Tíminn - 30.03.1963, Qupperneq 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Amason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrlfstoíui I Eddu
húsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka
sfcræti 7. Símar: 18300—18305 - Auglýsingasími: 19523 Aí
1 greiðslusími 12323 — Askriftargjald kr 65.00 á mánuði tnnan
lands. t lausasöiu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Úrslit stjórnarkosninganna í bifreiðastjórafélaginu
Frama er ný sönnun þess, að lýðræðissinnaðir vinstri
menn eru 'að verða sterkt og áhrifamikið afl í verka-
iýðshreyfingunni.
Lýðræðissinnaðir vinstri menn buðu fyrst frarn í
Frama, er kosið var til Alþýðusambandsþings á síðastliðnu
haust. Þá fengu þeir 146 atkv. eða 50 atkvæðum fleira en
kommúnistar, sem fengu þá 96 atkvæði. Sú hefur verið
venjan, að íhaldsandstæðingar hafa alltaf fengið betri
útkomu í kosningunum til Alþýðusambandsþings en við
stjórnarkjör í Frama. Þannig unnu t d. íhaldsandstæð-
mgar kosningarnar til Alþýðusambandsþings í október
1960, en töpuðu síðan með 107 atkvæða mun í stjórnar-
kosningunum í marz 1961. Ef svipuð saga hefði endur-
tekið sig nú, eins og Sjálfstæðismenn vonuðust til, hefðu
lýðræðissinnaðir vinstri menn átt að fá mun verr útkomu
við stjórngrkjörið nú en við kosningarnar til Alþýðu-
sambandsþings s.l: haust. Þeir fengu 'nins vegar 152 atkv.
eða 6 atkv. fleira en í haust. Þeir hafa því styrkt aðstöðu
sína. Hins vegar töpuðu kommúnistar 19 atkvæðum, mið-
að við kosningarnar s.l. haust, og Sjálfstæðisflokkurinn
bætti við atkvæðum vegna aukinnar kjörsóknar.
Sé hins vegar miðað við stjórnarkjör i Frama, verður
niðurstaðan þessi: í fyrra var núverandi stjórn félagsiris
sjálfkjörin. Árið 1961 fór fram listakosning í sjálfseign-
ardeildinni, en stjórn Sjálfstæðismanna í launþegadeild
var sjálfkjörin. Úrslit í sjálfseignardeildinni 1961 urðu
þau, að Sjálfstæðismenn fengu 266 atkv. eða 20 atkv.
fleira en nú. en íhaldsandstæðingar. sem buðu þá fram
saman, fengu 159 atkv., en fengu nú samanlagt 183 atkv.
eða hafa bætt við sig 24 atkv. Þá var stjórn Sjálfstæðis-
manna sjálfkjörin í launþegadeildinm eins og áður segir.
en náði nú kosningu með tveggja atkvæða mun. Listi
Sjálfstæðismanna fékk þar 48 atkv.: en listi lýðræðissinn-
aðra vinstri manna 46 atkv. Þessi naumi sigur í launþega-
deildinni vannst með því einu, að vissn atvinnurekendur
gengu fram fyrir skjöldu og beittu áhrifum sínum á all-
an hátt. Gefst e. t. v. tækifæri til að rekja þá ófögru sögu
síðar.
Þegar iitið er á þennan samanburð á stjórnarkjöri í
Frama nú og 1961, er vissulega broslegt að lesa skrif
Mbl. og Alþýðublaðsins í gær um sigur Sjálfstæðismanna
í Frama!
Árangurinn af framboði lýSræðissinnaðra vinstri
manna í Frama er miklu meiri en bessar tölur sýna.
Stjórn Frama hafði algerleaa sofið á verðinum þangað
til lýðræðissinnaðir vinstri menn unnu sigur sinn í Al-
þýðusambandskosningunum s. I. haust. Þá rumskaði
hún við sér og tók að vinna að ýmsum hagsmunamálum
bifreiðastjóra, eins og t.d. lækkun á verði leigubifreiða
En aukið kapp var lagt á þetta eftir að lýðræðissinn
aðir vinstri menn fengu Framsóknarþingmenn til að
flytja um bað frv. á Alþingi. Nú fyrir Framakosningarn-
ar voru þeir Gunnar Thoroddsen og Ingólfur Jónsson
látnir mæta á klíkufundum til að gefa fyrirheit um
þessi efni og var því ósparl flaggað kosningunum'
Ef eitthvað fæst fram í þessum efnum verður það
fyrst og fremst að þakka baráttu og auknum styrk
lýðræðissinnaðra vinstri manna.
