Tíminn - 19.11.1960, Qupperneq 7

TÍMINN, laugardagmn 19. nóvember 1960.
7
INC
Gera þarf almenningi kleift að
fylgjast með skilum á söluskatti
Þeir Karl Kristjánsson og
Ólafur Jóhannesson flytja
frumvarp um breyting á lög-
um um söluskatt frá 1960.
Frumvarpið er svohljóðandi:
1. gr. Vi& 12. gr. laganna
bætist ný málsgrein, þannig:
Hinn 1. febrúar, 1. maí, 1.
ágúst og 1. nóvember ár hvert
skuln innheimtumenn ríkis-
sjóðs (sýslumenn, bæjarfóget
ar, tol'lstjórinn í Reykjavík),
leggja fram skýrslur um á-
lagðan söluskatt samkv. þess
um kafla laganna, er sýni
heildarupphæð söluskattsins
hjá hverjum skattgreiðanda
fyrir sig á undangengnu
og rétt að gefa henni gaam
og þeim reglum, sem hún
er innheimt eftir. Innheimtu
menn ríkisins á þessum
skatti eða hinir svonefndu
skattgreiðendur eru þeir, sem
selja vörur og þjónustu er
skatturinn leggst á. Gjaldend
umir eru raunverulega þeir,
sem þessar vörur og þjónustu
kaupa.
Skattheimtan verður að
treysta mjög á heiðarleika
skattgreiðenda, en eins og
kunnngt er munu íslending-
þriggja mánaða tímabili. —
Frumvarp þeirra Karls Kristjánssonar og
Olafs Jóhannessonar.
Skýrslur þessar skulu liggja
frammi almenningi til sýnis
í hverju umdæmi í skrifstofu
innheimtumanns eða a öðrum
hentugum stað eigi skemur
en þrjár vikur.
2. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
í igreinargerð með frum-
varpinu segir: Hinn almenni
söluskattur hefur þann mikla
annmarka, að ekki er trygg-
ing fyrir því að hann komi
allur til skila í rikisstjóðinn.
Talið er, að þeir, sem eiga
að heimta hann í viðskiiDtum
við almenning, geri það yfir
leitt að vísu, en aftur á móti
verði vanhöld á, að ríkissjóði
— þ. e. innheimtumönnum
hans: sýslumönnum, bæjar-
fógetum og tollstjóran-
um í Reykjavík — sé skilað
öllu því, sem ahnenningur
hefur goldið.
Eftirlit af ríkisins hálfu til
að koma í veg fyrir þessi van
höld er torvelt, enda sumir
skattgreiðendurnir ekki bók-
haldsskyldir.
Engar skýrslur birtar
Gjaldendurnir, sem borga
hinum svonefndu skattgreið-
endum féð, geta ekki á neinn
hátt — eins og lögin um sölu
skattinn eru — fylgzt með
því, hverju skattgreiðendur
í þeirra umhverfi skila í ríkis
sjóðinn. Engar skýrslur eru
um það birtar.
Almenningur unir þessu á
standi illa, sem vonlegt er.
Enn fremur kunna skilsamir
skattgreiðendur því ekki vel,
að öðrum líðist undanbrögð
og fjárdráttur, eins og talið
er, að þarna eigi sér stað.
Nauðsynlegt er. að herða
eftirlitið af ríkisins hálfu.
1 Lögum þarf ekki að breyta
til þess. Hins vegar er líka
mikilsvert til áhrifa og aðstoð
ar við eftirlit ríkisns, að al-
menningur geti betur fylgzt
með en nú er og veitt aðhald,-
Til þess að það geti orðið, þarf
lagabreytingu þá, sem felst í
þessu frumvarpi.
