Tíminn - 30.09.1962, Blaðsíða 7

Utgetandi FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkva.'mdast.ióri I’ómas- Arnason Ritstiórar Þórarinn
Þórarinsson 'ábi Andrés Krisljánsson. Jón Helgason og Lndriði
G Þorstemsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Kartsson Auglýs-
ingastióri Sigur.ión Davíðsson Ritst.iórnarskrifstofui i Eddu-
húsinti. afgreiðsla auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka-
stræti 7 Simar 18300—18305 Auglýsingasimi 19523 Af.
greiðslusinn 12323 - Askriftargjald kr 55 á manuði ínnan-
lands í lausasöiu kr 3 eintakið. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
„Afrek” stjórnarinnar
í húsnæðismáium
Húsnæðismálastjórn hefur nú nýlega lokið við að út-
hiuta 50 milljónum króna til íbúðalána og hefur þá sam-
tals verið úthlutað 82 milljónum króna frá Húsnæðis-
málastjórn á þessu ári. Stjórnarblöðin og þó einkum Al-
þýðublaðið slá þessu mjög upp og telja hið mesta afrek,
að ríkisstjórnin skuli sjá svo um að í ár verði úthlutað
jafn miklu til íbúðalána og í fyrra og telja blöðin töluna
82 milljónir sanna, hve ljómandi ástandið sé í húsnæðis-
málum þjóðarinnar.
Það var svo sem eftir þeim mönnum, sem tvöfaldað
hafa dýrtíðina í landinu á rúmum tveimur árum að guma
af því, hvað þeir geti komizt hátt í krónutölu — og finnst
mörgum, að þar sem krónutalan er nú ekki hærri en hún
vár í fyrra en krónan hins vegar minnkað töluvert í með-
förum stjórnarinnar síðan þá, að ekki sé nú af miklu að
státa. Þegar svo þar við bætist, að málgagn félagsmála-
ráðherrans hafði skýrt frá því í fréttum nokkrum dögum
áður, að við gífurleg húsnæðisvandræði sé að etja nú i
Reykjavík, getur það varla talizt ,,afrek“ að hafa komið
húsnæðismálunum í slíkt ástand.
Og hver eru svo afrekin í húsnæðismálunum. Hefur
verið byggt svona mikið af íbúðum, síðan núverandi rík-
isstjórn kom til valda? Sannleikurinn er sá, að stórlega
hefur dregið úr íbúðabyggingum almennings á valdatíma
núverandi stjórnar. Þetta liggur tölulega fyrir. 1956 var
byrjað á 1775 íbúðum í landinu. 1957 var byrjað á 1610
íbúðum, 1958 á 1462, 1959 á 1597. Svo kemur „viðreisn-
arstjórnin" ágæta til valda og þá komst nú fyrst skrið-
ur á þessi mál, ef trúa má Mbl., en hann er tölulega þessi:
1960 var byrjað á 1013 íbúðum, þ.e. 700 færri en 1957
og 1961 var aðeins byrjað á 770 íbúðum eða 1000 færri
en 1957. Ekki liggja fyrir tölur um árið 1962 en von-
andi verður það eitthvað hagstæðara, en það verður ekki
vegna „viðreisnarinnar“ heldur þrátt fyrir hana.
Og hvernig stendur á því að menn byggja nú minna
en áður? Þar hjálpast margt að. Byggingarkostnaður hef-
ur verið stórlega hækkaður. Lán, sem fáanleg eru, eru
nú mun minni hluti byggingarkostnaðarins, en áður var.
Lánskjör hafa verið gerð stórum verri, vaxtaokur og
stytting lánstíma. Lánasamdrætti og sparifjárfrystingu
hefur verið beitt til að koma í veg fyrir að menn gætu
aflað sér bráðabirgðalána og síðast en ekki sízt hafa
kjör manna verið skert svo með skefjalausri dýrtíð og
hækkun framfærslukostnaðarins, að mönnum með meðal-
tekjur hefur verið gert ókleift með öllu að standa undir
hinni stórlega hækkuðu greiðslúbyrði af byggingu eig-
in íbúðar. 1957 kostaði 320 rúmm. íbúð kr. 350,400 skv.
Hagtíðindum. Þá fékkst 100 þús. króna lán frá Húsnæðis-
málastjórn eða um 28% byggingarkostnaðarins. Skv.
