Tíminn - 25.08.1959, Blaðsíða 5

TÍMINN, þriðjudaginu 25. ágúst 1959.
v.
Kál er þekkt í ótal tegundum og því sem þegar er sagt, að dr. Blanc
er ein þeirra fáu rækluðu jurta, náði einnig góðum árangri við
sem upprunnar eru í Evrópu. í lækningu á æxlismyndunum.
villtu ástandi hafa plönturnar hörð Margir kunnir læknar hafa síð
og hvöss blöð, og æ-tilegt kál hefur an reynt hinn makalausa lækninga
aðeins tekizt að fá með kynbótum. mátt kálplöntunnar, eftir að ein
En kál er ekki aðeins ein hin al- stæður árangur dr. Blancs haíð
gengasta og ódýrasta matjurt, held opnað augu þeirra. Bók hans ei
ur eitt hið allra bezta læknismeðal. full af dæmum um sjúkdómstilfeil
Þegar í fornöld var það notað sem sem hann læknaði á undraverðarý
allsherjarmeðal. Rómverjar not- hátt með kálbökstrum. Eftirfar
uðu naumast annað læknislyf í 600 andi dæmi hafa sitt að segja.
ar. Þeir notuðu það bæði innvortis Drengur varð fyrir ’bil og fó*
og útvortis, í bakstra og sáraum- þjólið vfir annan fótinn á hon
búðir, jafnvel sem læknismeðal við um_ Hann ‘var f]uttur á sjúkrahú:
drepsóttum. Hreysti var almenn í
Rómaveldi um 600 ár, en þegar
.siðir tóku að spillast og hollar lífs-
venjur breyttust, brutust út nýir
og rannsakaður af þremur lækn
um, sem allir töldu, að fóturini
væri svo laskaður, að það yrði ac
taka hann af. Aðgerðinni var fres'
og áður óþekktir sjúkdómar, og a-g til næsta morguns. Sama kvöld
ný læknismeðul komu í stað hinna ið var tekið til bragðs að leggj
gömluu.
kálbakstur við fótinn. Drengurinr
Stelia Guðmundsdóttir sem Helen Sherman og Róbert Arnfinnsson sem Richard Sherman.
LEIKFLOKKUR RÓBERTS ARNFINNSSONAR:
STÚLKAN fl LOFTINU
Gamanleikur eítir George Axelrod
Leikstjóri: Helgi Skúlason
Á liðnu vori var myndaður Leik
flokkur Róberts Arnfinnssonar.
Foreldri hans voru tvenn ung leik
arahjón: Róbert og kona hans,
ÍStelia Guðmundsdóttir; Helgi
6kúlason og kona hans, Helga
Bachmann. Flokkurinn tók til sýn
ingar gamanleik The Seven Year
Itch, eftir George Axerod og hefur
í sumar verið á leikför víða um
Eamd, en á laugardaginn var fyrsta
6ýning þeirra í Reykjavík í Fram-
isóknarhúsinu.
Hjörtur Halldórsson hefur snúið
á íslenzku gamni þessu, er ber
lieitið: Stúlkan á loftinu.
Ungur eiginmaður situr einn í
£búð sinni „nokkrum húsum ofan
við Gramery Park í New York“,
eins og segir í leikskrá. Hann er
úti á evölunum að lilusía á lýs-
ing á fótboltaleik; konan uppi
í sveit og kvöldhúmið heitt. Sem
íiann rís á fætur og gengur inn,
fellur níðþungur járnpottur af
Bvölum naestu íbúðar fyri,. ofan
niður í stól hans. Með þeim hætti
kemst stúlkan á loftinu í líf þessa
grasekkjumanns.
Verður nú margí kátlegt til .sög
unnar, eem vart samir að rekja
hér, með þvi að óvænt atburðarás-
án eykur á gamansemina. Þau
ekötuhjúin eiga bæði afmæli um
þessar mundir, og verður þarna
geysigóð veizla. AJlt' endar þetta
þó með því, að eiginmaðurinn
hleypur sem tíðast í fang sinnar
éktakvinnu, svo að friðhelgi hjú-
skaparins fær svona nokkurn veg
snn hammgjusamlegan endi á borg
aralega visu.
Sumsé er þetta enginn háfleyg-
ur eða þungmeltur skáldskapur;
nánast farsi, bara heldur góður.
Órðsvör og atvikarós eru létt og
hnyttin og kátleg í bezta lagi, og
Hirti hefur víða prýðilega tekizt
þýðingin, að því er ráðið verður
af að hlusta á leikinn. Þótt alvar
an sé víöast fjarri í leiknum, er
drjúgum dár dregið að ýmsum van
böntum mannlífs og samfélags þar
vestra, svo sem kynóraþjónkun
útgefenda og hégómleik sálgrein-
ingar. Þetta er sjálfsagt vinsælt
ádeiluefni og góðra gjalda vert,
þólt ekki ijómi af því frumleik-
urinn.
Helgi SkúICson hefur sett leik-
inn á svið, og kann ég fátt að hans
Ihandaverkl að finna. Að vísu orka
allar styttingar á leikritum tv;
•tnælisr, en miðað við aðstæður ail
ar og stærð leikflokksins, skilst
mér að vel hafi tekizt.
