Tíminn - 16.05.1962, Blaðsíða 6

Togaraverkfallið
og hinir góöu, gömlu dagar
BORGARSTJÖRNAR-
KOSNINGARNAR
SiSleysi
Grímunni er kastað. Sá ein-
stæði atburður hefur gerzt, seni
lýsir bæði ofsa og siðleysi vissra
afla innan Sjálfstæðisflokksins,
brýtur óskráða hefð siðmennt-
aðra ínanna og gerir tilraun til
að ófrægja látinn mann, stjórn
málaandstæðing sinn, mcrkan
ritstjóra, sem dávin er fyrir
nokkrum árum.
Gríman hylur ekki lengur
andlega nekt valdamanna blaðs-
ins. Og til að fullkomna sjálfs-
mynd sína er þessi nýjasta að-
ferð í valdabaráttunni prentuð
í leiðara blaðsins með svörtu
letri.
En hér er stigið feti of langt.
Það mun engum reynast gæfu-
vegur að draga stjórnmáladeil-
urnar út yfir gröf og dauða.
Geruni ekki höfuðborg okkar
slíka skömm!
Heggur sá, er
hlífa skyldi
Þegar dagbl. Vísir hefur af-
greitt látinn starfsbróður sinn
og lendir síðan í Esju-fjóshaugn
um, er sltapið orðið allúfið.
Fer blaðið þá að tala um skatt-
fríðindi S.f.S. og að reykvískir
kaupmenn verði þessa vegna að
greiða mun hærri skatta en clla
væri.
Ekki gleymast kaupmennirn-
ir, og er löngum tungunni tam-
ast, það sem hjartanu er kær-
ast!
En um leið er hér óþægilega
vegið að fjármálaráðherra, sem
telur sig vera búinn að koma
skattalögunum í rétlátt horf.
Sannast á blaði hans:
„Ekki sér hann sína menn,
svo har.n ber þá líka.“
f sömu grein er vikið af lít-
illi vinsemd að fyrsta manni B-
listans, Einari Ágástssyni, spari
sjóðsstjóra og sagt orðrétt:
„Slíkum mönnum eru hags-
munir þeirra eigin auðfé-
laga allt.“
Er þetta mjög ómakleg að-
dróttun og blaðinu og flokki
þess lítt til sæmdar.
Einar Ágústsson er valinkunn
ur heiðursmaður, sem fjöldi
Reykvíkinga þekkir og treystir
til alls hins bezta.
Enda mun það eiga eftir að
sýna sig á kjördegi, að skap-
vonzka blaðsins er dulrænn
fyrirboði.
Skaffafækkanir
Blað fjármálaráðherrans talar
fjálglega um skattalækkanir
Sjálfstæðismanna. Um þetta er
ástæðulaust að þrátta. Beinir
skattar hafa lækkað en óbeinir
liækkað. Það veldur því, að
skattarnir hafa lækkað á há-
tekjumönnunum, en stórhækkað
á bamamörgum fjölskyldum.
Heildarlega hafa tekjur ríkis-
sjóðs stórhækkað. Og HVER
BORGAR ÞÆR AÐRIB EN
FÓLKIÐ, SEM BYGGIR
ÞETTA LAND OG ÞESSA
BORG?
Sama blað er að draga Vilhj.
Þór in í umræður um borgar-
stjórnarkosningarnar. Þetta er
ómaklegt og bankastjóranum
illa Iaunað gott samstarf við rík-
isstjómina, sbr. gengislækkim-
ina í ágúst 1961.
B-Iistamenn em engir vika-
drengir gengislækkunar- eða
kjaraskerðingarstefnu ríkis-
stjórnarinnar. Þeir hafa fyllsta
þegnlegan rétt til að vinna að
borgarmálefnum Reykjavíkur
eftir sinni sannfæringu og
munu óhikað vinna að málunum
á hverjum tíma með hagsmuni
fjöldans fyrir augum, en á
kostnað liinna fáu ríku. hversu
hátt sem lætur í heildsalablað-
inu.
