Tíminn - 21.07.1960, Síða 7

TfMiríN, fftnnitudaginn 21. Júlí 1960.
7
VETT¥ANGUE ƧKUNNAR
RITSTJÓRI: GUTTORMUR SIGBJARNARSON
ÚTGEFANDl: SAMBAND UNGRA TRAMSOKN ARMAN NA
Nútíma landbúnaður krefst þekk-
ingar ekki síður en vinnu
Rætt við ungan bóndason, Birgi Hinriksson á
Helgafelli á Snæfellsnesi
Þó að jörðm Helgafell bafi fyrr
á öldum sjálfsagt verið höfuðból
og bústaður fyrirmaima í Þórsnesi,
þá er það eigi að síður staðreynd,
að fyrir fáeinaim áratugum skar
jörðin þar sig ekki frá öðrum í
HelgafeHssveit, bvað viðkomur bú-
stærð, nema að síður væri. Þetta
er svo sem ekkert cinsdæmi á ís-
landi, og ber þar margt til að
höfuðból verða að kotum og kot
aftur að höfuðbólum. Bn hvað sem
öðru líður í þessu efni, þá finnst
manni, að á stað eins og Helga-
felli sé það hreinasta ávirðmg að
búa ekki vel, það gerir nafnið,
enda er það svo, að fáir bændur
búa betur en Hinrik bóndi, sem
nú á jörðina — og sem ekki er
niinna virði, hann hefur hafið
Helgafell á ný í tölu höfuðbóla.
Bóndasonur
Þó að hér hafi verið gert að
umtbaisefni, hvernig stórjarðir
verða að kotuim og öfugt, þá var
nú meimngm að ræða við ungan
bóndason, Birgi Hinriksson á
Helgafeili um viðhrof æskumanns-
ins til landbúnaðarins á þessum
síðustu tímum. Birgir virðist til-
valinn fulltrúi æskumanna, sem
starfa að landbúnaði, hann er 20
ára að aldri, nemaindi í búnaðar-
skólanum að Hvanneyri og hefur
fuilan hug á að verða bóndi, þegar
fram líða stundir.
— Hvort nauðsyhlegt sé fyrir
verðandi bóndia, að ijúka búfræði-
námi eru ekki ailir á eitt sáttir,
sagði Birgir, þegar við spurðum
um búfræðinámið. — Og þótt ýms-
ir séu að hreita ónotum í búfræði
nám, jafnvel bændur, þá er ég ekki
í neinum vafa um, að þetta nám
er niauðsynlegt fyrir bændur. Ekki
svo að skilja, að menn geti ekki
búið án þess að hafa verið í bænda
skóla. Nútíma landbúnaður krefst
þekkingar, ekki síður en vinnu.
Margir bændur hafa aflað sér
þekkmgar í búfræði á eigin spýtur
Frá því var skýrt í Vett-
vangi æskunnar fyrir
nokkru, a3 Jónas Guð-
mundsson, stýrimaður,
hefði verið ráðinn erind-
reki S.U.F. um nokkurt
skeið. Jónas hóf för sína
um Snæfellsnes og hefur
verið Framsóknarfélögun-
um þar til aðstcðar. Hefur
hann og ritað nokkrar
greinar í Tímann þaðan að 1
vestan og birtast hér að
þessu sinni tvö viðtöl, sem
hann ár*i við bónda og bú-
fræðinema.
en telja sig ekfci búfræðiuga í
venjulegum .skiluingi orðsins, þó
að vitanlega komi búfræðiþekking
að sömu notum, hvar sem hennar
er aflað. Það, sem einkum er unn
ið við að vera á bændaskóla er
það, umfram sjálfsnámið, að menn
geta aflað sér bóklegrar þekkingar
á stuttum tíma og kynnast af eig-
in raun vinnuhrögðum, sem
kannsbe eru óþekkt í heimahéraði.
Annars er viðhorfið til búfræði
mjög að breytast hjá almenningi,
sem betur fer, og sýnir það máske
bezt í hvaða átt stefnir.
Vð tolla í sveit
— Sem betur fer er ekki mikið
um það hér miðað við aðrar sveit-
ir, að fólkið flytjist burtu, þó er
það svo, að hér er lítið af ungu
fóliki. Þetta gerir ekki svo mikiö
á virkum dögum, því að allir hafa
nóg að gera, ekki sizt um þennan
tíma. Þó ér þetta mjög bagalegt,
því ekki er hægt að haida uppi
neinu félagslífi, þar sem fátt er
af ungu fólki, en sennilega er fé-
lagslíf í sveitum eitt aðalatriöið
til þess að unga fólkið tolli. Eins
hefur það sitt að segja, að fram-
tíðarhorfur séu góðar, jarðnæði
og þess háttar. Þeir, sem sjá fram
á, að geta hafið húskap við ssemi-
ieg skilyrði, þeir tolla kannske
fremur en hinir, sem sjá ekki
fraim á neitt sérstakt £ sveit sinni.
Hjá okkur á Helgafelli er hægt
að stæikika búið til muna og ek:k-
ert til fyrirstöðu, hvað það snertir,
að við krakkarnir getum snúið
okkur að búskap, en eins og nú er
háttað þjóðfélagsmálunum, horfir
ekki vænlega.
Það á að vera verkefni stjórn-
málamannanna að búa svo um
hnútana, að fólkið toili í sveit, þvi
annars er hætt við röskun í verka-
skiptingunni. Allt verður að hald-
ast í hendur, ef bændur verða of
fáir, þá verður skortur á landbún-
aðarvörum og öfugt.
Það er > gaman fyrir þá, sem
áhuiga hafa fyrir ræktun jarðar-
innar að koma að Helgfelli. Um
hól og hæðir breiðast græn tún,
og stinga í stúf við votar mýrar.
Birgir Hinriksson búfræðinemi.
aður gerði ekki
ráð fyrir okurvöxtum"

