Tíminn - 18.12.1959, Qupperneq 7

TIMIN N, föstudagiim 18. désember 1959.
Tímanum barst bréf frá
Valdimar Björnssyni, fjár-
málaráðherra í Minnesota í
gær, og sendi hann blaðinu '
frásögn af heiðurssamsæti,
sem haldið var Jennie Frost,
ftæðslumálastjóra fylkisins, j
en Jennie Frost er alíslenzk
kona, heitir raunar Jónína'
Magnea, dóttir Jóhannesar
Halldórssonar frá Geitafelli í
Suður-Þingeyjarsýslu og konu
hans Borghildar Ingjaldsdótt-
ur frá Reykjavík.
Jennie Frost tók ikennarapróí
við háskólann í Minnesota 1904 ög
varð það ár ikennari í litlum sveita
skóla fimm mílur norðvestur af
Minneota. >á var ‘hún að'eins átján
ára. Næstu árin kenndi hún við
ýmsa skóla í fylkinu en hélt síðan
áfram fra-m'haldsnámi, og kenndi
síðan no'kkur ár vestur í Washing-
ton-fylki.
En árið 1927 var Jennie Frost
®kipuð fræðslu'málastjóri í héraði
sínu. „Það var æðsta ósk mín að
verða kennari‘‘, segir Jennie Frost
í afmælisviðtali við blaðið Minnea-
:polis Tribune á dögunum, „og öll
löngun mín stóð til þess að hjálpa
ungu fólki að læra“. Hún hefur
nú starfað rúmlega hálfa öld að
kennslu og ifræðslumálum og lætur
af störfum um áraimótin.
Sunnudaginn 6. des. var sjötugs-
afmælis hennar minnzt í Minneota
og sóttu um 400 -manns afmælis-
hófið ög afmæli'Sbarninu barst
mikill fjöldi brófa og heillaskeyita.
Ýmis blöð gátu starfs hennar að
verðleikum.
Jóhanhés faðir Jennie tók sér!
ættarnafnið Frosti skömimu eftir
að hann kom ves-tur og átti það
sér þær orsakir, -að þegar hann
réð sig fyrst í vinnu í Milwaukee
í Wisconsin «ftir komuna frá ís-
landi 1873, þá vissu enskumælandi
vinnufélagar han-s það eitt um
'hann, að ihann var frá íslandi og
uppnefndu hann „Frosty". Því' tók
hann þannig, að gera Frost að
ættarnafni sínu.
Jóhannes var fæddur í Geita-
felli í Aðaldal 9. sept. 1857, sonur
Halldórs Jónssonar og Sigurbjarg-
•ar Jóhannesdóttur. Eftir að hann
missti móður sína var hann um
„Öll löngun mín stéð til þess ^ VI^avangI
að hjálpa ungu fölki að læra’
Valdimar Björnsson, fjármálaráSherra í Minne-
veritJ hefir fræðslumálastjóri í Minneota í 30 ár.
Enn gerist saga í Kopavogi
Fílabeinshöllin eftir Guð- ósköpum gerðar, að iengd þeirra
mund Gíslason H-agalín. Ú-t- var öll á víddina.
