Tíminn - 21.03.1963, Blaðsíða 6

TÓMAS KARLSSON RITAR
íbúðalánin þurfa ai nema
allt ai 300 milljónum á ári
Þórarinn Þórarinsson
mælti i sameinuðu Alþingi
í gær fyrir tillögu þeirri, er
Einar Ágústsson hafði flutt
ásamt 7 öðrum þingmönn-
um Framsóknarflokksins,
um lánveitingar til íbúðar-
húsabygginga. Kveður til-
laga þessi á um að ríkis-
stjórnin geri nú þegar ráð-
stafanir til þess að útvega
Byggingasjóði ríkisins allt
það fjármagn, sem þarf til
þess að unnt sé án tafar að
veita hámarkslán sanrr-
kvæmt lögum til allra
þeirra, er sótt hafa um lán
og komið íbúðum sínum í
lánshæft ástand. Enn frem
ur að ríkisstjórnin ákveði
að 150 þús. króna hámarkið
sem nú er ákveðið í lögum
um lánveitingar Húsnæðis-
málastofnunarinnar, verði
látið ná til íbúða. sem byrj-
að var á eftir gengisbreyt-
inguna 1960.
ÞórarinTi Þórarinsson sagði,
að nú lægju fyrir hjá Húsnæð-
ismálasrjórn amsóknir um lán
út á íbuðir, sem væru fullkom-
lega veðhæfar orðnar, samtals
upp á 114 milljónir króna. Auk
þess eru umsóknir, sem ekki
eru fyllnega fullnægjandi enn
þá, en búast má við að verði
það mjög brátt, samtals 21,6
milljónir Varðandi flestar um
sóknirnar sem borizt hafa ut-
an af landi væri því við að
bæta, að með þeim vantaði fuli
nægjandi skilríki um að grunn-
ur hafi verið steyptur eftir 1.
ágúst 1961 og væri þeim því
enn ekki ætlað nema 100 þús.
króna lán, því að við þetta
tímamark er miðað varðandi
150 þús. króna hámarkslán.
Búast ma þó við því, að skilríki
um margar þessar íbúðir ber-
ist, er staðfesti, að þær eigi
rétt til 150 þús. króna láns.
Áætla iná því að heildarfjár-
þörfin nú sé um 140 milljónir
króna, ef fullnægja á öllum um-
sóknum. Nú bráðlega mun eiga
að úthluta um 80 milljónum
króna. Þá vantar enn 60 millj-
ónir.
Á þessu ári bætast við marg-
ar íbúðir, sem lánhæfar verða,
og vonandi verða þær ekki
færri en 800 talsins, því að
húsnæðisskortur er nú mjög
mikill að verða og mikill sam
dráttur í íbúðabyggingum á síð
ustu árum, en árleg þörf talin
vera um 1500 íbúðir, og því
nauðsynlegt að draga uppi
þann langa hala, sem myndazt
hefur. Verði íbúðirnar 800
verður heildarfjárþörf Húsnæð
ismálastjórnarinnar á þessu
ári um 180 milljónir króna.
Ýmsir góðir möguleikar eru .
á að útvega þetta fjármagn, ef
vilji er fyrir hendi. Mikið fé er
nú fryst í Seðlabankanum og
mikið fé hefur safnazt í at-
vinnuleyslstryggingasjóð og
aðra sjóði.
Ekki er þó unnt að horfa
fram hjá þeirri staðreynd, að
150 þús. kr. lán er hvergi
nærri fullnægjandi miðað við
þá gífurlegu hækkun, sem orð
ið hefur á byggingarkostnaðm
um. Svarar lánið til sömu upp
hæðar og orðið hefur á bygg-
ingarkostnaði sæmilegrar íbúð
ar frá 1958, þ.e. viðreisnarhækk
unin hefur gleypt allt lánið,
þótt það hefði verið hækkað
um 50 þús. kr.
Byggingarþörfin er eins og
fyrr segir um 1500 íbúðir á
ári. Ef lána ætti til 1000 íbúða
um' tvo þriðju hluta byggingar
kostnaðarins, en að þvf þarf
markvisst að stefna, þarf lánið
að nema um 250—300 þúsund
krónum á íbúð og heildarfjár
þörf byggingarsjóðs á ári er
því um 250 til 300 milljónir kr.
Á síðasta ári var aðeins út-
hlutað um 82 milljónum.

Hér er vig erfitt verkefni
að glíma, en þennan vanda
verður að leysa fyrr en síðar.
