Tíminn - 04.04.1962, Blaðsíða 2

Tíminn - 04.04.1962, Blaðsíða 2
SÁ NEGRA SELJA EIGIN- KONUR HVÍTRA MANNA Nýlega sat maður nokkur við barinn á Falkoner Cent- ret og spjallaði við nokkrar stjörnur úr „West Side Story". Hann leit út eins og týpiskur Englendingur, en málið, sem hann talaði, var til skiptis enska og ameríska. Svo kom norsk flugfreyja inn. Við hana talaði hann á einum stað til annars, svo að ég stundaði nám í mörgum skólum. Þegar ég hafði lokið stúdents- prófi, vildi faðir minn, að ég yrði verkfræðingur eins og hann. Eg stundaði margs konar störf jafn- hlið'a námi. M. a. starfaði ég um tíma á skrifstofum borgarráðs í Kaupmannahöfn, og við og við lék ég í gamla Casino leikhúsinu. Nú, svo varð ég verkfræðingur og fékk stöðu við stórt fyrirtæki ar til annarra þýzkra iðnaðar- borga. Kvöld eitt var ég staddur á Hotel Eden í Berlín. Þá hitti ég i lyftunni borgaraklæddan mann. Hann vissi, að ég kom frá Finn- landi og bauð mér að eyð'a með sér kvöldinu. Hvor um sig hélt, að hinn væri venjulegur verzlunarmaður á ferð. Þetta varð mjög skemmti- legt kvöld, og við drukkum sleitu lítið. Hann fór að segja brandara norskii. Þegar Dani vék sér svo skömmu síöar að honum, svaraði hann þegar ( stað á dönsku. Maðurinn er líka danskur verkfræðingur, Preb en A. Möller að nafni. Og hann kann fleiri mál en hér hafa verið nefnd, því að hann hefur ferðazt víða um heim og lent í fleiri ævintýrum en margur annar. Síðast liðin 5 ár hefur Preben A. Möller dvalizt í Afríku og ver- ið leiðsögumaður á villidýraveið- um. Sem stendur býr hann í leigu herbergi í Kaupmannahöfn með sinni suður-afrísku eiginkonu. Það eru engir Ijónshausar á veggjunum eða tígrisdýraskinn á gólfinu. Möller er nefnilega ný- kominn til Danmerkur, og allur hans farangur er ekki kominn lengra en til Southampton. Hann er kominn heim til Danmerkur, af því að hann álítur, að hann geti komið þar að gagni við hjálp arstarfsemi Danmerkur við van- þróuðu löndin. Líf Möllers er sannarlega efni í heila bók, og það, sem sagt verð ur hér á eftir, má skoða, sem ör- stutt ágrip af þeirri bók, sem hann hlýtur óhjákvæmilega að skrifa um líf sitt einn góðan veð- urdag. Einkastríð við Þjóðverja „Á æskuárum mínum var fjöl- skylda mín sífellt að flytja fr'á í Finnlandi. Þegar ég var nýkom- inn til Danmerkur aftur, brauzt stríðið út í Finnlandi, og ég gerð- ist sjálfboðaliði' í finnska hernum. Striðinu við Sovétrfkin lauk, og 9. april 1940 sat ég ásamt von Schal burg liðsforingja, sem síðar varð foringi í frelsisher Danmerkur, og heyrði þá tilkynningu í útvarp inu um hemám Danmerkur. — Schalburg skipaði okkur til lið- veizlu við Þjóðverja. Eg sagði við hann, að ég vildi berjast með bandamönnum. Eg ákvað að flýja til Noregs, en var tekinn til fanga af finnsk- um yfirvöldum og fluttur í fanga- búðir. Mér tókst að flýja þaðan og komst til Noregs, þar sem ég hóf einkastríð gegn Þjóðverjum ásamt nokkrum öðrum Dönum. Það var aðeins í smáum stíl, og oftar en einu sinni lá við, að ég væri handtekinn af norskum yfir völdum. Þegar Englendingar fluttu her- lið sitt frá Narvik í júní 1940, fór ég með til Englands. Englending- arnir vildu gjarnan eiga banda- menn að baki línunnar í Þýzka- landi. Eg fór í skóla, var slðan sendur til Finnlands, og þar fékk ég stöðu við þýzkt fyrirtæki, þar sem ég gat stundað njósnir fyrir England. „Heilsaðu ChurchiM" 1 sambandi við þetta starf mitt við fyrirtækið fékk ég tækifæri til að komast til Þýzkalands, og 14. desember kom ég sem brezk- ur umboðsmaður til Berlín og síð af Hitler, og vegna áhrifa víns- ins svaraði ég með því að hæðast að nazistum. Morguninn eftir sat ég í mestu rólegheitum á veitingahúsi. Þá