Tíminn - 23.11.1963, Blaðsíða 5

John Fitzáerald Kennedy var
fædur árið 3917 í Massachusetts í
Bandaríkjunum. Foreldrar hans
eru Joseph Patrick Kennedy og
Rose Kennedy, en þau eru bæði
?i írskum ættum. Jack, eins og
hann var kal'aður af vinum og
vandamönnum, og eins og mörg-
iim Bandaríkja.mönnum mun verða
tr ast að minnast hans í fram-
P'inni, var annar í röðinni af
i börnum.
Forfeður hans höfðu rutt sér
traut á stjórnmálasviði Bandaríkj
anna, og faðir hans Joseph var góð
ui fjáröflunarmaður, fyrir utan
stjórnmálin. Hann var um tíma
sendiherra Bandaríkjanna í Bret-
landi, en það var ekki nóg, hann
vildi að það yrði enn meira úr
fcörnunum.
Þau voru öli mjög efnileg, þó
einkum elzti ronurinn, Joseph. Þeg
ar hann komst. á legg var öll fjöl-
slcyldan farin að reikna með því,
að einhvern tíma yrði hann for-
seti Bandaríkjanna, en svo svip-
lega vildi til, að hann féll í stríð-
iru, og því fetaði Jack í fótspor
hans.
Hann var snemma mjög ákveð-
inn og viljasterkur, enda þótt hann
fengi ekki ágætiseinkunnir í skóla.
Hann var mjög góður í íþróttum
og stóð sjálfan sig aldrei að því
ao gefast upp. Móðir hans segir
að honum hafi ásamt hinum börn-
unum verið kennt í æsku, að gáfur,
hæfileikar og peningar væru ekki
hlutir til að eyða til ónýtis eða
misnota. Honum var kennt, að
þessir eiginieikar hefðu í för með
sér síkyldur og áhyrgð, sem ekki
væri hægt að hlaupast undan.
Jack bar rrreinilega merki þess-
;uar réttsýni allt sitt líf og hann
hefur sjálfur sagt um föður sinn,
að hann hafi þvingað þau systkin
in til að geoa allt vandlega, sem
þau snertu á, og þau komust seinna
að því, að sú samkeppni, sem ríkti
innan fjölskyldunnar, var góður
lærdómur, þegar komið var út í
iífið. f Kennedy-fjölskyldunni var
það aldrei nógu gott, að vera bara
r.úmer tvö.
Kennedy stundaði nám við Har
’vard-háskóla og þaðan útskrifað-
ist hann árið 3940. Þá hafði hann
þegar ferðast mikið um Evrópu,
stundað þar nám og unnið í sendi
ráði föður síns í London. Eftir
bað ritaði hann bókina, Why Eng-
iand Slept, sem fjallaði um mis-
tck Englands árið 1939. Þetta var
íyrsta bók Kennedys, en ekki sú
síðasta, og þótti hún bera þéss
merki, að Jack hafði óvenju góða
dómgreind ne þar að auki góðar
penna.
Árið 1941 sótti hann um inn-
göngu í herinn, en var neitað, þar
scm hann þjáðist af bakmeini. Eft-
i: að hafa verið undir læknishendi
i fimm manuði, fékk hann samt
inngöngu, og ver settur í sjóher-
inn.
Hann barðist lengst af á Kyrra
hafinu og varð þar yfir tundur
skeytabát, sem var sökkt
af japönskum tundurspilli. Þrátt
fyrir lasleikann í bhkinu sýndi
Kennedy þá hetjudáð að draga
mjög særðan mann í björgunar-
belti, sem fcaníx hélt á milli tann
ai;na, að nærliggjandi eyju. Fyrir
þetta var hann sæmdur heiður®
merkjum og mundi þetta eitt vera
i'óg til að halda heiðri hans, en
svo víidi til, að Kennedy átti eftir
a?> gera margt fleira, sem sannaði
heiminum, tvvern dreng hann
geymdi. <
Það sem tíiir var stríðsins starf
aði hann sem blaðamaður og sýndi
þar eins og nnnars staðar dugnað
og gáfur. Síðan byrjaði hann að
:ást við stiórnmál fyrir alvöru.
Þegar hann vai aðeins 29 ára gam
all var hann kjörinn í fulltrúa-
deild Bandarikjanna, og eftir að
hafa setið þar i þrjú misseri, var
bann í framboði til senatsins og
var kjörinn áiið 1952.
