Tíminn - 27.07.1962, Page 5

Amerískar
konur við
geimstörf
Konur leggja nú fram sinn
skerf við geimrannsóknir í
Bandaríkjunum. Eru það aðal-
lega „húsmóðurstörfin", sem
fallið hafa í iþeirra hlut, og er
sá ekki lítill, því að matar-
neyzla er mjög mikilvægur
þáttur í geimflugi. Ýmsar var-
úðarráðstafanir viðvikjandi
mataræði eru nauðsynlegar fyr
ir geimfaira er neyta matar sins
uppi í háloftunum.
Beatrice Finkelstein heitir
ein þessara kvenna. Hún er líf-
eðlis- og efnafræðingur, og síð
asta áratug hefur hún stjórnað
rannsóknum til þess að auð-
velda geimförum að neyta mat
ar síns. Vandamálið er ekki að-
eins í því fólgið, að mataræði
þeirra sé rétt, heldur einnig
hitt, á hvern hátt matarins er
neytt. Allur algengur borðbún
aður er útilokaður í þyngdar-
leysi háloftsins. Maturinn og
diskarnir svífa í lausu lofti og
getur þetta verið stórhættulegt
fyrir geimfarann. Allur vökvi
lyftist upp úr glösum og flösk-
um og gæti beinlínis drekkt
geimfaranum, ef hann kemst
inn í geimhylikið. Til þess að
fyrirbyggja slíka hættu, hafa
verið framleidd sérstök tæki,
er gera geimförum kleift að
neyta matar og drykkjar á
þægilegan og öruggan hátt. í
því samhandi hefur Beatrice
fundið upp sérstakt hylki og
er það einna lí'kast tannikrems
túpum. Maturinn er látinn í
hylkið, sem síðan er innsiglað.
Geimfarinn rífur innsiglið af
og tengir hylkið við sérstaka
pípu, sem hann nærist í gegn
um. Vökvi og vatn er geymt
■í plastpokum, með pípu og
festarhaldi til hægðarauka fyr-
ir geimfarann.
Sérgrein Beatrice er næring-
ar- og efnafræði og fæst hún
því einkum við rannsóknir á
næringargildi fæðunnar og
efnaskiptingu hennar í líkam-

