Náttúrufegurð er mikil í Horna-
firði og ekki sízt á Höfn, víðsýnt
1.Í1 fjalla og jökla, fjörðurinn fram-
undan með stórum og grösugum
eyjum en að balci fagurt og fjöi-
býlt hórað. Eflaust getur þarna
orðið mikið ferðamannaland enda
hafa komur ferðamanna aukizt
jafnt og þétt með bútnandi sam-
igöngum. Seint mun að vísu verða
virkjuð, og átti héraðið allt að
íá rafmagn frá henni. Állt efni
tii virkjunarinnar mun hafa verið
Jcomið til landsins og sumt allar
götur á Hornafjörð, en nú hefur
rrðið breyting á þessari fyrirætl-
v.n þannig, að virkjunin frestast
um rnargra ára skeið. Verða lagð-
ar raflínur um allar sveitir áður
en hafizt verður handa um sjálfa
virkjunina, en dísilvélum fjölgað
á Höfn og einhverju rafmagni
veitt þaðan. Er mál þetta að von-
um harla óvinsælt í héraðinu þar
sem fyrirsjáanleg er margra ára
töf á öllum rafmagnsmálum,
(Framhald á 8. síðu).
t
I
í
i
Á víðavangi
Mbl. stórhneykslað
Morgunblaðið þykist geta de^lt
liart á Framsóknarflokkinn fyrir
það, að hann studdi að því, áö
hlutkesti færi fram milli frain-
bjóðenda Alþýðuflokksins og VI-
þýðubandalagsins, er kosið vaii i
fimm manna fastanefndir í íok
aukaþingsins. Mbl. telur, að með
þessu hafi Framsóknarflokkurinu
ómerkt gagnrýni þá sem Tíminu
liélt uppi á Sjálfstæðisflokkiim,
er þingmenn lians kusu Liiuu' 01-
geirsson til forsetastarfa.
Eins og flest annað er þetta
rangt hjá Mbl. Tíminn gagnrýndi
það ekki út af fyrir sig, þótt Ein-
ar væri kosinn forscti neðri'deilA
ar, enda hefði sú gagnrýni ekki
átt rétt á, sér, þar sem l’ramsókn-
armenn höfðu þrisvar áður kosiö
hann til þess starfs. Það, sém Tím
inn gagnrýndi Sjálfstæðisflokk-
inn fyrir, var þetta: SjáTfstæðis-
flokkurinn hafði talið’það óverj-
andi af Framsóknarmömium að
kjósa Einar til forsetastarfa, en
prentsvertan, senv notuð var til
að korna þessum stóryrðunv á
framfæri, var varla þornuð áður
en Sjálfstæðisflokkurinn gerði ná
kvænvlega hið sama.
Það sýnir bezt, Ivve' lítið er að
marka orð og yfirlýsingar Sjálf-
stæðisflokksins. Nokkru eftir að
kosið hafði verið í unvræddar
fimnvmannanefndir, kusu > Sjálf-
stæðismenn líka fulltrúa frá Al-
þýðubandálaginu í allar yfirkjör-
stjórnir lavvdsins. Það er svó senv
ekki ástæðulaust, þótt Mbí. látisfc
vera stórhneykslað!
Fer Ólafur að sverja?
Það væri nú alveg eftir öðru,
ef forkólfar Sjájfstæðisflokksins
færu nú að sverja og sárt við
leggja, að þeir ætli hér eftir eng-
in mök að lvafa við komnvúnista,
þótt Ólafur Thors undirbúi nú
kappsamlega nýja „nýsköpunar-
stjórn“ eftir kosningar. Slíkir
svardagar væru álíka trúverðugir
og þeir, þegar Sjálfstæðismeiin
áfelldu Framsóknarflokkinn fyr-
ir að styðja Einar Olgeirsson sem
þingforseta, en gerðu það
svo sjálfir fáum nvánuðum seinna.
Stafar reiði Mbl. yfir úr^itum
hlutkcstanna ekki einnvitt. af þ.ví,
að Ólafur óttast, að þau geti eiti-
hvað raskað áætlnvvum hans og
Einars?
Málskot til forsjónarinnar
Það, sem gerðist í sanvbandi \ ið
unvræddar kosningar á Alþingi,
var annars þetta: Fyrir la, sam-
kvæmt úrslitunv seinustu þing-
kosninga, að annað hvort Alþýðu-
flokkurinn eða Alþýðubandalagið
nvyndi nvissa fulltrúa sinn í um-
ræddunv nefnduvn. Afstaða þess-
ara flokka til Franvsóknarflokks-
ins hefur verið þannig að vmdfln-
förnu, að Framsóknarmenn sáu
cnga ástæðu til að gera upp á.
vvvilli þeirra. Það lvefðu þeir hins
vegar gert, ef þeir hefðu neitað
Alþýðubandalaginu um lvlutkestis
aðstöðuna. FramsóknarflQkktu -
inn veitti Alþýðubandalaginu lvlufc
kestisaðstöðuna til þess að létta
allri ábyrgð af sér í þessu efni og
leggja nválið í hendur fovsjónar-
innar. Það var ekki sök hans, þótfc
úrskurður hennar yrði sá, senv
raun varð á.
Og þú líka, barnið mitt. .
Alþýðublaðið deilir jvvjog á
Framsókivarflokkinn fyrjr að lvafa
látið lvlutkesti ráða nvilli Alþýðu-
flokksins og Alþýðubandalagsins.
Vel mætti ætla af þeim skrifum,
að Framsóknarflokkurivvn standi
í einhverri ógreiddri skuld við
Alþýðuflokkinn. Framsóknar.
nvemv eru ekki þeirrar skoðunav.
Enn hlálegra er þó það, þegar Al-
þýðublaðið þykist geta hneykslazt
yfir því, ef -einhverjir koina ná-
iægt Alþýðubandalaginu. Er ekki
að ný lokið sanvstarfi þessara
flokka unv stórfellda breytingu á
sjálfri stjórnarskránni? —. Menn
taka foringja Alþýðuflokksins
engu há.tíðlegar en Ólaf Thors,
þegár þeir eru að sverja af sér
allt samneyti við kommúnista.