Hraði og lcttleiki er í bezta lagi,
alveg sem verkinu hæfir .Kannske
íeflir hann á tæpasta vað um gal-
gopaskapinn sums staðar, t.d. við-
ureign Richards við kampavins-
flöskuna, veltan af píanóbekkn-
um o.s.frv., en í heild markast leik
stjórnin af alvarlegum vinnubrögð
um og góðum smekk leikstjórans
á gamansemi. Ljósameðferðin, sem
markar draumóra Richards, er
hnitmiðuð, og samstarf leikst'jór-
ans og aðalleikandans virðist í
þeim atriðum mjög til fyrirmynd
ar.
Jafnframt leikstjórn fer Helgi
með hlutverk dr. Brubakers sál-
fræðings. Gervi hans í þessu hlut'-
verki er prýðilegt og persónusköp
unin öll svo kátleg sem kosið verð
ur. Mér býður grun, að Helgi eigi
eftir að skapa marga eftirminni-
lega karla urn ævina, og .sífelld
framför hans og alvara gagnvart
viðfangsefnum sínum er með gleði-
legri teiknum í leikhúslífinu.
Aðalhlutverkið, Richard Shcr-
man, er í höndum Róberts Arn-
finnssonar. Leikur Róberts í þessu
hlutverki er mjög góður. Sérstak-
lega nær hann vel að túlka dag-
drauma og örvæntingargrillur
Richards, móralska timburmenn
hans. Menn hafa gjörsamlega á til
finningunni, hvernig mannangan-
um er innanbrjósts eftir nótTina
góðu. Hann sveiflast milli iðrunar
og afbrýði þessa brotfellda eigin-
manns án þess að leikhúsgestir
geti greint minnstu átok eða erfiði.
Helga Bdchmann fer með hlut'-
verk sTúlkunnar á loftinu og gerir
Dr. Blanc, læknir víð Hospiee de hafði miklar þrautir og var mjöc
Romans, Dróme, á heiðurinn af þvi vanstilltur. Hann fékk fyrsta baksí
að hafa uppgötvað að nýju hinn urinn kl. 5. Það leið ekki á löngu
undraverða og óskiljanlega lækn- þar til honum varð rórra og drc
ingamátt kálsins. Hann ritar svo úr verkjunum. Hann svaf vel un\
um lækningagildi kálplöntunnar í nóttina og í einum dúr til kl. 8 urr
riti útkomnu 1881: „Meðal læknis- morguninn. Þá komu læknarnir og
lyfja ætti kálplantan að skipa sama tóku frá fætinum; var þá bakstur-
rúm og brauðið meðal matjurt- inn gegndrepa af blóðugum vökya
anna, kálblaðið er læknir fátækl- Þegar fóturinn hafði verið þveg
. inganna. Það er mjög áhrifamikið inn, kom í Ijós, að dregið hafði úi
læknislyf og notagildi þess yfir- bólgu og þrota og svo greinilegm
. takanlega fjölbreytt." bati orðið að skurðaðgerð vái
] Dr. Blanc segir frá mörgum merki óþörf.
legum sjúkdómstilfellum, sem Gamall maður hafði nýrnaveiki
hann læknaði með kálbökstrum. þiöðrubólgu, steina í þvagblöðri
Fyrsta tilfellið var illkynjað fótsár- 0g krampa í þvagrásinni. Hann leic
Það þurí'ti að draga út hina óhollu mjklar þrautir og engin meðu-
vessa, svo að sárið gæti tekið að dugðu. Dr. Blanc lét setja kálbakst
gróa. En hvernig átti það að ger- ur vlð kvlð hans og nýru. Það var
ast? Notkun allra venjulegra með- 9, júlí 1871. Þann 11. júlí var dr
ala hafði orðið til einkis. Dr. Blanc Blanc tilkynnt, að vökvaútferðif.
kom þá til hugar að nota kálbakst- værl sv0 áköf að bindi og sængur
uj-. Verkanir hans komu ótrúlega föt væru gegnvot. Á ytra borði bktf'
fljótt í ljós, Þegar að hálfum degi anna, scm yfir nýrunum lágu, sat
liðnum tók þykkur og daunillur ,húð eins og af salti. Skinnið vai
vökvi að fara út úr sárinu. Húðin hólgið og rautt eins og eftir sinn-
varð mýkri og þynnri. Skipt var epsplástur, blöðrum sett og kláð.
um bakstur nokkrum sinnum á dag mlkill [ þvl. Þann 13. jtllí gekk
og sárið varð bráðlega grynnra, ^r. Blanc úr skugga um að hið'
barmar þess ljósari og eðlilegri á seiga slím, sem stíflað hafði þvag
lit, og fóturinn sem áður var rauð- rasina og hindrað það, að sjúkl
ur og sollinn fékk aftur heilbrigða ingurjnn gæti kastað af .sér vatni.
