Tíminn - 05.01.1960, Síða 6

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri og ábm.: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302,18 303, 18305 og
18 306 (skrifst., ritstjórnin og blaðamenn).
Auglýsingasími 19 523. - Afgreiðslan 12 323
Prentsm. Edda hf. Sími eftir kl. 18: 13 948
NýársfcoSskapnr forsætisráðlierra
ÞAÐ fer ekki hjá því,
að menn hafi orðið meira
en iítið undrandi yfir þeim
nýársboðskap forsætisráð-
herra, að ríkisstj órnin hefði
í undirbúningi 5—6% kjara
skerðingu til viðbótar þeirri
5% kauplækkun, er stjórn-
arflokkarnir knúðu fram
fyrir ári síðan.
Alveg sérstaklega munu
menn þó hafa orðið undr-
andi vegna þess, að ekki er
liðið nema 1 y2 ár síðan að
þessi sami maður beitti sér
fyrir þvi, ásamt öðrum leið-
togum Sjálfstæðisflokksi'ns,
að knýja fram mjög veru-
lega kaúphækkun og taldi
hana síður en svo verða at-
. vinnuvegunum um megn.
Eftir að hann hafði fengið
þeim vilja sínum framgengt
og flokkur hans var kominn
til valda, byrjaði hann svo
strax á því að láta taka
þessa kauphækkun til baka
með 5% kauplækkunum í
fyrra. Nú á að taka 5—6%
til viðbótar.
Svo rnikið kapp er lagt
á þetta, að forsætisráðherr
ann telur það nú meiri
þjóðarnauðsyn en nokkuð
annað að kollvarpa ti'l fulln
ustu þeirri kauphækkun,
sem hann taldi hið mesta
réttlætismál og þjóðarnauð
syn fyrir 112 ári síðan.
Getur nokkur maður tek
ið þann ráðherra alvarlega,
sem þannig segir það svart,
er hann sagði hvítt fyrir
stuttu síðan. Sagði hann
.' ósatt þá, eða segir hann
ósatt nú?
EKKI verður hlutur for
sætisráðherrans eða síjórn
. arflokkanng neitt betri,
. þótt liti'ð sé enn skemmra
• aftur í tímann eða til þess,
er 'forystumenn þey'ra
sögðu fyrir kosningarnar í
októbermánuði síðasti. Þá
var því hiklaust haldið
fram, að stjórnarf'okkarnir
.væru búnir að stöðva verð-
bólguna og hagur ríkissjóðs
og útflutningssjóðs stæði'
. með miklum blóma. Nú er
hins vegar sagt, að geigvæn
legur halli sé -framundan, ef
' ekki verði gripið til sér-
stakra neyðarráðstafana.
Hver getur trúaö þeim
flokkum, sem þanni'g segja
hlutina hvíta fyrir kosning-
ar en lýsa þeim svo strax
svörtum eftir þær?
Ekki verður hlutur þess-
ara aðila heldur skárri, þeg
ar það er upplýst, að bæði
fyrrverandi og núverandi
ríkisstjórn hefur neitað
stjórnarandstæðingum um
þá útreikninga hagfræð-
inga, • sem forsætisráðherra
læst byggja á núverandi full
yrðingar sínar.
ÞEGAR gluggað er í
nýársræðu forsætisráðherra
koma ekki heldur fram nei'n
ar sannanir fyrir fullyrðing
um han?. Helztu rök hans
eru þau, að þjóðin hafi' lifað
um efni fram, eins og sjá
megi á skuldasöfnun hennar
erlentíis. — Það eru hrein
falsrök. að þjóðin þurfi nokk
uð að skerða kjör sín vegna
þessarar skuldasöfnunar,
heldur miklu fremur gagn-
stætt. Þau erlendu lán , sem
hér er um að ræða, hafa öll
runnið til framkvæmda, er
munu ýmist auka gjald-
eyrissparnað eða gjaldeyris
tekjur, er nema munú sam-
anlagt miklu hærri upphæð
en svarar vaxta- og afborg
anagreiðslum af þeim. Með
þessum lánum hefur verið
lagður grundvöllur að batn
andi lífskjörum en ekki
versnandi.
