Tíminn - 01.07.1962, Blaðsíða 8

IViagnús Gíslason skrífar:
Fréttabréí sír
Aðalfundur sýslunefndar Öggja á lausu rök fyrir þeirri ráð-(
stöfun. Mál þetta kom fyr'ir sýslu-
nefnd og lýsti hún sig algjörlega
andvíga þeirri hugmynd skógrækt-
arstjóra eins og eftirfarandi álykt-
Skagaf jarðarsýslu er liðinn
hjá að þessu sinni. Stóð hann
hálfa aðra viku, svo sem oft-
ast hefur verið í seinni tíð. í un hennar ber með sér:
upphafi fundarins minntist ..Eins og kunnugt er hefur starf
■II, ... , . f . ræksla uppeldisstoðvar trjaplantna
ocídviti sýslunefrsdar, Johann j Varmahlíð á vegum skógræktar
Salberg Guðmundsson, sýslu- ríkisins, ásamt starfi skógarvarð-
maður, Þorvalds Guðmunds- ar þar í sambandi við uppeldis-
sonar á Sauðárkróki, fyrrver- stffin£’ átt lang drýgstan þátt í að
, ' efla ahuga heraðsbua a malefnum
andi sýslunefndarmanns, eH skógræktarinnar. Þessi hugi virðist
látizt hafði frá því að síðasti nú í allhröðum vexti ,enda uppeld-
aðalfundur nefndarinnar var isstöðin og skógarvarðarstaðan
haldinn. Fórust sýslumanni m. stofnsett að nokkru með það fyrir
... augum. Syslunefndm er sannfærð
a. orð a þessa leio: ; um ag meg þv{ ag leggja niður
: uppeldissstöð ríkisins í Varmahlíð
„Þorvalöur Guðmundsson var; er stigig stórt spor aftur á bak í
hár vexti og þrekinn, fríður sýnum sifógræktarmálum Skagfirðinga.
og hið mesta glæsimenni að vall- j,ag mun(ii m.a. valda stór auknum
arsýn. Hann var vitur maður, hóg-1 erfiðleikum og kostnaði við gróð-
vær og varfærinn í orðum og at j ursetningu og torvelda skógrækt-
höfnum. Trúmennska hans um alla: jna ^ fleiri vegu, frá því, sem nú
hluti var rómuð. Hann var hlé- i er 0g fjeira mætti nefna. Er óséð
drægur en umfram
drengskaparmaður".
Að venju kom fyrir fundinn mik
ill fjöldi eiinda um hin margvís-
legustu efni. Verður hér á eftir
nokkuð sagt frá fundinum og get-
ið helztu ályktana hans.
allt mikill hyem dilk slík ráðstöfun getur
dregið á eftir sér.
Loks vill sýslunefndin vekja at-
hygli skógræktarstjóra á, að fyrir
2 árum barst sýslunefnd bréf frá
: honum, þar sem því var hótað, að
ileggja upeldisstöð trjáplantna í
i Varmahlíð niður og flytja skógar-
Skýrsla byggingafulltrúa vörðinn burt úr héraðinu ef sýslu-
Fyrir tveimur árum eða svo, var nefndin stórhækkaði ekki fram-
ráðinn sameiginlegur bygginga- j lag sitt til skógræktar í héraðinu.
