Tíminn - 21.10.1962, Side 13

Skrifað og skrafað
Framhald af 6. síðu.
samningnum, en í 240. grein segir,
að hann sé gerður til ótakmarkaðs
tíma.
Brezkir stjórnlagafræðingar
hafa skýrt þetta þannig, að þetta
hindri það ekki, að brezka þingið
geti síðar ákveðið brottgöngu
Bretlands úr bandalaginu, þótt
það gangi inn nú. Jafnframt er þó
bent á, að verði þetta gert gegn
vilja framkvæmdanefndarinnar og
ráðsins, muni það að öllum líkind-
um kosta hina óvinsamlegustu sam
búð við bandalagið á eftir. Til
slíkrar brottgöngu muni því ekki
gripið, nema sem hreinasta neyð-
arúrræðis.
Aukaaðild
í 238. grein Rómarsamningsins
eru ákvæði um að ríki geti tengzt
bandalaginu, án þess að gerast full
ur aðili. Þetta hefur á íslenzku
verið kölluð aukaaðild.
Það hefur enn ekki verið neitt
til hlítar skilgreint af bandalag-
inu, hvað felist í þessum orðum
aukaaðild eða tengsli. Jafnvel hef-
ur verið sagt, að það geti verið
frá 1—90% af ákvæðum Rómar-
samningsins. Flest bendir þó til,
að í reynd verði sáralítill munur á
fullri aðild og aukaaðild. Til þess
bendir t.d. sá eini aukaaðildar-
samningur, sem þegar hefur verið
gerður, þ.e. samningurinn við
Grikkland. í Danmörku, Noregi og
írlandi hefur verið ákveðið að
sækja heldur um fulla aðild en
aukaaðild, því að sömu annmarkar
muni fylgja aukaaðild og fullri
aðild, en hins vegar ekki sá kost-
ur, að geta tekið þátt í störfum
bandalagsins. Ríki, sem hafa sótt
um aukaaðild, þ.e. Svíþjóð, Sviss
og Austúrríki, bjóðast til að gang-
ast undir flest þau ákvæði Rómar-
samningsins, er íslendingar munu
telja varhugaverðust, eins og sam-
eiginlegan vinnumarkað, gagn-
kvæm atvinnuréttindi, samræmda
efnahagsstefnu o.s.frv.
Flest bendir þannig til, að mun-
ur á fullri aðild og aukaaðild muni
verða meira stigmunur en efnis-
og eðlismunur. Ekkert ríki, er
ekki ætlar að undirgangast flest
meginatriði Rómarsáttmálans, hef-
ur enn sótt um aukaaðild.
Tolla- og viðskipta-
samningur
Auk aðildar og aukaaðildar, geta
svo ríki tengzt Efnahagsbandalag-
inu með venjulegum tolla- og við-
skiptasamningi. Þetta er sú leið,
sem Bandaríkin ætla að fara, og ■
munu vafalaust mörg ríki fylgja í j
slóð þeirra. Þetta er sú leið, sem
hentar þeim ríkjum, er að ó-
breyttu ástandi telja sér öruggast j
að halda sjáifsforræði sínu, og
telja sér ekki fært vegna smæðar j
eða annarrar sérstöðu, að innlim-
ast í stærri heild.
Ótvírætt er, að það er þessi leið,
sem hentar íslandi bezt. Fyrir fs-
land er annars hyggilegast að bíða
enn átekta og sjá hvað gerist í
þes'sum málum og þá ekki sízt það,
er gerist í samningum EBE og
Bandaríkjanna, því að það getur
vel leitt til þess að hinn ytri toll-
ur EBE falli að mestu eða öllu
niður. Það ætti hins vegar ekki að
þurfa að óttast, að íslendingar geti
ekki náð samningum við EBE um
hagstæð tolla- og viðskiptakjör, er
þar að kemur, því að þátttöku-
þjóðir þess eru okkur vinsamlegar
og skilja yfirleitt afstöðu okkar.
Hins vegar munu þær þó ekki
gæta hagsmuna okkar, ef við ger-
um það ekki sjálfir. í þessu máli,
eins og svo mörgum utanríkismál-
um, stafar ekki aðalhættan utan-
frá, heldur frá okkur sjálfum eða
því, að fljótráðir og ógætnir stjórn
málaleiðtogar rasi um ráð fram og
reynist of undanlátssamir, þar sem
hagsmunir okkar og EBE kunna
að rekast á. Slíkra atburða er
skemmst að minnast. Og rifja má
upp þau ummæli merks stjórn-
málamanns snemma á þessari öld,
að verstu andstæðingarnir í sjálf-
stæðisbaráttunni voru ekki Danir,
heldur íslendingar, er viljandi eða
óviljandi gengu erinda þeirra.
Þ. Þ.