AF ÞVÍ sem stjórnin hef
ur þegar fært fram, réít’ætir
ekkert svo stórfellda kjara-
skerðingu og forsætisráð-
herrann boðaði’.Ef þau rök
eiga eftir að koma fram,
mun þing og þjóð að sjálf-
sögðu taka þau til rækilegr-
ar skoðunar. Fram að þessu
verður hins vegar ekki' ann-
að séð en að ríkisstjórnin sé
að leita eftir ýmsum tiPi-
ástæðum til að knýja hér
fram samdráttarstefnu í
amerískurn stíl -— samdrátt
arstefnu, sem myndi draga
stór’ega úr framfarasókn
þjóðarinnar, skerða iífskjör
almennings, en bæta hag ein
stakra gróðamanna. Ef slík
fyrirætlun nær fram að
ganga, mun illa fara.
LeiSin til þjóðareiningar
í nýársboðskap sínum, tal
aði forsætisráðherrann mjög
fjálglega um nauðsyn þess,
að þjóðin sameinaðist sem
mest og reyndi' að leysa
vandamáiin á þann hátt.
Það sannast hér sem oft-
ar, að sitthvað eru orð og
verk. í verki heíur núver-
andi ríkisstjórn sýnt eining
arvilja sinn á þann hátt, að
hún hóf starf sitt með því
að reyna að senda þingið
heim áður en fullnægt væri
formlegum venjum um störf
Alþingis fyrir þingfrestun.
Til þess að ná þessu marki',
beitti stjórni'n hreinum ólög
um gegn andstæðingum sín-
um. í stað þess að leita svo
samstarfs við andstæðinga
sína um efnahagsmá’in, hef
ur hún neitaö Framsóknar-
flokknum um að fá að fygj-
ast með þeirri útíekt, sem
liún telur sig láta hagfræð-
inga vera að gera á ástandi
efnahagsmálanna.
Um íorsætisráðherrann
má segja hið sama og sagt
var um franskan stjórnmála
mann, að verk hans voru
alltaf öndverð yfirlýsingum
hans.

T ÍM.IN N, þriðjudaginn 5. janúar 1960
Fiskaflinn í heiminum jókst
nm 3,5 millj. smál. árið 1958
r
Ymsar aíhyglisverðar opplýsiagar úr
fiskveiðaárbók Matvæía- og landbón-
aðarstofmmar S. Þ.
Fiskaflinn í heiminum —
sem opinberar skýrslur nú til
— jókst á árinu 1958 um sam-
lals 3,5 millj. smálestir miðað
við aflamagnið 1957. Þessar
upplýsingar og aðrar, sem hér
fora á eftir, er að finna í nýút-
kominni fiskveiða-árbók, sem
gefin er út af FAO — Mat-
væla- og landbúnaðarstofnun
Sameinuðu þjóðanna.
Fiskveiðiskýrsiur árbókarinnar
ná að bessu sinni yfir tímábilið frá
1953 íil Gg með 1958. Alls nam
fiskaflinn í öllum hefminum árið
1958 33,7 milijónum smálesta og
'6r það um 13 milljónum smálftstir
meira en heimsaflinn nam árin
1938, árið fyrir kríðið og 1948,
þremur árum efbr að síðari heims
j styrjöldínni iauk.
I Sovótríkin se'itu enn nýtt afla-
mat á s.l. ári með því .að draga úr
sjó fiiskaíia, sem nam 2,6 miiljón
; smálesium.
I Þaj5 er sérstaklega fekið fram í
! árbókinni, að með fiskveiðiskýrsi
um fyi’ir árið 1958 séu meðreikn
. aðar um 6 milljónir smálestir
;fiskjar, sem meginlands-Kína tel
' ur sig hafa aflað árið 1958. En
þessar 'tölur eru 100% hærri en
i sambæriaigar tölur fyrir árið
, 1957.