Verði frumvarpið að lög-
um, verða skýrslur um álagð
an söluskatt lagðar fram al-
menningi til sýnis hverju
sinni, eins og skrár um tekju
og eignarskatt og útsvör. —
Geta þá kunnugir fengið
tækifæri til athugasemda og
skattgreiðendur vitað, að þær
vofa yfir þeim. Yrði því
nokkru nær um aðhald til
fullra skila.
j Eftirlit almennings
Karl Kristjánsson hafði
framsögu fyrir frumvarpinu
í efri deild í gær. Sagði hann
m.a. að í fjárlagafrumvarp-
inu væri áætlað að söluskatt
urinn næmi 185 milljónum
króna. Það væri há upphæð
ar bera meiri virðingu fyrir
ýmsu öðru en skattalögunum.
— Ýmsir telja að ríkið missi
Seðlabankinn endurkaupi hráefna-
og framleiðsluvíxla iðnaðarins
Þórarinn Þórarinsson flyt-
ur tillögu til þingsályktunar {
um endurkaup Seðlabankans
á framleiðslu- og hráefnavixl-
um iðnaðarins. Tillagan er
svohl jóðandi:
„Alþingi ályktar aá fela
ríkisstjórninni að hlutast til
um, áð seðlabamkinn endur-'
kaupi framleiðslu- og hrá
efnavíxla iðntcöarfyrirtækja
eftir ákveðnum reglum, er
settar verði með svipuðu
sníði og reglur þœr, er gilda
um endurkaup framleiöslu-
vixla sjávarútvegs og lœnd-
ðúnaðar.“
I
I
í greinargerð með tillög-
unni segir:
í marzmánuði 1958 fluttij
Sveinn Guðmundsson forstj.1
sem þá átti sæti á Alþingi, |
sem varaþingmaður, svohljóð
andi tillögu í sameinuðu
þinvi:
„Alþingi ályktar að fela
ríkisstjórnhmi að hlutast til
um, að seðlabankinn endur-
kaupi framleiðslu- og hrr
efnavíxla iðnaöarfyrirtækja
eftir ákveðnum reglum, er
settar verði með svipuðu
sniði og reglur þær, sem nú
gilda um endurkaup fram-
ieiðsluvíxla sjávarútvegs og
landbúnaðar.“
í greinargerð, sem fylgdi
tillögu Sveins, var hún ýtar
lega rökstudd. Greinargerð-
inni lauk með þessum orðum:
„Iðnaðurinn er nú orðinn
einn af aðalatvinnuvegum
bjóðarinnar, og er eðlilegt að
hann sitji við sama borð sem
landbúnaður og sjávarútveg
ur í þessu efni, enda fullvíst,
að hann verði þjóðinni -giftu-
drjúgur til bættrar líf-saf-
komu.“
Tillögu Sveins var að lok-
inni umræðu vísað til alls-
herjarnefndar sameinaðs
bings, og gerði hún nokkrar
breytingar á orðalagi tillög-
nnnar, en ekki efni, og var
hún þannig breytt afgreidd
;amhljóða sem ályktun Al-
bingis 3. júní 1958.
Aðgerða' 'evsi
Þótt liðin séu nú rúmlega
2 j/2 ár, síðan þessi ti’laga var
samþykkt á Alþingi, hefur
enn ekki veriö gert neitt raun
hæft til þess að framfylgja
henni.
Það má vera öllum ljóst, að
vegna efnahagsrráðstafana
þeirra, sem voru gerðar í síð
astliönum vetri, þarf iðnað-
urinn stóraukið rekstrarfé, ef
hann á ekki að dragast veru
lega saman og það að valda
atvinnuleysi. Því er enn meiri
þörf fyrir það nú en fyrir rúm
um tveimur árum, að ráðstaf
anir séu gerðar til að iönað-
urinn njóti jafnræðis við
aðra atvinnuvegi að því er
snertir endurkaup seðlabank
ans á framleiðsl'u- og hrá
efnavíxlum.
‘ orði og á borði
Iðnaðurinn er nú óumdeil
anlega einn af þremur aðal
i atvinnuvegum landsmanna
i við hlið sjávasútvegs og land
búnaðar. Þetta eru nú llka al-
mennt viðurkennt í orði, en
I enn skortir mikið á, að það
j sé gert í verki. Ur þvi misrétti
; verður að bæta og tryggja
iðnaðinum fulkomlega jafn- j
ræði við aðra aðalatvinnu-
vegi landsins.
