Tíminn - 26.01.1963, Qupperneq 9

Samkvæmt framanrituðu
hafa árlegar vaxtagreiðslur af
íbúðarlánunum hækkað um kr.
15.065,00 eða um 79%. En þar
með er ekki öll sagan sögð um
árlegan húsnæðiskostnað fjöl-
skyldunnar. Ótalið er þá við-
hald, fyrning og opinber gjöld
af íbúðinni. En stærsti gjalda-
liðurinn er þó afborganir af
byggingarlánunum. Þeim verð-
ur þó ekki blandag hér inn í
árlegan húsnæðiskostnað, þar
sem afborganir af lánum er
eignaaukning. Hins vegar er
það alvarlegt mál fyrir fjöl-
Skylduna, ef fjölskyldufaðirinn
hefur engan afgang af tekjum
sínum til afborgana af bygging
arlánunum, því að enginn held
ur íbúðinni sinni, sem ekki
greiðir afborganir af veðskuld-
unum.
Hvernig hrökkva
tekjurnar fyrir
útgjöldunum?
Eins og áður er sagt þarf að
bera saman tekjur og gjöld
fjölskyldunnar 1959 og 1962 til
þess að sjá. hvernig hún hefur
reynzt, leiðin til bættra lífs-
kjara þetta tímabil. Skal héi
leitazt við að gera slikan sam-
anburð.
Gjaldamegin kemur þá:
1. Vörur og þjónusta samkv.
skýrslu Hagstofunnar í marz
1959 og í nóv. 1962.
2. Húsnæðiskostnaður. Hér
verða þó aðeins teknar vaxta
greiðslur af byggingarlánum
samkv. framanrituðu yfirliti.
3. Tekjuskattur ng útsvar eru
áætlaðar upphæðir.
4. Frá gjöldunum eru svo
dregnar fjölskyldubætur og
niðurgreiðslur samkv. skýrsl-
um Hagstofunnar.
Tekjurnar verffa:
1. Vinnulaun yfir árið, miðað
við 8 stunda vinnu á dag eða
samtals 2400 vinnustundir.
2. Vinnulaun fyrir eftirvinnu
og næturvinnu. Þau vinnu-
laun verða að jafna það, sem
á vantar, svo að árstekjurnar
dugj fyrir ársútgjöldunum.
í þessum útreikningi er
þeirri reglu fylgt, að telja dag-
vinnu 2400 klst. á ári, eftir-
vinnu mest 600 Mst. á ári, en
næturvinnu það, sem þar er
fram yfir. Nokkrir annmarkar
eru á því að finna tölu vinnu-
stunda nákvæmlega vegna sér-
ákvæða í ýmsum launasamn-
ingum, en hér ætti ekki að
muna neinu verulegu.
Efndirnar
SIGURVIN EINARSSON
Það, sem menn
verða að leggja á sig
Eins og sýnt er á þessu yfir-
liti, þarf verkamaður með Dags
brúnarkaup að vinna eftir-
vinnu og næturvinnu til þess
að hafa nægar árstekjur fyrir
ársútgjöldum fjölskyldunnar.
En þetta gildir einnig um
launamenn í ýmsum starfs-
greinum og stofnunum. Sem
dæmi má nefna eftirfarandi, er
sýnir hvað menn þurfa að
leggja á sig í vinnu, til þess
að hafa nægar tekjur fyrir út-
gjöldum. miðað við kaupgjald
og verðlag, annars vegar í
marz 1959, hins vegar í nóv.
1962:
Vinnuþrælkunin
Niðurstöðurnar af því, sem
hér hefur verið gert að umtals-
efni, eru á þessa leið:
1. Verðbólgan var ekki stöðvuð.
Það hefur forsætisráðherr-
ann staðfest. Hún hefur
þvert á móti aldrei verið
meirj en nú og „beinn voði
fyrir höndum“.
2. Fyrirheitið, að leggja ekki á
nýja skatta, var vanefnt. —
Lækkun tekjuskatts og út-
svars hefur reynzt nauðaó-
merkileg á lágtekjumönnum,
en nemur hins vegar tugum
þúsunda króna á hátekju-
mönnum. Nýr söluskattur
var á lagður, sem nemur
hundruðum milljóna króna í
heild og skatta- og tollabyrð
in á þjóðinni hefur meira
en þrefaldazt frá 1958.
3. Það reyndist ekki leiðin til
bættra lífskjara að kjósa
stjórnarflokkana, því að aldr
ei hafa menn áður þurft að
leggja á sig slíka eftirvinnu
og næturvinnu til þess að
tekjurnar naégðu fyrir út-
gjöldunum. En verst settir
allra munu þó bændur lands
ins vera.