í samræmi við það hafa Fram
sóknarmenn lagt fram tillögu
um það, að allt íbúðalánakerf-
ið verði endurskoðað frá rót-
um og við þá endurskoðun
verði miðað við það, að lána
tvo þriðju hluta byggingarkostn
aðarins eins og tíðkast í ná-
grannalöndunum.
A ÞINGPALLI
DYRHÓLAEY
Emil Jónsson, sjávarútvegs-
málaráöherra, svaraði í gær
fyrirspurn frá Karli Guðjóns-
syni um framkvæmd þings-
álykfunar um athuganir á
hafnarframkvæmdum viö Dyr
hólaey og í Þykkvabæ, sem
samþykkt var á Alþingi á önd-
verðu ári 1961. Tillaaa þessi
var flutt af tveimur þingmönn
um Sjálfstæðisflokksins.
Karl Guðjónsson benti á að
sams konar tillaga hefði verið sam
þykkt 1956 varðandi Dyrhólaey,
en lítið orðið af framkvæmdum
Varnarliðið mun hafa gert ein-
hlverjar rannsóknir um hafnar-
gerð í Þykkvabæ, en niðurstöður
þeirra rannsókna hafa aldrei verið
birtar.
Emil Jónsso,n sjávarútvegsmála-
ráðherra las upp bréf frá vita-
málastjóra sem svar við fyrirspurn
inni. Segir þar, að hafnargerð sé
mjög erfið og kostnaðarsöm við
Dyrhólaey — svo dýr að hlaupi á
hundruðum milljóna. Trausti Ein-
arsson hefði gert athuganir 1950
við ströndina að mikil hreyfing
sé á lausum jarðefnum við strönd
ina, einkum sandi, sem nemi
hundruðum þúsunda smálesta á
ári. 1957 fóru fram dýptarmæl
i'ngar við Dyrhólaey og 1961 nokkr
ar mæiingar á landi Engar heíld-
arniðurstöður liggja þó fyrir. {
sumar mun vera í ráði, að sérfræð-
ingur í flutningi lausra jarðefna
með ströndum fram, Per Brun
prófessor í Gainsweli í Flórída,
muni huga að sandburðinum við
Dyrhólaey í sumar. Út frá hag-
rænu sjónarmiði gæti hafnargerð
í Dyrhólaey ekki talizt hagkvæm.
Vitamálastjómin hefur engar at
huganir gert í Þykkvabæ. Erfitt
er að fá sérfróða menn til s'.arfa
og fyrir liggja rannsóknir Varnar
liðsins, er staðfesta að hafnar-
gerð þar yrði geypi dýr.
Karl Guðjónsson taldi að vita-
málastjóri hefði svikizt undan
verkefni, sem honum hefði verið
falið, og svaraði Alþing: út úr í
svari sínu við fyrirspurninni. Hon
am hefði verið falið að rannsaka
þetta mál og gera áætlanir um
hafnargerð, en hann svaraði því
til, að hann sæi engan hagrænan
grundvöll undir hafnargerðinni
Óskar Jónsson sagði að þetta
mál hefði lengi verið eitt helzta
áhugamál manna eystra og það
væri síður en svo nýtt á nálinni
1901 hefði það verið rætt mjög
á Alþingi. Þáverandi þingmaður
Skaftfellinga Guðlaugur Guð-
mundsson, hefði þá flutt um það
tillögu, að Bretum, yrðu veitt fríð-
indi í landhelgi á takmörkuðu
svæði við suðurslröndina um 20
ára bii gegn því að þeir byggðu
höfn í Dyrhólaey, er yrði eign rík-
isins eftir þetta 20 ára tímabil.
Þessi tillaga féll á jöfnum atkvæð
um. Gísli Sveinsson kom svo með
tillögur um Dyrhólaeyjarhöfn
1942. Málinu hefur verið haldið
vakandi og verður haldið vakandi,
því að þetta er lífsspursmál fyrir
Sunnlendinga, Vestmannaeyinga
og Austfirðinga, að höfn komi við
! suðurströndina. Hafnargerðin yrði
j að vísu dýr, en út frá hagrænu
j sjónarmiði kvaðst Óskar sannfærð
ur um að hún væri hagkvæm fyrir
| þjóðarheildina og kæmi þar margt
til. Gjöful fiskimið eru þar stein-
snar frá. Síldinni hefur verið mok-
i að þar upp undanfarið með hinni
nýju tækni. Enginn vafi væri á
því, að síld væri á þessum slóðum
árið um kring, því að það hefði
i ekki verið fátítt á undanförnum
áratugum, að togararar, bæði inn-
íendir og erlendir, sem verið
hefðu á botnvörpuveiðum á þess-
um slóðum, hefðu fengið vörp-
urnar kjaftfullar af síld
Mikilvægur, nýr þáttur varðandi
hafnargerð við Dyrhólaey er hin
nýja tækni við að dæla upp sandi,
en sandurinn hefur verið talinn
; versta torfæran í sambandi við
hafnargerðina. Nú dæla sanddælu
.-kfp upp 500 rúmmetrum af sandi
! á kiukkustund Ástæða er því tíl
■ liaida rannsóknum áfram af full-
! um krafti.