lögun og lit. Loks var aðeins vel hafði losnað, svo að þvagið átti
gróið ör eftir hið gamla drepsár. mlklu greiðari gang og kvalir vit’
Dr. Blanc gjorði nú sómu til- þva3latið hurfu
raunina með kálbakstur við gömul Dr. Blanc segir frá 100 tnfeiium
drepsár hvað eftir annað og með sem hann fjallaði um og læknaði
sama arangri. Yfirburðir kalblaðs- með káli. Þar á meðal sjúkdómi
ins umfram öll önnur læknismeð- eins og exem, astma, krabba, blöðrc
ul við meðferð a sárum og bólgum bolgU) ígerðir) tangakippþ heila-
eru óskýrðir, en augljóst var, að himnubólgu, taugaveiki, gigt, bólg-
kalplantan hlaut að hafa sérstaka ur £ augum, höfuðverk, brjóst-
hneigð fyrir hina óhollu vessa, sem himnubólgu, bronkítis, drep, sýflis,
komu 1 veg fyrir að sárin greru, tannp£nU) brunasár. bólgudrep, sár
svo mikil sem utferðin var úr þeim .taugaþrautir> æðabólgur, skyrbjúg
þegar kalbakstrar voru lagðir vjð. 0„ þlæðinaar.
Það er eins og kálblöðin sygju í Hvaða káltegund er. þá bezt?
sig hina eitruðu vessa og hrems- Áhrifamesta káltegundin er svc
uðu þaunig sar og bólguvefi, svo kallað blöðrukál eða savojakál.
að saiún gatu tekið að gi’óa. Dr. Hvítkál má einnig noía, en það ei
Blanc gat nú hindrað myndun kýla ekkl eins áhrifamikið og blöðru-
og sara íneð því að leggja kál- kalið Rauðkál er því nær gagns-
bakstra 1 tæka tíð við nabba og laust Rómverjar notuðu kálið soð
blöðrur, sem illt ætlaði að verða ið) en 0r. Blanc og náttúrulæknar
úi\ Alls konar útbrot læknaði hann
meira að segja á þennan hátt. Jafn-
vel psoriasis (útbrot) og mjólkur-
bjúgur hjá smábörnum stóðust
ekki þetta töfralyf. Höfuðverk,
taugaveiki og gigt læknaði hann
með góðum árangri. Það kann að
virðast ótrúlegt, en skýrist þó af
Róbert Arnfinnsson í hlutverki Richards Shermans
nútímans nota það hrátt. Þykkustu
og g'rænustu útblöðin eru kröftug-.
ust til lækningar. Helzt á að þvo
'blöðin fyrir notkun. í stóra bákstra
eru blöðin notuð í heilu lagi. ASal-
blaðtaugin er tekin úr og blöðir-
pressuð með kefli svo þau verði
slétt og mjúk og svo að blaðtaug-
arnar kremjist. Blöðin eru hitut’
fyrir notkun. Þau eru lögð hverí
yfir annað eins og hellur á þak.
Ef ekki þarf að þekja nema lítinr
flöt með bakstri, eru blöðin hins
vegar skorin í ræmur. KáihlöÖn:
eru alltaf fest með umbúðum. Þeg-
ar við sár eða kýli er að eiga, verð *
ur að gæta þess, að nota þá hluts
tolaðanna sem jafnastir eru og aft
þau nái alis staðar að snerta húð-
ina, en áleiti hana ekki meira i
einum stað en öðrum. Aðeiris i'.ti.
áreiíni getur valdð óþolandi kyö).
um.
Venjulega er kálbaksturinn end-
urnýjaður kvölds og morguns. í
sérstaklega heiftugum tiifelluir.
oftar. Milli bakstra á að þvo oí’
þui-rka gaumgæfilega hinn sjiik'a
.stað.
Eins og ijóst er af framansögðu
verkar kálbaksturinn ekki að.eins
á útvortis sár og kýli, heldur á
lagi. Stúlkan á loftinu er í með- djúplæga sjúkdóma. Rétt eftir
ferð leikflokksins í röð þein-a að baksturinn hefur verið lagður
gamanleikja, sem bezt hafa verið við eykst vökvaútferð og graftrar-
leiknir og á svið settir hér. myndun. Stundum veröur gröftur-
S.S, (Framhald á 11. síðu)
því ágæt' skil. Barnsleg
léttúð hennar og kvenleg nær-
færni standa mönnum ljóslifandi
fyrir sjónum. Stúlkunni þykir svo
óskaplega gaman að búa ein í eigin
íbúg og mega vei-a lengur úti en
til eitt, að innbrotið oi'kar naum-
ast afkáralega, þótt þar sé betur
dansað en Ameríkanar t'elja sæmi
legt siðaðri konu.
Mjög lítið hlutverk eiginkon-
unnar er í höndum Stellu GufF-
mundsdóttur, sem skilar því á
viðfelldinn og hljóðlátan hátt.
Nokkra,. raddir eru í höndum
annarra leikenda, sem ekki koma
fram á sviðinu, og auk dr. Brubak-
ers fer Helgi með lilutverk Toms
MacKenzies.
Sem áður segir: gamansemin er
létt og hnyttin og leikstjórn og
meðferð aðalhlufverka í bezta
Lækningamáttur kálplöntunar