Rætt við Láru miðil
Framhald at 8 síðu
þreytt, þegar sá síðasti hvarf
út úr dyrunum. Ég gat ekki
einu sinni drukkið kaffisopa
allan daginn, notaði matartím-
ann um hádegig til að taka til,
áður en fólkið kæmi. Ég reyndi
helzt að hvíla mig frá kl. 5—7,
því að Þá hafði ég alltaf fundi,
nema á sunnudögum. Þá voru
þeir stundum klukkan fjögur.
Ég veit ekki, hvernig ég lifði
þessi ár af, Það var sjaldnast
fyrr en um miðnætti, sem ég
gat farið að borða; hafði þá
ekkert ofan í mig látið frá því
klukkan eitt. Þannig gekk
Þetta eiginlega alla tíma frá
þvf að ég var 26 ára, aldrei hlé
og auk þess var ég oft beðin
ag koma í hús. Á þessum áx-
um hugsaði ég aldrei um pen-
inga, ég varð bara að afgreiða
fólkið, sem stundum var kann-
ski búið að bíða í ár eftir að fá
að komast að. Sumir borguðu
vel, en sumir ekkert, og nennti
ég ekki að elta ólar við þá. Ég
mat meira góðan hug og hlý-
leg ummæli þrátt fyrir allt.
Þegar ég fór frá Reykjavík var
á sjötta hundrag manns á bið-
lista hjá mér, og sýnir það að-
sóknina betur en aUt annað. —
Meðan ég bjó í Reykjavík og
reyndar síðan líka hélt ég allt-
af trans- og lækningafundi víðs
vegar úti um land, þegar ég var
pöntuð. Aðsóknin hefur alltaf
verið góð og fundirnir vinsæl-
ir. Ég reyndi að fara í þessi
ferðalög að sumrinu, — og þau
voru mér sannköllug heilsu-
lind.
— Er misjafnlega gott að
halda fundi eftir því, hvar það
er gert? Hver er reynsla þín
í þeim efnum?
— Misjafnt að halda fundi,
segir Lára. — Já, mjög mis-
jafnt. Sumir staðir virðast sér-
staklega vel fallnir til funda
halds, en þó vantar víða lífið
og sálina í allt saman, fólkið
er þá ekki nógu samstillt. Mín
reynsla er sú, að þar sem stutt
er til fjalla sé mjög gott að
halda fundi. Ef ég ætti að
nefna staði, sem mér hafa
reynzt öðrum betur, þá get ég
talið upp Akureyri, Húsavík,
Sauðárkrók, Neskaupstað o. fl.
Ég gæti skrifað heila bók um
þann kraft, sem nota þarf til
að ná samböndum, en þag er
önnur saga.
— Hvenær varstu kærð fyrir
svindl á miðilsfúndum, Lára?
— Það var 1940, og það hef
ur klingt í eyrum mínum alla
tíð síðan.
— Ilvað viltu um það segja
nú?
— Eg hef eiginlega lítið
meira um það að segja en það,
sem fram kemur í bókinni. —
Lesendur hennar geta kynnt
sér þag þar.
— Hefurðu stundað miðils-
störf eftir að þú fluttist til
Akureyrar?
— JS, hingað fluttist ég 1950
og sá ekki eftir því. Ég var að
missa heilsuna í bragganum í
Reykjavík, — álagið var svo
óskaplega mikið. Hér giftist ég
aftur, og þó að ég kæmi hing-
að upphaflega til að halda
transfundi síðla sumars 1950
og væri þá síður en svo í gift-
ingarhugleiðingum, varð ekki
við það ráðið. Það voru undar-
legar og örlagaríkar tilviljanir,
sem leiddu mig og manninn
minn saman. Eftir að ég kom
hingað fyrir tólf árum hef ég
ferðazt talsvert um landið og
haldig fundi hér á staðnum, og
hefur það sízt gengið verr, þó
að ég hafi verið heilsutæpari
en oft áður. Hér á Akureyri
hefur fólkig myndað góða
stemningu, og margur ungling-
urinn hefur komið hér á fundi
til mín, og það tel ég vel farið.
Prestarnir mættu
skyggnast lengra
— Hver er skoðun þín á sam
skiptum kirkjunnar og spírit-
ismans?
— Ja, nú veit ég ekki, hverju
svara skal. Ég get ekki sagt, að
ég sé kirkjurækin fer ekki oft
í kirkju nema þá til að fylgja
vinum mínum síðasta spölinn.
Samt þykir mér alltaf vænt um
kirkjuna mína í Flóanum en
það kemur nú kannski ekki
málinu við. Ég sé oft mikið í
kirkjum af fólki, sem kvatt hef-
ur þennan heim, ef stemningin
er góð. Og orgelspilið og bless
aður söngurinn gera alltaf sitt
til að leiða fram fallegar sýnir.