Allt bendir til þess, að nú séu að
koma þeir góðu, gömlu dagar, þeg-
ar togararnir lágu aðgerðarlausir
langtímum saman, ýmist á Skerja-
firði, inni í .Sundum eða bundnir
við hafnarbakkann og úthaldstími
þeirra komst allt ni'ður í það að
vera 38 úthaldsdagar yfir árið. Á
þeim árum heyrðist í Útvarpi
Reykjav. frétt sem var t.d. svona:
Baldur býst á veiðar, nú verður
það ekki tilkynning um það, að
hugað sé að því, að Baldur fari á
veiðar, nú verður fregnin kannske
á þá leið, að hugsað sé til þess að
Ingólfur Arnarson eða einhver ann
ar skuli nú hefja veiðar, þótt eitt-
hvað dragist kannske.
Margur vandi steðjar að í okk-
ar fámenna þjóðfélagi, en einn
vandi virðist þó mestur, og hann er
sá, að við erum að basla við út-
gerð, alltaf er verið að bjarga sjáv-
arútvegnum. Mér er spurn, hvað
hefðu þessir björgunarmen til
þess að bjarga með, ef ekki væri
sjávarútvegur? Eg held, að það sé
að snúa hlutunum við, að tala um
björgun sjávarútvegsins, það ligg
ur í augum uppi, að ef ekki er gert
út til fislyar á íslandi, þá er ekki
um neitt annað að ræða hér eins
og sakir standa. Við höfum ekki
aðrar gjaldeyristekjur en frá fiski,
þegar frá er tekið gjaffé af flug-
vellinum. Annað mál er það, að
svo geta afætur orðið margar og
hlutur skipanna gerður svo smár,
að ógerningur sé að halda þeim
úti, og er þá fyrst að leita að mein
semdinni og síðan að ráða bót á.
Ekki er sjáanlegt annað heldur en
flest allur annar atvinnurekstur
standi í blóma hér. Verzlanir
stækka og þeim fjölgar jafnt og
þétt, t.d. er verzlun í hverju húsi
við Austurstræti og allan Lauga-
veg og enginn kotungsbragur á
þeim. Ef önnur eins viðkoma væri
í útvegnum, þá væri vel. En því
er ekki til að dreifa, enda er nú
svo komið, að þau tvö stærstu út-
gerðarfélög, sem voru í Reykjavík,
hafa dregið saman seglin og komið
fé sínu í verzlunina.
Eg vil leggja það til, að þau fyr-
irtæki, sem fá gjaldeyri, verði að
hafa skilað útflutningsverðmæti og
geti síðan fengið ákveðinn hluta
þess verðmætis til innkaupa á
neyzluvarningi. Bezt væri sjálfsagt,
að um samvinnusnið væri að ræða,
að skipshöfn ætti hlutdeild í út-
gerðinni og fiskvinnslustöðvunum
og síðan ættu þessi sömu fyrirtæki
verzlanirnar. Þá kæmi arðurinn aí
útgerðinni eða gjaldeyrisöflunin til
útgerðarinnar gegnum verzlunina.
Togararnir hafa nú legið í nokkr
ar vikur, sjálfsagt er sú tilhögun
talin mjög heppileg, þar sem svo
stórfellt tap er sagt á þessari út-
gerð, enda var eigandi eins af
nýju togurunum ekki lengi að
koma auga á bezta útgerðarmát-
ann. Hans skip hefur frá byriun
verið bundið við hafnarbakkann í
Reykjavík og taldi eigandinn í
blaðaviðtali mikið happ að hafa
ekki verið að fikta við útgerð á
honum. Á sama tíma og hér er ver
ið að tjóðra togarana sem fastast
við hafnargarðana, eru Norðmenn
að láta byggja hvern togarann af
öðrum og telja togaraútgerð arð-
vænlegan atiúnnurekstur, þá er
hér algjör uppgjöf. Hvað veldur
nú þessu? Eru aflabrögð íslí>nzku
skipanna svona mikið lélegri held-
ur en skipa annarra þjóða? Nei,
ekki því til að dreifaj.iHvað er þá
að? Aðalvandann hafa útvegsmenn
skapað sjálfir, og á ég þar við
þeirra linnulausu ásókn í styrki.
Eigendur togaranna hafa ekki n:átt
heyra talað um, að fiskverð hækki.
