Tíminn - 07.10.1962, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur í Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusími 12323. — Áskriftargjald kr, 65.00 á mánuði innan-
lands. í iausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Stöðvar stjórnin síld-
veiðarnar enn?
Grein eftir Gunnar Flóvenz, framkvæmdastjóra síld-
arútvegsnefndar, er birtist hér í blaðinu í gær, hefur
vakið mikla athygli. í greininni er það upplýst, að mark-
aðirnir fyrir Suðurlandssíld geti verið í mikilli hættu, ef
veiðarnar fyrir Suðvesturlandi geta ekki hafizt nú þegar.
Síldveiðiflotinn liggur hins vegar í höfn, þar sem ekki eru
lengur til neinir samningar um síldveiðikjörin milli út-
vegsmanna og sjómanna og óvíst hvenær viðræður hefj-
ast um nýja samninga og enn síður. hernig þær muni
ganga.
Það má ekki ske, að góðir síldarmarkaðir tapist af
þessum ástæðum.
Ríkisstjórnin verður því tafarlaust að grípa hér til
sinna ráða og leysa málið þannig til bráðabirg'ða —
eða meðan samningaviðræður standa yfir, — að báðir
aðilar geti vel við unað. Vænlegasta lausnin er sú, að
sjómenn verði ráðnir á skipin samkvæmt gömlu samn-
ingunum, en ríkið taki að sér að greiða tækjauppbót
til útgerðarinnar, er svarar þeirri upphæð, sem tekin
hefur verið af sjómönnum í sumar með gerðardóms-
valdi.
Hér myndi aldrei verða um neina stóra ^upphæð að
ræða, eins og sézt á því, að á síldveiðunum í sumar mun
þessi upphæð hafa numið 20—30 millj. kr. Ríkið borg-
ar nú með einum eða öðrum hætti 500—600 millj. í upp-
bætur og niðurgreiðslur, svo að það ætti ekki að teljast
neinn voði, þótt nokkrar millj. bættust við.
Að öðrum kosti er Ííka mikil hætta á því, að marg-
fallt stærri upphæð tapist þjóðarbúinu og ef til vill tap-
ast markaðir, er ekki finnast aftur.
Ríkisstjórnin getur auðveldlega forðað þeirri stöðv-
un, sem hér vofir yfir, og raunverulega verður það þvi
hennar sök, ef til hennar kemur. Sú saga frá síðastl. vori,
þegar ríkisstjórnin lét síldveiðiflotann stöðvast í þrjár
vikur, má ekki endurtaka sig.
Tímamótaþing opin-
berra starfsmanna
Um þessa helgi er háð í Reykjavík 22. þing Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja. Þetta er án efa eitt hið mesta
timamótaþing í sögu þessara stóru og þýðingarmiklu
samtaka. Því veldur fyrst og fremst, að nú geta opinber-
ir starfsmenn í fyrsta sinn fjallað um launa- og kjara-
mál sín á nokkurn veginn frjálsum grundvelli, gert til-
lögur og sett fram til samningagerðar. Þeir hafa fengið
samningsrétt og viðurkenndan íhlutunarrétt um kjara-
mál sín.
Þessi samtök hafa að sjálfsögðu lengi barizt fyrir
auknpm samningsrétti sér til handa, en stjórn samtak-
anna tókst á s.l. ári að fá samningsrétt viðurkenndan.
Hefur núverandi formaður BSRB Kristján Thorlacius
unnið þar að með miklum dugnaði og góðri forsjá, og á
hann sérstaklega þakkir skildar. Að visu er ekki um fullan
samningsrétt að ræða, þar sem samtökin hafa ekki stöðv
unarvald, en mikilvægt spor er þetta og getur vel farn
azt, ef góð sanngirni ríkis hjá hinu opinbera ríki og bæj-
um, og hjá opinberum starfsmönnum sjálfum. Þeir haf?
nú lagt fram fyrstu tillögu sína að launum og launaflokk
um, og er þess að vænta, að byggt verði á þeim grund
velli til halds og frambúðar.
Það er ástæða til þess að óska BSRB til hamingju meí
þennan áfanga og vænta góðra starfa á þessu þingi.
$mm RAMBUSCK: - ■ '
Eiga Danir nokkurt erindi í
Efnahagsbandalag Evrópu?
Einn af yngri ieiðtogum radikalafiokksins svarar spurningunní neitandi
EIGA DANIR ERINDI ÞANGAÐ?
AFSTAÐA Dana til Efnahags
bandalags Evrópu er stærsta
málið, sem stjórn okkar hefur
þurft ag taka ákvörðun um.
Fulltrúar okkar í Briissel reyna
ag fá samþykkt viðunandi skil-
yrði fyrir inngöngu okkar, og
á meðan er deilt um þátttök-
una hér heima. Þessi deila geis
ar í hvers konar félögum, blöð-
um, tímáritum og manna á
milli. Hún harðnar æ meir, því
ag sá dagur nálgast að við verð
um að segja já eða nei.
Samtök ungra radikala hafa
ekki enn tekið sameiginlega af
stöðu til Evrópubandalagsins.
Það verður gert á flokksþingi
okkar, sem haldið verður í
Kaupmannahöfn í desember.
Ég get Því ekki fullyrt um,
hver skoðun samtakanna er, og
verð að láta mér nægja að
skrifa um afstöðu þeirrar grein
ar samtakanna, sem ég fylgi.
Við erum á móti inngöngu Dan-
merkur í Efnahagsbandalagið,
hvað sepi England gerir. Við
erum í þessu efni ósammála
flokki okkar, sem hefur lýst
sig samþykkan því, að Dan-
mörk gangi í Efnahagsbanda-
lagig ef England gerir það.
