Tíminn - 15.09.1959, Blaðsíða 3

T í M IN N, þriðjudaginn 15. september 1959.
3
Aslákur leigði í kvistherberginu
uppi og það er ekki orðum aukið
að hann hafi átt heimsmetið í
hrakföllum án atrennu. Hann var
á síld í sumar og það var ekki
nóg með að hann gleymdi að
skrúfa fyrir útvarpið i herberginu
sínu þegar hann fór norður í lok
maí heldur gat hann ekki borgað
húsaleiguna þegar hann kom aft-
ur um daginn.
Hann hafði lent á gömlum fúa-
drumb, sem síldin virtist fælast
eins og þar væri Faxaverksmiðj-
an sjálf á ferðinni og þar við
fcættist að nótabassinn var fullur
allt sumarið og gat aldrei komið
auga á síld nema í nótinni hjá
bátunum í kring. Vélm í bátnum
var með þeim ósköonm gerð að
hún gekk ekki nema stutta stund!
í einu og varð til þess að viðgerð-J
armenn á Siglufirði og Raufarh.!
höfðu óvnju gott upp úr sumrinu !
og voru að hugsa um að flagga
þegar báturinn hélt suður að
loknum veiðum eins og þeir gerðu
á söltunarstöðinni þegar Víðir II.
fór heim. Tvisvar eða þrisvar
rifnaði nótin hjá þeim Láka, en
það var ekki af því að svona mik-
il síld væri í henni, heldur höfðu
þeir fest ha/,a í botni. Og einu
sinni sökk hjá þeim nótabátur-
inn, það bar upp á sama daginn
og kokkurinn setti salt í skyrið
þeirra í staðinn fyrir sykur.
Láki hafði farið no.’ður með þá
von í brjósti að öngla saman fjár-
munum fyrir bíl þegai kæmi suð-
ur um haustið. Sú vrn dapraðist
með hverjun, degi cg varð að
engu þegar framtenr, rnar voru
slegnar úr honum á ballinu fræga
á Sigló þegar lögreglan sprautaði
táragasinu vfir mannskapinn.
Þetta litla sem hann fékk í hýru
að endaðri vertíð hrÖkk rétt upp
í viðgerðina á skoltinum.
En Láki lætur se>- ekki allt
fyrir brjósti brenna og er gjarnt
að halda sínu striki þótt á móti
blási. Þess vegna keypti hann
líka bíl þegar hann kom suður um
haustið.
Það var einn af þessum bílum
án útborgunai.
Smíðaár bílsins va?- ekki fylli-
lega öruggt írenuir er fæðingar-
ár Jesú Krists og ör.nur merkis-
ártöl í mannkynssögunni og þar
að auki lék nokkur vafi á um
gerð bílsins. Það rýrði ekki gildi
bílsins að neinu levii. Það var
meira að segja dálít.dl plús. Þá
var fullt eins vel hægt að ímynda
sér að þetta væxi aidurhniginn
Cadillac eins og venjulegur Ford-
ræfill. Aðalatriðið va. að bíllinn
var á fjórum hjólum og þessi fjög-
ur hjól snerust öll þc-gar bíllinn
komst á hreyfingu (og það kom
líka í ljós þegar loksins tókst að
opna húddið' að það var vél í
bílnum. Það heyrðist að vísu dá-
lítið hátt í henni þegar hún
komst í gang) en það var bara
betra: það miunti mann á þá þægi-
legu staðreynd að það var vél í
bílnum.
þeir áttu enga fasta siði og eng-
ar venjur, engar tradisjónir og
þar af leiðandi engan karakter.
Þetta voru bara vélar.
Láki sætti sig við bílinn þeim
mun betur sem fleiri d.vntir komu
í ljós. Þeir gerðu bílinn aðeins
persónulegri i augum Láka og
tengdu hann fastari bondum.
eða
Láki fór fáfarnar götur meðan I
hann var að æfa sig á bílnum,!
eftir að hann hafði skrifað upp
á víxil fyrir kaupverðinu. Láki
fékkst aldrei til að tegja hvað
kaupverðið vur.
— Ég geri aldrei nema góð
kaup, sagði hann bara leyndar-
dómsfullur á svip.
Það gekk á ýmsu fyrstu dagana
og það kostaði Láka talsverðan
tíma og allmarga svitadropa að
komast að því hvern g bezt væri
Svo kom að því að Láki taldi sig
og bílinn hæfa til siórræðanna,
þeir voru orðnir samæfðir og héð-
an af þóttist Láki ekki geta hugs-
að sér neina nýja siíúasjón sem
hægt væri að komast í með bíl-
inn. Lauslega ágizkað voru þær
nokkuð á annað hundrað, auk alls
konar afbrigða, sem Láki var bú-
inn að reyna.