Nú segja sjálfsagt margir: Þetta
hlýtur að vera helber vitleysa, auð-
vitað hafa eigendur skipanna vilj-
að fá gott verð, en svo er ekki. Þeir
hafa viljað halda verðinu niðri að-
allega til þess að halda kaupgjald-
inu niðri, en það hefur snúizt gegn
þeim sjálfum og komið illilega við
þá, þannig að þeir hafa misst af
vönum mönnum, en fengið í stað-
inn óvana og ónothæfa menn, sem
hafa valdið yfirrnönnum skipanna
miklum erfiðlcikum og um leið
stórskaðað útgerðina. Tii þess að
útgerðin geti gengið ve!, þarf að
hafa góðar skipshafnir, og þær
fást um leið og skipin verða sam-
keppnisfær við annan útveg eða
aðra þá vinnu, sem í boði er. —
Margt bendir til þess, að fisk-
vinnslustöðvum hér sé illa stjórn-
að, og fyrsta ábending í þá átt er
sú, hversu lítið þær telja sig geta
borgað til skipanna, en verð þeirra
til þeirra virðist vera um þaö bil
það hálfa af því, sem borgað er
fyrir nýjan fisk annars staðar hér
í nágrannalöndum okkar. Eitt
glöggt dæmi um ráðaleysi okkar er
það, að binda togarana í stað þess
t.d. að gera þá út á síldveiðar,
ekki til þess samt að fiska síld
fyrir Norðmenn, eins og nú er
gert, heldur til þess að vinna úr
aflanum sjálfir. Eða verður kann-
ske farið til þess næstu vertið að
láta Norðmenn fá þorskinn til flök
unar? Það liggur við. að mönnurn
detti í hug, hvort S. Ben. standi
fyrir síldarsölunni og hvað faer
hann þá i umboðslaun?
Nýlega var sagt frá aflameti hjá
brezkum togara. Afli b„ns var mik
ill, eða um 2600 tonn Hlucur skip-
stjóra var um 600.000 kr. Ekki fá
í íslenzkir þau laun. þótt afli þeirra
| væri þrefalt meiri, svo að ekki er
■ því til að dreifa, að kaupgialdið
1 stígi útgerðinni yfir höfuð. Urr. það
að breyta vökulögunum, vil ég
segja það eitt, að ef við ekki get-
um gert út togarana með því að
ætla mönnum 12 stunda vinnu,
hvernig getum við þá haldið úti
kaupskipaflota, þar sem ætlazt er
til, að unnir séu aðeins 8 tímar, að
ég ekki tali nú um sknfstofufólk-
ið i landi, sem einhvern veginn
dregur fram lífið af sínum 8 tíma
vinnudegi eða styttri. Eg tel það
ólíku saman að jafna, mann, sem
byrjar daginn kl. 9—10, nættir kl
4—5 og hefur sitt lífsviðurværi af
þeim launum, sem fyrir starfið
fæst, eða togarasjómannsins, sem
verður, ef þörf krefur að vinna
12 tíma á sólarhring. Um störfin
er það að segja, að varla er akk-
orðsvinna hjá öllum í landi þann
tíma, sem á að skila vinnu. Það,
sem verður að gerast. sr að koma
á hagstæðari vinnubrögðum, svo
að færri menn þurfi á skipin. Það
er umhugsunarvert, að í frystihús
in hafa verið fengnar dýrar vélar
til fiskvinnslu, en þaö er varla bú-
ið að tylla þeim mður. þegar út
flutningur var hafinn á togarafisk-
inum óunnum, og vélarnar stóðu
vikum og mánuðum saman lítið
sem ekkert notaðar. Þessi vélakost
ur kostar stórfé og er sjálfsagður,
en við megum ekki lát.a bessar vél
ar standa aðgerðarlausar og fara
með fiskinn til Þýzkalands eða Eng
lands og láta vinna hann þar. í
Reykjavík eru nokkrar fiskvinnslu
stöðvar, allar utan ein, þ.e. BÚR,
vitlaust staðsettar og þessi eina
ófullgerð eftir margra ára starf-
rækslu. Þegar fisklöndun fer fram
í Reykjavíkurhöfn, þá er a.'geng
sjón að sjá allt að 10 bíla bíða við
togara, og verður biðin stundum
ærið löng og kostnaður við iöndun
mikið meiri en nauðsynlegt er.
