Tíminn - 30.05.1962, Blaðsíða 7

Útgetandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
f'ramkvæmdastjóri Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (ábi Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulitrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri- Egill Bjarnason Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu:
afgreiðsla auglýsingai og aðrar skrifstofur I Bankastræti 7
Símar 18300—18305 Auglýsingasimi 19523 Afgreiðslusimi
12323 Askriftargj kr 55 á mán innanl í lausasölu kr. 3 eint.
— Prentsmiðjan Edda h.f. —
Skrif íhaidsbiaðanna
um kosningaúrslitin
Ef draga ætti ályktanir af frásögnum dagblaðanna í
gær um kosningaúrslitin á sunnudaginn og umsögnum
þeirra um þau, myndu þær verða helzt á þann veg, að
allir flokkarnir hafi unnið stórsigra.
Einkum mætti þó ætla af skrifum íhaldsblaðanna, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefði unnið stórsigur. Aðalfyrir-
sögn Vísis var: „Stórsigur Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík. Bætti nær 3000 atkvæðum við sig“. í Mbl. hljóðaði
aðalfyrirsögnin á þessa leið: „Mikill sigur Sjálfstæðis-
manna í Reykjavík.“ Af þessu mætti ætla, að flokk-
urinn hafi bæði bætt við atkvæðamagn sitt og fulltrúa-
tölu í Reykjavík. Þegar menn gera svo samanburð við
kosningaúrslitin 1958 og nú, kemur í ljós, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur ekki bætt við sig neinum 3000 atkv.,
eins og Vísir segir, heldur tapað um 800 atkv. og einum
bæjarfulltrúa! Það er allur sigurinn.
Þá vantar ekki heldur, að Sjálfstæðisflokkurinn hafi
staðið sig vel í kaupstöðunum úti á landi, ef dæmt er
eftir frásögn Mbl. „Má segja“, segir Mbl., „að þessar
kosningar sýni, að fylgi hans (þ.e. Sjálfstæðisflokksins)
átandi traustum fótum um allt land“. Þessi ummæli gefa
því vissulega ekki til kynna, að flokkurinn hafi tapað
bæjarfulltrúa til Framsóknarflokksins á Akureyri og í
Keflavík og víðast lækkað í atkvæðatölu.
Annað hljóð kemur hins vegar í strokkinn, þegar farið
er að ræða um Framsóknarflokkinn. Um Framsóknar-
flokkinn segir Mbl., að hann „hafi aðeins aukið fylgi sitt
óverulega og jafnvel tapað á stöku stað“!
Þá eru kosningaúrslitin síður en svo neinn áfellisdóm-
ur um stjórnarstefnuna. „Eru þessi kosningaúrslit“, seg-
ir Mbl., „jafnframt greinileg traustsyfirlýsing við við-
reisnarstefnu ríkisstjórnarinnar11. Slík er ályktunin, sem
Mbl. dregur af útkomunni hjá Alþýðuflokknum, en Al-
þýðublaðið sjálft treystir sér þó ekki til annars en að
viðurkenna, að „Alþýðuflokkurinn hlaut sár í Hafnarfirði,
Keflavik og á Akranesi, og mun lakari kosningu í Reykja-
vík en vænzt var“. Og skyldi það vera traustsyfirlýsing
til ríkisstjórnarinnar, að aðalandstöðuflokkurinn vann
bæjarfulltrúa frá stjórnarflokkunum í Reykjavík, á Ak-
ureyri, í Hafnarfirði, á Akranesi, í Keflavík og sveitar-
stjórnarfulltrúa í mörgum kauptúnum?
Bersýnilegt er það á þessum blaðaskrifum íhaldsblað-
anna, að ekki mun draga úr blekkingariðju þeirra, þótt
kosningar séu afstaðnar. Hún mun þvert á móti hert og
þannig reynt að bæta upp tapað traust. Menn hafa hér
vissulega gott dæmi fyrir augum, sem mikið má læra af,
þar sem eru annars vegar sjálf kosningaúrslitin og hins
vegar skrif íhaldsblaðanna um þau.
Abyrgðarleysi
Alþýðublaðið huggar sig við það í gær, að „sá, sem er
í stjórnarandstöðu vinni alltaf á, sá ábyrgðarlausi safnar
um sig fylgi.“
í tilefni af þessu, er ekki úr vegi að benda á, að Al-
þýðuflokkarnir í Noregi, Danmörku og Svíþjóð hafa lengi
farið með stjórn og samt haldið fylgi sínu. En þeir hafa
starfað öðruvísi -en foringjar Alþýðuflokksins í seinni
tíð. í engu þessara landa gæti það gerzt, að alþýðuflokk-
arnir færu í stjórnarsamstarf við ihaldsflokkana og gerð-
ust skósveinar þeirra og undirlægjur.
Slíkt ábyrgðarleysi myndi hefna sín, eins og reynslan
sannar hér.