Oft hef ég óskað þess, að prest-
arnir væru skyggnir og gætu
séð það, sem er að gerast í
kringum þá. Ef þeir kæmu
auga á eða skynjuðu þetta fólk,
mundu þeir oft haga ræðum
sínum á annan veg en þeir
gera. Mér finnst að prestar
ættu ag kynna sér betur sam-
bandið við þá tilveru, sem við
tekur að lífinu loknu. Þó þekki
ég. nokkra presta, sem mjög
eru hlynntir þessum málum. —
Kristur sannaði lærisveinum
sínum framhaldslífig með því
að birtast Þeim eftir líkams-
dauðann. Þeir urðu að sjá
hann til þess að sannfærast
— Það vissi hann. Hann vissi,
að þeir voru veikir í trúnni. En
eftir að þeir sáu hann voru
þeir ekki í neinum vafa lengur.
Hann lifði eftir sem áður. —
Hann hefur hins vegar ekki
verið einn um þag að birtast
eftir dauðann. Forsjónin hefur
séð fyrir því sem öðru, að sá
heimur, sem vig tekur eftir að
lífinu hér á jörðinni lýkur,
sé okkur ekki með öllu hulinn.
Veittu mér gleði og ánægju
— Hvað finnst þér ánægjuleg
ast og mikilsverðast af því, sem
hæfileikar þínir hafa fært
Þér?
— Það er svo margvíslegt.
Mér sjálfri hafa þeir fært sann
anir fyrir furðulegum marg
breytileik lífsins hér á jörðinn;
— og þá fyrir lífi alls, sem
lifir, ekki aðeins mannanna,
heldur einnig dýra og jurta.
Hversu mikla gleði það hefur
fært mér stundum, læt ég ó-
sagt. En ánægjulegast hefur
mér þótt að geta huggað þá,
sem til mín hafa leitað í þung-
bærri sorg vegna ástvinamiss-
is eða þjáðir af margs konar
sjúkdómum. Þeir eru orðnir
margir, sem gengið hafa út frá
mér um dagana ánægðari en
þeir komu. Þú spyrð, hvað mið
illinn hafi mikilsverðast að
flytja náunganum. Það er fyrst
og fremst að frétta af sínum
nánustu handan landamæranna.
geta komizt í samband við þá
og fengig frá þeim margvís-
legar fréttir. Annars veit ég
ekki, hvernig ég hefði verið.
án minna hæfileika. Sennilega
vantrúuð eins og hinir . . .
— Er hægt að útrýma slíkri
vantrú?
— Ég álít, að maðurinn sé
þannig gerður, að hann þurfi
að reka sig á í vantrúna í sjalf
um sér. Trúin verður ag koma
af sjálfu sér. Það er ekki
hægt að knýja hana fram með
ofbeldi. Leitin verður að skapa
þekkinguna og þekkingin síðan
trúna. Það er þetta, sem ég
kalla innra ljós, sem í öllum
býr. En því miður eru margir
á okkar jörð, sem ekki leita
ag sínu innra og æðra Ijósi.
Ég held að Það sóu þeir, sem
þykjast of menntaðir á jarð-
lífsgæðin. Annars hefur mér
reynzt bezt það fundarfólk,
sem hefur komig hlutlaust í
fyrsta sinn, en með gott hug-
arfar. Það má gjaman kalla
það forvitni. Hún leiðir oft
fram það ljós, sem verður að
trú. Aftur á móti leiðast mér
þeir, sem öllu trúa, eru alls
staðar, én verða þó hvergi að
lokum. Það er hætt við, að trú
þeirra fjúki öll út í veður og
vind.
— Og nú er bókin þín að
koma út?
— Já, hún er að koma út.
Og úr því að ég hef tækifæri
til þess, langar mig ag endingu
að þakka öllum, sem að því
stuðluðu, að svo gæti orðið. Vil
ég þó einkum nefna í því sam
bandi tvo menn, séra Svein
Víking, sem er mikill andans
maður, en þeim hjónum get ég
þakkað margra ára trygga vin-
áttu, og Kristján Jónsson, for-
stjóra Kvöldvökuútgáfunnar á
Akureyri. Án traustleika hans
og dugnaðar hefði bókin aldr-
ei komið út. Það er von mín
og trú, að Þessi bók verði til
þess að sýna sem flestum, að
til sé annað og meira en það,
sem daglega ber fyrir augu
þeirra, sem minnst sjá, — að
hún veki einhverja til umhugs
unar um, að tilveran sé kann-
ski ekki eins einföld og maður
gæti látið sér detta í hug.
— hjp.
htitUanÍAJcó
H EJR RA D E 1 L D
Óskum eftir að kaupa
JARÐÝTU
af gerðinni Caterpillar D 6 eða D 7.
Tilboð óskast sent afgr. blaðsins, merkt:
„Jarðýta“.
m
KULUPENNAR
seljast meira en
nokkur önnur tegund
kúlupenna í heiminurn.
Kr. 10,00
■fr Mjúkur oddur
Blekið dofnar ekki
Mikil ending á
skiptilás
TVÆR OG HÁLF MILLJÓN
BlC-pennar eru seldir frá verk-
smiðjunum á hverjum degi
BIC
Kúlupennar J v
eru seldir um allt land
Umboð: bóRÐUR SVEINSSON & Co.
h.f.
T f M I N N , sunnudaginn 21. október 1962
13