Árangurinn, sem þegar hefur náðst í Frama. má vissu
lega vera lýðræðissinnuðum vinstri mönnum aukin hvatn
ing til að efla starf sitt í verkalýðshieyfingunni.
Hverfur núverandi stétt skrif-
stof ufólks aö mestu úr sögunni?
Rafeindareiknívélarnar eiga eftir að valda mikilli byltingu.
Fólk framtíðarinnar við vél framtíðarinnar.
RAFEINDAREIKNIVÉLAR
þær, sem eru að ryðja sér til
rúms í skrifstofunum, munu
valda byþtingu, þó að hún verði
ekki blóðug. Framleiðninefnd
danska viðskiptamálaráðuneytis-
(is hefur nýlega gefið út greinar-
gerð um, hvað leiða muni af þess
um nýju vélum, sem gerbreyta
skrifstofustörfunum, vinnubrögð-
unum og hugsunarhætti skrif
stofufólksins.
Greinargerðin er samin lijá
OECD, stofnuninni, sem Thorkil
Kristensen veitir forstöðu í Par-
ís, en viðskiptamálaráðuneytið
hefur látið þýða hana á dönsku
og gefið hana út.
Greinargerðin byggir á rann-
sóknum á s'krifstofuvélvæðingu i
fimm löndum: Frakklandi, Þýzka
landi, Hollandi, Svíþjóð og Eng-
landi. Þegar nýju vélarnar eru
teknar í notkun, leiðir fyrst af
því, að hópur manna tekur við
störfum, sem eru skyld störfum
erfiðisvinnumannsins. Annar
minni hópur tekur við skipulags-
og stjórnarstörfum.
GAMALDAGS skrifstofumaður
inn í þeirri mynd, sem við höf-
um kynnzt honum, hverfur með
öllu. Hann hefur störf við eht-
hvert einfalt verk í skrifstofunni,
en getur átt von á að vinna sig
upp með tímanum. og fæst af
þeim sökum siður við stéttar-
samtök en erfiðisvinnumaðurinn.
Það, sem í greinargerðinni stend
ur um afieiðingar sjálfvirkninn-
' WfÉr -á'lvarleg áminning til véla-
starfsmannanna um nauðsyn
stéttarsamtaka
„Jafnótt og meira og meira ai
skrifstofustörfunum verður vél
rænt, samtímis fjölgun kvenna
við störfin, hafa orðið hlutfalls-
legar breytingar á launum starf?
fóllcsins við vélarnar. Laun þess
hafa lækkað verulega. í hlutfalli
við laun annarra starfshópa, og
það er aðeins lítill minnihluti,
sem hefur jafn há laun eða hærri
en erfiðisvinnumaðurinn. Horfur
á hækkun í starfi hafa ernnig
rénað jafnótt og fjölgað hefur
þeim störfum, sem byggjast fyrst
og fremst á æfingu, en öðrum
störfum fækkar. Lítill minni-
hluti starfsmanna — einkum
karlar — hefur til muna meiri
möguleika á hækkun en annað
starfsfólk.“
í GREINARGERÐINNI er frá
því sagt, að hjá flestum þeim
fyrirtækjum, sem tekið höfðu nú
tíma vélar í þjónustu sína og
vorú athuguð, fékkst meginhluti
starfsf'ólk'Sins í skrifstofunum
við vélastörf, sem að mestu
byggjast á breytilegri æfingu.
svo sem stjórn reiknivéla og
gatakortavéla, vélritun o.s.frv.
Starfsfólk í skrifstofum nýtur
ákveðinna hlunninda umfram
erfiðisvinnumenn, svo sem launa
Íí veikindafo’-föilum lífeyris-
tryggingar og á minna á hættu í
sambandi við atv'nnulcysi, enda
'bótt að komið hafi í ljós, að
.varafólkr hefur fjölgað hjá
mörgum hinna vélvæddu fyrir
tækja, miðað við það. áður
var. Starfsfólk flestra rirtækj-
anna, sem athuguð voru, var á-
nægt með þessi hlunnindi, en
óánægj" yfh lækkandi launum
gætti - ■ ■'■>■-”8
í sv< -'erðiniv, seg'r meða!
