Tíminn - 15.09.1959, Blaðsíða 1

|TeS I 0 U Kl j
VerksmiSjuna lSunni á Akur
eyri, á bls 7.
43. árgangur.
Reykjavík, þriðjudagurinn 15. september 1959.
E F N I
Fólkið í húsinu, bls. 3.
Vopnamálið, bls. 5.
Örlagadalur SA-Asíu bls. 6.
íþróttir, bls. 10.
197. blað.
Annars vegar er mynd af yfir-
borði fungisins og viröist það
vera lítt fýsilegur lendingarstað
ur. Hin myndin er af tunglinu í
meiri fjarlægð enda er ásýnd
þéss þá sfrax orðin snoturri.
Rússar gera engar kröfur til
eignarréttar á tunglinu þótt vel
tækisf til með tunglskotið sagði
Alexander Toptseleff varaformað
ur í rússnesku vísindaakademí-
unni er hann ræddi við blaða-
menn í dag. Utanríkisráðuneyti
Bandaríkianna lét sér fátt um
þessa yfirtýsingu finnast og tals
maður þess bætti við að Banda
rrkiastjórn myndi hetdur ekki
fallast á neina slíka landvinninga
á tunglinu. Meira þyrfti til.
í fregnum frá London segir,
að umræðuefni dagsins um allan
heim sé einmitt eignarrétturinn á
tungtinu, þrátt fyrir yfirlýsingu
Rússanna. Blaðið Pravda birti i
dag risamynd af tunglinu með
hamri og sigð, þar sem það sveif
yfir Kreml. Kruger prófessor í
þjóðarétti við Hamborgarháskóla
sagði í dag, að ekki nægði að slá
eignarrétti sínum á táknrænan
hátt á tunglið, menn yrðu að vera
þar og geta frá tunglinu sjálfu
ráðið þar ríkjum.
Eugen Saenger prófessor, for
maður í geimrannsóknarfélagi V-
Þýzkalands, sagði í dag, að ef
fara ætti eftir viðteknum reglum
í alþjóðarétti hvað snertir eign
arrétt á tunqlinu, þá myndi það
fá stjórnmálalega Iþl/ðfngu, að
fáni Sovétrikjanna hefði verið sett
ur upp á tunglinu.
ÞEIR HiTTU TUNGLIÐ
Geislaský milli Arn-
arins og Vatnsberans
Tunglflaug Rússa var
margra þrepa og bað síðasta
vó án eld<meytis 1511 kg.
Það er því nokkru þyngra en
síðasta þrepið í fyrri tungl-
flaug Rússa sem vó 1472 kg.
Áfast við síðasta þrepið var
svo kúlulaga geymir, sem í
voru margbrotin vísindatæki.
Vó kúla þessi með útbúnaði
390,2 kg.
Geymir þessi var fvlltur gasteg
und einni og í honum var sjálf-
virkur útbúnaður lil að viðhalda
ákveðnu hitastigi. Eftir að hann
lO'snaði frá sjálfri eldflauginni,
var honum stjórnað með fjarstýri-
tækjum, er tóku á móti radió-
mcrkjum frá stöðvum á jörðu
niðri.
Natríum-ský
Á iaugardagskvöld, e- tunglflaug-
in var í 150 þús. km. íiarlægð frá
jörðu og stödd milli stjörnumerkj
anna Örninn og Vatnsberinn var
með fjarstýriútbúnaði hleypt natr
íum-skýi frá flauginni. Stafaði
skærri gulllitri birtu frá natríum-
skýinu.
Rússar segja, áð geislaský þetta
hafi komið fram á nákvæmlega
fyrirframáæt.uðum tíma og stað.
Af því hafi náðst ljósmynd í
stjörnurannsóknastöðinni Kislovsk
í Mið-Síberíu og vísindamenn rann
saki upplýsingar, sem fengizt hafi
frá skýi þessu. Stjörnurannsókna-
stöðvar víða um heim sáu og at
huguðu natriumskýið.
