Tíminn - 17.03.1961, Blaðsíða 7

Tíminn - 17.03.1961, Blaðsíða 7
TÍMINN, föstudaginn 17. marzt1961. INGVAR GISLASON R ITA R AKUREYRARBREF- Fiskrækt. Um langt skeið íhefur mönnum verið kunnugt, að hægt er að ala fisk í sérstökum eldistjörnum og hafa af mikinn arð. Hefur fiskeldið fram til þessa fyrst og fremst farið fram í fersku vatni, enda aðal- lega ræktaðir þeir fiskar, sem hrygna í ósöltu vatni, þótt þeir annars gangi í sjó og lifi þar að nokkru leyti. Hér á landi hefur fiskeldi aðeins verið stundað á mjög smáum stíl og verður því ekki talið til þeirra afvinnugreina, sem renna höfuðstoðum undir ís- ienzkt efnahagslíf. Þó eru ýmsir þeirrar skoðunar, að fiskeldi geti með tímanum orðið einn öflugasti útflutningsatvinnuvegur íslend- inga, tiltölulega kostnaðarlítill og mjög árviss. Eyfirðingurinn Gísli Indriðason. Ef nokkur ætti skilið öðrum fremur að bera heitið postuli þessa fagnaðarerindis um stórkostlegt fiskeldi á íslandi, þá mundi það ár'eiðanlega vera Gísli Indriðason, sem nú er búsettur í Reykjavík. Gísli er maður nær sextugu og hefur á langri starfsævi sýslað við hin ólíkustu sförf á sjó og landi, utanlands og innan. Hann er Ey- firðingur að uppruna, fæddur að Kjarna við Akureyri, en alinn upp í Garðshorni í Kræklingahlíð frá 4—16 ára aldurs hjá Guðmundi skipstjóra Tryggvasyni, sem þar bjó. Byrjaði ungur sjómennsku á Dröfn, skipi Höfðabræðira, með Siguróla Tryggvasyni skipstjóra, bróður Guðmundar, var síðan á Laxamýri hjá Agli og Jóhannesi Sigurjónssonum og minnist þess enn, þegar dag eftir dag voru þrír hestburðir af dýrasta laxi dregnir á land, reyktir heima og síðan sendir til Þórðar Guðjohnsens, sem kom þeim á erlendan markað. Gísli var um skeið í Norður Þing- eyjar'sýslu, og ætlaði þá m.a- að læra undir skóla, síðan gekk hann tvo vetur á Gagnfræðaskólann á Akureyri og hafði í hyggju að halda áfram námi, en af því varð ekki vegna fjárskorts. Því næst fluttist hann austur á land og var fyi'st sjómaður á Fáskrúðsfirði, síðar kennari þar og á Eskifirði og loks tollþjónn á Seyðisfirði. Þaðan fluttist hann til ísafjarðar og var þar tollvörður og loks um árabil búsettur á Siglufirði, þar af mörg k sem póst- og símafull- trúi. Að síðustu lá leiðin til Reykja víkur og þar hefur hann gegnt ýmsurn verzlunar- og kaupsýslu- störfum. Um eitt skeið var hann búsettur í Danmöi'ku og hafði að- allega í hyggju að selja íslenzkan fisk og fiskafurðir, en menn geta farið nærri um hvernig það gekk. Hann seldi lítið af íslenzkum fiski, enda ekki heiglum hent að ráðast inn á sérsvið íslenz|fu fiskhring-, anna. Aftur á móti seldi hann mokkuð af dönskum fiski. Boðað fagnað'arerindi. Gísli Indriðason er sjálfmenntað ur náttúrufræðingur og lengi á hugsamur stangveiðimaður. Hefur, hann með eigin athugunum og' bóklestri svnnt sér flest, sem lýtur að eðli og lifnaðarháttum laxfiska. Varð honum snemma Ijóst, að hafa mátti meira gagn af laxi og silungi en það eitt að veiða þá á stöng. | Hann varð sannfærður um, að fisk- eldi í stórum stíl gat orðið mikil- vægur atvinnuvegur á íslandi, og undanfai'in fimm ár hefur hann af spámannlegum krafti boðað | fagnaðarerindi sitt fyrir íslenzk-j um ráðamönnum í atvinnu- og síjórnmálum, keypt sér aðstöðu tiirauna, skrifað bækling og blaða- greinar og flutt erindi í útvarp til Eyfirðingurinn Gísli Indriðason - Fagnaðarerindi fiskeldis- ins - Silungur í sjó - Hlutafélag og áhugamannafélög - Möguleikar á Norðurlandi - Fiskeldi í bæjarlæknum - 42 milljónir - Gífurleg útflutningsverðmæti I I I i I I Mirmingarathöfn um GarSar Halicorsson alþingismann fór fram í Dómkirkjunni í Reykiavík í gærmorgun. Minn- ingarræðu flutti sr. Kristinn Stefánsson, fríkirkjuprestur í Hafnarfirði. 