Árið 1954 atti hann aftur í d;,
litlum erfiðleikum með bakveik-
:ig eftir hann, skrifaði hann bók-
ina, Profiles in Courage, en það
eru æviágrip átta amerískra öld-
ungardeildarpingmanna, sem létu
i lnjenningsálitið sem vind um eyr
un þjóta, þegar þeirra eigin sann
færing var annars vegar. Bók þessi
• arð mjög vinsæl og hlaut Pulitz
e;-verðlaunin.
Árið 1956 oeið Kennedy sinn
i ina ósigur '.tjórnmálum, það var
! egar hann vai í framboði fyrir
-'x.mókrata, aeu' varaforseti Banda
■kjanna, en það munaði ekki
miklu.
Svo var það fjárum árum síðar.
eða árið 1960, að hann var í franv
boði fyrir ilemokrata, ekki sem
varaforseti, ne.dur forseti. í þeim
kosningum sigraði hann, þrátt fyr
ir það, að andstæðingar hans spil
uðu á þá strengi, að hann væri
ungur og strákslegur og þar að
auki kaþólskur, en aldrei áður i
sögunni, hafa Bandaríkin kjörið
kaþólskan íorseta.
Kennedy-fjöiskyldan hefur allt-
af verið samheldin og það var ekki
svo lítið sem sú samheldni hafði
að segja í þessum forsetakosning
um, fyrir utan peninga gamla
mannsins, en hvað um það, þau
voru sannfærð um það, að þau
ynnu fyrir góðan málstað, og lík-
lega er allur heimurinn þeim
sammála í því, að for-
setatíð Kennedys liðinni
í fyrstu báru að vísu einhverjir
ugg í brjósti vegna þess, að Kenn
edy var tiltölulega ungur að árum.
Þeir óttuðust, að hann mundi sýna
bráðræði og fljótfærni, en sú varð
nú ekki raunin á. Hann hopaði
hvergi og hélt rétti og stefnu
Bandaríkjanna til streitu, t. d. í
Vestur-Berlín. Hann reyndi að
lægja öldurnar á milli Sovétríkj-
anna og Bandaríkjanna, án þess
þó að gefa eftir í neinu atriði,
sem varðaði bagsmuni Bandaríkj-
anna.
Hann barðist fyrir friði, frelsi,
heilbrigði og einstaklingsframtaki.
Einn merkasti ávöxtur baráttu
hans er samningurinn um bann við
kjarnorkutilraunum. Sá samning-
ur er nú undirritaður af meira en
100 ríkjum. Hann gerði róttækar
ráðstafanir til þróunar og fram-
fara í Suður-Ameríkuríkjunum.
Hann kom af stað hjálparstarfsemi
fyrir vanþróuðu löndin í heimin-
um og átti einnig upptökin að
Undir lok þessa sumars hné
hann í valinn, eftir langt heilsu-
leysi, sem engar bætur fengust á.
Um það bil tuttugu ár eru lið-
in síðan ég kom fyrst að Lindar-
brekku í Kelduhverfi og kynntist
þeim hjónum, Kristínu Jónsdóttur
og manni hennar, Indriða Hannes-
syni. Eg kom þangað sumar eftir
sumar, stundum þrisvar sinnum og
ávallt með ferðamannahópa, allt
upp undir fimmtíu manns í ferð og
gisti hjá þeim hjónum, ævinlega
við frábærlega vinsamlegar mót-
tökur og stórrausnarlegar veit-
ingar. Þau stunduðu þar greiða-
sölu ásamt búskap um árabil, með
an heilsan entist.
Ef til vill hafa nánari kynni
okkar Indriða byrjað með fáeinum
léttfleygum stökum, sem hvor
kenndi öðrum eða hrukku af vör-
um fyrr en varði. Og í kringum
Kristínu var ætíð einhver svo
dæmalaus, látlaus og vingjarnleg
hlýja, að mér fannst næstum bví
líkast sem að koma heim, er mig
bar þar að garði, þótt með fjöl-
menni væri. Indriði hafði mikið
yndi af vel gerðum lausavísum og
kunni sæg af þeim. Það var hrein
unun að heyra hann fara með
þær. Venjulega kom ég til hans á
mesta annatíma ársins — með hópa
mína á vegum Ferðafélags íslands.
friðarsveitunum, peace corp:
þær eru myndaðar af Ea;i !a
mönnum, einkum nngum. san
dreifðir eru um alian. heim við
líknarstarfsemi og kénnsiustöif.