fulltrúi fyrir Skagafjarðarsýslu, j Þá stóð svo á, að sýslunefnd Skaga-
Húnavatnssýslur báðar og Stranda-j fjarðarsýslu stóð í meiri stórræð-
sýslu. Er það Ingvar Gýgjar Jóns-jum og fjárfrekari en nokkru sinni
son á Gýgjarhóli í Skagafirði. fyrr í sögu héraðsins og því mjög
Hefur hann umsjón og eftirlit með þröngt um hendur fjárhagslega. En
byggingaframkvæmdum í sveitum i þrátt fyrir erfiðan fjárhag sam-
á þessu svæði og ákveður staðsetn-j þykkti sýslunefnd að verða við áð-
ingu þeirra og fyrirkomulag í sam j urgreindri áskorun skógræktar-
ráði við bygginganefndir og byggj-1 stjóra og stórhækkaði framlag sýsl
endur. Er starf hans í senn um- j unnar til skógræktar, sem kunnugt
fyrir;.. jeli um umbúnao þeirra o.g
umgengni um þær í samráði við
byggingarnefndir og sveitarstjórn-
ir viðkomandi hreppa. Samkvæmt
áliti Sverris Scheving Thorsteins-
sonar jarðfræðings, er rannsakaði
námur í Skagafirði eru þessar helzt
ar: Hraunsvík á Skaga, Laxárvík í
Laxárdal, Sandur á Reykjaströnd,
Borgarsandur við Sauðárkrók, Goð-
dalir í Vesturdal, Hofsáreyrar í
Vesturdal, Jökulsá eystri hjá
Flatatungu, Héraðsvötn hjá Víði-
völlum, Vellir í Hólmi (Héraðs-
vatnaeyrar), Viðvíkurmelar, Ós-
landsmelar, Hofsós og Haganesvík
við Sandós.
Samgöngumál
Samgöngumál héraðsins voru
mjög til umræðu á sýslufundin-
um. Eftirfarandi tiilögur voru
samþykktar þeim viðkomandi:-
„Aðalfundur sýslunefndar . . •
vill hér með benda á vandkvæði
þess, að fullnægja fjárþörf sýslu-
vegasjóða héraðanna vegna vax-
andi kostnaðar og óhjákvæmilegr-
ar lengingar sýsluveganna, án auk
inna fjárframlaga. Sýslunefndin
beinir því þeirri eindregnu ósk
til milliþinganefndar þeirrar, sem
nú vinnur að endurskoðun vega-
laganna, að sjá sýsluvegasjóðun-
um fyrir nýjum tekjustofnum, m.
a. með auknu framlagi ríkissjóðs.
Væntir nefndin þess ag næsta Al-
þingi taki mál þetta til'meðferð-j
ar og varanlegra úrbóta“.
„Aðalfundur sýslunefndar . . .
bendir á, að enn þarf að sækja
frá mörgum bæjum sýslunnar yfir
óbrúaðar ár, til þess að komast
í vegasamband. í tilefni af því, að
hlutfallstala brúa er óhagstæð fyr i
ir Skagafjarðarsýslu, beinir fund
urinn þeirri áskorun til þing-
manna kjördæmisins, ag þeir beiti
sér fyrir aukningu brúargerða í
héraðinu á næstunni".
„Aðalfundur sýslunefndar • • •,
beinir þeirri ósk til Alþingis og
ríkisstjórnar, að byggð verði brú
á Héraðsvötn hjá Flatatungu, sem
allra fyrst“.
Neyðarsímaþjónusfa
Sýslunefndin telur neyðarsíma-
þjónustu i Skagafirði ekki f því
lagi sem vera þyrfti og er í eftir
greindri tillögu bent á þær leið-
ir, sem hún telur eðlilegast að
fara þessu til úrbóta.
„Aðalfundur sýslunefndar . . .
telur að neyðarsímaþjónusta í
Skagafirði sé ófullnægjandi vegna
fyrirhugaðra brunavarna og ann-
arrar neyðarsímaþjónustu, og þurfi
nauðsynlegra endurbóta við.
Nefndin leyfir sér þvf að skora á
póst og símamálastjóra ríkisins að
fullnægja eftirtöldum liðum:
1. Símstöðin á Sauðárlcróki
verði opin til afgreiðslu allan sól-
arhringinn og fáist þar fullkom-
in neyðarsímavarzla.
2. Bætt verði neyðarsímaþjón-
usta á Hofsósi og Varmahlíð þann
ig, að örugg neyðarsímavarzla sé
þar fyrir hendi.
3. Nefndin bendir á möguleika
þess, að sameina á einn stað veð-
urþjónustu og neyðarsímaþjón-
ustu á Sauðárkróki, meg hliðsjón
af tilkostnaði og bættri af-
greiðslu".
Raforkumál
Vart getur hjá því farið, að inn
an langs tíma verði hafizt handa
um næstu stórvirkjun á landi hér.