Emil Jónsson sagði, að ræða
; Óskars hefði einkennzt af ósk-
i hyggju og í' þessu máli væri Ósk-
ar gersamlega laus við alla raun-
hyggju, því að höfn í Dyrhólaey
er tvímælalaust erfiðasta og dýr-
asta hafnargerð, sem hægt er að
j leggja út i hér á landi, bæði út
frá tæknilegu og hagrænu sjón-
armiði. Nú er byrjað á hafnargerð
Framhald á bls. 15.
Karl Kristjánsson fylgdl í gær úr hlaði fyrlrspum, sem Valtýr
Kristjánsson hafðl borið fram tH Ingólfs Jónssonar um starfs-
fræðslu. Spurðl Valtýr um, hvað ráðherra hefðl gert tll þess að
tryggja, að unglingar i dreifbýliinu ættu hlð fyrsta kost á nauð-
synlegri starfsfræðslu, sem þegar hefur verið hafin í Reykjavík,
og enn fremur hvemig áformað værl að veria fjárhæð þeirrl,
30 þús. krónum, sem á fjárlögum þessa árs væri tll starfsfræðslu
utan Reykjavíkur. \
Karl Kristjánsson fór nokkmm orðum um mikllvægi starfs-
fræðslunnar fyrlr æskulýðlnn og hvem þátt það gæti átt í
Iífshamingju manna, a» þehn tæklst starfsval sitt vel og lentu
á réttri hlllu. Vísir að starfsfræðslu er hafln í Reykjavík með
áriegum starfsfræðsludegi, auk þess, sem ungllngar. fengju í
hendur bóklna „Starfsval". Starfsfræðsludagar hafa verlð haldnir
í nokkmm kaupstöðum útl um land og er mik'ill áhugi á þessum
mlkilvæga þætti í fræðslumálunum. Mestan þátt í þessu á Ólafur
Gunnarsson, sálfræðlngur, sem er brautryðjandii í þessum mál-
um hér á Iandl og hefur verlð ótrauður í baráttu fyrir
þessu máll. 1960 hefðl einróma verið samþykkt þingsályktun um
að ríkfsstjórnin gerði ráðstafanlr til þess að starfsfræðsla yrði
tekln upp í skólum landsins, en fsland er nú eltt Norðurlanda,
sem ekkl hefur starfsfræðslu í fræð'slukerfi sínu. Ekki hefur
orðið af þessu enn. Fyrlr alllöngu sendu forystumenn fræðslu-
og atvlnnumála á Akureyri þlngmönnum Norðurlandskjördæmis
eystra beiðnl um að þeir helttu áhrlfum sínum til að komið yrði
á fót námskeiðum fyrlr kennara á vegum ríklsins. Þetta erindi
sendu þingmennirnir til félagsmálaráðuneytlslns og þaðan mun
það hafa gengið tll menntamáláráðuneytisins. Ekkert svar hefur
borizt vi® erlndi þessu.
Ingólfur Jónsson sagðl, ag menntamálaráðherra hefðl tjáð sér,
að hann myndl beita sér fyrir því að slík námskeið verðl haldin
og tekin upn skipulögð starfsfræðsla í efri bekkjum skyldu-
námsins. 30 þúsund krónunum verður varig til að koma á starfs-
fræðsludögum útl um land undlr stjórn Ólafs Gunnarssonar, og
myndu þær líklega að mestu fara í fertiakostnað.
Karl Krlstjánsson sagðist hafa frétt, að í ráðl væri ag fá hingað
danskan mann til að sklpuleggja almenna starfsfræðslu í skólum
hér á landi. Sagðfst Karl vilja finna að þessu og hann teldi
heppllegra að þessi mál væru í höndum íslendlngs. Ekki væri
t.d. vænlegt að Iáta Danaa nnast starfsfræðslu um íslenzk sjávar
útvegsmál.
fi
TÍMINN, fimmtudaginn 21..marz 1963 -