Hagtíðindum kostar nú 320 rúmm. íbúð kr. 521.987,—
eða hefur hækkað um 170 þús. krónur. Það var ekki fyrr
en eftir harða baráttu Framsóknarmanna fyrir að lánin
hækkuðu til samræmis við byggingarkostnaðinn, að
stjórnarflokkarnir hopuðu lítið eitt og samþykktu að lán-
in mættu hækka um 50 þús. krónur á íbúð. Enginn er
samt enn farinn að fá 150 þús. króna lán frá Húsnæðis-
málastjórn. Menn fá því aðeins ca. 19% af byggingar-
kostnaðinum lánað frá Húsnæðismáiastjórn á móti 28%
áður.
Af hverju eru stjórnarflokkarnir svo að státa sig í
húsnæðismálunum? Getur verið að þeir séu svona ánægð-
ir með húsnæðisvandræðin og lnisaleiguokrið?
WALTER LIPPMANAI SKR«FAR l'M ALNÓÐAMÁL:
Andúöin a Oastro má ekki leiða
til vanhugsaðrar íhlutunar á Kúbu
Bandaríkin geta ekki lengur stuðst við Monroekenninguna

CASTRO
SUMIR halda því fram, að
við eerum engar ráðstafanir
gagnvart Kúbu, en staðreyndin
er, að við gerum nálega allt,
sem unnt er að gera, annað en
að grípa til ófriðar. Auk við-
skiptabannsins höfum við vak-
andi auga á eynni. Við skoðum
hvert einasta skip, sem kemur
til eyjarinnar eða lætur þar úr
höfn og við lítum vel eftir af-
fermingu og hleðslu þessara
skipa. Við höfum nákvæmt og
nýtt yfirlit yfir allar bygginga-
framkvæmdir og dreifingu
skriðdreka- og stórskotaliðs. —
Vera kann nokkur efi á, hvort
okkur hefir tekist að finna
hverja einustu flugskeytastöð
á öllu flæmi Sovétrikjanna, en
um Kúbu vitum við allt, nema
því aðeins að myndavélarnar
bregðist okkur.
Vegna þess er okkur í lóía
lagið að vita um uppsetningu
hvers konar stöðva og tækja
eins og til dæmis flugskeyta-
stöðvar, sem beint væri gegn
Bandaríkjunum. Við erum
þess einnig umkomnir að kom-
ast að raun um undirbúning að
sendingu hers gegn nágrönn-
um á eyjunum í kring eða í
nántunda, en það væri sínu
sennilegra en uppsetning flug-
skeytastöðvar.
AÐ SVO stöddu er það
stefna okkar að vera vel á verði
og bíða og sjá. hvort Castro og
aðstoðarmenn hans frá Sovét-
ríkjunum gera nokkuð grun-
samlegt gagnvart Bandarikjun-
um eða ná.grpnnum þeirra. —
Bandaríkin geta ekkert uni-
fram þetta til þess að hindra
Casfro eða að reyna að bola
honum frá, án þess að stofna
til ófriðar. Auðvitað eiga Banda
ríkin auðvelt með að einangra
Kúbu. En ef skiþ væru stöðv-
uð, að viðlagðri hertöku eða
eyðileggingu, þá væru það
hernaðaraðgerir, ekki aðeins
gegn Kúbu heldur einnig gegn
Sovétríkjunum, því að auðvitað
yrðum -Við að hertaka sovézk
skip eða sökkva þeim.
Innrás á Kúbu væri auðvit-
að stríð gegn Kúbu. Auðvitað
ættu Bandaríkin auðvelt með
að sigrá Kúbu ,í stríði. ' Við
gætum lokað kúhönskum höfn-
um á fáeinum klukkustundum
og við yrðum mjög fljótir að
taka Havana herskyldi og nokkr
ar aðrar stórar borgir. En um
sveitahéruðin gegnir öðru
máli.
En við værum ekki vissir
um að geta hindrað þær hefnd-
arráðstafanir, sem við gæfum
beint tilefni til. Þessar hefnd-
arráðstafanir kynnu að koma
fram í Berlín, Tyrklandi eða
íran.
I
MEÐ innrás á Kúbu breytt-
um við eftir þeirri reglu, að
him— ' - 7«nun gegn öryggi
oV-- 'osmunum réttlætti
það styrjöld Við segð
um þi að þar sem Kúba, —
sem aðeins er í 90 milna fjar
lægð — væri á valdi óvinn
veitts Evrópuríkis, þá bæri okk
ur réttur til að einangra hana
eða taka herskvldi Við mynd
um þó einnig halda því fram.
---------------------------------
að Sovétríkin hafi alls engan
slíkan rétt til þess að breyta
þannig gagnvart bandarískum
herstöðvum í Tyrklandi, íran
eða Pakistan, sem þó eru stað-
settar við landamæri þeirra.