Virðast þá, samkvæmt áliti sér-
fróðra manna. einkum tvö vatns-
föll koma til álita: Jökulsá á Fjöll
um og Þjórsá. Ósagt skal látið
hvag ofan á verður, en vart ætti
það að dyljast neinum, að ef hið
þjóðhagslega sjónarmið verður
þyngst á metum, þá hlýtur Jökuls-
á ag verða fyrir valjnu. Mál þetta
kom fyrir sýslunefnd og sam-
þykkti hún svofellda tillögu;
„Sýslunefnd Skagafjarðarsýslu
telur háska búinn samfelldri
byggð í landinu. ef fjárfrekar
stofnframkvæmdir, sem ríkið
stendur nú að. svo sem stórvirkj-
anir fallvatna til orkuvinnslu, eru
staðsettar hlið vig hlið í einum
og sama landsf.iórðungi. þar sem
þéttbýli er þegar mest, enda ber-
sýnilegt, að slíkar ráffstafanir
rnyndu enn auka stórum á það
misræmi í byggð og nýtingu lands
og landsgæða. sem þegar er ærið
orðið og kann að stefna til ófarn
aðar áður en varir. Fyrir því álykt
ar sýslunefndin, ag bejna þeirri
eindregnu áskorun til yfirstjórnar
raforkumála, að hún taki þegar
ákvörðun um að virkjun Jökulsár
á Fjöllum skuli ganga fyrir ögr-
um stórvirkjunum, jafnvel þótt
nokkru meira þyrfti til að kosta,
enda verði undirbúningur allur og
áætlanir miðaðar við það“.
Fjárstyrkir o. fl.
Að venju veitti sýslunefndin af
Framhald á 15. síðu.
fangs- og ábyrgðarmikið. Fyrir
fundinum lá fróðleg skýrsla bygg-
ingafulltrúa um byggingar í sveit-
um í Skagafirði s.l. ár. Vora þær
sem hér segir: íbúðarhús 32, fjós
og mjólkurhús 22, heyhlöffur 10,
votheysgeymslur 7, fjárhús og
hesthús 9, haughús 5, samkomu- og
skólahús 3, aðrar byggingar 8. Hér
er þó ekki einvörðungu um ný-
byggingar að ræða því stækkan-
anir og endurbætur eldri húsa eru
hér meðtaldar.
Byggðasafn
f gamla bænum í Glaumbæ er
byggðasafn Skagfirðinga geymt.
Safnvörffur er Hjörtur Benedikts-I
er. Mun það nú hæsta sýslusjóðs-
framlag á landinu til þessara mála.
Það er því ekki að tilefnislausu,
að sýslunefnd Skagafjarðarsýslu
trúir því ekki, að skógræktarstjóri,
sem er háttsettur embættismaður
ríkisins, knýi það fram, að upp-
eldisstöð ríkisins í Varmahlíð verði
lögð niður, ásamt öðru, er því
myndi fylgja, aðeins tveimur árum
eftir að sýslunefnd Skagafjarðar-
sýslu hefur uppfyllt þau skilyrði,
er skógræktarstjóri setti sjálfur
og áður er getið. Sýslunefnd skorar
því á skógræktarstjóra að hverfa
frá þeirri fyrírætlun sinni, að
leggja upeldisstöð ríkisins í Varma
hlíð niður og hlutast til um að starf
son á Marbæli. Kann hann vel að ’ semi skógræktar ríkisins þar verði
meta og umgangast gamla muni j haldið áfram eins og verið hefur og
og gegnir starfi sínu af stakri ^ann gaf óbeint fýrirheit um í
kostgæfni. Fyrir fundinum lá áðurgreindu bréfi."
skýrsla frá Hirti um rekstur safns-
ins. Sá sýslunefndin, — og mjög Steypuefnanámur
að makleikum, — ástæðu til að j>ag er orðið töluvert vandamál
þakka Hirti störf hans í þágu safns j skagafirði sem víðar á landinu,
ins og samþykkti eftirfarandi:
„Sýslunefndin vottar safnverð-
inum, Hirti Benediktssyni, þakk-
ir fyrir fróðlega skýrslu, bæði um
rekstur safnsins og endurbætur á
bæjarhúsum á s.l. ári og fróðlega
skrá yfir safngesti. Jafnframt
þakkar sýslunefndin honum störf
hans í þágu safnsins á liðnum ár-
um“.