annars svo urn skrifstofumann,
sem kemur til með að vinna hjá
stóru, vélvæddu fyrirtæki í fram
tíðinni:
„Aukin líking skrifstofustarfa
og erfiðisvinnu veldur því, að
starfsmaðurinn í skrifstofunni
lítur meira og meira á sig sem
verkamann, sem skilar ákveðnu
verki gegn ákveðinni þóknun
jafnóðum. Mestur hluti þóknun-
arinnar eru launin, sem almenni
eru álitin lág, en ákveðin hlunn-
indi eru talin hlutfallslega meiri
en við hliðstæðar stöður meðal
erfðisvinnufólks.“
AÐ BAKI þeirri gieinargerð.
sem nú er komin út á dönsku
liggur umfangsmikið rannsókna-
starf. Stjórnendur hafa verið
spurðir, svo og fulltrúar starfs-
manna og starfsmennirnir sjálfir
í hverju landi um sig hefur
stórt iðnfyrirtæki verið athugað
og stórt verzlunarfyrirtæki. Öll
hin athuguðu fyrirtæki voru það
stór, að uhi verulegan fjölda
skrifstofustarfsmanna var að
ræða.
Þrjár meginorsakir virðast
valda því, að nýjar rafeindavélar
eru teknar í notkun í skrifstof
um:
1) Fjárhagsatriði. Þegar stækka
þarf til muna, borgar sig oft
betur að fá sér vélar til að
anna auknum störfum.
2) Sýndarsjónarmið Það er ný
tízkulegt að fá sér rafeinda
vélar Þá fylgist fyrirtæk'?
með timanum.
3) Aukin og betri yfirsýn. Fljót
virkar reiknivélar veita mögu
leika til enn gleggra yfirlits
yfir alla starfsemina. Þetta
hefur það til dæmis í för með
sér fyrir banka, að hægt ei
að breyta öllu bókhaldinu o,e
bæta það Þá er auðveldara
að ákveða stefnuna í lánveit
ingum og fjárfestingarmálum
um.
FRÁ ÞVÍ er sagt í greinargerð
OECD, að forráðamenn í skrif-
stofum séu dubr og sparir á upp-
lýsingar við starfsfólkið, þegar
breytingar standa fyrir dyrum,
en þetta sama fyrirbæri er kunn
ugt úr öðrum starfsgreinum áð-
ur. Það var aðeins í Sviþjóð og
Frakklandi, sem stjórnendurnir
viðurkenndu að nokkru leyti
stéttarfélög skrifstofufólks, en
fulltrúar starfsfólksins voru þó
ekki hafðir með í ráðum við
breytingarnar.
í greinargerðinni stendur:
„Sumir forráðamenn lýstu því
beinlínis yfir, að of miklar upp-
lýsingar og ráðfærslur áður en
breytingum væri komið á, yllu !
aðeins óþörfum áhyggjum og
umræðum um vandamál, sem ef
til vill yrðu aldrei uppi á ten-
ingnum. Þessi afstaða sýnir, að
annaðhvort er forráðamönnum
ljóst, að við vandamál verður að
etja, og vi'lja því ekki taka af-
stöðu til þeirra fyrr en þeir eru
neyddir til þess, eða að þeir eru
sjálfir svo óvissir um, hvaða rás
viðburðirnir kunni að taka, að
þeir eru ekki færir um að koma
í veg fyrir óróa og orðróm með
því að veita íullar og nákvæmar
’ipplýsingar."
MYNDIN, sem OECD skýrslan
bregður upp af forráðamönnun-
um er ekki hvetjandi og bendir
til hins sama og Esbjerg-athug-
anirnar leiddu í ljós hér heima:
„Forstöðumenn fyrirtækja eru
flestir frá fornu fari gefnir fyrir
að ráða. og umræðum við ó-
breytta starfsmenn eða fulltrúa
þeirra hefur að jafnaði ekki ver-
iö komið á nema fyrir ákveðinn
atbeina stéttarfélaga eða starfs-
mannafélaga. Að því er snertir
starfsfólk í skrifstofum, þá hef-
ur það allt fram að þessu ekki
haft tök á að knýja neitt slíkt
fram, og forstöðumenn fyrir-
tækja hafa því ávallt haft til-
hneigingu til að líta eínungis á
það sem lágt setta aðstoðarmenn.
Fram*i»io '3 -’iöu
T í M I N N , laugardaginn 30. marz 1963 —
/