MINNING
Þórður Jónsson
frá Bjóluhjáleigu
1959
1962
Eftir- Nætur- Eftir- Nætur-
♦ vinna vinna vinna vinija
Klt. Klt. Klt. Klt.
Verkamaffur (Dagsbr.kaup) Verkamaffur í verksmiffju 600 17 600 414
(Eftir 4 ára þjónustu) 517 600 247
Trésmiður (Svcinakaup) 309 600 37
Múrarí (Sveinakaup) Járnsmiffur (Sveinakaup) 258 — 600 54
(Eftir 5 ára þjónustu) 223 - 439
Prentari (Sveinakaup) 209 — 422 —
GJÖLD: Marz 1959 Nóv. 1962
Vörur og þjónusta Vextir af byggingarlánum Tekjuskattur og útsvar kr.: 48.311,00 19.000,00 3.365,00 kr.: 68.898,00 34.065,00 7.800,00
Alls kr. 70.676,00 110.763,00
Frá dregst: Fjölskyldubætur og niffurgreiffslur 1.749,00 6.893,00
Samtals kr. 68.927,00 103.870,00
T E K J U R :
Vinnulaun (Dagsbrúnarkaup)
Dagvinna 2400 vinnust. ....... Eftirvinna 600 vinnust Næturvinna 17 vinnust. 49.608,00 18.606,00 703,00
Vinnulaun (Dagsbrúnarkaup): /
Dagvinna 2400 vinnust. Eftirvinna 600 vinnust. Næturvinna 414 vinnust 59.520,00 23.808,00 20.534,00
Samtals kr. 68.917,00 103.862,00
Það verður vart nefndur neinn
héraðsbrestur, þótt Þórður Jóns-
son frá Bjóluhjáleigu gamall mað-
ur, blindur og langþjáður, hnigi
að velli, en hann andaðist 18.
þessa mánaðar að heimili fóstur-
dóttur sinnar og manns hennar
að Skipasundi 92 hér í bæ.
Þórður fæddist að Bjóluhjá-
leigu 24. júlí 1869, og þar bjó
hann búi sínu allt þar til hann
fluttist búferlum til Reykjavíkur
vorið 1942 og gerðist þingvörður,
og gegndi þvf starfi svo lengi sem
'sjónin og heilsan leyfði, talsvert
fram yfir sjötugs aldur.
Foreldrar Þórðar voru merkis-
hjónin Guðrún Filippusdóttir frá
Bjólu og Jón Eiriksson frá Hellu-
vaði. Ég kynntist Jón Eiríkssyni
nokkuð náið, er hann var orðinn
ekkjumaður og hættur störfum í
horninu hjá öðlingnum Jóni syni
sínum og hans ágætu konu Önnu
Guðmundsdóttur, er andaðist síð-
astliðið sumar. Jón hafði á sér
heldri bænda snið, var mikill mað-
ur vexti og karlmannlegur og vel
til fara. Hann hafði um tvítugs
aldur gerzt ráðsmaður hjá prest-
unum í Odda, þeim séra Ásmundi
og séra Markúsi Jónssonum, en
þeir voru bræður, og konur þeirra
systur, dætur Þorgríms gullsmiðs
á Bess.astöðum, föður Gríms
skálds Thomsen, voru þau systk-
in öll náskyld Jóni Eiríkssyni og
hygg ég að þar hafi hann mótazt
og mannazt, enda bar hann jafnan
af öðrum bændum. Kona Jóns Ei-
ríkssonar var einnig alllengi í
Odda sér til menntunar, enda
gerðist hún hin ágætasta hús-
móðir, þótt sumir teldu hana full
stjórnsama og skapríka. Ég man,
að talið var hinn bezti skóli ung-
um stúlkum að ráðast í vist til
hennar, sem og sumar gerðu.
Oft sagði Þórður Jónsson mér
að hann hefði skapið hennar móð-
ur sinnar, enda háði það honum
meðan hann bjó í Bjóluhjáleigu
hve drjúgan þátt hann tók í þeim
óláns nágrannakryt, sem árum
saman var landlægur í Bjóluhverf-
inu. Eftir að hann fluttist til
Reykjavíkur leit hann á þetta allt
öðrum augum og ræddum við oft
um það.
En þrátt fyrir allar erjur kom
það aldrei fyrir, ef veikindi eða
aðrir erfiðleikar börðu að dyrum,
að Þórður sáL væri þar ekki fyrst-
ur á vettvang til þess að bjóða
hjálp sína, ef verða mætti til þess
að lina þjáningar granna sinna.