Skógræktarmál
Skagafjörður er skógvana hérað
umfram mörg önnur á landi hér.
Á síðari árum hefur skógræktar-
áhugi farið vaxandi og má ekki
hvað sízt þakka það ötuli starfi Sig-
urðar Jónassonar, skógaivarðar í
Laugarbrekku. Nú virðist skógrækt
ríkisins haldin tilhneigingu til að
leggja niður plöntuuppeldisstöðina
í Varmahlíð og flytja skógarvörð-
inn burt úr héraðinu. Væii það
mikill bjarnargreiði við skagfirzka
að fá nothæfan ofaníburð í vegina.
Fara þeir erfiðleikar vaxandi eftir
því, sem vegakerfið stækkar og við
hald eykst. Á sama hátt fer sú möl
þverrandi, sem nothæf er i stein-
steypu og horfir þegar býsna víða
til vandræða í þeim efnum. Það
er alkunna, að möl er mjög mis-
>jöfn til steypugerðar. Hún getur
verið óhæf og hún getur líka verið
ágæt og allt þar á milli. Um gæði
hennar renna flestir leikmenn blint
í sjóinn nema rannsókn hafi farið
fram.
Fyrir um það bil tveimur árum
hóf Búnaðarbankinn að verja fé
til rannsókna og skrásetningar á
steypuefnanámum og fékk til liðs
við sig atvinnudeild háskólans.
Mun nú þessari athugun lokið í
Skagafirði. Mæltist bankinn til
þess við sýslunefnd að hún hlut-
aðist til um að beztu námurnar
yrðu settar undir eftirlit bygging-
skógræktarmenn og sýnast ekki aifulltrúa og honum falið að gefa
Eitt sérstæðasta ástand manns
sálar er það sem við köllum
bæn eða bænarhug. Sumir virð-
ast þó álíta, að bæn sé fyrst
og fremst einhver orð, ósk eða
ákvæðni, leiðin um eitthvað sér
stakt. Og raunar má það til
sanns vegar færa, að þrá eftir
einhverju eða sterk löngun til
að fá einhverja ósk uppfyllta
er hvatning og afl til bænar.
dÁTTUR KIRKJUNNAR
BÆNIR
Annars er bænin einmitt
fyrst og fremst hugarástand,
hughrif eða sefjun, sem virðist
leysa úr viðjum einhverja
krafta í vitundinni, öfl, sem við
ef til vill gjörðum aldrei ráð
fyrir að til væru innra með okk
ur.
Og oft eru það orð, sem vekja
eða efla þetta hugarástand,
stundum utanaðlærð, stúndum
lesin eða sögð af okkur sjálfum
eða öðrum. Fyrir óþroskað fólk
og byrjendur í bænariðju þarf
að nota einhver tæki til að
vekja og efla þetta hugar-
ástand, jafnvel hreyfingar og
vissar líkamsstellingar geta
þjónað sama tilgangi. Einnig er
ágætt að lesa eitthvað áhrifa-
mikið, sem bendir út yfir hið
hversdagslega, til þess eru Ijóð
og sálmar mikils virði. Músik,
einkum hljóð og hvíslandi and-
leg músik verkar á sama hátt,
vekur þessa krafta eða sefjar og
styrkir gegn utanaðkomandi á-
hrifum umhverfisins, sem eyði-
leggja hughrif bænarmálsins.
Við bæn er vitundin líkt og
viðtæki, sem verið er að stilla
inn á vissa bylgjulengd Við
styðjum á ýmsa takka, ef svo
mætti segja, stillum það á há-
bylgjur eða lágbvlgjur eftir at-
vikum. Það koma stundum alls
konar annarleg ýlfur og óhljóð,
unz rétta samræmið opnast, og
eftir það getum við notið þess,
sem flutt er með allri þess feg-
urð og speki, eftir atvikum.