gefandi: B-ókaútgáfan Að víru verður e-kki sagt, að
Norðri. Prentun: Prentverk bókin einkennist af n-einum stór-
Odds Björnssonai’, Akureyri. vi&burðum, en hinum margvíslegu
j -smáatriðum dagleg-s lífs er hins
Hér er um að ræða sanna frá- vegar lýst þeim mun betur, og
.sögn í skáldsögul-egum búnmgi eða þarf naumast að skýra það nánar
sögu um „hjónaband, rits'törf cg fyrir íslenzkum l-eséndum, sem
bræðralag dýra og manna“, ein-s fyrir löngu hafa vanizt ritmennsku
og komizt er að orði á titilblaði Hagalíns. Ef til vill rísa þar hæst j
bókarinnar. í þetta -sinn sækir -höf parsónulýsm-gar hans, sem ætíð |
wndur sem sé efcki yrkisefni 'sit/t '-éru skemmtilegár cg girnilegar tílj|
á firði v-estur, til bl-end nna manna fróðle'ks, -hvort s-eni ucn er -að ræða
og kjarnaikvenna, er fyrir löngu m-enn eða -skepnur. í þeirri mynd,
hafa sveipazt Ijóma þjóðsagnanna sem -brugðið er upp af Þórði á Sæ-
í augum núlifandi maiina o-g hlj'ó-ta bóli, léynir sér ekki aðdáun hof-
því að vera að nokkru óraunveru- undár á jíessurn þróttmikla alþýðu-
leg í augum þeirra. Þess í stað tek manni, se-m kom'zt hefur -til mik-
ur hann til meðiferðar líflð í kring illa metorða í hreppnum, efa-laust
«m sig í -bókstaflegri -merkingu orð af eigin ra-mleik. S-amt hygg ég, að
anna; ræðir um búskaparbasl sitt 1-ésandanu'm v-erði ek-ki síður minn-
í Kópavogi', er hann rak af mi-klum isstæð hænan, maddama Zebúlon,
dugnaði ásamt konu -sinni og syni. að m'nnsta kosti ef hann heíur
Virðist höfundur haf-a tekið öllum dvalizt m-eð dýrum ■einhvern hlu-ta
stjóri í fyiki -sínu, cg Sigríður
gjalökeri o-g skrifari við stærstu
verzlun íslendina- í Minnesota-
sota sendir blatSinu {rásög i af íslenzkri konu, sem "ki Anderson-búðrnni i Mmneota
Frost var vel gef .nn maður. Hann
var á fyrstu#árum -sínum hér
vestra túlkur hiá járnbrautarfélag
inu, unz landar hans komust niður
í málinu. í kirkju og félagsstarfi
var -ha-nn framarlega í flokki cg
átti núkinn þátt í stofnun sunnu-
daga-skó'lá í Blavn' og var' sunnu,-
daga'skólastj'óri í mörg ár. Haiin
var allgot-t Dkáld talinn og þýddi
marga íslenzka sálma á enska
tungu. I
Jennie dóttir hans hefur -einnig
tekið 'mikinn þátt í kirkjustarfi,
organisti í kirkiu sinui'í rnörg ár,
sunnudagakennari og sunnudaga-
skólastjóri um tíma.
Fóik og fjöil
Piósberg G. Snædal: Fólk og
fjöll. BÓkaútg. Blossinn,
A-k. 1959. ,
í bókinni eru 12 ferðaþættir,
sem flestir hafa áður verið fluttir
í útvarp cg þóttu notalegir, af því
að rnenn fundu, að hjarta höfund
ar var méð í frásögninni. Ha-nn. er
ættaður -af Laxárdal, gamall ná-
gra-nni Mag-rúsar á Hóli, enda
tengdasonur hans. Æskuhei-mili
Ró.vbergs og raunar flestöll býli á
Laxárclal eru nú fa-llin úr byggð.
Sjálfur á haiin íie'ma á Akureyri.
I sumarléyfum sínum l-ejtar hann
á forn-ar slóðir ,cg lýsir 'þeim í
þessari bók, ella-s c-g hann man þær
o.g sér þær nú. Honum tekst býsna
vel-að fá aðra til þess að sjá með
sér og bregð-a hugþekkum blæ yfir
þessar sumarfögru, búsældarlegu
eyðislóðir. — Það er víða fagurt á
Llandi utan hinna troðnu ferða-
slóða. i
„S&roppið í Skálahnúksdal“ Jas
cg með sérstakri ánægju — og
raunar bókina alla.