r' ;

Rætt við ung hjón, sem byrjutSu búskap í fyrra
á landnámsjörfr Borgarholti á Snæfellsnesi, ea
vert$a nú sennilega að hætta búskap
Að jörð sé landnájnsjörð segir | að vinna tímavinnu í landi. Á
ef til vill ekki mikið, en þó er landi vil ég vinna við sveitarstörf,
einhver ljómi yfir þeim vitnis- ekki annað. Svo ég geri ráð fyrir,
burði, að þar þótti fýsilegast til þegar ég hætti þessu búskapar-
búsetu í heilum héruðum, þess basli, þá fari ég aftur að róa frá
vegna er þetta elzta jarðamat Akranesi.
hérlendis, að nokkru í fullu gildi
enn þann dag í dag.
Bóndinn og jörÖin
ErfitSar aístæ'Öur
— Já, þaö er ekki uim annað
, , að gera en hætta. Þetta er einfalt
Eg er alinn upp í sveit, son- dæmi. Ég safna skuldum hér, og
ur bóndans á Gaul í Staðarsveit,! get ekkert gert eins og er til að
sem er næsta sveit hér fyrir vest-1 reisa við. Búið er ekki stórt, 60
an ökkur. Það er stutt milli bæj-jkindur og 6 kýr í fjósi. Ég get
anna, og það kemur sér vel, því 1 gert ráð fyrir að mjóltourinnleggið
traktorinn bilaði hjá mér, og bróð, verði 36 þúsund krónur og lömb-
ir minn kom í morgun utan frá og ' ' -----
er að slá hjá mér núna á traktom-
um þeirra á Gaul, sagði Gunnar
Guðjónsson, hinn 25 ár-a gamli
bóndi um leið og hann bauö okkur
að ganga í bæinn.
Þegar við vorum sezt niður í
stofunni, fóruim við að spjalla um
búskapinn og erfiðleika fátækra
bænda og byrjenda í búskap.
— Ég byrjaði tíl að losna af
sjónum. Ég reri frá Akranesi, en
var ebki allskostar ánægður á
sjónum, sagði Gunnar. Það er ein-
m gera í mesta lagi 24 þúsund
krónur, .svo brúttótekjur búsins
verða aðeins 60 þúsund. Af þessu
verð ég að greiða víxillán fyrir
dráttarvélinni og kúnum, 17 þús-
und fara í fóðurbæti og áburð á
túnið og er þá vægt reiknað. Lands
skuldin er í útlögðum peningum
nokkur þúsund krónur, svo koma
skattar, brennsluolíur og reksturs
kostnaður búvélanna og svo ótal
■mangt annað, .svo þú getur séð,
að ástandið er alvarlegt. Jafnvel
þó búvöruverðið hækki í haust,
hver árátta, að vera ailtaf að, verður það varla svo verulega, að
hugsa um þennan búskap. Að vísu ég rísi undir því. Að vísu vinnum
Gunnar Guðjónson, bóndi í Borgarholti, er hér á myndinni, ásamt konu fellur mér ekki SVO illa við sjó- við hjónin að þessu mest ein, en
sinni. Þau fluttu í sveitina fyrir rúmu ári, en telja vafcsamt að þau getl mennsku miðað við aðra atvinnu. þó að við höfum fengið dýrmæta
Ég get t. d. alls etoki hugsað mérl (Framhald á 13. síðu).
haldið búskapnum áfram.