Þannig er með bænina. Við
erum að stilla okkar eigin sál
inn á bylgjulengd hins góða,
göfuga og fullkomna. Takist
það, streyma til okkar líkt og
svalandi og styrkjandi straum-
ar, tónar eða áhrif, sem gera
okkur vitrari, sannari og betri,
en um fram allt sterkari. Þetta
virðast vera geislar eða veigar
frá sjálfri uppsprettu kærleik-
ans, almættisins eða dýrðarinn
ar.
Það er engin ræða, engin orð,
engir tónar, og þó gæti bænar-
svarið verið allt þetta, en það
er fyrst og fremst einhver efl-
andi og sefandi áhrif, sem eng
in orð ná yfir en vekja ein-
hverja sælukennd, innri frið og
öfl, sem við getum ekki lýst.
Oft er þetta samfara sterkri,
hljóðri geðshræringu, sem brýzt
fram í andvörpum og tárum Og
ég vildi segja, að án geðshrær
ingar í vitund manns, án hrær-
ingar hjartans, væri engin bæn
réttnefnd því nafni
Ef orðin, sem við notum, þótt
það svo væri sjálft „Faðir vor“
ef tónar þeir og ljóð, sem við
heyrum effa njótum, bæra ekki
strengi hjartans,,þá er ekki um
neinar bænir að ræða, jafnvel
þótt við þyljum þær eftir'til-
vísan talnabandsins oft á dag,
við öll möguleg tækifæri, borð
bænir, morgunbænir, kvöldbæn
ir og kirkjubænir eða hvað
þessi tæki bænariðju eru nú
öll saman nefnd. Utanað þulin,
tilfinningalaus orð eru engin
bæn. Og fá orð munu flutt oft
sem einskisverður hljómur en
einmitt: „Faðir vor“ þegar hún
er sögð til að sýnast. Það er
raunaleg staðreynd, sem þyrfti
að gefa meiri gaum. einkum af
oppalendum.
Samt getur aðstaða og stell-
ingar, hljóð kyrrð eða helgi-
blær slíkra bænarathafna haft
sín áhrif, einkum á aðra sem
viðstaddir eru, og þannig vak-
ið þeirra sanna bænarmál og
bænarandsvar, jafnvel löngu
síðar, um það eru húsandaktir
í fyrri daga góð dæmi.
En eins og orðaþula þarf ekki
að vera nein bæn, þótt flutt sé
oft á dag, þannig getur eitt and
varp, sem aðeins tekur andar-
tak, en kemur af hreinu,
skelfdu elskandi eða iðrandi
hjarta, verið guðdómleg og
kraftmikil bæn, sem ómar alla
leið að hásæti Guðs.
„Hver er sem veit nær knéin
krjúpa
við kirkjuskör hvað Guði er
næst.
Það veit enginn. Það fer allt
eftir hugarástandi og hjartalagi.
Og því skyldi enginn gera lítið
úr bænariðkunum og bænar-
venjum og bænastundum eða
bænadögum, allt slíkt hvetur
fólk til að stilla þessi andlegu
viðtæki sín, fólk sem ef til vill
aldrei fyndi tækifæri né tóm-
stund til þess háttar athafna og
uppgötvaði þvi aldrei þá krafta
og þau andleg öfl, sem bíða
virkjunar í sál þess.
Þess vegna sagði Hallgrímur
Pétursson:
„Bænin má aldrei bresta þig“.
Biðjandi maður, biðjandi móð
ir í fegurstu merkingu þeirra
orða, eru nokkurs konar.kraft-
stöðvar fyrir útsendingar frá
útvarpsstöð hins almáttuga kær
leika. Þau veita ekki einungis
sinni sál svölun og kraft, heíd-
ur fær urr.hverfið og allt mann
kyn fyrr eða síðar að njóta
þeirra hugsýna og dýrðar. '
friðar og andlega frelsis, sem
bænin veitir þeim.
„Allt, sem þér biðjið um í
mínu nafni, mun veitast yður,“
sagði Kristur.
Árelíus Níelsson.
s
T í M I K N, sunnudagurinn 1. júíí iúÖ2»
/