Waiter Lippmann ritar um aiþjóðamál:

Evrópa getur tekið miklum
breytingum á fáum mánuðum
Mikill vandi að samræma sjónarmið landbúnaðar og iðnaðar
í FYBiRI grein minni (sú
grein birtist í Tímamum í gær)
reyndi ég að skýra, hvernig
kjarnorkueinokun Bandaríkj-
anna og sérafstaða Breta til
hennar hefur áhrif á viðhorf-
in milli hinna enskumælandi
Þjóða og Efnahagsbandalags
Evrópu. Þar er að finna höfuð
þröskuldinn fyrir inngöngu
Breta í bandalagig og sam-
vinnu Bandaríkjanna vig það.
Við verðum að hafa það í
huga, að þótt Efnahagsbanda-
lag Evrópu, sem stofnað var
me‘ð Rómarsamningnum 1957,
hafi enn einumgis náð til efna-
hagsmála, þá hafa meðlimarík-
in sex ákveðið að skrifa undir
nýjan sáttmála um stjórnmála-
samstarf, og er hann nú til
umræðu. Tilgangurinn er að
stofna nýtt stórveldi, sem
þekkt verði undir nafninu
Evrópa en ekki Frakkland eða
Þýzkaland. Það er einmitt við
tilkomu þessa nýja stjórnmála
samstarfs, sem viðhorfin til
kjarnorkusamskipta Breta og
Bandaríkjamanna koma til
álita.
| ÞETTA er samt sem áður
ekki það mál, sem nýbyrjaðar
Iviðræður í Brussel fjalla um.
Við getum sagt, ag þar sé
rætt um, hvort og hvemig sé
- hsegt að veita Bretum inn-
göngu í bandalagið. Þar er
ekki af hreinskilni fjallað um
þátttöku Breta í stjórnmála-
bandalagi því, sem enn hefur
ekki verið gengið frá. Ég er
þó sannfærður um, að stjórn-
mála- og hermálaþættirnir eru
hinir veigamestu, a. m. k. að
því er Frakka varðar, en eng-
inn getur sagt fyrir um end-
anlega lausn.
Það er fullvíst, að óvissan
um lausn þessara mála auð-
veldar ekki lausn efnahags-
S vandamálanna, sem þó eru
nægilega erfið viðfangs í sjálfu
sér. En til þess að skilja bet-
ur eðli þeirra efnahagsmála,
sem rædd eru í Brussel, verð-
ur að gera sér sem gleggsta
grein fyrir undirstöðuatriðum
Efnahagsbandalags Evrópu.
í eðli sínu er þetta viðskipta
samningur milli fransks land-
búnaðar og þýzks iðnaðar.
Frumþátturinn er tækniþró-
un fransks landbúnaðar og
aukin afkastageta af þeim sök-
um. Efnahagsbandalag Evr-
ópu gerir Frökkum kleift að
selja meginið af aöalmatvæl-
unum — hveiti og kjöt — án
keppni við Kanada, Ástralíu,
Ný-ja-Sjáland og Argentínu,
með almennri en mismunandi
álagningu, sem kemur í veg
fyrir samkeppni innfluttra
vara á markaði Evrópu, án til-
lits til verðs þeirra. Gegn
þessu nýtur þýzkur iðnaður
fyrst og fremst, — samhliða
ítölskum. belgískum og hol-
lenzkum iðnaði — frjálsrar
sölu á markaðinum og verndar
gegn umheiminum með tolla-
kerfi.
(Segja má, að hin gagn
kvæmu skipti fransks landbún
aðar og þýzks iðnaðar séu sam
bærileg við viðskiptahætti okk
ar innbyrðis í Bandaríkjunum

MACMILLAN
— fær hann inngöngu
fyrir Breta
Bandaríkin eru sameiginlegur
markaður, þar sem ríkir efna-
hagssamvinna milli iðnaðarins
í norð-austur-ríkjunum og land
búnaðarins í suð-vestur-ríkjun-
um. Efnahagsbandalag Evrópu
byggir á svipuðum, gagnkvæm
um forréttindum, þó í minna
mæli sé).
AF ÞVÍ, sem á undan er sagt,
ætti að vera Ijósara en áöur,
hvers vegna umsókn Breta um
inngöngu í Efnahagsbandalag-
iö veldur svo miklum erfiðleik
um beggja vegna við samn-
ingaborðið. Bretar kaupa meg-
inig af sínum matvælum frá
öðrum svæöum en Evrópu.
Þeir kaupa matvælin á hrnu
lága heimsmarkaðsverði og á
þau er enginn verulegur tollur
lagður. Af þessu leiðir, að Bret
ar búa við mun ódýrari mat-
væli en íbúar meginlandsins.