opnuðust dyrnar, og inn þrömm- uðu 10 mikilúðlegir SA-menn, og í kjölfar þeirra sigldi svallfélagi minn frá kvöldinu áður — í ein- kennisbúningi. Þetta var þá fyrr- verandi nýlendumálaráðherra, von Epp. Eg hélt, að mín siðasta stund væri runnin upp, en þeg- ar von Epp gekk fram hjá mér, hvíslaði hann að mér: — Vertu alveg rólegur. SA-mennirnir voru þá bara Iffverðir hans! Dag nokkurn, þegar ég ætlaði að fara frá Berlín, var ég stanz- aður á Tempelhof-flugvellinum af manni í einkennisbúningi. Það var von Schalburg. Hann var þá að koma frá Rúmeníu, og spurði mig, hvert ég væri að fara. Eg kvaðst vera á leið aftur til Finn- lands, en ætlað'i fyrst að skreppa heim til þess að halda jólin há- tíðleg. Von Schalburg horfði lengi á mig og sagði að lokum: — Allt í lagi, heilsaðu Churchill frá mér! Særður í árás Eg skrapp nú samt sem áður til Danmerkur, og þaðan fór ég svo fljótlega til Englands á nýjan leik. Eg gekk í konunglega flug- herinn, þar sem ég kynntist m.a. Morian Hansen. En ég varð aldr- ei flugmaður. Eg var skömmu síð ar sendur til Danmerkur aftur, og var heima, þegar sprengjuárás var gerð á Berlín og Varsjá. Eg tók þátt í því að vísa ensku flug- vélunum á skotmarkið. Stuttu síðar sótti ég um stöðu sem verkfræðingur í Noregi. Eg sagðist vilja hefja vinnu þegar í stað, annars mundi ég sækja um starf við byggingu Vestvolden. Þjóðverjarnir fengu þess vegna ekki tíma til að rannsaka aðstæð- ur mínar nánar, og ásamt Johnny Löndal ferðaðist ég á fyrsta far- rýrni með lest til Helsingör — án þess að hafa nokkra sænska pen- inga meðferðis. Og að lokúm kom umst við til Stokkhólms, þar sem við komumst í samband við Ebbe Munch. Þar sem við höfðum enga» skömmtunarseðla, urðum við að fara til lögreglunnar, og daginn eftir var barið á dyr hjá okkur á gistihúsinu, þar sem við bjugg- um. Við vorum teknir höndum af sænsku glæpamálalögreglunni. Eftir alllangan tíma í hræðileg- um fangaklefa, vorum við' teknir til yfirheyrslu. Það kom í ljós, að lögregluforinginn var Englands- vinur, og sömu nótt fórum við til Englands. Næstu 11 mánuði stjórnaði ég norskum tundurskeytabát, sem var á verði meðfram norskri og hollenzkri strönd. I einni árás- inni særðist ég og varð að liggja um tíma á norsku sjúkrahúsi í London. Þar komst ég í samband við Ameríkumann og varð ame- rískur liðsforingi. Það leiddi til 12 vikna æfinga sem fallhlífarher maður í Bandaríkjunum, og síðan var ég á tveggja vikna afar ströngu námskeiði í Englandi. Og svo var ég sendur til Belgíu sem umboðsmaður fyrir fallhlífar. Pyndaður af Þjóðverjum I Briissel sendi ég til stöðvar- innar „Victory" í London. Við urðum að senda á daginn, af því að straumstyrkleikinn í húsinu féll, ef við sendum á næturnar. Þjóðverjarnir gerðu allt, sem þeir gátu, til þess að koma upp um okkur, og dag einn stanzaði lögreglubíll fyrir utan húsið okk- ar. Félagi minn, sem hélt vörð niðri við' dyrnar, var skotinn nið ur á staðnum. Til allrar hamingju voru Þjóðverjarnir svo reiðir, að þeir mölbrutu senditækið okkar, svo að þeir gátu ekki notað það til að senda falskar upplýsingar. í fimm langar vikur sat ég í fangelsi í Antwerpen. Með mér í fangelsinu var Girelle, foringi „hvxta hersins“ og Englendingam ir vildu gera allt til þess að frelsa hann, og það varð mér til góðs. En áður en ég slapp, varð ég að þola hinar hræðilegustu pynding- ar af Þjóðverjum. Þeir nefbmtu mig og bratu úr mér alla jaxlana. En svo kom tækifæeið. Eng- lendirjgarnir sprengdu upp suður enda fangelsisins, og ég slapp út. Fyrir utan biðu belgískir banda- menn með falsað vegabréf óg öll skilríki. Eg flýði á hjóli, og stuttu síðar var ég sóttur á tund- urskeytabáti til