Bókin hefði að sönnu haft gott
a-f að fara einu sinni um hendur
Hulda skáldkona þan-n g systurdótt g-óðs prófarkalesara. áður en hún
var prantuð. Það er t. d- -ekki gott,
að dalur „llggi í vinkil til norðurs“
(bls. 77). En hitt er lue-st um vert
að. Rósberg hefur þann fremur
sja-klg'æfa hæf leika að lýsa landi
og 's-taðháttum, svo að ókunnugur
„Fjögur varu börn þeirra, Charies,- Iesandi skiljj og fylgist með. Þá
látinn, Ella ekkja Georgs Benson, gáíú mætti hann góðu heilli leggja
o,g á hún fim-m börn og enn fbeiri senr m-esta rækt við.
b3rnabörn. Jennie fi'æðslumála- JóiAEyþórsson.
Jennie Frost, fræðslumálastjóri Minnesota.
skeið á vegum frænda síns scra dóttur frá Reykjavík. Borghildur
Magnúsar á Gr-enjaðar-stað.
S-tuttu eft'r vesturkomuna og -
til Minneota í Minnesota cg var
fyrst túikur hjá járnbrautarfélag-
inu þar. þegar stærsti innflytjenda
hópurinn kom frá íslandi í þá
‘byggð 1879. Hann stofnaði síðan
eigÍLi verzlun í Minneotá og kvænt
sept. 1935.
Guðný systir Jóhannesar var
kona Benedikts á Auðnum, og var
■ ir Jóhannesar, og þær systkina-
börn Jennie og Hulda: Jónína
| syútir Jóhannesar grftist Einari
- Jóns'syni bónda í Nesi í Norðíirði.
. . „0 . 10r,o-o .. T • ! í „Sögu íslendi'nga í Vestur-
° heimi“ segir m. a. um Johan.n-e3:
Jólakort SVFÍ
0
erfiðleikum með karlinénnsku og
óþrjótandi kímnigáfu, sem kem.ur
ekki hvað -sízt fram i nafni bók-
arinnar, en það heiti gaf hann
íverustað sínum í Kópavogi, er
Ihann 1-eit hann augum í fyrsta
isinni. Var höll sú kofi afgamall
ævi sinnar og r-eynt að kynnast ‘á
þeim á annan hátt en sem fyrir- n
tæikjum,'sém gefa af sér uil, mjól-k, ú
egg og svo framvegi'S, Hið glögga f
-skyn, se-m Ha-gaiín augsýnilega ber í|
á sére-nkenni og persónul-eika 8
hinna fiðruðu og loðnu vera, er f
og rúinn fle-stum gögnum og gæð-1 við -k-öllum skynlausar skepour,
um. Minnti -hann Hagalín ekki á gefur þessari bók hans ef til vill
annað fremur en nærbuxur eins
frænda hans, -er voru með þeim
meira gildi en nokkuð annað.
Dagur Þorleifsson.
Eins og undanfarin ár, hefur Slysavarnafélag íslands gefiS út
nokkur falleg jólakort, og er ágóSa af sölu þeirra varió til slysa-
varna. Kortin eru hin smekklegustu með íslenikum teikningum. Eitt
þeirra sýnir t.d. björgunina við Látrabjarg, annað er af íslenzkum
bæ, o. s. frv. Fók ætti að gefa þessum kortum gaum, 'pvi að þá getur
það i senn fengið falleg kort að senda á jólakveðjur sínar til vina,
og stutt gott málefni.
Vera má. að þeir stjórnmála-
menn okkar, sem treysta á a3
íslendingar séu ekki langminnug-
ir í pólitískum efnum, hafi að
einhverju leyti rétt fyrir sér. Þó
fer trúin á sljóleikann að ganga
nokkuð langt, þegar gert er ráð
fyrir því, að menn muni ekki
einu sinni ár aftur í tímann. Því
virðast þó Mbl.-menn trúa.
Á s. 1. sumri var Sjálfstæðis-
flokkurinn í stjórnarandstöðu.
