Tíminn - 22.12.1960, Blaðsíða 5

T f MIN N, fímmtudaginn 22. desember 1960.
Cltgetandl: FRAMSOKNARFLOKKURINN.
BYamKvæmdastióri fómas Amason Kit
stjórar ÞórarmD ÞórannssoD (áb ), Andrés
Kristlánsson Fréttastióri Tómas Karlsson
Auglýsingast] Egili Biamason Skrifstofur
I Edduhúsmu — Simar 18300 18305
Auglýsingaslml 19523 Afgreiðslusimi:
12323 — PrentsmiðiaD Edda hJ
Sannleikurinn um
fiskaflann
í málgögnum ríkisstjórnarinnar er nú lögð á það
mikil stund að réttlæca þá fjárhagserfiðleika. sem nú
er glímt við, með þeim fullyrðingum. að þeir stafi fvrst
og fremst af versnand: aflabrögðum hjá útgerðinni. í
því sambandi er einkum bent á aflabrest luá togurun-
um, en hinu sleppt að aflamagnið fná bátunum hefur
stóraukizt.
Bezta ráðið til þess að komast hjá óþörfum deilum
um þetta atriði, er að h'ta á fiskiskýrslur nokkurra sein-
ustu ára. Á þessu ári né fiskiskýrslurnar fram til 1.
október og er því rétt að bera saman aflann þá og á
sama tíma undanfarin ár.
Samkvæmt þessum skýrslum var allur fiskaflinn,
þegar síldin er undansKuin, sem hér segir, miðað við 1.
október:
1956 294.391
1957 271.328
1958 328.987
1959 327.694
1960 315.575
Samkvæmt þessu hefur fiskaflinn í ár orðið aðems
minni en 1958 og 195y, en hins vegar taisvert miklu
meiri en 1956 og 1957. Þannig er aflinn í ár 44 þús.
smál. meiri en 1957 og 15 þús. smál meir' en meðattal
áranna 1957—58, sem voru stjórnarár vinstrj stjórnar-
innar.
Ef litið er á síldaraílann á sama tíma, verður niður-
staðan þessi:
1956 82.546 smál.
1957 105.341 —
1958 94.151 —
L959 159.916 —
1960 111.086 —
Samkvæmt þessu hefur síldaraflinn að vísu orðið
talsvert minni en í fyrra en hins vegar 17 þús smál.
meiri en 1958, 6 þús. smál. meiri en 1957 og 29 þús.
smál. meiri en 1956 Hann hefur í ár orðið rúmlaga 11
þús. smál. meiri en meðaltal áranna 1957—58.
Sá samanburður, sem hér hefur ve.rið gerður, sannar
það vissulega, að þeir e'-tiðleikar sem nú er glímt við í
efnahagslífinu, verða eKK> skýrðir með því að fiskafimn
hafi orðið miklu minm en á undanförnum árum og að
núv. ríkisstjórn glími við sérstaklega mikla örðu?ltika
af þeirri ástæðu. Örðugltikarnir stafa fvrst og fremst af
þeirri efnahagsmálastetrm. sem ríkisstjórnm hefur teKið
upp, og þeir verða því ekki leystir fyrr en horfið hefur
verið frá henni.
Frystihúsin
Það var rakið hér i o tðinu í gæ>, að aflamagn tog-
aranna hefði orðið mun minna i ár en í fyrra vegna þess,
að togararnir hafa fanð miklu fleiri söluferðir til út-
landa í ár eða rúmlega 100 i stað rúmlega 30 í fyrra.
Af þeim ástæðum hef a veiðidögum beirra fækkað
Þetta hefur einnig haft önnur alvarleg áhrif F’rvsti-
húsunum hefur af þes ;um ástæðum borizi mun mir.ni
fiskur en ella, enda áæi.að að fram.eiðsla beirra verði
um 15% minni í ár en fyrra. Þessi samdráttur cram-
leiðslunnar mun hafa hinar alvarlegustu afleiðmgar fyrir
afkomu þeirra.
ERLENT YFIRLlT
Átök stórveldanna um Laos
„The Times telur a’ð hlutleysi muni henta Laos bezt
/
'/
?
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
j
'/
‘t
‘/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
’/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
)
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
'/
/
'/
'/
'/
'/
}
'/
'/
'/
I LAOS er nú hafin borgara-
styrjöld, sem getur vel haft
hinar ömurlegustu afleiðingar,
ef ekki tekst fljótlega að beina
stjómmálaþr'óuninni þar í rétta
átt.
