Tíminn - 07.11.1961, Blaðsíða 16

284. blað.
Þriðjudaginn 7. nóvember 1961.
KLAKHUS FISKELDISSTOÐVARINNAR í KOLLAFIRÐI
VAR TEKIÐ í NOTKUJV í GÆR. ÞÁ VAR KOMIÐ, ÞANGAðJ
MEÐ FYRSTU HROGNIN ÚR ELLIÐAÁNUM.
Við höfðum spurnir af iþví í
gærmorgun, að Erik Mogensen,
fiskiræktarfræðingur rafveitunn-
ar, ætlaði að kreista fyrstu lax-
ana úr Elliðaánum í gær. Við ók-
um því inn að rafstöð til að leita
að Mogensen og fengum þær upp-
lýsingar, að hann væri staddur við
klakhúsið skammt fyrir1 neðan
stöðvarbyggingarnar. Þar hittum
við starfsmenn frá rafveitunni, en
Mogensen var hvergi nærstaddur.
Rafveitumenn sögðu hann farinn
upp með ánum að kreista lax.
— Hann er á gulum ópel, sögðu
þeir.
Leítað við ána
Við ókum upp að stíflu, en höfð
um hvorki veður né reyk af Mog-
ensen. Þaðan h’éldum við yfir á
Suðurlandisvegihn, fórum fram'hjá
tveim eða þrem afleggjurum til
hægfi og vöícjum þann, sem ligg-
ur0að efri, gtííiunni.
BÍlstjórinn varð fyrstúr til að
koma auga á ópelinn, þar sem
hann stóð'a veginum skammt neð-
an við brúna, en kippakorn frá
ánni. Hann var mer'ktur Reykja-
víkurbæ, svo nú var ekki leng-
ur um að villast, en bíllinn var
mannlaus.
Við rjátluðum kringum hann og
köHuðum Mogensen! Það kom fyr
ir ekki. Loks afréðum við að fara
niður að ánni og leita meðfram
henni upp úr og niður úr. Við
vorum stáðráðnir' í að finna Mogen
sen, þó svo við yrðum að. leita
frá vatninu niður að rafstöð.
Ein kista eftir
Mogensen og sveinar hans voru
að koma frá ánni. Við gengum til
Kistan var erfið viðfangs.
móts við þá. Mogensen var með
háfinn á öxlinni og hélt á fötu
með ljósrauðum hrognum.
— Það er búið hérna, sagði
hann. Við eigum eina kistu eftir.
Hann opnaði bílinn og hellti
innihaldi fötunnar í brúsa, sem
hann geymdi í skottinu.
Við snerum bílnum og eltum
Mogensen niður með ánni, sner-
um inn á afleggjara og fórum eins
langt á bílnum og hægt var að
komast. i
Grænagróf
— Hér heitir Grænagróf, sagði
Mogensen, þegar við komum, þar
sem laxakistan maraði í kafi við
bakkann, — og hér var einn frakk
asti veiðiþjófur landsins tekinn
íyrir nokkrum árum. Hann kom
ríðandi sunnan yfir hálsinn og var
að draga á hér um nótt.
Þeir Mogensen fóru að draga
kistuna upp með bakkanum. Hún
maraði í djúpu vatni, og það var
mikil leðja við bakkann. Þeir ætl-
uðu að draga hana upp á grynn-
ingu, en kistan var þung í vöfum.
— Það er steinn fyrir henni,
sagði Mogensen.
Ljósrauð bunan
Aðstoðarmennirnir óðu með
taugina að grynningunni, en Mog
ensen reyndi að jaga kistuna frá
steininum. Hún losnaði og þeir
drógu hana á grunnt. Mogensen
tók upp lykla og opnaði hengilás-
inn á kistulokinu. Aðstoðarmaður-
inn gréip háfinn og sté niður á
kistubotninn. Hann kom upp með
stærðar hrygnu í háfinum, og
Mogensen greip hana, strauk með
fingurgómunum eftir kviðnum á
henni til að gá að, hvort hrognin
væru mjúk og fullþroska, brá
henni yfir fat og strauk hana með
kröftugum handtökum nokkrum
sinnum aftur um kviðinn. Ljós-
rauð bunan stóð úr gotraufinni
niður í fatið.
Það kom tómlegt lofthljóð úr
hrygnunni við síðustu strokurnar.
— Hún má fara, sagði Mogen-
sen og sleppti hrygnunni í vatnið.
Hún slæmdi sporðinum og stakk
sér djúpt á kaf í lygnan árstraúm-
inn.
Flmm kistur
Mogensen aðgætti hrygnurnar
og lét þær, sem ekki voru kvið
mjúkar, niður í háf. Þær áttu að
fara í kistuna aftur.
— Þær eru búnar að vera hér í
Grænugróf frá því í byrjun októ-
ber, sagði Mogensen. Við erum
með fimm kistur í ánni, og allt að
100 laxa i hverri. í tjörninni nið-
ur við rafstöð eru á þriðja hundrað
laxar. Og í hverri hrygnu eru 4000
—5000 hrogn. Þetta er íyrsti dag-
urinn sem við kreistum þær. Því
verður lokið eftir hálfan mánuð, ef
tíð leyfir. Við getum ekki kreist
þær nema í frostlausu veðri, eins
til tveggja stiga hita minnst.
Milljónir hrogna
— Þetta er fyrir Kollafjarðar-
stöðina?
— Já, hún á að fá eina milljón
hrogna héðan og af vatnasvæði
Árnessýslu. Klakhús rafveitunnar
við Elliðaár rúmar eina milljón
hrogna svo við notum meiri hlut-
ann sjálfir af þeim hrognum sem
fást úr Elliðaánum. En Kollafjarð-
arstöðin fær það sem á vantar úr
Stóru- og Litlu-Laxá og Höskulds-
læk.
Að ofan: Mogensen tekur rið-
lax og kreistir úr honum hvíta
bunu yfir hrognin. — Þetta
má ekki vanta. Að neðan: —
Þessi má fara. Mogensen
sleppir hrygnunni í vafnið
eftir að hafa kreist úr henni
Ijósrautt innihaldið. (Ljós-
myndir: Tíminn, G.E.).