í samræmi viö þetta sjón
armiö, hef ég talið rétt aö
leggja fyrir Alþingi áður-
nefnda tillögu Sveins Guð-
i mundssonar, eins og hún var
upphaflega orðuð af honum,
| og vænti þess, að hún njóti
| ékki minni stuðnings á Al-
þingi en fyiúr tveimur árum.
Reynslan hefur sýnt, að ekki
mun af veita, að Alþng endur
nýi viljayfirlýsingu sína í
- þessum efnum.
Valtýr Guðjóns-
son tekur sæti
á Áljíingi
Valtýr Guðjónsson,, for-
stjóri i Keflavík, tók sœti á
Alþin-gi í gær. Tekur hann
sæti sem varamaður Jóns
Skaftasonar 4. þingmanns
Reykjaneskjördœmis. Þetta
er í fyrsta skipti sem Vttitýr
tekur sœti á Alþingi og und
irrita&i hann eiðstafirm á
fundi Sameinœðs þings í gær.
verulega fjárhæð vegna und
andráttar skattgreiðenda
söluskattsins. Vanhaldspytti
þarf að byrgja ef því verður
komið við. Auðvitað þarf að
herða eftirlit með skattheimt
; unni, en einnig þurfa skatt-
greiðendurnir að hafa yfir
höfði sér eftirlit almennings,
| sem þungt er á metum. Þetta
1 frumvarp kveður á um að
| almenningi veröi kleift að
{hafa slíkt eftirlit riieð að-
gangi að fullkomnum skila-
; greinum um greiðslur skatt-
j greiðendanna.
i Kaupfélögin hafa tekið upp
, þann hátt að birta opinber-
lega skýrslur um skattgreiðsl
ur sínar, en almenningur
spyr hverjar séu greiðslur
kaupmanna.
Engar
tilslakanir
Samþykkt stúdenfafundar
Um miðjan síðasta mánuð var
haldinn almennur stúdentafundur
> Háskólanum um landhelgismálið.
Komu fra-m tvær tillögur um málið
og voru þær bornar undir atkvæði
samtímis. í þeirri tillögu, sem
færri atkvæði fékk, eða 49, er m.
a. lýst stuðningi við meðferð ríkis
stjór'narinnar á landhelgismálinu.
í hinni tillögunni, sem fékk 70 atkv
ér aftur á móti tekin afdráttarlaus
afstaða gegn nokkrum tilslökunum
af hálfu íslendinga í málinu, og
skorað á ríkisstjórnina að veita
ekki undanþágur frá 12 mílna
mörkunum.
Tillif.gan, sem stúdentar sam-
þykktu fer hér á eftir:
„Almennur stúdentafundur, hald
inn 13. október 1960, skorar cin-
dregið á Alþingi og ríki-sstjórn að
halda nú sem fyrr fast við þá
stefnu, sem Alþingi hefur mótað
í landhelgismálinu með fyrxi sam-
þykktum sínum og þjóðin öll verið
einhuga um, og minnir á ályktun
stúdentafundar 15. nóvember 1958
um landhelgismálið. Fundurinn á-
lítur, að framkoma Breta á ís-
landsmiðum gefi sízt tilefni til,
að þeim séu veittar nokkrar íviln-
anir öðrum fremur og telur, að nú
sem áður komi ekki til mála að
semja um neinar tilslakanir inrwn
12 mílna fiskveiðilögsögu umhverf-
is allt landið, hvorki við Breta né
nokkrar aðrar þjóðir.
Þar sem fullyiða má, að íslend-
ingar eigi samúð meiri hluta þjóða
í deilunni við Breta og sérstaða
þeirra sem þjóðar, er alla lífsaf-
komu á undir fiskveiðum, hafi
hlotið almenna viðurkenningu, og
Bretar standi þegar höllum fæti
í deilunni, telur fundurinn, að ís-
fendingar þurfi ekki að óttast of
beldishótanir þeirra, enda gætu
íslendingar sótt þá til saka á al-
þjóðavettvangi, ef í odda skærist
að nýju“.