MARGIR radikalir eru and-
stæðir Efnahagsbandalaginu
og á það einkum við um hina
yngri menn. Andstæðingarnir
koma víða að, og andstaðan
eykst sjálfkrafa, eins og and-
spyrnuhreyfingin á stríðsárun-
um. Hvað snertir frjálsa skoð-
anamyndun er ánægjulegt, að
þessi andstaða skuli koma
fram. Að öðrum kosti hefðum
vig gengið blindandi í Efna-
hagsbandalagið. Stjórnmála-
mennirnir hefðu þá sagt okkur,
að þetta væri nauðsynlegt frá
fjárhagslegu sjónarmiði séð, og
frekari umræður um málið
væru ekki æskilegar.
Það er ávinningur fyrir and-
stöðuhreyfinguna að Bonn-yfir
lýsingin og Birkejbaeh-frétr.in
skuli hafa blandazt í deilurnar
Augu almennings eru að opn-
ast fyrir pólitískum og menn-
ingarlegum afleiðingum af þátt
töku Dana í Efnahagsbandalag
inu og þeir verða æ fleiri, sem
trúa því, ag við komumst af
án þátttöku.
Andstæðingar Efnahagsbanda
lagsins meðal ungra radikala
snúast gegn Þátttöku Dana af
tveimur ástæðum.
BANDALAGIÐ er stórt og
þátttakendurnir eiga að af-
henda miður lýðræðislegum
stofnunum þess verulegan
hluta af fullveldi sínu.
Fyrir því er örugg reynsla,
að lýðræðið nýtur sín betur í
smáum samtökum en stórum.
Þar þekkja kjósendurnir stjórn
málamenn sína og geta haft
eftirlit með þeim. Þar eru
vandamálin ekki erfiðari við-
fangs en svo, að vökull þegn
getur mótað rökstudda afstöðu
til þeirra. Það verður erfilt fvr
;r löggjafana að þekkja vel til
■ iafn stóru ng marPhrevfilég"
ríki og Vestur-Evrópa er. —
'ít.iörnmálamennirnir komast
»kki hiá því a« verða til muna
"iwmiiiimnuiwiH————
háðir embættismönnunum. Og
hvernig eiga kjósendur, sem
ekki Þekkja viðfangsefnin, að
hafa eftirlit með stjórnmála-
mönnunum.
GERT er ráð fyrir að Dan-
mörk geti sent 10 eða 11 þing-
menn á þing Evrópubandalags-
ins. Hvers konar menn verða
það? Þeir verða að vera allt
öðru vísi en núverandi stjórn-
málamenn okkar. Þeir verða að
kunna til hlítar 2—3 erlend
tungumál til þess að bjargast
meðal útlendinganna. Þeir
verða að vera sérfræðingar,
sem standa allfjarri almennum
kjósendum. Erfitt verður að
finna þá og enn erfiðara að
skipta á Þeim. Það verður allt-
af hægt að vísa á bug óánægju
með þá á þeim forsendum, að
þeir hafi orðið að beygja sig
fyrir „nauðsyn Evrópu“. Verð-
ur það yfirleitt ráðlegt, að
skipta um stjórnmálamenn okk
ar hjá Efnahagsbandalaginu?
Þjóðarinnar vegna verðum við
ag vanda valið eins og kostur
er.......
GETI kjósendurnir ekki haft
eftirlit með valdhöfunum og
vísað þeim frá, hvar er iyels-
ið þá statt? Allt vald veldur
spiliingu og alveldi eyðileg.g-
;ngu. Margt bendir til að skrif-
-tofuvald Efnahagsbandalags
Fvrópu verði alveldi.
Ég óttast, að færri en áður
fáist til að taka þátt í stjórn-
•uálum, ef við göngum I Efna-
hagsbandalagið. Hví skyldi mað
ur eyða tíma í stjórnmál, ef öll
um veigamestu atriðum þeirra
verður ráðið til lykta utan Dan
merkur? En gerir þetta svo
mikið til? Jörgen Petersen
prófessor gerir ráð’ fyrir að
helmingur Þeirra mála, sem
danska þingig ákvarðar nú um,
verði útkljáð hjá' Efnahags-
bandalaginu og ef stjórnmála-
samvinnan gengur fram eins
og vonast er eftir, þá verður
enn minna að gera á Kristjáns-
borg.
ÞAÐ er fyrir löngu Ijóst, að
sexveldin stefna að sameigin-
legum utanríkis-, varnar- og
menningarmálum. Utanríkis-
verzlunin verður sameiginleg
þegar í upphafi. Ef sameining-
in á ag hafa tilgang getur ekk-
ert þátttökuríki tekið sér sjálf-
stætt frumkvæði í utanríkis-
málum. Einstefnan heldur sínu
striki í misnotuðu nafni sam-
vinnunnar. Verður um annað
að gera en að hreyta eftir á-
kvörðunum Evrópu,
ÞAU RÚM 100 ÁR, sem lýð-
stjórn hefur ríkt í Danmörku,
hafa verið góð ár. Vig hætt-
um að leika stórveldi og áunn-
um þá efnislegar gnægtir og
aukna menningu .Stjórnmála-
frelsi og andlegt frelsi í Dan
mörku hefur aldrei verið meira
en nú. Öryggið hefur aldrei ver
ið jafnmikið. Danmörk hefur
aldrei verig jafn dönsk og þessi
100 ár. Þróunina getum við
þakkað okkur sjálfum Við þurf
um ekkj framar Frakka og
(Framhald á 12 síðu)
TIMINN, sunnudaginn 7. október 1962
i
J
7