Tíminn - 11.01.1962, Blaðsíða 4

Á Norður-Spáni er hinn frægi
hellir Altamira, þar sem hinar
frægu dýramyndir steinaldar-
manna fundust. Þar rétt hjá, í
Santander-héraði, er La Pasiega
hellirinn, þar sem meðfylgjandi
teikningu af villihesti gefur að
líta. ;
Það er ekki hægt að neita
því, að teikningin er lík íslenzka
hestinum. Það er sami reisti
makkinn, hinir sömu sterklegu
og loðnu fætur og íslenzki úti-
gangshesturinn hefur að vetrar-
lagi.
Ursula Bruns hefur í hinni
ágætu bók sinni „Ponies“ sýnt
Þessi hellamálverk eru talin
vera frá fyrri hluta steinaldar
eða 15.000 til 20.000' ára gömul.
Einnig virðist vera vísindalega
sannprófað, að hestarnir frá
Lascaux, eins og hestarnir frá
Niaux og Combarelles í Vézére-
tal, eru elztu frumvillihestarnir.
í Alaska hafa fundizt um millj-
ón ára gömul bein þeirra.
Ursula Bruns hefur kynnt sér
mjög vel sögu hestsins. Hún tel-
ur Exmoor-smáhestana á heið-
um Suðvestur-Englands vera
skyldasta frumvillihestinum, en
þeir eru 1,22 til 1,25 metra háir,
en íslenzki hesturinn er 1,30
metra hár.
Ursula Bruns telur íslenzka
nútímahestinn vera „vel heppn-
aða blöndu beggja frumvilli-
hestategunda túndrabeltis ís-
aldarinnar (Exmoor og Przew-
alski). Frá Englandi komust
samt snemma á landnámsöld
einstakir keltneskir smáhestar
til íslands, eins og uppgreftir
gefa tU kynna, þar sem fundizt
hafa bein með úrkynjunarmynd-
unum eftir blöndun við þennan
suðræna hest. Hin geysilega
Islenzki hesturinn og
hellamálverk á Spáni
fram á, hve líkir íslenzki hest-
urinn og hestamyndirnar í Las-
caux helli i Suður-Frakklandi
eru, en mér finnst samanburð-
urinn við teikninguna frá La
Pasiega vera enn nærtækari.
harða lífsbarátta næstu alda
gerði samt aðeins hestum, sem
voru lítið blandaðir keltnesk-
um hestum, kleift að lifa af.
f 900 ár hefur verið bannað að
flytja erlenda hesta til fslands
til þess að halda frumhesta-
stofninum hreinum.“
Athyglisvert er a feki!tig,?-- að
Ursula Bruns segir í hinni fróð
legu bók sinni með 73 Ijós-
myndum, sem við mælum með
handa öllum smáhestavinum og
íslenzkum bændum, frá fundum
í gröfum frá 5. öld eftir Krist
við Liebenau í Hannover. Þar
fann dr Genrich, yfirmaður
Hannover-safnsins, leifar af
hestum. Leifarnar „eru alveg
eins og islenzki hesturinn, sem
er myndaður af báðum túndra-
tegundum ísaldarinnar, svo að
við getum gengið að því sem
vísu, að forfeður, okkar hafi
notað hest, sem líktist íslenzka
•tútímahestinum.
Friedrich Lissmann, sem
fæddist 1880 í Bremen, var
annað barn sönghjónanna Liss-
mann. Hann fór þriggja ára
ásamt foreldrum sínum til
Hamborgar. Hann hefur ferð-
azt um ísland miklu meira en
nokkur annar þýzkur málari og
hefur gert fjölda fallegra fugla-
mynda, sem jafnast á við
myndir Bruno Liljefors. Fried-
rich Lissmann, sem féll því
miður á unga aldri, 35 ára, í
fyrri heimsstyrjöldinni, hefur
einnig málað íslenzka hestinn
sem útigangshest.
j
Ég ætla að leyfa mér að birta
hér hluta af olíumálverki lians
í pennastrikum til þess að votta
virðingu mina þessum frum
herja þýzkrar listar á íslenzkri
jörð, sem var fullur af tak-
markalausri dýraást og þekkti
islenzka fuglaríkið betur en
nokkur annar og hafði rannsak-
að það af vísindalegri ná-
kvæmni.
í hraða tímans gengur maður
allt of mikið fram hjá miklu
lífsverki sanns og heiðarlegs
listamanns, sem sló með mikl-
um erfiðleikum ógleymanlega
sköpun úr villtri náttúrunni i
baráttu við veður og vinda i
einmanaleika íslenzkra öræfa.
Mia Lenz, sem hefur skrifað
listilegan eftirmála við útgáf-
una á íslenzku dýra- og fugla-
myndum listamannsins, lætur
hann sjálfan segja dag nokkurn
í mjög mikilli örvæntingu, þeg-
ar hann beið fyrst á íslandi og
„varð að henda hverju mis-
heppnuðu myndaruppkastinu á
fætur öðru“: „í þessu hreina
kvöldlofti eru allir Iitir málar-
ans — skítur". Þessi orð benda
á það, hversu Lissmann, sem
heimsótti ísland þrisvar, tók
listsköpun sína og fuglarann
sóknir sínar á íslandi alvarlega.
Mia Lenz skrifaði: „Málarinn,
tciknarinn, vísindamaðurinn og
maðurinn Lissmann auðgaðist
óendanlega á fslandsreynslu
sinni." Vonandi minnir mynd
hans af útigangshestinum okkur
oft á þennan mikla listamann.
Haye Walter Hansen.
Úrsúla Bruns, þýzka skáldkonan, sem á marga Islenzka hesta og
hefur ritað bók um þá. Hún er á íslenzkum hestl.
Hellamálverk frá Spánl er sýnlr hest mjög líkan fslenzka hestlnum.
....................... . ------------------------------------------1
Afgreiðsla, auglýsingaskrifstofa
og skrifstofa gjaidkera blaðsias
1 JíC i - . , .
eru fluttar i BANKASTRÆfí 7
, T f M I N N, fimmtudaginn 11. Janúar 1962.