Saga atburðanna í Laos er í
stuttu máli sú, að Laos hlaut
sjálfstæði 1954, þegar gerðir
voru friðarsamningar í styrjöld
inni í Indó-Kína undir forustu
stórveldanna, annarra en Banda
ríkjanna. Dulles vildi ekki láta
Bandaríkin vera aðila að þess-
um friðarsamningum, svo að
þau gætu haft óbundnar hend-
ur í Suðaustur-Asíu. Bretar,
Frakkar og Rússar stóðu því
aðallega að þessar'i samninga-
gerð, sem fór fram á ráðstefnu,
er haldin var í Genf.
Samkvæmt friðargerðinni frá
1954 er gerf ráð fyrir því, að
Laos og Cambodia, sem einnig
hlaut þá sjálfstæði sitt, yrðu
hlutlaus ríki, er héldu sig utan
átaka stórveldanna. Cambodia
hefur fylgt hlutleysisstefnunni
vandlega og farnazt sæmilega.
í Laos hefur framvindan hins
vegar orðið önnur.
ÞEGAR Laos hlaut sjálf-
stæði, höfðu staðið nokkur átök
í landinu um alllangt skeið eða
allt síðan, að það var hernumið
af Japönum. Kommúnistar
höfðu þá myndað skæruliða-
sveitir í norðurhluta landsins,
Pathet Lao, sem héldu áfram
baráttu gegn Frökkum eftir að
þeir tóku við yfirráðum í Indó-
Kína að nýju í stríðslokin. Eftir
að Laos var sjálfstætt, reyndi
ríkisstjórnin þar að fá komm-
únista til að leggja niður vopn
og náðust loks samningar um
það sumarið 1957, er Suvanna
Phuma prins var forsætisráð-
herra. Góðar horfur virtust þá
á, að fullur friður gæti komizt
á í landinu.
Af hálfu hægri manna, var
hins vegar litið með tortryggni
á þessa samninga við kommún-
ista, og jókst sú tortryggni eftir
þingkosningar, er fóru fram
1958. en kommúnistar fengu þá
31% af atkvæðamagninu. Dull-
er leizt einnig illa á þessa þró-
un. Niðurstaðan var því sú, að
hægri menn gerðu byltingu
með aðstoð hersins, og var sett
á laggirnar hægri stjórn með
Phumi Nosavan sem hermála
ráðherra. Hann lét strax fang-
elsa þá leiðtoga komúnista, er
fyrri stjórn hafði ’samið við, og
hófu skæruliðar kommúnista
því vonnaviðskipti að nýju sum
arið 1959.
Eftir að byltingarstjórn
hægri manna kom til valda,
KONG LEE
hófu Bandaríkin mikla hern-
aðarlega aðstoð við Laos og
hafa að mestu borgað öll út-
gjöld hersins þar. Hernaðar-
leg aðstoð, sem Bandaríkin
eru búin að veita Laos á þess-
um tíma, er talinn nema yfir
300 millj. dollara.
A síðastl. vori, lét stjórnin í
Laos fara fram kosningar, og
er almennt talið, að þar hafi
verið beitt hvers konar óleyfi-
legum brögðum, enda unnu
stjórnarliðar yfirgnæfandi sig-
ur. Þótti vafasamt eftir þetta, að
stjórnin yrði styrk í sæti, og í
ágústmánuði síðastl. gerði fall-
hlífarlið hersins byltingu undir
forus'tu Kong Lees herforingja
og knúði það fram, að ný stjórn
var mynduð undir forústu S.u-
vanna Phuma prins. Sú stjórn
lýsti yfir því, að hún myndi
taka upp hlutleysisstefnu og
reyna að fá skæruliða komm-
únista til að leggja niður vopn,
en þeir hafa jafnan haft norð-
urhéruð landsins á valdi sínu
og notið til þess stuðnings
kommúnista í Norður-Vietnam.
EFTIR að stjórn Suvanna
Phuma kom td valda í sumar,
en hún var strax viðurkennd
af stórveldunum, höfðu Banda-
ríkin lengi vel óljósa afstöðu.
Þau gerðu ýmist að svipta
stjóinina þeim stuðningi, er
þau höfðu áður veitt Laos, eða
lýsa yfir því, að honum yrði
haldið áfram. Bak við tjöldin
studdu þau svo Nosavan fyrrv.
hermálaráðherra, er strax
skipulagði uppreisn gegn
stjórninni og naut til þess
hjálpar stjórnarinriar í Thai-
landi. Utkoman hefur orðið sú,
að Nosavan hefur tekizt að ná
höfuðborg landsins á vald sitt
og hefur hann nú myndað þar
nýja stjórn, er Bandaríkin eitt
vesturveldanna hafa viðui1-
kennt. Suvanna Phuma hefur
flúið til Cambodia, en Kong
Lee og lið það, sem fylgir hon-
um, virðist hafa tekið upp snnn
vinnu við kommúnista, og haf*
stóran hluta landsins undir yfir
ráðum sínum. Allar horfur eru
nú á því, að tvær stjórnir
verði í Laos, önnur studd af
Bandaríkjamönnum, en hin af
Rússum og Kínverjum.