Hann var hestamaður góður, og
átti löngum fallega hesta, enda
var um langt skeið naumast
læknis vitjað úr nágrenninu, svo
eigi kæmi Þórður þar til sögu
með hesta sína, ef verða mætti til
þess að lina þjáningar manna og

Maðurinn á Mannskaðahól
„Hvaff getur hann Stebbi Hækkandi farmgjöld.
gert aff því þótt hann sé sætur“ Hækkandi útvarpsafnota-
o. s. frv. heyrir ma'ður stundum gjald (en h'Iusti'ð þiff 1. des. en
á hljómplötu í útvarpinu. lokiff þiff 1. maí).
Ekki getur hann Björn Jóns- Hækkandi símaafnotagjald,
son, frambjóðandi á BJlista i færri vifftöl við Hafnarfjörð
Dagsbrún, gert aff því þó aff fyrir sama gjald.
hann sé frá Mannskaffahóli. Hækkandi fargjöld almenn-
En hvaff er f þeim hól, sem ingsvagna.
nefndur Björn stendur á og Skattlagffur blautfiskur.
veifar Jóhanni úr glerinu í Hækkandi rafmagn — mejra
kringum sig, ásamt fleirum spennufall.
framan I okkur Dagsbrúnar- Hækkandi faktúrur — meiri
menn? innstæffur heildsalanna —
Hér skulu nefndar nokkrar Brussel — Sviss — Washing-
úrklippur úr ríkisstjórnarmöpp ton.
unni, sem má finna i hólnum Þetta er affeins nokkuð af
hans Björns og félaga hans: dýrtíffargemlingum ríkisstjórn-
Engar kjiarabætur, þá er arinnar, sem finnast í fyrstu
bara gerffardómur eða gengis- leit í hólnum, sem hann Björn
fall.
V
VLnníff þiff bara lengur.
Þá hækka tekjurnar.
Þá hækka skattarnir.
Minnkandi íbúffabyggingar.
Sömu iánsupphæffir til íbúða
byggingar miffað við verfflag.
Veriff kyrrir f bröggunum.
Hækkandi olíuverff.
stendur á. Hvað finnst í ann
arri og þriffju leit? Ég vil segja.
aff viff verkamenn gerum það
bezt við þá Björn og félaga að
heygja þá að fornum siff í þess
um viffreisnarhól oig kollega
þeirra í hvaffa verkalýffsféiagi
sem þeir skjóta upp kollinum
Sv. G.
væru veður válynd og færð erfið,
svo sem oft vildi verða á vetrum,
var undantekningarlaust eða und-
antekningarlítið hlutskipti Þórð-
ar að sækja lækni, enda hygg ég
að .læknar Rangæinga mættu
þeir mæla, myndu sammála um
að betri og umhyggjusamari fylgd-
armann væri ekki hægt að fá, jafn
framt því hve kappsamlega hann
flýtti jafnan för læknisins, ef
verða mætti til líknar þeim líð-
ándi.
Eftir að Þórður flutti til Reykja
víkur, leið honum miklu betur,
bæði átti fjölmennið vel við skap-
gerð hans og svo voru alþingis-
menn fljótir að kynnast og meta
greiðvikni hans, áreiðanlegheit og
samvizkusemi í smáu og stóru,
enda vildi svo til að nákvæmni
hans og saimvizkusemi bjargaði
lífi eins alþingismannsins, en slíkt
átti vel við þennan mæta og ágæta
dreng.
Eftirlifandi kona Þórðar, Guð-
rún Högnadóítir frá Núpi í Fljóts-
hlíð reyndi ásamt syni þeirra
Ólafi bifreiðastjóra, allt hvað þau
orkuðu að hlynna að honum og
hjákra, en er við blindu Þórðar
og langvinnar þrautir bættist ill-
kynjaður húðsjúkdómur, þraut
geta hennar vonum síðar, enda há-
öldruð orðin og lasburða. Af spítal
anum varð hann svo að fara á
elliheimili, en þessum líknsama
og trygglynda vini sínum var bet-
ur gefið að líkna öðrum, en að
þola sjálfur þungt og langvinnt
sjúkdómsböl með þolinmæði hins
langþjáða, og þótt hinn góði son-
ur hans vildi sig sjálfan í líma
leggja, horfði til hreinna vand-
ræða með Þórð, sem aldrei þoldi
að bera ok sitt einn, ef frú Sig-
ríður Olsen Skipasundi 92 hér í
bæ, sem frá 8 eða 9 ára aldri hafði
alizt upp hjá þeim hjónum, hefði
ekki sýnt af sér þá fádæma dreng
Framhald á 13. síðu.
^MINN, laugardaginn 26. janúar 1963
9