Asíuþjóðir afiahæstar
i Asíuþjóðir fiskuðu um 50% aí
heimsaflanu'.n í fyrra cg þar af
vc-ru Japanar hæsfir með 17,2%
en Evrópumenn öíluðu 22% og
i Norður Ameríkumenn 10% af
heildarafla heimsins. Sovétríkin
! öíiuðu um 5% af heildarafla
j heimsins og er það talsvert
! meira magn en árið áður.
Heimsaflinn rúmlega 1000
milljón doilara virði
Fiskveiðiárb'ók FAO b'otir einn
ig skýrslur um verðmæ'ti fiskafl-
ans í heiminu'.ri árið sem leið, og
telur það hafa numið samtals um
1000 milj. dollurum.
Skýrslur árbókarinnar bera með
sér, að fiskimjöls'framleiðslan í
he'iminum hefur aukist til muna
frá því að síðasta Fiskveiðiárbók
FAO kcm út-, árið 1953. Þannig
hækkaðí útfluitningsverðmæti fisk
mjöls úr 13 milljón dollurum
1948 í 80 milljónir dollara 1957.
Aðalútf-lytjendur fiskimjöls í
heiminum eru Anigola, Suður
Afríka, Suð-vestur-Afríka, Kanada
innf’utningur fisks nam .270
milljónum til landsir.s á sama
‘tíma.
í Afríku var Suður-Afríku sam
bandsrík.'ó' hæsti fiskútfiytjand-
inn með 37 millj; dollara útflutn
ing', næst kemur Marokkó með
23 miiij. doliara' cig þriðja í röð-
inni er Argola, sem flutti út fisk
•fyrir 17 milljónir dollara.
í Suí.ur-Ameriku uar Pettu
hæsía fiskútfluining-þjóðin með
20 milijón dollara úifkitninig ár-
ið se.ii leið.,
ísland méð hæstu
þorskvsiðiþjóðum
ísland er tálið með fimm
stæistu þorskvei'ðiþjóðum heims
ins. Hinar eru Kanada, Frakk-
iand, Danmcrk (Færeyjar) og
Noregur.
Saltfiskframieií:lan cg saitfisk
útflutningur hefur aukint íil
muna. eða um 40% síðan 194,8.
Helztu kaupendur saltfisks eru
1 Japanar tveimur árum á
undan áætlun
| Átta þjóðir veiddu meira en
eina milljón smáiest.r fiskjar ár-
ið sem leifi og nemur '33'manlagð
| ur afli þessara átfa þjóða 60%
' af heiidaraflanum. Japauii' öfl-
uðu jafnmikið magn af fiski 1958
og þeir höfðu ,seít sér og vonast
tii að afla árið 1960. Þeir eru
þannig tveim árum á undan áæ'tl
un.
| Bandaríkin, Meg';nland-Kína ög
Sovétríkin öfluðu milli 2—3 miilj.
1 smálesta 1958, en Kanada, Noreg
ur, Bretla.nd og Indland komust
yfir eina miiljón smálestlr.
j Kórea, sem var með fremstu
' fiskveiðiþjóðum fyrir síðustu
| heimsstyrjöld (aflaði 1,8 milij.
j smálesíir 1938 aflaði í fyrra að-
i eins 500,000 ismálestir.
| Síld og sarcHnur efstar
| á lista
Síld. sardínur og fiskur af lík
um stofni er efsit á lista fiskveiði
skýrsina hvað magn snertir og
nam isam'tals 20% af heildar
‘ aflanum.
| Vatna'fisikur nemur um 16% af
heildaraílainum í hsiminum og er
þáð helmingi meira magn en
vejddisit í vö'tnum fyrir stríð.
I Þorskfiskur (Þorskur, upsi, ýsa
; langa cgkeila) nam 13% af
, hslldára.fla hei'msins í fyrra.
Það aflaði'jt meira af. öllum
fisMegur.dum árjfj sem leið í
. héiminum, a'ð laxi cg silungi
• undanskildum, segir í Fis-kveiði-
i árbók FAO.
! Um heimmgur heimsafians ár-
ið 1958 var seldur nýr, eða fryst
ur. Um fjórði hiuti afl-an>3 var
þurrkaður, rey.ktur, eða :?altaður.
