Tíminn - 11.07.1961, Blaðsíða 6

6
T f M I N N, þriðjudaginn 11. júlí 1961.
IVBINN8NÍG:
Þorsteinn
fljótt vistlegt og varð gestrisni j til sjálfur, þar sem landleiðin til
beggja til þess að margir lögðu | Hólsfjalla var ófær.
leið sína þar inn fyrir dyr, af Með fáum orðum var hér drepið
kunningjum og vinum, sem erindi i á nokkra áfanga á 50 ára ævigöngu
áttu til Kópaskers. En þeir voru Þorsteins Björnssonar frá Víði-
frá Víðihóli
(F. 3. maí 1910. D. 17. apríl 1961.)
Þorsteinn fæddíst að Víðihóli á
Hólsfjöllum 3. maí 1910. Faðir
hans var Björn Sigvaldason frá
Hafrafellstungu S Öxarfirði, næst-
yngstur af 12 systkinum. Móðir ■
Þarsteins var Kristbjörg Guðný
Þorsteinsdóttir frá Vindbelg í Mý-
vatnssveit. Hún var systir Siguið-
ar, sem lengst bjó í Hólsseli á
Hólsfjöllum.
Á Víðihóli dvaldi Þorsteinn hjá
foreldrum sínum, öll sín bernsku
og æskuár. Hann var einkabarn
þeirra, og máttu þau varla af hon-
um sjá.
Á barnsaldri kom það fljótt í
ljós hve handlaginn hann Var og
hagsýnn við verk. Ungur hjálpaði
hann móður sinni við innanbæjar^ „ .,
störf og náð'i undrafljótt þeim son, til að sjá um verkið. Sa fyrr-
ft i vi rj v wi v v vi ai rf n t 1 n -* r I-i n 1-1 HTA r 111 A
margir. g
I Þessi árin hafði Þorsteinn margt
snyrtibragurinn og a Prjönunum Fyrir utan það sem
hann hjalpaði monnum við bygg-
inga, hingað og þangað, smíðaði
eldhúsinnréttingar fyrir ýmsa o.fl.,
i reisti hann ásamt félaga sínum,
Árna Stefánssyni frá Akurseli í
Öxarfirði, trésmíðaverkstæðið
„Víði“, á Kópaskeri árið 1951. Ár-
ið áður höfðu þeir félagar keypt
Þorsteinn Björnsson
Það var sami
reglan á öllu innanbæjar, eins og
áðs.vr. Og jafnvel kaffibrauðið,
sem á borð var borið fyrir gesti,
sem oft bar þar að garði, þar sem
þarna var kirkjustaður, var svo
vel tilreitt, að reyndar húsmæður,
sem bezt þekktu öll handtök, sem
til þess þurfti, undruðust stórum.
i Á Víðihóli var þá alltaf tvíbýli og
I sambúðin ágæt. Varð það þeim
I feðgum oft mikill styrkur, og þó
sérstaklega þegar á móti blés.
Árið eftir að móðir Þorsteins
dó, fór til þeirra föðursystir hans,
Vanldína Björg. Dvaldi hún hjá
þeim langtímum saman, næstu
árin, og annaðist húsinóðuistörfin.
Það varð þeim feðgum ómetanleg
nefndi mun eiga flest handtök við
byggingar hér í Norður-Þingeyjar-
hóli. Þar vantar þó ótal margt,
sem vinir hans ekki gleyma. Þeir,
sem til hans leituðu, um aðstoð,
fundu það fljótt hve fúslega og
af heilum hug, hann vildi gera
það, sem hann gat. Og þó til þess
þyrfti hann oft að grípa kvöld eða
næturstundir, var aldrei minnzt á
það, heldur miðað við dagkaup.
Slíkur er háttur góðra drengja,
: sem ekki hugsa um daglaun að
I kvöldi.