í ENSKUM blöðum, eins og
The Times og The Observer er
því haldið óspart fram, að
Bandaríkin hafi farið hér ó-
hyggilega að. Þau hafi heldur
kosið að gera hér bandalag við
afturhaldsmenn, sem leitt hafi
til borgarastyrjaldar, heldur en
að reyna að styðja hlutlausa
stjórn til valda, sem vel myndi
hafa verið hægt að eiga sam-
skipti við, en þar eiga þau við
stjórn Suvanna Phuma. Banda-
ríkjastjórn sé enn undir á-
hrifum frá þeirri stefnu Dulles
að reyna heldur að koma upp
óvinælum leppstjórnum í ríkj-
um Asíu og Afríku, en að efla
sjálfstæðar stjórnir til valda,
ef þær fylgja hlutleysisstefnu
The Times fer svo ekki dult
með, að það telur hlutleysi
henta Laos bezt, alveg eins og
Indlandi, Nepal og Burma. Það
muni draga meira úr spenn-
unni í Asíu, ef löndin, sem
er’u næst Kína, séu hlutlaus en
að þau sé í hernaðarsamstarfi
við Vesturveldin. í þessu efni
sé alveg rangt að telja hið
sama gilda fyrir Asíu og Evr-
ópu. Þótt Atlantshafshandalag-
ið reynist vel í Evrópu, megi
ekki taka það sem forskrift þess
er eigi við í Asíu. Það, sem
gerzt hafi í Laos seinustu vik-
ur, verði fyrst og fremst til á-
vinnings fyrir kommúnista,
sem fái nú tækifæri til að láta
meira til sín taka og hafi þar
að öllu leyti betri vígstöðu. er
til lengdar læhir. Fyrir vestur-
veldin séu það seinustu forvöð
að reyna að endurreisa hlut-
lausa stjórn í landinu, ef borg-
arastyrjöldin þar eigi ekki að
hafa víðtækari afleiðingar.
Margt bendir nú til þess, að
Bretar vinnj að slíkri lausn bak
við tjöldin. Sennilegt er einnig.
að hin nýja stjórn Bandaríkj-
anna sýni hér meiri aðgætni en
núv. stjórn þeirra hefur gert.
Þ.Þ.
•v*vv*v-v*v-
Nýjar fréttir af flóttamönnum
Ein af nefndum allsherjarþings-
ins tók flóttamannavandamálið til
meðferðar á dögunum og þar var
samþykkt ályktun þess efnis, að
nauðsyn væri á sameiginlegu átaki
allra þjóða í nafni mannúðarinn-
ar — til hjálpar flóttafólki. Full-
trúar 64 ríkja greiddu ályktunar-
tillögunni atkvæði, enginn á móti,
en fulltrúar 12 ríkja sátu hjá.
í umræðunum kom margt fróð-
legt fram um núverandi ástand
þessara mála.
Austurríki: Ilægt verður að
leggja flóttamannabúðirnar þar
niður á þremur næstu áru.m, en
starfræksla þeirra þann tíma mun
kosta 13 millj. dollara. Austurríki
mun greiða 10 millj. af upphæð-
inni. Samtals hefur hálf önnur
millj. flóttamanna leitað til Austur
ríkis, en aðeins 52 þúsundir eru
enn í landinu og þar af 15 þúsund-
ir Ungverja.
Frakkland: Enn eru 300 þúsund
flóttamenn þar, meira en í nokkru
öðru Evrópulandi.
Ítalía: Fyrir fjórum árum voru
samtals 250 þúsundir flóttamanna
þar í landi, en nú hefur 175 þús.
þeirra verið gert kleift að bjarga
sér sjálfir. Aðeins 10 þús. eru enn
í flóttamannabúðum.
Túnis: Yfir 150 þús. flóttamenn
frá Alsír hafa leitað á náðir Túnis
stjórnar og hún ver nú árlega
hálfri annarri millj. dollara þeim
til hjálpar.
Bandaríkin; Síðan síðari heims-
styrjöldinni lauk hafa Bandaríkin
tekið við 750 þús. flóttamönnum
og varið 1,000 milljónum dollara
til flóttamannahjálpar.
Kanada: Yfir 250 þús. flótta-
menn hafa fengið vegabréfsáritun
þangað frá styrjaldarlokum.
(Frá upplýsingaskrifstofu
S. Þ. í Kaupmannahöfn).