Við megum ekki gera leik
að þvi að blekkja okkur sjálf.
Svona röksemdir þola ekki dags
ins Ijós. Þeim yrði auðvitað
hafnað og sennilega yrðu þær
einni til athlægis meðal allra
hlutlausra þjóða og mikils
hluta nánustu bandaþjóða okk-
ar. Sumir halda að skoðanir
manna í öðrum \öndum skipti
ekki máli. En þegar stríð er
skollið á skiptir það miklu máli
fyrir stríðsaðila, hver er með
honum og hver á móti.
Við getum lagt út í stríð ef
Castro gerir okkur tjón. En
við getum ekki — jafnvel ekki
gegn Castro — lagt út í stríð
vegna þesS, sem hugsanlegt er
að hann geri í framtíðinni. Við
getum ekki háð hindrunarstyrj-
öld gagnvart Castro án þess að
stofna til þeirrar reglu, að
hindrunarstyrjöld sé leyfileg
gagnvart herstöðvum okkar í
Berlín, Tyrklandi, íran, Pakist-
an, Thailandi, Suður-Viet-Nam,
Formósu, Okinawa, Suður-Kór-
eu og Japan.
ÞAÐ er auðvitað satt, að
virk sovézk aðstoð við’Kúbu er
freklegt brot á Monroe-kenn-
ingunni. En þó getum við ekki
vitnað til Monroe-kenningarinn
ar í þessu efni. Og hvers vegna
ekki? f Monroe-yfirlýsingunni
segir að vísu, „að hvers konar
meðalganga" Evrópuríkis í þess
ari heimsálfu væri „staðfesting
á óvinsamlegrj afstöðu gegn
Bandaríkjunum“. En — og þar
liggur hundurinn grafinn —
krafa Bandaríkjanna til ein-
angrunar vesturálfu var studd
afneitun bandarískra hagsmuna
austan Atlantshafsins. „Við höf
um aldrei tekið þátt í stríðum
Evrópuríkja út af þeim málum.
sem snerta þau sjálf, og það er
ekki samræimanlegt stefnuvorri
að gera það“. Þessi veigamikla
grein í Monroe-kenningunni er
auðvitað endurtekning grund
vallaratriðis, sem Washington
tók fram í kveðjuræðu sinni-
„Evrópa hefir ýmis konar sér
hagsmuna að gæta, sem snerta
okkur alls ekki, eða aðeins a?
litlu leyti“.
Þessi grundvallaratriði Mon
roe-kenningarinnar misstu gild'
sitt á þessari öld, í heimsstyr.i
öldunum tveimur. í Kóreustrí?'
inu og Kaldastríðinu Við get
um ekki skírskotað til Monroe
kenningarinnar. nema svara
urn leið þeirri spurningu. hvað
við séum eiginlega að gera
hvarvetna í Evrópu og Asíu.
RÉTTUR okkar til þess að
hafa gát á Kúbu og koma í vee
fyrir innrá.s með einangrun ef
nauðsyn krefur hvílir ekki A
Monroe-kenningunni, heldu’
frumrétti þjóðar til að tryggj"
öryggi sitt. í tvær aldir höfð’-
Bretar sama viðhorf til her
setu óvinaríkis í Belsíu. Rús'
ar litu eins á um Tyrkland. -
Þessum rétti verður þó því að
eins við komið. að um sé
ræða ljósa yfirvofandi hættu
Castro er til trafala og leið
inda, en hann veldur ekki r
virðist eins og er varla get-
valdi Bandaríkjunum ljósri
vfirvofandi hættu. Við verðun-
því að láta okkur nægja að
vera vel á verði og vera vi?
öllu búin og megum ekki eitt
andartak gleyma hættunum
annars staðar. sem eru mikh’
miklu meiri.
MEÐAN vökulli athygli e-
beitt og beðið átekta verðu-
bingið og blöðin að muna, að
forsetinn er f vandasamri, við
kvæmri og hættulegri aðstöðu
Það veldur honum erfiðum
hindrunum ef hann þarf að
segja fyrirfram hvað hann ætl
ist fyrir f öllunt atriðum á.ður
en hann tekur ákvarðanir. Þa*
á ekki að biðja forsetann
skýra frá bví. hvort bann æt1
að grípa tn stríðs eða ekki. -
Það á ekki að þvinga hann ti1
að segja, að hann muni ekk
leggja út í stríð Nokkur laun
ung og óvissa er æskileg. ork
ar truflandi á andstæðingan-
os er þeim til tálmunar
r í M I N N, sunnudagnrinn 30. sept. 1962.
7