Sumarið 1946, þegar Þorsteinn
| fékk Willysjeppann, byggð'i hann
strax yfir hann vandaðan skúr,
heima á Víð'ihóli. Og jeppinn varð
trésmíðavélar, er þeir höfðu
leiguhúsnæði á végum K.N.Þ. í
tæplega eitt ár.
Vorið 1952 hóf Þorsteinn svo
sjálfur byggingu á íbúðarhúsi á
Kópaskeri. Og svo kappsamlega í þá strax, og ávallt síðar, hinn eld-
vann hann að byggingu þess, að snari og óþreytandi reiðsikjóti. Og
hann flutti í það fyrir jólin sama j eftir að þeir feðgar fluttust til
ár. Valdi hann því heitið Víðihóll. I Kópaskers, fylgdust þeir vel með
Bar þar alit vitni um mjög vand- í því, hvenær Hólssandur varð bíl-
aðan frágang. Sigrún Antonsdóttir,
hjalp og gleðigjafi. Jafnframt gat; sgm yar áfr ráðskona hjá Þor. I
þa Þorsteinn s.nnt meuta áugðar. stéini, átti þar líka sinn hlut með
í n,“.mJmT T”1”' bokb,nd' ei„s.Sl,um snyrtibrag í ailri
fær á vori hverju. Mér er það enn
minnisstætt, þegar Þorsteinn kom
fyrstu tvö vorin, með f'öður sín-
u:m, í Hafursstaði og Bjarmaland,
á Ieið upp á Fjöllin, hve inni-
lega glaðir þeir feð'gar voru. Og
útskurð o. fl. á vetrum. gengm. samt hafði hún i mörg
sýs'lu um áratuga skeið, enda dáð þyrfti eitthvað lagfæringar við á ^0rn, að !'ta' Hú" anna5lst, las'l íe,f^..,g!aöLr Þ.eiT teí
ur af öllum er honum kynntust, Hólrfjöllum, var viðkvæðið hjá1 Þur5a ™oður 1 Þarri e1,1’ asamt tilhlokkunin leyndi ser ekki yfir
- • - - ................ mnsijuiiuiii voi V “1TT11 Birm foður Þorsteins, sem varð að vera nú á leið til vinana allra,
Þhann Stein’á á Víðihóli fyrlr,Þelrrl miklu raun, að fá að- eftir vetrarbið. Þeir stönzuðu því
hraða og^ þeirri hæfni, að furðu
gegndi. Á sama hátt varð hann
snema liðtækur við öll störf úti
við, með föður sínum. Foreldrar j . , . , .
lians báðir voru mjög vel verki, vandvrkm og elsku-; flestmn . , , . m.
farnir °§ 011 umgengm’ “ Utan mfð IngTri og Kn tni/vaTn Þor-: I|j að lígfæTTeuT'Vn Ivo'var 'ienningu að slagi. í des' 195°' og mtlð litla stuud- Sérstaklega var
steinn oft marga. atundir. Þessi!hann ávallt nefndur í sinni sveit Biöhn a^daS n' nó^To^ p ÞaðT.gamh ma®uri'uu, sem varia
samvinna, með vönum smiðurn, I og á meðal vina. Og gæti Þor- Hjorn andaðlst 13- nuy' 19ð8- en .............* u~ 4-11---------
gaf listhneigð hans og sköpunar- Teinn orðið við þeirri beiðni, SlgTmaT’ 1 mal
gáfu byr undir báðá vængi að' þvi Vegna annarra anna, þurfti ekki að , , * , , .
marki, er hugurinn hneigðist mest. efast um handbragðið. J hi t, ■ iT nT
Hún birtist síðar í ýmsum mynd- Sumarið 1948, þegar faðir hans Þ einn ^ór tilSRevkiavíkur '
um. Og alltaf var honum annt um er kominn yfir sjötugt, - orðinn hann haf,. ,* , ’
að bærinn hans heima, og þó sér- heilsuveill og orkan að vonum far- . , t.,, , .... „
-......... - -"" * -%-
i ; ", i>' Fynr áramót tom l,a„n
“?..B;“AÞ.Lb,U‘La «SS* 1 W- »«»■ 1 bill, en
bæjar og innan, — með einstök-
um snyrtibrag.
