Tíminn - 01.11.1962, Blaðsíða 6

TÓMAS KARLSSON RITAR

Afurðalán Seðlabankans til
landbúnaðar verða 55% í haust
Ingólfur Jónsson land-
búnaðarráðherra svaraði í
sameinuðu Alþingi í gær
fyrirspurn frá Ásgeiri
Bjarnasyni um lán út á
landbúnaðarafurðir. Sagði
ráðherrann m. a„ að nú
myndi verða lánað 55% úr
Seðlabankanum út á land-
búnaðarafurðir og ríkis-
stjórnin myndi reyna að
sjá svo um, að landbúnað-
urinn fengi sambærileg við
bótarlán í viðskiptabönkum
og sjávarútvegurinn fær, þ.
e. 15% eða samtals 70%
út á afurðirnar.
ÁSGEIR BJARNASON fylgdi
fyrirspurn Sinni úr hlaði, en
fyrirspurnin
war svo hjó'ð-
andi: „Hvað lfð-
ll ur ráðstöfunum
af hálfu land-
| búnaðarráð-
herra til að
|| koma því til
leiðar og
ítfyggja það, að
út á birgðir
iandbúnaðar
afurða fáist bankaíán, sem
nemi a.m.k. 70% af heildsölu-
verði birgðanna?”
— sagði landbúnaðarráðherra á Alþingi í gær — og enn fremur að ríkisstjórnin myndi
sjá svo um, að landbúnaðurinn sæti við sama borð og sjávarútvegurinn varðandi við-
bótarlán úr viðskiptahönkunurn.
Ásgeir Bjarnason benti á, að
lán út á landbúnaðarafurðir
úr Seðlabanka.num hefðu staðið
í stað að krónutölu síðan 1959,
þrátt fyrir miklar verðhækkan-
ir o,g framleiðsluaukningu.
Bændur hefðu. gert margar sam
þykktir og áskoranir um að fá
aukin lán og á aðalfund'i Stétt-
arsambands bænda í sumar
hefði verið samþykkt með öll-
um greiddum atkvæðum áskor
un um að afurðalán út á land-
búnaðarafurðir yrðu hækkuð i
70%. Landbúnaðarráðherra sat
þennan aðalfund Stétarsam-
bands bænda og tók hann mjög
vel í þessa til'Iögu og lofaði
að þeta mál yrði leiðrétt og
lagfært á þessu hiausti. Ásgeir
»innti á, að sláturtíð væri nú
að ljúka. Áætlað væri að um
900 fjár hefði verið slátrað og
samanlagður fa'ilþungi senni-
lega um 1213 þúsund lestir
Vermæti þessa kjötmagns væri
um 340 til 350 milljónir króna.
Þá væru ótaldar allar aðrar
Iandbúnaðarafurðir, svo sem
ull, gærur, smjör, ostar, allir
garðaávextir o.s.frv. — Fróðir
menn í þessum máQum hefðu
reiknað út, að ef útlán Seðla-
bankans út á landbúnaðiaraf-
urðir ættu að vera óbreytt að
krónutölu áfram, myndi útlána
prósentan frá Seðlabankanum
hrapa niður í 48% — að frá-
dregnum þeim 2 þús. tonnum
kjöts, sem út eru flutt í haust.
Á það vandræðaástand, sem
ríkir í þessum málum er síð-
ur en svo bætandi, og er þvi
cðlilega að menn fýsi að vita.
hvað líði aðgerðum landbúnað
arráherra í þessu máli.
INGÓLFUR JÓNSSON sagði,
að bændur héldu þv: fram. að
þeir hefðu ver-
ið afskiiptir i
afurðalá.namái-
um. Menn væru
þó ekki sam-
mália mu þeita,
þegar málið
bæri á góma —
ekki einu sinni
bankastjórarn-
ir. Ráðherrann
vék að sam
þykkt þeirri, sem gerð hefði
verið í málinu á aðaifundi
Stéttarsambands bænda, og
tald'i þá siamþykkt eðlilega og
von, að bændur vildu fá hærri
lán oig örari útborgim fyrir inn
lagðar afurðir nú á þessu
hausti, en hitt væri önnur saga,
hvernig tækist að leysa málið.
Sagðist ráðherrann hafa kynn
sér mál'ið náið og átt ásamt
Gylfia Þ. Gísfasyni, bankamála-
ráherra, viðræður við banka-
stjórana, og lagt ríka áherzlu
á, að landbúnaðurinn bæri ekkj
skarðari hlut en sjávarútveg-
urinn í þessum efnum.
