Tíminn - 07.03.1961, Blaðsíða 5

TlMINN, þriðjudaginn 7. marz 1961,
3
V
Snerí Ólafur Thors
á Macimllan?
Miklar breytingar hafa orðið á viðhorfi manna til
undanhaldssamningsins við Breta síðan útvarpsumræð-
urnar fóru fram. Ríkisstjórninni tókst með því að nota
útvarpið og öðrum einnliða áróðri að villa mönnum
sýn og láta ýmsa halda, að hér væri um hagstæða samn-
inga að ræða. Nú hefur hulunni venð svipt frá augum
manna og hið rétta er komið í ljós.
Það hefur því mjög dofnað yfir stjórnarblöðunum
seinustu dagana. Þau hafa ekki nein „vitni“ til að
hrósa uppgjöfinni, eins og þau gerðu fyrstu dagana. Þó
hefur ekki síður verið rsynt að fá slíka „vitnisburði“ en
áður. Undirtektirnar hafa hins vegar orðið aðrar síðan
mönnum fór almennt að verða ljóst, hvað raunverulega
var um að ræða.
Helzt hafa stjórnarblöðin sér það enn til huggunar,
að Bretar séu óánægðir með samningana. Því til sönnun-
ar er reynt að vitna í ummæli ýmsra brezkra blaða
Hér, eins og á öðrum sviðum, ex reynt að treysta á,
að almenningur sé ekki nógu vel kunnur öllum mála-
vöxtum. Það er treyzt á, að hann þekki ekki hefðbundna
venju • brezkra blaða að forðast vandlega allt yfirlæti,
þegar Bretar vinna sína stærstu diplómatisku sigra Bret-
, ar eru það tillitssamir, að þeir /ííja ekki gera andstæð-
ingnum ósigurinn þungbærari en efni standa til. Þeir
reyna því ojft, undir slíkum kringumstæðum, að tína það
helzta til, sem getur talizt andstæðiugnum til hagsbóta,
en gera lítið úr því, sem þeir hata íengið sjálfir. Hvað,
sem um Breta verður sagt, er ekk) hægt að hafa það af
þeim, að þeir eru manna yfirlætislausastir í allri fram-
komu og bera blöð þeirra þess glögg merki.
Bretar hafa' ekki brugðizt þessum háttum sínum í
sambandi við uppgjafafsamninginri. Blöð þeirra hafa
reynt að gera sem mest úr „sigri“ ísiendinga til þess að
gera þeim uppgjafarsamninginn sem léttbærastan.
Þrátt fyrir alla þá tilhtssemi, sem Bretar hafa sýnt ís-
lendingum í þessum efnum, hafa þeir þó ekki getað leynt
því, að þeir hafi ekki að öllu leyci beðið ósigur dg Mac-
millan ekki farið að öllu leyti hrákför fyrir Ólafi Thors,
er þeir borðuðu saman á Keflavíkurfíugvelli, eða Home
lávarður látið að öllu leyti í minni pokann, er þeir Guð-
mundur í. og Home lávarður borðuðu saman í London
og Benedikt Gröndal hefur lýst svo rækilega í Alþýðu-
baðinu. Þeir Macmillan og Home haf?. upphaflega feng-
ið-þá Ólaf og Guðmund í. til ekki minna smáræðis en
þess að veitá Bretum raunverulega svipaðan rétt til land-
grunnsins utan tólf mílnanna og tsíendingum sjálfum, j
ógilda með því landgrunnslögin og afsala rétti íslend-
inga til einhliða útfærslu. Svo yfirlætislausir eru Bretar
ekki, að þeir geti líka talið þetta ósigur eins og hinn ,ó-
sigurinn“ að fá þriggja ára uncLnþágu til togveiðanna
innan fiskveiðilandhelginnár.
Brezku blöðin telja sér meira að segja óhjákvæmi-
legt að viðurkenna að petta, þ. ?.. aísölun íslendinga á
hinum einhliða útfærslurétti, sé höfuðatriði samkomu-
lagsins.