Styrkir heimsfriðirm
í tilkynningu, sem Rússar sendu
út í upphafi segir, að að tungl-
skot þelta hafi bætt horfur í al-
þjóðamálum og aukið líkurnar fyr
ir því, að mannkynig sigrist á
himingeimnum. Það mun draga
úr spennu í alþjóðamálum og
styðja málstað friðarins.
lauösyn ber til að auka
sildariðnað austanlands
Á sunnudag var haldinn
fundur á Eskifirði, þar sem
rætt var um ástand og horfur
i málefnum síldarverksmiðj-
anna á Austurlandi og framtíð
síldariðnaðar þar Á fundin-
um kom fram eindreginn
vilji á að bæta skilyrði til síld
armóttöku eystra og efla síld-
arleit þar.
Fundinn sóttu alþingismenn
Austurlands, fulltrúar síldarverk-
smiðjanna á Austurlandi og
hreppsnefnd Eskifjarðar. Oddviti
nefndarinnar, Lúther Guðmunds-
son, setti fundinn og stj órnaði
honum, en Jóhann Clausen flutti
framsöguerindi. Miklar og almenn
ar umræður urðu á fundinum.
Eftirfarandi tillögur voru sam-
þykktar á fundinum:
Fundurinn beinir þeirri áskor-
un lil þeirra, sem ætla að beita
sér fyrir framkvæmdum í fjórð-
ungnum, að ákveða nú þega,. um
fyrirhugaðar framkvæmdir, og
undirbúa þær, svo sem með kostn
aðaráætlun, er heppilegast væri
ag láta einn og sama aöila ann-
ast. Þá vill fundurinn fela vænt-
anlegum þingmönnum Auslurlands
kjördæmis, að kalla saman út-
nefnda fulltrúa þeirra aðila eigi
(Framhald á 2. síöu)
NTB-Moskvu, London og Washington, 14. sept. — Atburðir
sem marka á einhvern hátt þáttaskil í sögu mannkyns, eiga
sér jafnan nokkra sögu og langa þróun að baki. Þc er það svo
að á blöðum sögunnar er oftast getið slíkra sigra, er átt hafi
sér stað á einhverri tiltekinni stundu og á ákveðnum stað.
Þannig mun sagan skýra frá því, að merkilegur atburður
hafi gerzt sunnudagskvöldið 14. sept. 1959, er eldflaug frá
jörðinni hitti í fyrsta sinn yfirborð tunglsins.
Á laugardagskvöld tilkynnti
Tass-fréttastofan, að eldflaug frá
Sovétríkjunum væri lögð af stað
til tunglsins og allt gengi sam-
kvæmt áætlun. Síðan fylgdust
rnenn um allan heim af mikilli
athygli með þessari tilraun. Er
tilkynnt var, að flaugin væri kom
in til tunglsins (379 þús. km. vega
lengd) tveim mínútum á undan
áætlun, fögnuðu menn almennt,
eti einkum var þó gleði manna:
mikil í Moskvu og Sovétríkjunum
yfirleilt og var það að vonum.
Lowell forstöðumaður tilrauna-
stöðvarinnar í JordelHank á Eng-
landi, sagði að hér vreri um stór-
kostlegt vísindalcgt og tæknilegt
afrek að ræða. sem sýndi bezt
hve Sovétríkin væru komin langt
á þessu sviði.
Stoltir vísindamenn
Rússneskir vísindamenn boðuðu
til blaðamannafundar í Moskvu í
dag. Þar var feikilegur fjöldi
fréttamanna, enda var fundarins
beðið með gífurlegri óþreyju.
Alexandor Toptseff w.raformaður
vísindaakademíunnar tók fyrstur
til máls. Hann sagði að vísinda-
tækin í Lunik II. hefðu skilað
miklum og verðmætum vísinda-
legum upplýsingum til jarðar.
Jafnskjótt og þær lægju fyrir
(Framhald á 2. síðu)
Það þarf væna flösku af vodka til að bæta mér þennan grikk