Að staðsetja fiskvinnslustoð
langt frá hafnarhverfinu, er sjáan-
lega alrangt, bílakostnaður verour
óhóflegur og fiskurinn merst meira
og minna á þessum stóru bílum
við að hafa hossazt og skekzt til
í akstri eftir götum höfuðborgar-
innar. Þegar loksins er lcomið á
áfangastað, þá er steypt af bílnum,
og það er ekkert smáræðis hlass,
sem er á ferðinni, kannski 8 tonna
farmur látinn hlunkast af með
miklum látum. í sumum tilfellum
rennur þetta hlass góðan spöl nið-
ur hallandi gólf og stoppar síðan
eftir brunið við það að skella í
geymsluvegginn, og er hver farm-
ur búinn að fá margan skellinn,
frá því að hann fer úr lest skips-
ins, þar til hann kemur í geymslur
fiskvinnslustöðvarinnar. Auövitað
ætti B.Ú.R. að ganga á undan með
framkvæmdir og úrbætur á lönd-
uninni. Hjá þeim er frystihúsið
hvað næst því að vera rétt stað-
sett, og hjá B.Ú.R. væri mjög auð-
velt að bæta úr, þar sem mætti
hafa bryggju við hlið hússins og
taka allan fisk á færiband inn í
liúsið. Væri vel ef B.Ú.R. hefði
framtak og forystu í þessum mál-
um, þar sem B.Ú.R. hefur sýnt
fyrirmyndarrekstur á togaraútgerð
sinni. Eitt af því, sem hlýtur að
hafa komið illa við togaraútgerð-
ina, ekki síður en annan rekstur,
(Framh. á 15. síðu).
SJÁLFBOÐALIÐAR
B-Iistann vantar sjálfboðaliða til starfa nú þegar og á kjör-
degi. — Hringið strax í aðalskrifstofuna, Tjarnargötu 26, og
látið skrá ykkur til starfa. — Látið B-Iistanum í té allan þann
tíma sem þið mögulega getið, eftir að daglegum skyldustörf-
um er lokið. — Símar skrifstofunnar eru 15564, 24758; 24197
og 12942.
KOSNINGASJÓÐUR
Það er vinsamleg ábending til stuðningsmanna B-listans,
sem geta látið fé af hendi rakna í kosningasjóð, að hafa sam-
band við skrifstofuna í Tjarnargötu 26. Öllum slíkum framlög-
um, smáum sem stórum, er með þökkum veitt móttaka í kosn-
ingaskrifstofunni.
B - LISTINN AUGLÝSIR:
Kosningaskrifstofur B-Iistans við borgarstjórnarkosningarn
ar í Reykjavík 27. maí n.k., eru á eftirtöldum stöðum: Aðal-
skrifstofan er í Tjarnargötu 26. Símar 15564, 24758, 24197 og
12942. — Skrifstofan er opin frá kl. 9 f.h. til kl. 10 að kvöldi.
FYRIR KJÖRSVÆÐÍ MELASKÓLANS i Búnaðarfélagshúsinu
v/Hagatorg, sími 20328. —
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi.
FYRIR KJÖRSVÆÐI MIÐBÆJARSKÓLANS í Tjarnargötu 26,
símar 24758 og 12942.
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi.
FYRIR KJÖRSVÆÐI AUSTURBÆJARSKÓLANS að Baldurs
götu 18, sími 16289.
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi.
FYRIR KJÖRSVÆÐI SJÓMANNASKÓLANS að Einholti 2,
símar 20330 og 20331.
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi:
FYRIR KJÖRSVÆÐI LAUGARNESSKÓLANS OG LANG-
HOLTSSKÓLA að Laugarásvegi 17, símar 38311 og 38312. —
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi.
FYRIR KJÖRSVÆÐI BREIÐAGERÐISSKÓLANS að Mel
gerði 18, sími 38313.
Skrifstofan er opin frá kl. 2 e.h. til kl. 10 að kvöldi.
STUÐNINGSFÓLK B-LISTANS! Hafið samband við kosninga-
skrifstofurnar. Komið eða hringið og veitið alla þá aðstoð er
þið getið í té Iátið.
UTANKJÖRSTAÐAKOSNING
Upplýsingar vegna utankjörstaðakosninga er hægt að fá
á skrifstofu Framsóknarflokksins, Tjarnargötu 26, sími: 16066
og 19613. — Skrifstofan er opin frá kl. 9—12 f.h., 1,30—6 e.h.
og 8—10 síðdegis.
Kosningaskrifstofur úti á landi
Akranesi: Félagsheimili Framsóknarmanna, sími 712.
Keflavík: Suðurgötu 24, sími 1905.
Kópavogur: Álfhólsvegi 2, sími 38330.
Hafnarfjörður: Suðurgötu 35, sími 50067 (Gíslabúð).
6
TÍMINN, miðvikudaginn 16. mai 1962