Útsýni frá Víðihóli — einkum
vor og háust — er oft töfrafagurt,
þegar fjallahringurinn víði er
sveipaður bjarma hnígandi sólar.
Slíkt umhverfi hafði snemma djúp
tæk áhrif á drenginn unga, er
hann var einn að leik, eða við
s'törf úti við. Sjálfur hafði hann
hlotið í vöggugjöf næma fegurðar-
skynjun og sterka þrá til að full-
nægja henni. Hún varð líka hans
tryggi förunautur á leiðarenda.
Þorsteinn hafði ágætar námsgáfur
og hefði án efa geta valið um
leiðir að lífsstarfi, á því sviði. En
honum var snoma efst í hug að
vinna sveit sinni og foreldrum það
sem hann mátti. Hann dvaldi því
stutta tíma í senn fjarri heimili
sínu og átthögum. Á unglingaskóla
að Lndi í Öxarfirði dvaldi hann
vetrarpart og annan hjá Helga
Kristjánssyni í Leirhöfn, við að
nema bókband. Það varð honum
síðar ein unaðslegasta tómstunda
vinna, því bókum unni hann mjög,
enda eignaðist hann ágætt bóka-
safn, sem ber þögult vitni um
snilldarhandbragð.
Þegar Þorsteinn var 1 árs, réð-;
ust foreldrar hans í það að byggjaj
upp bæinn. Öllu aðkeyptu efni varð
þá að aka á sleðum um 80 km.
leið, eða frá Kópaskeri upp yfir
Hólssand. Ágætur smiður og þaul-
vanur var þá fenginn til að sjá urn
alla framkvæmd á húsbygging-
unni. Það var Ólafur Þorsteinsson
frá Laxárdal í Þistilfirði. Þá fékk
Þorsteinn margt nýtt að sjá og
heyra, enda dvaldi hann allar
stundir er hann mátti, með Ólafi,
og var þá ekki svifaseinn til snún
inganna. Þegar svo kirkjan á Víði-
hóli var endurbyggð, á nýjum
stað, sumarið 1926, voru fengnir
þangað tveir vanir smiðir, þeir
Ingvar Jónsson og Kristinn Bjarna
staMega kirkjan liti vel út. í arf-
leiðsluskrá má einnig sjá að ekki
gleymdi hann henni. Og enn ber
Víðihólskirkja glögg merki þess,
að um hana hafa farið mjúkar og
nærfærnar hendur.
mátti vera að því að tylla sér
niður og innbyrða kaffisopann,
því hugurinn var kominn heim,
fyrir löngu.
Síð'ustu árin vissi hann einn hve
eins og oft hann var þar á stjái, því lengi
von um 0g daglega horfði hann upp til
landsins, þegar suðrið blasti við
honum heiðríkt og heillandi. Þar
rann saman í órofa heild, bæirn-
ir, fólkið og fjalilafaðmurinn víði
^ SSíStiS °g hreÍnÍ’ eÍnS °g f0rðUm’ SVeÍP'
....... ’ h°num a«ur. For hann þa enn til
Reykjavikur og lagðist þar á spít-
ala. Skömmu síðar kom hann svo
til Akureyrar, í því augnamiði að
aður sólgliti bjartra nátta. Slíkir
munu oft hafa verið vökudraumar
þeirra feð'ganna, — út við —
sjóinn.
Hi.n ster'ka hneigð Þorsteins að
vera nær, Fíöllunum sínum. Þar iagfæra, bæta um og fegra, birt-
,andaðist hann a sjukrahúsinu 17. j jst f
ýmsum my-ndum. Hann hafði
apnl s. 1. Þa rikti her enn vetur; lika mjkia löngun til þess að forða
og setti niður feikna snjo, svo að ýmsum þjóðlegum verðmætum
ailir heiðavegir urðu með öllui ó-, frá giötun, og alveg sérstaklega
færir. Með tiðarfarinu fylgdist þeim mtmum, er báru þess merki
TiArnrnmn ttaI Vit.í nÁlM.—«I u 1
Þorsteinn vel, því sálrænir kraftar
hans, ásamt óbifanlegri ró, virtust
fylgja honum fram á yztu nöf.
