Tíminn - 01.04.1960, Blaðsíða 5

TÍMINN, fðstudaginn 1. apríl 1960.
JÍ
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson. Fréttastjóri: Tómas Karlsson.
Auglýsingastj.: Egill Bjamason. Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Simar: 18300—18305.
Auglýsingasími: 19523. Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
1500 milljónir
Það hefur löngum verið eitt helzta vígorð Sjálfstæðis-
flokksins, að hann berðist öðrum flokkum fremur gegn
þungum álögum ríkisins. Stefna hans væri að hafa tolla
og skatta sem lægsta. Til frekari áherzlu á þessu, hafa
forvígismenn flokksins talað öðrum hærra um skattpín-
ingu og skattaáþján, sem væri búið að lögleiða hér á
landi.
Eins og svo margt annað, hafa þessi orð og yfirlýs-
ingar foringja Sjálfstæðisflokksins stangast algerlega við
verk þeirra. Meðan Sjálfstæðisflokkurinn fór með fjár-
stjórn ríkisins á árunum 1939—49 voru allir skattar og
tollar stórhækkaðir frá því, sem verið hafði og sölu-
skattur innleiddur í fyrsta sinn. Þar sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur stjórnað bæjarfélögum, hafa útsvörin
yfirleitt verið hærri en annars staðar Fjárstjórn flokks-
ins hefur þannig yfirleitt verið með þeim hætti. að hækk-
andi álögur hafa fylgt henni eftir eins og nótt fylgir degi.
Þó hefur Sjálfstæðisflokkurinn nú slegið öll sín fyrri
met í þessum efnum undir forystu hins nýja fjármála-
ráðherra síns, Gunnars Thoroddsens.
Samkvæmt hinum nýju fjárlögum fyrir 1960 nema á-
lögur þær, sem ríkið leggur á landsmenn vegna rekstrar
sins á þessu ári, hvorki meira né mínna en 1500 millj.
kr. Allt bendir þó til, að þessi áætlun sé of lág um 200
—300 millj. kr. En þó hún sé lögð til grundvallar er hér
hvorki um meira né minna en röska 50% aukningu álaga
að ræða, miðað við áætlun fjárlaganna fyrir 1958 er
var síðasta stjórnarár vinstri stjórnarinnar. Þá vou á-
lögui;nar áætlaðar um 950 millj. kr. ef niðurgreiðslur
eru teknar með, eins og nú er gert. Aukningin er hvorki
meira né minna en 550 millj. kr síðan 1958.
Til þess að ná þessari gífurlegu útgjaldaaukningu,
hefur elcki nægt gífurleg hækkun tolltekna vegna gengis-
lækkunarinnar eða að ríkið tæki við tekjustofnum, sem
áður tilheyrðu útflutningssjóði og áttu að réttu lagi að
falla niður, þegar gengið var lækkað. Því til viðbótar
hefur innflutningssöluskatturinn verið tvöfaldaður og
iagður á nýr almennur söluskattur, auk ýmissa annarra
skattahækkana, t.d. hækkun benzínskattsins.
Yfirleitt má segja það um alla þessa nýju skatta, að
þeir leggjast tiltölulega þyngst á það fólk, sem hefur
lágar tekjur. Hinir, sem eru tekjuhærri, sleppa betur,
einkum þó vegna tekjuskattslækkunarinnar.
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
ERLENT YFIRLIT
Þingkosningarnar í Argentínu
Stjórnin beiS mikinn ósigur vegna erlendrar íhlutulnar um efnahagsmálin
SÍÐAST LIÐINN sunnudag
fóru fram í Argentínu kosning-
ar til fulltrúadeildar þingsins,
sem beðið hafði verið eftir með
nokburri eftirvæntingu. Ástæð-
an var sú, að úrslit þeirra þóttu
líMeg til að vera vísbending
um afstöðu almennings til
þeirra efnahagsráðstafana, sem
stjórn Argentínu hefur gert að
tilhlutan Bandaríkjastjórnar til
að draga úr verðbólgu og út-
þenslu. Lán, sem Bandaríkin
veittu stjórn Argentínu, voru
bundin því .skilyrði, að hún
tæki upp samdráttarstefnu í
efnahagsmálum að ráði Alþjóð-
lega gjaldeyrisvarasjóðsins.