Frakkar greiða bóndanum 2,25
dollara fyrir hveitiskeppuna,
en Bretar greiöa aðeins 1,60
dollara Hveitið kostar því að-
eins um 18 sent kílóið í smá-
sölu í Bretlandi, en í Frakk-
landi og á Ítalíu kostar hveiti-
kílóið 21 sent. Nautakjötið kost
ar 1,66 dollara kílóið í Bret-
landi, en um 2,16 dollara í
Frakklandi og á Ítalíu.
Mesta vandamálig í sam-
bandi við viðræðurnar í Bruss-
el er það, að Frakkar og með-
limir Efnahagsbandalagsins frá
Brussel, Bonn og Róm, halda
því fram, að Bretar verði —
ef þeirn verði veitt innganga
í bandalagið — að opna mark-
að sinn fyrir frönskum land-
búnaði og loka honum um
leið í raun og veru fyrir
Ástralíu, Nýja-Sjálandi og
Norður- og Suður-Ameriku.
Bretar verða ag leggja á hinn
almenna toll bandalagsins á
landbúnaðarvörur, sennilega
fyrst til fulls eftir sjö ára að-
lögunartíma. Geri Bretar þetta
ekki, er hægt að víkja þeim
úr bandalaginu og þá verður
iðnaðarframleiðsla þeirra að
búa við iðnvörutolla Efnahags
bandalags Evrópu.
ÞETTA veldur erfiðum
ákvörðunum, bæði í París og
London. Hve hvassir Frakkar
verða í afstöðu sinni,' veltur
að verulegu leyti, eins og ég
hef þegar sagt, á afstöðu til
stjórnmála og hernaðar. En í
Frakklandi er auk þess til að
dreifa viðskiptahagsmunum,
sem munu ganga fast fram,
hvað sem öllum stjórnmálum
og hermálum líður. í Frakk-
landi stendur yfir sams konar
bylting og valdið hefur land-
búnaðarvandamálum okkar.
Til dæmis hefur hveitiuppsker
an af ekrunni aukizt um meira
en 50% síðan fyrir stríð.
Frakkland er ekki aðeins orð-
ið fært um að fæða sína eigin
íbúa, heldur er um að ræða
töluverðar umframbirgðir til
útflutnings. Á árunum 1959,
1960 og 1961 fluttu Frakkar
út áttunda hlutann af hveiti-
framleiðslu sinni, sem nam um
32 milljónum tonna. Um þriðj-
ungur þessa útflutnings fer
til Þýzkalands.
Bændur Frakklands eru
áhrifamiklir í stjórnmálum,
engu síður en bændur okkar
í Bandaríkjunum. Þeir hafa
áhuga fyrir útflutningi á háu
verði og Bretland virðist mjög
eðlilegur markaður fyrir
franskan landbúnað. Franskir
iðnrekendur — og aðrir iðn-
rekendur á meginlandinu —
líta á hækkað matvöruverð í
Bretlandi sem áhrifamikinn
þátt til launajöfnunar Það
væri þvi mjög erfitt fyrir
franska ríkisstjórn að leyfa
Bretum ag njóta ódýrra mat-
væla handan yfir höfin og
loka með því brezkum markaði
fyrir franskar útflutningsvör-
ur og leyfa þeim samtímis
frjálsan markað fyrir iðnaðar-
framleiðslu sína á meginland-
inu.
ÞAÐ ER mjög erfið ákvörð:
un fyrir Breta ag ganga að
skilyrðunum fyrir inngöngu >
Efnahagsbandalagið. Verði
Bretar að útiloka gömlu sam-
veldislöndin, sem framleiða
ódýrar landbúnaðarvörur. svo
sem hveiti, kjöt og smjör, er
hætt við, að stjórnmálatengsl
samveldisins verði fyrir sárs
aukafullu, ef ekki lífshættu-
legu áfalli. Málið er djúpstætt.
mikilvægt og sérlega við-
kvæmt. Enn bólar ekki á
neinni lausn þess. Ef hún á að
finnast, verða þeir de Gaulle
og Adenauer að taka upp
mun tilhliðrunarsamari og
sveigjanlegri afstöðu en þeir
hafa nú. Bretar eru ekki svo
hart leiknir, að þeir séu neydd
ir til skilyrðislausrar uppgjaf
ar fyrir París og Bonn Á þeim
París og Bonn velta því afdrif
hins mikla máls eins og nú
standa sakir.
ÉG JÁTA, að í þessu kem-
ur fram svartsýni. Og dökkt
er útlitið óneitanlega, ef gert
er ráð fyrir skjótri lausn á þá
leið, að Bretar gangi i Efna
hagsbandalag þeirra de Gaulle
og Adenauers. Þetta er svo
erfitt, að viö hl.iótum að telja
okkur lánssama. ef ekki slitn
ar upp úr umræðunum, heldur ?
fFramhald ' '5 tiðu j?
1

T I M I N N , miðvikudaginn 30. maí 1962