Hann var jarðsunginn að Skinna-
stað - í Öxarfirði, þriðjudag 25.
apríl s. 1., eins og hann mæltist
að vera mótaðir af snillingshönd-
um.
Fyrir tæpum tveimur árum fór
hann um nál.ægar sveitir, ásamt
(Framhaid á 15 siðu)
ÞAKKARAVÖRP
Kirkjan á VíSihóli
Þretfcánda ágúst 1931 missti
Þorsteinn móður sína. Það varð
mikið áfall fyrir hann og föður
hans. Og ekki þarf að efa, að sá
atburður breytti á ýmsan hátt á-
formum hans og ævistarfi. En í
þessum brotsjó sýndi Þorsteinn
var heldur ekki heilsusterkur. Og
þótt hann vissi að þung yrðu spor-
in fyrir sig og þá ekki síður föður
sinn, að hverfa þaðan, þá var
það þó hyggilegra, þar sem hann
átti auðvelt með að fá atvinnu,
þar sem faðir hans gæti haft næði
bezt hversu mikla andlega og lík- samari daga og nauðsynlega hvíld.
amlega or'ku hann átti, aðeins rúm I Þeir yfirgáfu því Fjöllin sín og
lega tvítugur. Hann bætti störfum j fluttu til Kópaskers sumarið 1948.
móður sinnar á eigin hendur, og! Þeir settust að í skrifstofuhúsi K.
E I Ð A M E N N
Djúpt hrærð af vináttu ykkar og tryggð, sendum
við ykkur innilegar þakkir fyrir heillakveðjur og
höfðinglega gjöf.
Guð blessi ykkur öll.
Sigrún Sigurþórsdóttir
og
Þórarinn Þórarinsson,
Eiðum.
fprst það svo vel, að furðu vakti.
íbúðarhúsið á Vfðihóli á Hólsfjöllum
, N.-Þing., en borðuðu á hótelinu
þar. Vorið 1949 flytja þeir að Ási
við Kópasker. Þar voru þá fyrir
fsbjörg Hallgrímsdóttir og maður
hennar Andrés, sem seldi þeim
fæði til vorsins 1951 að þau hjón
.fiuttu úr Ási og tóku við rekstri
i hótelsins á Kópaskeri. Brá þá
Þorsteinn á hið fyrra ráð að mat-
reiða sjálfur handa þeim feðgum.
lim helgar fóru þeir þá að heim-
an til að hitta kunningjaTia, og
jafnvel upp á Hólsfjöll, því jepp-
inn, sem Þorsteinn fékk, meðan
hann dvaldi á Víðihóli, var fljótur
að skila þeim yfir hundrað km.
vegalengd
Einn dag, í júnímánuði, þetta
vor, kom heim með þeim að Ási,
Sigrún Antonsdóttir, frá Ærlæk í
Öxarfirði, ásamt aldraðri móður.
, Þeir feðgar þekktu þær báðar vel.
Tók Sigrún strax að sér innan-
bæjarstörfin. Varð heimili þeirra
Utför
Elínborgar Pálsdóttur,
frá Unnarholti,
fer fram frá Hrepphólum 13. júlí kl. 2 eftir hádegi.
— Bílferð verður frá B.S.Í. kl. 11 f.h.
Vandamenn.
Öllum þeim, er sýndu okkur vinsemd og samúð vegna andláts
og jarðarfarar móður okkar og tengdamóður,
GuSbjargar Maríu Jónsdóttur,
Stóru-Mörk, VesfUr-Eyjafjöllum,
flytjum við innilegar þakkir og biðjum þeim blessunar.
Börn og tengdabörn.