Skv. skýrslu Seðlabankans
um má'lið, hefði á árunum
1956—1959 verið lánað 67%
af verðmæti afurða úr Seðla-
bankanum, en á síðasta ári
55%. Þá hafa viðskiptabank
arnir lánað til viðbótar, <•
taldj ráðberran.n að þar gæti
verið nn! einhvern mun að
ræða milli landbúnaðar oi» sjáv-
arútvegs, því eins oig ráðherr-
ann fnllyrti, giltu engar fastar
reglur um viðbótarlán Við-
skiptaba.nbanna út á afurðir
Yfirleitt færu þessi lán ek’
yfir 15% þ.e. afurðalán sam
tals 70%. Varðandi Seðlabank
ann væri ekki hægt að deila
um það, að fullt jafnrétti þefð'i
ríkt milli sjávarútvegs og land
búnaðar að þessu leyti, en um
viðskiptabankann liggur þetta
ekki eins Ijóst fyrir. Hins veg-
ar hefði hann kynnt sér það,
að útboriga.nir til bænda hefðu
ekki lækkiað og ekki dregizt
meir á Langinn en áður hefði
veri'ð, og fyrirtæki, er á móti
sláturafurðum bænda taka,
myndu á þessu hausti ekki
þurfa að lækka útborga.nir sín-
ar eða draga þær á langinn.
Ráðherrann sagði, að Seðl,a-
bankinn hefði nú ákveðið að
lána 55% af verðmæt'i land
búnaðarafurða í afu.rðavíxl-
um, o,’ kvaðst ráðherra.nn að
auki vita um góðan vilja banka
stjóra viðskiptabankanna til að
láta landbúnaðinn sitja við
sama borð og sjávarútveginn.
hvað snertir afurðalá,n.
ÁSGEIR BJARNASON þakk
aði ráðherranum svörin. Kvaðst
F'i'amn -a 15- síðu

Ovarkárni lækna við
veitingu deyfilyfja
Þingstörf í gær
Fundur var í sameinuðu
Alþingi í gær. í upphafi
fundarins kvaddi Lúðvík Jós
epssoin sér h'ljóðs og sipurð-
ist fyrir um afstöðu ríkis-
stjórnarinnar til þess mikla
vanda, er við blasti er stór
hluti sjúkrahúslækna hyrfi
frá starfi 1. nóv. þ.e. í dag.
Bjami Benediktsson varð
fyrir svörum en einnig tóku
þátt í umræðum þessum
þeir Alfreð Gíslaso,n, læknir,
og Þóraritin Þórarinsson.
Umræður þessar stóðu í um
2 klst. Þá var gengið til dag-
skrár og svaraði Bjarni
Benediktsson fyrirspum
Benedikts Gröndals um
misnotkun deyfilyfja hér á
landi oig landbúnaðiarráð-
herra svaraði fyrirspurn Ás-
geirs Bjarnasonar um lán
út á landbúnaðarafurfðir, og
er umræðna um það mál
getið ýtarlega hér á síð-
unni. Þá v.ar umræðuform
ákveðið um nokkur mál, og
að lokum tekin fyrir þings-
ályktunartillaga Framsókn-
armanna um raforkumál, og
mælt'i Skúli Guðmundsson,
1. flm. tiílögunnar fyrir
henni. Fundi var Slitið kl. 4.
Deyfilyfjamálið á Alþingi í gær.
í gær svaraði Bjarni Bene-
diktsson, dómsmálaráðherra,
fyrirspurn frá Benedikt Grön-
dal um misnotkun deyfilyfja.
Spurði Benedikt, hvort dóms-
málastjórnin teldi að vaxandi
misnotkun deyfilyfja hér á
landi gæfi tilefni til sérstakra
gagnráðstafana af hálfu ríkis-
valdsins og ef svo væri, hvort
dómsmálastjórnin teldi gild-
andi ákvæði laga um þessi
efni nægilega ströng.
Bjarni Benediktsson svaraði fyr-
irspurninnj með því að lesa bréf
frá fjórum aðilum, er hann hafði
leitað álits hjá um þessi mál, þ. e.
Sigurði Sigurðssyni landlækni,
Sigurjónj Sigurðssyni lögreglu-
stjóra í Reykjavík, Loga Einars-
s-yni, yfirsakadómara í Reykjavík
og Valdemar Stefánssyni saksókn-
ara ríkisins. Kom fram í svörum
þessara aðila, að notkun örvandi
lyfja væri mjög vaxandi hér á landi
en hins vegar hefðj ekki borið
á notkun eiginlegra eiturlyfja
eins og morfini, kókaíni eða skyld-
um eiturlyfjum. Afskipti lögreglu
og rannsóknarlögreglu færu mjög
vaxandi af fólki, sem neytti örv-
unarlyfja. Einhver brögð myndu að
smygli til landsins á slíkum lyfj-
um, en mestan hluta slíkra lyfja,
sem neytt væri f óhófi, taldi lög-
regla, rannsóknarlögregla og sak-
sóknari vera komin úr íslenzkum
lyfjabúðum eftir lyfseðlaávísun-
i'm lækna.