8 búnaðarþingsfulltrúar báru kistuna í kirkju, þeir Steingrímur Steinþórsson, Þorsteinn Sigurðs- son, Pétur Ottesen, Gunnar Þórðarson í Grænumýrar- tungu, Ketill Guðjónsson, Jón á Reyri’stað, Kristján Karls- son og Einar Ólafsson. — Úr kirkju báru 8 alþingismenn, þeir Hermann Jónasson, Gísli Guðmundsson, Magnús Jónsson, Björn Jónsson, Jónas G. Ratnar, Friðjón Skarp- héðinsson, Gunnar Jóhannsson og Fggert G. Þorsteins- son. — Myndir þær, sem hér fylgia, eru af sr. Kristni Stefánssyni, er hann flytur ræðu sína við líkbörurnar og af alþingismönnum, er þeir bera kistuna úr kirkju. þcss að úíbreiða kenningu sína. Fiskeldi í sjó. Gísli ,-kilur sig frá hinum jmsu lærðu fiskeldisfræðing- um í því aðallega, að hann vill ala laxfiskinn, og þá fyrst og fremst sjóbii’ting og sjóbleikju, í söltu vatni (sjó), eftir að hafa alið hann í fersku vatni á fyrsta pviskeiði. Taldi hann sannað, að vaxtarhraði fiskanna væri miklu meiri í sjó en fersku vatni. Þetta um góðar viðtölcur, ef hann skrýppi yfir álinn til þess að sjá starfsemi þeirra með eigin augum. Áhugasamir vinir hans hér heima styrktu hann til fararinnar að nokkru leyti, Hitti hánn norsku bræðurna og kynnti sér starfsemi þeirra sém bezt 'hann gat og átti orðræður við ýmsa fleiri merka Norðmenn .um þessi mál. Gísli þóttist hafa gert góða för og varð nú enn sannfærðar'i en hann hafðii stangaðist á við álit og þekkingu!'er'® um kenningar sinnar, hinna lærðu manna og því hefur sem hann hafði boðað í mörg ár án hugmynd Gísla að sjálfsögðu átt miiíi'ia undirtekta. erfitt uppdráttar. En svo gerðust þau tíðindi fyrir nokkrum vikum, | Hlutafélag um Búðaós. að Tíminn birti grein um fiskeld-í Gísli hefur nú hafizt handa um istilraunir tveggja norskra bræðra,1 stofnun hlutafélags til rekstrar til- ^ og þegar Gísli las greinina, þótt- rauna-fiskeldisstöðvar1 í Búðaósi á |f ist hann kenna þar svipaða eldis- Snæfellsnesi. Nokkuð hefur hon aðferð og hann sjálfur taldi bezt um orðið ágengt um hlutafjársöfn henta, þ.e. sjóeldi. Beið liann ekki un, en mikið skortir þó á, að nægi- boðanna, heldur skrifaði .bræðrun- legt fé sé fyrir hendi. Auk þess p um og fékk greið svör og loforð sem hann leggur megináherzlu á * að koma eldisstöðinni í Búðaósi á laggirnar, hefur hann í hyggju að stofna áhugamannafélög og landssamband um fiskræktanmál í líkingu við Sfcógræktarfélag ís- lands. Hann trúir því, að slíkur félágsskapur gæti orðið áhrifa- mikill aðili í að hrinda af stað fleiri framkvæmdum og efla skiln- ing o.g almennan áhuga á þessum málum. Möguleikar á Norðurlandi. í bækliagi sínum Gullkista ís- lands, sem gleymdist, ,segir Gísli Indriðason, að árnar, sjávarlónin, lækirhir og stöðuvötnin séu „ein samanhangandi keðja af auðlind- um, sem gætu gefið af sér nokkur hundruð milljónir króna á ári, ef rétt er á haldið.“ Hann hefur bent á ýmsa staði hérlendis, sem hann telur öðrum betri fyrir fisk- eldi, og má þar m.a. nefna Höfða- vatn í Skagafirði, Miklavatn í Fljótum, Ólafsfjarðarvatn, Héðins fjörð og árósa I Þistilfirði. Auk þess nefndi hann í viðtali við mig Hörgáiósa, sem líklegan stað fyrir fiskeldi og raunar mikíu fleiri. Hann sagð'i, að með litilli fyrir- höfn og tilkostnaði gæti margur . bæjarlækur á íslandi orðið dálítil fiskeldisstöð, sem ekki þyrfti að gefa af sór minni arð en aðrar búgreinar. Ræktun er í huga Gísla : Indriðasonar fyrir öllu, og hans álit ei', að það sé síður en svo vandameira að rækta hafið og vötnin en sjálfa jörðina. Hann vill láta gera 30 eldisstöðvar á land- inu og áætlar kostnað hverrar stöðvar 5 milljónir kióna. Hver slík stöð, segir hann, ætti auðveld lega að geta framleitt 600 lestir af fiski á ári, sem hann telur mundu gefa af sér 42 milljónir króna í erlendum gjaldeyi'i. Geri annar veiðiskapur betur! I.G. I I I

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.