En frá þeim ummælum brezkra b'aða; segja Mbl og
Alþýðublaðið ekki. Þeim finnst leyfi egt að stinga svona
smáatriði undan.
En, mun íslenzka þjóðin telja þetta smáatriði þegar
þörf íslenzks sjávarútvegs krefst nvrrar útfærslu og sú
leið reynist lokuð? Hvort mun húr þá heldui telja Ólaf
cg Guðmund í. eða Home og Macmillan hafa reynzt
sniallari í samningunum?
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvœradastjóri: Tómas Arnason Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.i, Andrés
Kristjánsson, Jón Helgason Fulltrúi rit-
stjórnar: Tómas Karlsson Auglýsinga-
stjóiri: Egili Bjarnasoy. — Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305
Auglýsingasimi: 19523 Afgreiðslusimi:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Pétur Sigfússon:
íslendingar krefjast þjóðarat-
kvæðis umupngjafarsamninginn
Það er mrkið gert til þess nú,
að telja þjóðinni trú um, að
Framsóknarflokkurinn sé orð-
inn taglhnýtingur og handbendi
kommúnista. Þykir það skömm
mikil og eiga Sjálfstæðismenn
og blöð þeirra engin orð nógu
blygðunarrík yfir slík ósköp.
Þetta halda þeir að duga muni
til þess að snúa hugum margia
frá flokknum og þá sennilega
einna helzt í náðar- og sann-
leiksfaðm Sjálfstæðisflokksins.
Þessir menn reikna alltaf með
því að allur þorri bænda og
alþýðufólks yfirleitt sé svo
heimskt og ósjálfstætt, að því
megi bjóða hvað sem er, og þeir
geti vafið_ því um fingur sér
að vild. Ég held, að ritmenni
Morgunblaðsins ættu að reyna
að vera alveg róleg vegna Fram
sóknarflokksins, og taka því ,
með karlmennsku þó ekki fjölgi 1
sérlega undir þeirra eigin merkj
um, eins- og sakir standa nú.
Hins vegar mun enginn einasti
Framsóknarmaður vera neitt
sérstaklega hrifinn af því að
verða að vinna að þjóðþr'ifa-
málum eingöngu með kommún-
istum af því að aðrir flokkar
eru nú um sinn svo tröllriðnir
af þröngsýni og þjóðmálalegri
ógæfu, að ,af þeim er ekki sam-
starfs að vænta til nýtilegr'a
verka.
Allt þeirra sársaukafulla
harmakvein um náið samlíf
Framsóknar og kommúnista er
sama eðlis og starfsemi fyrr-
verandi kærasta, sem tapað hef
ur ástum gömlu kærustunnar
og sýnir drengskap sinn og
manndóm í því að rægja hana
og bakbíta og þykjast aldrei
hafa nærri henni komið, —
enda hafi hún alltáf verið
gægsni. — Allt er þetta lítil-
mótlegt og því aumara þegar
öll þjóðin þekkir nákvæmlega
öll gömlu ástarævLntýrin milli
Sjálfstæðisflokksins og komm-
únistanna og hefur fullkomna
nasasjón af tilraunum til nýrri
sambanda, bak við lokaðar dyr.
Nei, svona lélegur málstaður er
ekki sigurstranglegur, enda
brosir margur að þessu. —
Að góðum og réttum málum
vinnur Framsóknarflokkurinn
auðvitað án þess að segja: Þú
mátt styðja málefnið, en þú
ekki. Hver einasti meðalgremd-
ur Framsóknarmaður veit og
skilur, að gott málefni verður
ekki fflt, — rétt stefr.a ckki
röng við það að hljóta fylgi
flokks, sem í einhverjum grund
vallaratriðum kýs að fara aðrar
leiðir. Hér er um slíkt að r'æða.
Spyrjist fyrir á eigin bæ, spyrj-
ið leiðtoga Sjálfstæðisflokksins,
þeir þekkja þetta af eigin raun.