Sagðist Bjarni Benediktsson hafa
beðið um lista yfir nöfn þeirra
lækna hjá lögreglustjóra, sem tald
ir væru veita lyfseðla á slík örv-
unarlyf af kæruleysi og i ríkum
n:æli og myndi hann senda þann
lista til landlæknis til frekari að-
gerða í málinu. Þá kom það fram,
að landlækmr hefur skrifað öll-
um læknum oréf og hvatt þá til
varkárm i að veita slík lyf Rann
sókn þessara mála allra er nú í
gangi og er ekki hægt a þessu
stigi málsins, að fullyrðíi um,
hvort þörf se lagabreytinga ti) að
koma í veg tyrir þennan ófögnuð,
sem ofneyzla slíkra lyfja er fyrir
þjóðfélagið. >agði dómsmálaráð-
herra, en hann myndi gera það,
I sem í hans valdi stæði til að þetta
I yrði kveðið mður.
★★ Langar umræður urðu utan dagskrár í Sameinuðu Alþingi í gær
um læknamálið svonefnda. Lú'ðvík Jósepsson beindi þeirri fyrir-
spurn til Bjarna Benediktssonar hei.Ibrigðis- og dómsmálaráð-
lierra, hvað ríkisstjórnin hyg'ðist gera varðandi þann vanda,
sem við blasti, er þorri sjúkrahúslækna á sjúkrahúsum ríkisins
hyrfi frá starfi 1. nóvember.
★★ Bjarni Benediktsson sagði, að heilbrigðisstjórnin hefði cnn ekki
fengið neina örugga vitneskju fyrir því, að læknar þessir
myndu hverfa frá starfi, og hellbrigðisstjórnin hefði snúið sér
til læknanna og beðið þá að gegna áfram starfi þar til félags-
dómur hefði fellt úrskurð sinn, og sagðist ráðherrann ekki
trúa því fyrr en hann tæki á því, að læknarnir hyrfu úr starfi,
en ef algert neyðarástand skapaðist' í sjúkrahúsunum, hlýtur
ríkisstjórnin að grípa til þeirra ráðstafana, sem nauðsynlegar
verða taldar.
★★ Alfreð Gíslason sagði, að það væri á ábyrgð ríkisstjórnarinnar
einnar, ef til þess kæmi, að vandræðaástand skapaðist á sjúkra-
húsunum. Ríkisstjórninni væri í lófa lagið að Ieysa deiluna.
★★ Þórarinn Þórarinsson kvaðst viðurkenna, að ríkisstjórninni væri
nokkur vandi á höndum í þessu máli. Við slíkum vanda mætti
bregðast á tvennan hátt. Annars vegar með skilningi og
velvilja og hins vegar með stífni og þrjósku. Kvað Þórarinn
það hafa hent of oft, að ríkisstjórnin hefði mætt slíkum ágrein-
ingi um kaup og kjör með stífni og þrjósku í stað þess að
leysa málin með skilningi og skynsemi. Kvað Þórarinn þetta
læknamál miklu stærra en svo, að unnt væri að binda það
við þessa sjúkrahúslækna eina, sem sagt hefðu upp starfi.
Mikill og uggvænlegur skortur væri nú á læknum til þjónustu
úti á landsbyggðinni og einnig væri farið a'ð votta fyrir lælcna-
skorti í þéttbýlinu, og Iæknum, sem flyttu úr landi færi stöð-
ugt fjölgandi og ef svo heldur áfram sem horfir í þessum
málum, verður hér mjög alvarlegt ástand i heilbrigðismálnm
þjóðarinnar. Það er út frá þessu sjónarmiði. sem líta á þetta
deilumál og leysa það farsællega í samræmi við þetta sjór. ' -mið.
★★ Bjarni Benediktsson sagði, að kaup og kjör umræddra 1 ’ <na
væri aðeins angi á launakerfi opinberra starfsmanna fitt
við að fást, þar sem Bandalag starfsmanna ríkis og bæi ' -'•fði
vísað ínálinu frá sér. Ef ríkisstjórnin semdi við læknnnna,
myndi BSRB ásaka ríkisstjórnina um að hafa brotið gerða
samninga við BSRB. Félagsdómur yrði að skera úr um réttar-
ástand málsins.
6
T í M I N N , fimmtudaginn 1. nóvember 1962