Stjórn Argentínu beygði sig fyr
ir þessu og hefur því undanfar-
ið verið fylgt þar mjög íhalds-
samri samdráttarstefnu, en hag
fræðingar Alþjóðlega gjaldeyr-
i varasjóðsins eru yfirleitt
mjög íhaldssamir og telja, að
ailan vanda í efnahagsmálum
so hægt að sigra með „hæfilegu
atvinnuleysi“, enda þótt sú
stefna hafi nú sýnilega beðið
skipbrot í Bandaríkjunum sjálf
um.
Afleiðing þess, að þessari
stefnu hefur undanfarið verið
fylgt í Argentínu hefur orðið
sú, að verðlag hefur hækkað
þar mjög og afkoma almenn-
ings því stórversnað. Jafnframt
haf. verklegar framkvæmdir
minnkað og uppbygging öll
orðið minni en áður.
ÚRSLIT kosninganna eru nú
kunn, og eru þau ótvíræð vís-
bending um það, að efnahags-
ráðstafanir ríkisstjórnarinna'r
njóta lítilla vinsælda meðal al-
mennings.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
fékk flokkur Frondizi forseta
nú ekki nema 1.775 þús. atkv.,
en Frondizi sjálfur fékk hins
vegar á fimmtu millj. atkvæða,
þegar hann var kosinn forseti
vorið 1958. Hann lofaði þá rót-
tækri stefnu og lagði auk
þess sérstaka áherzlu á, að

Arturo Frondizi
Suður-Ameríkuríkin ættu í vax
andi mæli að gerast óháð Banda
ríkjunum, þótt sjálfsagt væri
að hafa góða sambúð við þau.
í framkvæmd hefur þetta orðið
á aðra leið, enda hefur herinn
haft mikil áhrif á stefnu Fron-
dizi á bak við tjöldin. Afleiðing
in hefur líka orðið sú, að flokk
ur Frondizi fær nú ekki helm-
ing þess atkvæðamagns, er
hann fékk í kosningunum fyrir
tveimur árum síðan.
Helzti andstöðuflokkur stjórn
arinnar, sem var áður talinn
íhaldssamari en stjórnarflokk-
urinn en er nú raunverulega
orðinn til vinstri við hann, fékk
nú um 2 043 þús. atkvæði eða
svipað og í forsetakosningun-
um 1958.
Sá flÖkkurinn, sem raunveru
lega fékk flest atkvæði, þótt
hann tæki ekki beinan þátt í
kosningunum, var flokkur Per-
ónista. Hann skoraði á fylgis-
menn sína að skila auðum seðl-
um. Auðir seðlar urðu um
2.075 þús. Gefur það til kynna,
að Perónistar séu enn mjög
öflugir. Þó ber þess að gæta,
að rétt fyrir kosningarnar lét
herinn hertaka marga helztu
foringja þeirra og gaf þehn að
sök, að þeir væru að undirbúa
byltingu. Þykir líklegt, að þetta
hafi orðið til þess, að ýmsir
fylgjendur Perónista hafi talið
hyggilegt að sitja heima. Auðir
seðlar myndu hafa orðið enn
fleiri, ef þessi afskipti hersins
hefðu ekki komið til sögunnar.
Þótt stjórnarflokkurinn biði
samkvæmt framansögðu lægri
hluta í kosningunum, heldur
hann áfram meirihluta á þing-
inu, því að ekki var kosið um
öll þingsætin nú, heldur aðeins
nokkurn hluta þeirra.
LÍKLEGT ÞYKIR, að úrslit
kosninganna verði til þess, að
Frondizi endurskoði efnahags-
málastefnu stjórnarinnar. M. a.
þykir sennilegt, að skipt verði
um efnahagsmálaráðherra.
Þá þykir og trúlegt, að Banda
ríkjastjórn láti sér þessi úrslit
verða til nokkurrar umhugsun-
ar. Hún hefur undanfarið bund
ið efnahagsaðstoð sína við ýms
ar þjóðir ýmsum skilyrðum.
eins og t. d. þeim, að þær
breyttu verulega um efnahags-
stefnu. Ýmsar ríkisstjórnir hafa
neitað þessu, eins og t. d. stjórn
Brazilíu. Yfirleitt eru þessi
skilyrði fólgin í því, að viðkom
andi þjóðir taki sér efnahags-
stefnu Bandaríkjastjórnar til
fyrirmyndar. Þar sem fallizt
hefur verið á þessi skilyrði,
hefur yfirleitt fylgt því sam-
dráttur og kjaraskerðing.