Það eru ekki mörg ár síðan
öll alþýða manna á íslandi gat
svarað því nokkurn veginn við-
stöðulaust hverjir væru fulltrú-
ar þjóðarinnar á alþingi, hvað
þeir hétu og hverju kjördæmi
þeir tilheyrðu hver um sig. Sum
ir voru þingskörungar, dáðir
sem leiðtogar, aðrir smærri
spámenn, en þekktir samt. —
Nú ber svo við, aftur og aftur,
að inn á alþing hópast nýtt og
nýtt fólk með ails konar nöfn-
um, óiþekkt fólk, sem öll alþýða,
—_ óhætt að segja meiri hluti
kjósenda í landinu veit engin
deili á og væntir sér blátt áfram
einskis af. Þetta er ein af hin-
um „mannsæmandi“ afleiðing-
um kjördæma- og stjórnarskrár-
breytingar þeirr'ar, sem fram
fór árið 1959. Þingmenn eru
orðnir 60 auk alls varaliðs og
ráðherrar sjö. Ekkert smáræðis
þjóðfélag, sem undir þessu
stendur, gæti maður haldið, og
þessi úrvals hópur er þá ekki
kannske aldeilis skjálfandi á
beinunum fyrir nokkrum ryð-
föllnum, brezkum byssuhólkum,
sem hættir eru raunar að snúa
að ístenzkri landhelgi vegna
ótta við álits'hnekki í augum al-
heims. Já — 60 manna einvala-
lið! — Ég heyrði eitt sinn, end
ur fyrir löngu, hvíthærðan, öld
urmannlegan og svipheiðan
þingskörung svara ádeilu, er
hann þótti ekki nógu atgangs-
harður fyrir eigið kjördæmi
eitthvað á þessa leið: Þjóðin
fyrst, kjördæmið næst, en um
þetta dæmir samvizka mín í
hverju tilfelli. — Samvizka
þessa aldna þingskörungs var
góð.
Ég spurði alþingismann í
hverju væri fólginn eiðstafur-
inn, er hinir nýju alþingismenn
beygðu sig og réttu upp putt-
ana fyrr í byrjun þingsetu. Ég
held ég fari rétt með það, að
aðalinntak þessa eiðstafs sé heit
um að segja satt og gjöra rétt,
samkvæmt tilvísun samvizkunn-
ar, auðvitáð! — Allt til síðustu
tíma hefur verið litið á alþingis
menn sem trúnaðarmenn þjóð-
félagsins fyrst og fremst, eins
og hinn látni öldungur, sem ég
vitnaði til, taldi rétt vera, en
nú, á hinum allra síðustu tím-
um er kominn inn í þingsaúna
heill skari af fólki, sem viss
pólitísk samtök eiga með húð og
hári en þjóðin þekkir alls ekki
neitt, hefur ekki beðið um og
telur alveg óþarft. Og þá vakn-
ar þessi spurning: Hverjum
vann þetta fólk éiðinn, flokks-
samtökunum, sem það tilheyrir
eða þjóðinni? Þegar í odda
skerst með þjóðarhag og flokks
hag, hvern styður þá þetta fólk?
Það verður góður prófsteinn í
þessu máli, atkvæðagreiðslan í
landhelgismálinu, því ekki er
það trúleg saga, að samvizkan
segi þessu fólki öllu nákvæm-
lega eins fyrir verkum og flokks
forustan óskar. Eftir þessu verð
ur tekið, og þjóðin getur af
þessu lært að þekkja þetta fólk,
— það er henni nauðsyn!
Sjálfstæðishetjurnar frá 1908
eru flestar horfnar af sjónar-
sviðinu. Hvíla nú undir grænni
torfu og eiga ekki hægt um vik.