Ríkisstjórnin liafði þá nýlega
beitt sér fyri-r óhjákvæmilegum
aðgerðum í efnahagsmálum lands
manna. Árangur þeirra aðgerða
var undir því kominn, að kaup-
gjald og verðlag hækkaði ekki
nema að vissu marki. Sjálfstæðis
flokknum var það vel ljóst, sem
og hitt, hvað mikið þjóðin öll
átti undir því komið, að ráðstaf-
anir ríkisstjórnarinnar rynnu
ekki út í sandinn. Sjálfir liöfðu
þeir engin úrræði á takteinum,
enda lýstu sig í ýmsum grein-
um samþykka því, sem gert var.
Manndcminn brsst
En hver reyndist svo þjóðholl-
usta flokksins og manndómur,
þegar á hólminn kom? í stuttu
máli: rninni en enginn. f stað
þess að láta ms!<n afskintalaus,
sem var þakkarve.t lijá öðru lak-
ara, royndi liann af ýtrustu getu
að eyðiieggja aðgerðir ríkisstjóra
arinnar með því að beita sér
fyrir kaupbækkunum hvar sem
við varð komið. Svo frcklega
fótumtróð flckkurinn frumstæð-
ustu skyldur heiðailegra stjórn-
málamanna, að hann fékk þau
atvinnurekendasamtök, sem hann
réSi yfir, til þess að bjóða kaup-
hækkanir, ef ckki þótti nóg á
vinnast með öðm móti. Jafn-
framt var því haldið að bændum,
að þeir liefðu verið hlunnfarnir
af ríkisstjórninni og yrðu að
leita leiðréttingar mála sinna
með því að krefjast hærra afurða
verðs. Þannig málaði rógs- og
þjóðsvikakvörn íhaldsins vikum
og mánuðum saman. Og tilræðið
tókst. Ilækkanir fóru fram úr
því, sem ríkisstjórnin gerði ráð
fyrir. Þjóðin var verr farin en
áður, en íhaluið undi hlut sínum
betur.
Þegar menn endurfæðast
Sú Iífsregla Jesúíta, að tilgang
urinn helgi meðalið þykir heldur
kaldranaleg og sæmilegum mönn
um sýnist hún ekki eftirbreytnis-
verð. íhaldið féll þá fyrir þeirri
freistingu að grípa til heunar.
Það átti aðeins eina hugsjón:
Að koma vin.stri stjórninni frá
völduin. Til þe.ss taldi það ekki
eftir sér að seilast tll hinna lítil-
mannlegustu ráða- Og nú mun
það ánægt með uppskeruna,
sjálft er það komið í rikisstjóm.
Og nú er söðlað um. Nú eru all-
ar þær kröfur", sem sjálfsagðar
þóttu í fyrra, ósanngjarnar og
þjóðliættulegar. Þe'.rri staðhæf-
ingu til stuðnings er Mbl. farið
að vitna í Beveridge hinn brezka
þar sem liann segir:
„Eina ráðið gegn verðbólgu er
að sannfæra samtök-ycrkainanna,
sem krefjast kauphækkana og
samtök vinnuveitenda, sem sam-
þykkja hækkun kaups, en hækka
svo , verðlag og orsaka þannig
verðbólgu urn, að þeíta séu
hættulegar aðfarir". Þetía er þá
boðskapur Mbl. í dag.
Beveridga cg Bjarni
En hvernig er þáð, var ekki
cinnig í fyrra eina ráðið gegn
verðbólgu „að sannfæra samtök
verkamanna, sem krefjjst kaup-
liækkana og samtök vinnuveit-
enda, sem samþykkji hækkun
kaups . . . um aö þetta séu hættu
legar aðfarir"? Eða fékk þessi
kenning karnske þá fyrst gildi .
sitt, þegar íhaldið var komið í
stjórn? Ekki hefur lVlbi. ennþá
vitnað í Beveridge upi að rétt-
mæti hennar sé bundið því skil-
yrði. Kannske birtist það vottorð
í næsta Reykjavíkurbréfi? En
hvort sem aðalritstjórinn fvrn’er
andi á í fórum sínum „bréf upp
(Framhald á 11. síðu).