14% aflans fór til fi.skimjölsfram
ieiðslu. 9% var soðió niður.
Siómenn að starfi á íslenzkum fiskibát.
Peru, Danmörk og Noregui'.
Aðal'nnflytjendur fiskimjöls
eru: Ba.ndaríkin, sem aukið hafa
innflutn T.g cinn á fiskimjöli úr
4,6 millj. dollurum 1948 í 9,5
I milljónir 1957. Næst kemur
Breitland, :em jók innfii'óning
sinn á fiskimjöl'; úr 3 miiljónum
dollurum í 24 milljónir dollara á
sa’ma ílenahili .Veí'tur-Þýzkaland
er þriðja stærsta fisk'lmjölsneyt-
andinn cg fíuóti inn fyrir 20
millj. dollara 1957 á móti 300
þúcund dollurum 1948.
Sala frysfs fisks eykst
Útflutni’ngur á fryntum og
nýjum fiski jókat um 150,000
smá'Iei'tir á fjórum árum ef'tir
1953. Meiri hluii fryata flaksins
eru ílök. Verðmæti frysts fiskjar
jókst á þessu timabili .nálega um
50% eða úr ’samtals 170 milljón
dolluru'.n í 232 milljónir dollara.
Heiziu útfiutningslöndin
í heimi
Frem;tu f .kútfl.uitningslönd í
heimi miðað eftir verðmæti út-
flU'tnir.igsins voru árið 1958:
Noregur, sem flu'tt) út fisk
fyrir 164 mH'ljómir dollara cg var
hæsía fiskútflu't'ningrþjóð í Ev-
rópu. Næst í Evrópu kom ísland
með 55 millj. dollara, þá Danir með
43, Portúgalar með 37 cg Hoilend
ihgar með fiskút'flu'tning, sem
nam 32 milljón dolluru.n að verð
mæti.
Meðal Asíuþjóða voru Japanar
kingsamlega hæsta fiskútflutn-
i.ngi iþjóðin, 145 milij. dollara.
Næcí kom Thailand. sem flutíi
út í k fyrir 33 milljónir dollara
1958.
í Norður-'Ameriku voru Kanada
menn hæstir með fi-kú fiutnir.g,
sem nam 136 millj. doilurum að
I verðmæti. Bandaríkin fliittu út
' fisk fyrir 32 milljónlr dolLara, en
Kúba, Jama'ca, Puerto Rico,
Brasilía, Grikkland,' Ítalía, Portú-
gal cg Spánn.
Verðmæfi sildarafians
minna
Þrá'.t 'fyrrr þá staðreynd, áð
afli síidar og sardína í heimin-
um hefur -.taðið í stað miðað við
ár ð 1948 hefu rorðið um 20%
aíturkippur hvað ánertir útflutn
irgsverðmæti þasssrar f'i-lkteg-
unda. ;
Au'.tur-Evrópuþjóðir eru helztu
.síldarneytendurnir, en síldarút-
flytjendur eru -eftirfarandi þjóðir
taldar vera þær helztu: Kanada,
ísland. Helland, Noregur, Svíþjóð
cg Bretland.
Niðursoðinn riskur fyrir
265 miilj. dollara
Útflutningjver&.næti niðursoð-
ins ’fis'kjar í heiminum nam árið
1958 samitals 265 millj. dollurum.
Um 20% a.f þessari upphæð var
greitt fyrir lax frá Kyrrahafi,
um 40% var fyr'r niðursoðna
s.í!d cg sardímur, 20% var fyrir
túnf:;-k og 10% fyrir rækjur,
humar cg annan skelfisk o<g 10%
sitt af hvoru tagi anr.ara fis'k-
afurða
(Frá Upplýsingaski'ifstofu S.Þ.
í Kaupmannahöfn).
U
vegna
i
ns
Söfnunin t;l hinna hágstöddu í
Frejus heldur áfram. Daglega er
tekið á móti fatnaði og öðrum
gjöfum i prestssetrinu í Landa-
koti miili jtl. 4 og 7. Góðar gjafir
i.afa borizt og m. a. tíu þús'und
króna gjöf frá SÍS.