hollenzku strand arinnar og fluttur yfir til Eng- lands. Síðar var mér aftur hent niður yfir Belgíu í fallhlíf. í það skipti hét ég Pieter Bacon — eftirnafn- ið hlaut ég, af því að ég var danskur. Eg komst til Þýzkalands og lenti þar í mörgu ævintýra- legu. M.a. var ég tvisvar sinnum handtekinn af Ameríkumönnum. Hryggbrotnaði 1946 kom ég loks heim til Dan- merkur, og þar kvæntist ég norskri konu. 1947 fórum við svo til Suður-Afríku, og þar fékk ég nóg að gera. Ævintýralöngunin skildi ekki við mig, og eftir þriggja ára öraggt og rólegt starf við viðgerðarfyrirtæki keypti ég fiskiskip, las 12 bækur um fiskveiðar og hóf veiðar við Walfish Bay. Hafi Jesús einhvern tíma gengið á vatni, hlýtur það að hafa verið í Walfish Bay, því að þar er svo morandi af fiski, að (Framh á 13. siðu.) Haltu mér — slepptu mér Tíminn birti þá frétt fyrir skömmu, að Gylfi Þ. Gíslason, bankamálaráðherra, hafi lýst yfir í ræðu um efnaliagsmál á Alþingi, að óð'um liði að þeim tíma, að vextir yrðu lækkaðir í þar horf sem þeir voru fyrir gengislækkunina. Mbl. brást hið versta við því, að Tíminn skyldi leyfa sér að telja þessi orð bankamálaráðherrans frétt næm. Reyndi Mbl. að gera því skóna, að bankamálaráðherr- ann hafi ekki meint það sem hann sagöi. Alþýðublaðið þeg ir þunnu hijóði. — Viku síðar kemur svo grein á lítt áberand'i •stað í blaðinu, og þá látið að því liggja að Tíminn sé ó- heiðarlegt fréttablað. Birtir blaðið þó samtímis tilvitnun f ræðu ráffherrans, þau orð hans, sem Tímínn hafði byggt frétt sína á. Kemur fram í þeirri til- vitnun nákvæmlega það sem Tíminn hafði haft cftir ráðherr anum. Þetta mál er allt með furðii- svip. Virðist koma fram í því að G.Þ.G. hafi nokkurn áhuga á að lækka vextina nú á næstunni, enda kosningar í nánd, og það þrátt fyrir það, að hann klifar stöðugt á því eins og fyrri daginn, að vextirnir skipti engu fyrir afkomu at- vinnuveganna. En hvemig ber mönnum eiginl. að skilja það er G.Þ.G. gefur yfirlýsingu á AI- þingi og reynir síðán að láta máligagn sitt gefa í sky,n, að hann hafi aldrei sagt það, en birtir samt í leiðinni það sem hann sagði, en segir bara áð það megi ekki skilja það eins og það er sagt, það þýði nefn'i- lega ekki alveg það, sem orðín gefa til kynna. — Er ekki nóg að einn maður í ætt ráðherrans hafi þá sér- stöðu að segja að eitthvert sé svona og þó ekki svona, heldur jafnvel allt að því hinsegin og mætti skrifa um það margar bækur í guðs friði. Góður málsvari Framsóknarflokksins Það vakti athygli á þinginu í sl. viku, hve skeleggur Gunn ar Guðbjartsson, 2. varaþing- maður Framsóknarflokksins í Vesturlandskjördæmi, var í málflutningi sínum. Stór mál bændastéttarinnar voru til um- ræðu í efri deild þann tíma, sem Gunnar Guðbjartsson, en hann er bóndi á Hjarðarfelli á Snæfellsnesi, átti sæti í þinginu. Gunnar tók oft til máls og lenti í hörðum deilum við landbúnaðarráðlierra. Fór ekki milli málá hvor hefði bet- ur í þeim viðskiptum, og er þetta þó í fyrsta skipti, sem Gunnar tekur sæti á Alþingi. Lausaskuldir og gjaldeyrisstaða Seðlabankinn skrumaði ný- lega af „bættri gjaldeyris- stöðu“, setti dæmið upp í töl- um, en tók ekki ,allar tölurnar með. Því var hrein gjaldeyris- eign bankanna um síðustu ára- mót 526 milljón'ir. Þetta er nær 300 milljónum meiri gjaldeyris eign en 1958 þegar vinstri stjórnin fór frá. En ef það lít- ilræði er tekið mcð í reikn- inginn, að Iausaskuldir einstakl inga við útlönd námu einnig um 300 milljónum kr. um sl. áramót er augljóst, að gjald- eyrisstaðan er óbreytt frá ár- inu 1958, þegar íhaldið taldi iF'-amhalo a >:•( sii^u 2 TÍMINN miðvikudaginn 4. anrfl 1962

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.