P /

______ , Mwm Hm
Nina Morrisoh, lífeðlisfræðingur, er eina konan viS geimrannsókn-
arstöSina á Wright-Patterson herflugveilinum í Dayton, Ohiofylki.
Þar er unnlS að rannsóknum á þyngdaraflinu í samb. viS geimflug.
Beatrice Finkelstein sér um matreiSsluna fyrir bandaríska geimfara.
anum. Sumar tegundir fæðu,
sem ekki er talið erfitt að
melta niður á jörðunni,
valdið talsverðum óþægindum,
sé hennar neytt uppi í geimn-
um. Beatrice velur því fæðu-
tegundir, er hún álítur auð-
meltanlegar og hæfilega léttar
í maga. En þrátt fyrir takmark
aða möguleika á þessu sviði,
hefur Beatrice gert uppskriftir
á „geimmat“, sem þykir mjög
gómsætur. Á þetta hefur hún
lagt sérstaka áherzlu, því að
í slíkum ferðum hlýtur fæðan
að vera mjög fábreytileg. Hef-
ur 'hún hlotið mikið lof fyrir
uþnskriftft síhari'1
En konurnar hafa fleiri hlut
verkum að gegna við geimflug-
ið en það, sem að ofan greinir.
Nina Morrison, sem er yfirfor-
ingi í flughernum. hefur það
verk að vinna að finna ráð til
að verja geimfarana gegn þeim
gífurlega þrýstingi, sem verð-
ur, er þeir hefja sig til flugs
og lenda. Nína er lífeðlisfræð-
ingur áð mennt, og hún er eina
konan, sem starfar við rann-
sóknardeild þá, sem vinnur að
þessu vandamáli. Hún er þVí
enginn viðvaningur á þessu
sviði, því að hún gerði merka
uppgötvun, er hún vann að
rannsóknum í svipuðum tilgangi
fyrir þyrluflugmenn. Hefur hún
gert uppdrátt að sérstöku sæti
fyrir þyrluflugmenn og hefur
flugherinn sæmt hana heiðurs
merki fyrir.
Á flugi úti í geimnum eru
geimfararnir festir við sér-
stakt sæti með ólum.' Sætin
hafa þann ciginleika, að þau
eru knúin afli, er gerir þau
hreyfanleg, og er þetta mikill
hægðarauki fyrir geimfarann.
auk þess sem það ver hann
gegn þrýsingi. Nina vinnur a?
/því að gera þessi sæti sem
þægilegust fyrir geimfara, sem
lenda á þurru landi.
íþróttir
Framhald af 12. síðu.
var eins og þeir teldu leikinn tap-
aðann. 1
Hjá sigurvegurunum sýndi Helgi
Daníelsson góðan leik í marki, og
Bogi Sigurðsson var sterkur varn-
arleikmaður, en mætti þó gefa
knöttinn meira til samherja. í fram
línunni voru Sveinn Teitsson og
Ingvar beztir, en Ríkharður hefur
oft leikið miklu betur. Fyrir leik-
inn voru Akureyringar mjög hrædd
ir við Þórð Jónsson, þar sem fjórir
af þeim bakvörðum, sem leikið
hafa í Akureyrarliðinu i sumar
j eru meiddir m. a. Jón Friðriksson,
sem meiddist illa í leiknum á ísa-
' firði og er ólíklegt að hann leiki
| meira í sumar. Gegn Þórði lék Sig-
j uróli, sem lítið hefur leikið í sum-
ar. Honum tókst mjög vel upp, og
hélt Þórði alveg niðri mest allan
leikinn.
I Akureyrarliðinu vár Jón Stef-
áns-son langbeztur — og Siguróli
átti ágætan leik sem bakvörður
eins og áðir er sagt t fvamlínunni
vann Skúli Ágústsson mjög vel
— en Kári Árnason og einkum
I Steingrímur Björnsson hafa oft
leikið betur — þó Kári væri hins
vegar hættuiegasti maður liðsins
vegna hraða síns.
Dómari var Magnús Pétursson,
Þrótti oe dæmdi mjög vel.
Síldin
Framhald af 16 síðu.
hi'i- bltu^n^hæf
er, fór í hræðsJu Smásíldin vill
ofi standa nótunum og verðiu
b? að fara land og hn'str bær
** þær ekk' '•ifn? áður
Es'kfirðinga' söltuðu af fullum
krafti í gær, og hafði verið saltað
Elízabet Guild heitir kona,
sem vinnur að því að verja
geimfarana gegn hinum geysi-
mikla hávaða, sem geimfluginu
fylgir og getur valdið þvf, að
þeir missi heyrn. Hefur hún
meðal annars umsjón með rann
sóknum, er gerðar eru á heyrn
geimfaranna og ákvarða hljóð-
næmi þeirra og hljóðþol. Með
aðstoð hennar hefur verið fram
l,eitt sérstakt eyrnaskjól, sem
fyllt er með vatni, og hefur það
gefið sérstaklega góða rajun.
En þessi uppgötvun hefur einn
ig komið að góðum notum með
al fólks, sem vinnur í verk-
smiðjum, þar sem hávaði er
mikill og skaðlegur fyrir heyrn
ina.

Eiizabet Guild, flokksforingi í flughernum, vinnur a8 rannsóknum
er miða aS því aS verja geimfarana gegn hávaðanum. Hér sést hún
með sérstakan hátalara, sem hún notar í rannsóknum sínum.
i um 800 tunnur kl 18. Þangað
komu fjórir bátar og var búizt við
áframhaldandí vpiði. því veiðihorf-
ur voru góðar
Heijdarsöltunm á Fáskrúðsfirði
var i gasr orðin 2700 tunnur Þang
að höfðu komið þrjú skip með tölu
'veri af söltunarsíld og var búizt
við að söltnn vrði haldið áfram.
X’erlforr'ðjan hafði I gær tekið á
,-ó+; ]n >-»,te:i,nri Ttólnm í bræðslu
. 'la '’af«tren*iir
Framhald af 16. síðu.
Landeyjum yfir í Klettsvík við
Heimaklett á einum sólarhrinj
strax og veður leyfir. Loftlína
frá Hvolsvelli niður á sand e
þegar tilbúin, og línan úr Klett:
víkinni upp á Heimaklett og yfi
innsiglinguna inn á Skansinn e
næstum því tilbúin. Á Skansii
um er verið að reisa möstrin fy
ir raflínuna.
Lengsti sjávarrafstrengur.
Þetta e_r lengsti rafstrengur í
sjó við ísland, en sams konar
strengir hafa áður verið lagðir
fyrir Arnarfjörð og Dýrafjörð.
T I M I N N, fðstudagurinn 27. júlí 1962.