En mun ekki enn sem fyrr
hvers konar afsal íslenzkra rétt
inda til erlendra manna og
þjóða, knéfall fyrir erlendu
valdi, vera þeim erfitt mál og
viðkvæmt? — Hvar mundu þeir
nú standa í afsalsmálunum,
gömlu mennirnir, — Skúli,
Bjarni og Benedikt. Björn rit-
stjóri, — Ari, Eggerz — Guð-
mundur á Sandi og allur skar
inn, sem reis upp íorðum daga
svo eftirminnilega, að sagan
mun geyma um aldaraðir? —
Er nokkur efi á því?-----------
Þjóðaratkvæði um landhelg-
isafsalið verður að fara fram
tafarlaust. Bretar geta vel beð-
ið enn um stund, og sýnt kann-
ske smámyndir innrætis síns á
meffian. íslenzka ríklsstjórnin
verður hins vegar, án tafar, að
undirbúa sína elgin pólitísku
útför og sýna þar með einu
sinni, í lok vertíðar, AÐ HÚN
VEIT HVAÐ ER RÉTT, OG
ÞORIR AÐ FRAMKVÆMA
ÞAÐ. fslendingar krefjast þjóð-
aratkvæðagreiðslu um land-
helgisafsalið tii Breta TAFAR-
LAUST. — Það þolir enga bið!
Pétur Sigfússon.
Flekaðir tii að semja sér í óhag?
Morgunblaðið og allt það lið
er mjög ánægt með niðurstöðu ný-
birts fiumvarps til samninga um
landhelgi t<uands og telur það
Bretadekur að hlaupa ekki um,
hrósandi samningamönnunum ís-
lenzku, sem þar hafi hlunnfarið
stórveldið og vafið því héðni um
höfuð. Vitaskuld er það eðlilegt
fyrir þjófa og snuðara að gleðjast
yfir ranglátum samningi, ef á hon-
um græðist fé eða aðstaða og óneit-
ar.lega getur það bent á góðvilja
í garð hins aðiijans að beita sér
ekki til slíkrar samningagjörðar
en með pessu frumvarpi er ikki
sannað að við höfum fengið pað
all+ sem oKkur ber með réttu auk
htildur me:ra, svo að þeim mál
um þarf engin svör að gefa þótt
benda megi á hugsunarháttinn
Þetta Undhelgismál virðist horfa
þannig við, að annaðhvort höfum
\ið íslendingar frá upphafi átt að
r-innsta kosti allar þessái sjómilur,
sem um neiur verið deilt eða bað
hafa verið orekráð til fjár annarra
þjóða að fara fram á að njóta
þeirra fremur en annarra óskiptra
úrhafa.
Sé sú 'ausr, rétt, og eðlilegt um-
ráðasvæði hms íslenzka ríkis hafi
ei<ki náð "itn langt til hafs og Bret
av hafa nú gefið okkur kost á að
seilast, þá r:.'(ur ekki það eitt gerst
að þeir hafi verið t'lekaðir til aö
semja sér óhag, heidur hefur þar
verið gerður samningur. sem ghdir
aðeins fyrir okkur og þá.. Öllum
öi'rum fiskve'ðiþjóðum heims væri
hens vegna jaínrétt og áður að
vaða hér við land yfir veiðarfæri
og veiðisvæö) smáskipa og hrann-
myrða hrogn og seiði á aðalklak-
stöðúum pessa hafsvæðis.
Ef við ísiendingar aftur á móti
hiifum átt svo langt út til hafs sem
j reglugerð vinstri stjórnarinnar tók
1 tíi — eða ier,gia — hafa samninga-
menn núverandi stjórnar samið af
okkur eign okkar og réttindi og
sýnis't ofrausn að þakka slíkt, þótt
víða skarc, bakklátsemin allvel Að
svo komnu máli væri sú umbun
nær hæfi aö leggja ekki oftar á þá
; áhrifamenn eða stjómmálaflokka
bagga valda og umboða, sem -
þessu stóroláli sýndu að þá vantaöi
ar.nað hvort vitið eða duginn, Ber
það hvorki að skoða sem hefnd eða
refsingu, heidur sem miskunnar-
verk. Verri ’rði þeim ellin sjáltum
og afkomendum þeirra þrengri nag
ur ef þeir gætu aftur orsakað tjón
•>g glapverk.
1 (Framhald á 6. siðu).