Bandaríkin hljóta yfirleitt ekki
nema óvinsældir fyrir aðstoð,
sem slíkur böggull fylgir-
f Afríku og Asíu er mjög
bent á það, að Rússar veiti
efnahagsaðstoð án allra skil-
yrða. Þeir krefjast þess ekki,
að viðkomandi stjórnir taki
upp kommúnisma, eins og
Bandaríkin krefjast þess, að
tekin sé upp samdráttarstefna.
Ef Bandaríkin ætla ekki að
vérða undir í þessari samkeppni
við Rússa, verða þeir að fara
svipað að. Þ. Þ.
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/ '
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/■
'/ -
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
‘/
'/
'/
'/
'/
't
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
\ ,
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
„Guðirnir eða góðar vættir hafa
gefið yður fegurð og gáfur”
Elnhverjir kynnu að segja, aS pessar auknu álogur
gætu átt rétt á sér, ef þær færu til að byggja upp landið
og atvinnuvegina, svo að lífskjörin gætu batnað á næstu
árum. Svo er hins vegar ekki. Þvert a móti eru siík fram-
iög nú ekki nema 19,5% af heildarútgjöldum ríkisins í
stað þess, að þau námu til jafnaðar 28,7% á árunum
1950—58. Öll álagaaukningin fer í eyðslu eða neyzlu-
styrki, sem nauðsynlegt hefur þótt að auka vegna óða-
verðbólgunnar, er ríkisstjórnin hefur stofnað til
Hér hafa menn dæmi þess, hvernig Sjálfstæðisflokk-
urinn efnir loforð sín um að draga úr álögum ríkisins.
Hér hafa menn líka óljúgfróðan vitnisburð um fjármála-
snilli foringja hans. Álögur ríkisms hafa aldrei verið
meiri né aukizt stórkostlegar á einu ári. Framlög til verk
legra framkvæmda hafa aldrei orð'ð hlutfallslegá lægri.
Eyðsla og neyzlustyrkir hafa aldrei verið meiri vegna
óðaverðbólgunnar, sem ríkisstjórnin hefur skellt yfir
þjóðina.
Fara þeir nú ekki.loks að efast, sem hafa talið Sjálf-
stæðisflokkinn vænlegastan til hófsemi í álögum og
gætilegrar fjármálastjórnar.
Fáar brezkar aðalskonur
hafa fengið slík eftirmæli, sem
lafði Edvina Mountbatten sem
lézt nú fyrir skömmu
Lafði Mountbatten var ein af
auðugustu konum heimsins, * frá
móðurafa sínum erfði hún t. d.
hálfa aðr’a milljón sterlingspunda.
Fyrst eftir as hún fékk þann arf.
skemmti hún sér á þann hátt, sem
títt er um ungt og auðugt fólk,
tók þátt í samkvæmum og naut
þess munaðar, sem peningarnir
geta veitt. En þeim lifsvenjum
hélt hún ekki nema um tveggja
ára skeið, þá fór hún að ferðast
með æði óvenjulegum hætti. Hún
fór alein urn endilangt Rússland,
réðist á flutningaskip, ók bíl um
Persíu og írak, fór ríðandi á
asna yfir Andesfjöll. Margir héldu
að þetta væru aðeins duttlungar,
en hvort sem svo hefur verið í
upphafi eða ekki, þá öðlaðist hún
á þessum ferðalögum svo djúpa
j samúð mea öllum þeim, sem lítils
i máttu sín, að hún helgaði sig að
mestu mannúðarmálum eftir það.
Þegar maður hennar, Louis Mount
batten, lávarður, var gerður að
varakonungi Indlands, sá síðasti,
^em gegndi því embætti, lét hún
)lla stéttarfordóma lönd og leið
og umgekkst jafnt fólk af stétt
hinna óhreinu, sem höfðingja. Er
þau hjón fóru frá Indlandi, lét
Nehm svo um mælt í kveðjuræðu
til lafði Mountbatten: Guðirnir
eða góðar vættir hafa gefið yður
fegurð og gáfur.. . en einnig fá-
gætari eiginleika, að vera mann-
leg, elska mannkynið og þrá að
hjálpa þeim, sem þjást Hvar sem
þér hafið farið, hafið þér rétt
líknandi hönd, vakið vonir og
hvatt til dáða.
Á stríðsárunum vann hún sí-
fellt að líknarmálum og í styrj-
aldarlok ferðaðist hún um fanga-
búðir Japana áður en bardögum
var lokið og skipulagði hjálp
handa föngunum. Hún varg bráð-
kvödd á Borneó, þar sem hún
var á feTð til að skipuleggja líkn-
arfélög hliðstæð Rauða krossin-
um.