Og Láki var búinn að ákveða
hver skyldi hljóita þann heiður
að verða hans fyrsti farþegi í
Ferðin
sem
ald
rei var
farin
;að sljórna bílnum þannig að
sem minnst liætta væri fyrir fólk-
ið í landinu. Það sýnúi sig nefni-
lega að bíllinn var tö.uvert sjálf-
stæður og ákveðinn í skoðunum
og var stundum á öðru máli en
Láki hvar skvnsamlegast væri að
begja fyrir liorn eða hvar væri
hagkvæmast að stanza.
Láki tók þessu öl’.u af stakri
ró, hann vissi að elli og aldur
hneigjast til aukins sjálfstæðis og
bezta vörnin var þoiinmæði og
Iagni.
Alloft kom það fyrir að bílinn
tók upp á því að snarbeygja þar
sem engin beygja vai á götunni
og þrjóskaðist þar að auki við að
stanza þegar stigið var á heml-
ana í slíkum tilfellum
En það voru risin upp svo mörg
ný bæjarhverfi síðustu áratugina
og það var ekki von að bílgarm-
urinn hefði fylgzt með skipulag-
inu svo gerla. Það var eitthvað
annað með þessa kviðsíðu króm-
dreka sem nýkomnir voru frá
Ameríku, með vængi aftan úr sér
og virtust mestanpart smíðaðir
úr gleri, þeim var nokk sama hve-
nær þeir voru látnir beygja og
hvenær stanza og fara af stað,
fyrsta alvöru túrnum Hann var
búinn að ákveða það áður en
hann keypti bílinn. Raunar hafði
hann ákveðið það á Sur en hann
fór á síld til að vinna fyrir bíln-
um.
Það var hún Lísa í bakaríinu úti
á horni.
Hann hafði kannske einmitt
verið að hugsa um iiana þegar
hann gleymdi að skrúfa fyrir út-
varpið í lok maí. Ef vel væri ról-
að í neðstu sálarskúfí.unni í Láka
hefði jafnvel verið hægt að finna
einhverja pappíra sem bentu til
þess að Láki hefði akveðið að
fara á síld til þess að vinna fyrir
bílnum til þess að geta boðið
Lísu í bíltúr.
Láki taldi öruggast að hringja
í Lísu og bjóða henn: í bíltúrinn.
Það gat verið skynsanilegra en
aka til hennar Hann gat ekki var-
izt þvj að vera dálítið upp með
sór þegar har,n tók upp símtólið
til að hringja í Lísu. Honum var
.svipað innanbrjósts og Pjotr Ivano
vitsj Krassosoff þegar liann
hringdi í Krústjoff ,il að segja
honum að nú væri Spútnik tilbú-
inn. Ef það hefur þá verið Pjotr
Ivanovitsj sem hringdi.
— Lísa mín, sæl og blessuð.
Láki hér. Datt bara í hug að
spyrja hvort þú hefðir gaman af
að skreppa með méi á Þingvöll
eða eitthvað.
— Hvernig þá? spurði Lísa.
Hún var heldur stutt í spuna.
— í bílnum mínum, auðvitað.
— Nei, guð ertu búinn að
kaupa bíl? Hvað ertu að segja,
Láki minn.
— Já, þú skilur, ég var á síld
í sumar.
— Nei, en spennandi, varstu á
honum, þessum, hvað heitir hann
aftur, þessi sem var alltaf mynd
af í blöðunum?
— Það var nú myr.d af svo
mörgum bátum í blödunum, mað-
ur var nú ekkert að fylgjast með
því.
— Þú segir ekki. Búinn að
kaupa bíl. Hvenær eigum við að
fara. Voða væri þetta gaman.
— Til dæmis bara í kvöld. Það
er svo fallegt á Þingvöllum í
svona veðri.
Það virtist allt ætla að ganga
skaplega. Að vísu sá Lísa sér
þann kost vænstan að fara í aðra
kápu þegar hún sá bílinn. Og
það var ekki sami hrnningarblær-
inn í röddinni og hafði verið í
símanum. Og eitthvað virtist hún
eiga hálfbágt með að haldast bein
. sætinu. Gormarnir í sætinu voru
farnir að bila svo hún hallaðist
um þó nokkrar gráður Verst þótti
Láka að hún skyldi hallast í átt-
ina frá bifreiðarstjóranum.
— Þetta er traustur og góður
bíll, sagði Láki, einn af þeim sem
aldrei bila. Þeir voru svo vand-
aðir fyrir stríð. Það er ekki allt
undir útlitinu komið.
Lísa lét sér það ve, líka en lét
að því liggja ósköp hógvæ>-iega,
hvort þau gætu ekki ekið kring-
um miðbæinn eftir Hringbraut-
inni, hvort þau þyrftu endilega að
'aka um miðbæinn út úr bæn-
um....
Láki hélt nú að það væri ó-
hætt að aka um miðbæinn. Vél-
in gekk eins og klukka, hjólin
snerust öll fjögur, þaö væri alveg
óhætt að aka um miðbæinn. Lísa

_ .. . filgf
' 'ýl.'íKS*
- ^ />! .

„...x

1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111),
= í dag byrjum viS aS segia frá |
E fólkinu í húsinu. ViS byrjum á =
| Láka, leigjandanum í kvistheri 5
I berginu. Seinna munum viS segja =
| frá heimilisföSurnum, sem aldrei |
i komst á rétta hillu í lífinu og var E
i alltaf misskilinn af yfirboSurum E
i sínum, húsfreyjunni sem átti |
= mannvænlegustu börn í heimi, |
= soninn sem aldrei fékk réttlátar |
= einkunnir i skólanum og dótturina f
| sem var ætlaS merkilegasta giaf =
i orS á landinu. ViS munum elnn E
i ig segja frá frændanum sem E
i alls staSar hafSi veriS, alit vissi, |
E kunni ráS viS öllu og ekkert kom |
| á óvart. Og ekki má gleyma af-1
| anum sem hafSI veriS á skútu og 1
| lent í öllum mannraunum ís- =
É lands, vinnukonunni sem var um =
i setin biSlum og mátti aldrei um =
i frjálst höfuS strjúka fyrir ást- S
i leitnum riddurum. ÞaS verSur E
| jafnvel sagt frá manninum í |
E næsta húsi, sem gat gert viS allt, i
1 bíla, vekjaraklukkur og vatns- S
| hana og mátti aldrei um frjálst E
i höfuð strjúka íyrir nágrönnun-S
i um. S
ÍllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllDIIIIIIUIIIIIIIIHIIIIIWIM
hreyfði engum mótmælum en
starði þögul fram fyrir sig og
þreifaði eftir einhverju til að
halda sér. Láki gat ’ialdið sér í
stýrið, hann þurfti er.gar áhyggj-
ur að hafa. Stundum varð hún að
grípa utan um handlegginn á
Láka. Það þótti Láka ánægjulegt.
Það var langt síðan hann þóttist
verða þess áskynja að Lísa horfði
til hans öðruvísi en aðrar stúlk-
ur.'...
Þetta gekk allt grciðlega eftir
Hafnarstræti, svo var beygt með
mikilli viðhöfn inn á Lækjar-
torg og ætlunm var að renna far-
kostinum með elegansa út á Lækj
argötu og svo beina -leið á Þing-
völl, þar sem fegurðir. beið þeirra
í angandi birkikjarri og fjöllin
spegluðust í tæru vatninu og
fuglarnir sur.gu og blómin ilm-
uðu....
Rautt ljós á síðusíu stundu!
Láki snarhemlaði en gat þó ekki
varizt því að bifreiðin rann góð-
an spöl út á gangbrautina. Hann
fékk óþvegið orð í eyra hjá veg-
farendum en lét ekkert á sig fá,
lét bílinn Irenna tignarlega aft-
ur á bak og beið þar rólegur
eftir grænu. Hann flautaði meira
að segja lagstúf á meöan, hamraði
léttilega með fingrunum á stýris-
hjólið og horfði á Stjórnarráðs-
húsið uppi í brekkunni.
Lísa grúfð> sig niðt.r og púðr-
aði á sér nefið í gríð. og ergi.
Svo kom grænt ljós!
Láki steig á benzínið og gaf upp
kúplinguna. Bíllinn rykktist
áfram, það hvein í gírnum, svo
heyrðist dularfullur og óskiljan-
legur hvellur og bíllinn stóö kyrr.
Lálci hamaðist á startaranum, en
allt kom fyrir ekki, það heyrðist
bara ámátlegt væl en vélin fór
ekki í gang.
Láki vissi fuflvel, að í svona til-
fellum átti maður að stiga virðu-
lega út úr bílnum, ganga hægum
skrefum fram fyrir hann, opna
húddið rólegur í fasi og horfa spek
ingslega ofan í vélaikramið. Og
það var einmitt það, rem Láki ætl
aði að gera.
Hann fékk bara aldrei tækifæri
til þess. — Þegar hann steig út
á götuna, var engu líkara en loft-
árós hefði verið gerð á miðbæinn.
Það hvein í tugum bílflauta, þær
voru í öllum tóntegundum, súmar
skrækar, háværar, taugaveiklaðar,
aðrar dimmar og ógnandi sumir
píptu með því að berja hvert högg
(Framhald á 11. síðu)