I október árið 1962 tók hann af
skarið í Kúbudeilunni og stöðvaði
hervæðingar Rússa á eynni og
neyddi þá til að flytja vopn sín
í burtu. Sumir vildu halda því
fram, að þarna hefði hann verið
fljótfær og mundi þetta enda hinn
glæsilega stjórnmálaferil hans, en
svo fór ekki, því að þessar aðgerð-
ir tóku einmitt af allan þann vafa,
sem nokkurn tíma hafði ríkt um
hæfni Kennedys sem þjóðarleið-
toga.
Árið 1953 kvæntist Kennedy
Jacqueline Bouvier, vel menntaðri
og aðlaðandi konu, sem átti eftir
að verða manni sínum ómetanleg
stoð á framabrautinni. Þau áttu
tvö börn, Caroline, sem nú’ er sex
ára gömul, og John, sem er nærri
þriggja ára. Síðasta sumar eign-
uðust þau son, Patrick, sem lézt
strax eftir fæðinguna.
Fjölskylda Kennedys hefur allt-
af unnið fyrir hann eins og hægt
er og skipaði hann mörg þeirra í
ábyrgðarstöður. Bróðir hans, Ro-
bert Kennedy, er dómsmálaráð-
herra og þar að auki hefur verið
sagt, að hann hafi fullan hug á því
að verða forseti einhvern tlm«.
Mágur hans, Shriver, er formaður
friðarhreyfingarinnar og yngsti
bróðirinn, Edward Kennedy, er
öldungadeildarþingmaður - Massa-
chusetts-ríkis.
Öll bandaríska þjóðin og allur
heimurinn syrgir nú manninn,
sem sagði við föður. sinn, þegar
hann ákvað að gerast forseti: Hver
kynslóð heldur að vandamál henn
ar séu óleysanleg, en samt hafa
þessi vandamál verið leyst af mönn
unum sjálfum. Hvers vegna ætti
ég því ekki að reyna.
Það hæfir svo vel að enda þetta
stutta og ófullnægjandi æviágrip
um þennan merka mann með þeim
orðum, sem hann sagðist sjálfur
lifa eftir. „Maður gerir það sem
maður verður að gera, þrátt fyrir
persónuleg óþægindi, sem af því
stafa, hættur, hindranir eða þving
anir“. Þetta er undirstaða alls
mannlegs siðgæðis.
Alltaf tók hann á móti okkur með
sömu vinsemdinni, hvernig sem á
stóð, í hve miklum önnum sem
hann var og jafnvel eftir að heilsa
hans var stórúm biluð eða þrotin.
Mig minnir að Indriði hlyti stór
háskalega byltu, er hann var að
starfi við sína vinnu. Þá hlaut
hann það áfali á heilsu, sem hann
fékk aldrei neinar bætur á, en
mun hafa dregið til þess, að hann
varð með öllu óvinnufær og hlaut
að hætta búskap og greiðasölu.
Fluttust þau hjón þá til Kópa-
skers, en seinna lagðist Indriði inn
á sjúkrahús Akureyrar og andað-
ist þar á þessu hausti.
Indriði Hannesson var einhver
hugþekkasti maður, sem ég hefi
kynnzt. Hann var hlédrægur og of-
urlítið óframfærinn, en þeim mun
hlýrri og geðfelldari sem maður
þekkti hann betur.
Alltaf hlakkaði ég til þess að
koma að Lindarbrekku hvert sinn
er ég átti leið um hina fögru sveit
hans. Óvíða norðanlands er feg-
urra en þar, hvort heldur sem litið
er upp til Ásheiðarinnar eða norð
ur á fjörðinn, einkum um öndvert
sumar, þegar sól flaut með hafs-
brún og sló gullnum roða suð-
ur um alla sveit og heiði og um
haf og fjöll
Framhald á 15. síðu.
indin, og var gerður á honum upp
skurður. Meðan hann var að jafna |
■ n £9 D c G
ndriði Hannesson
T I M I N N, laugardaginn 23. nóvember 1963.
5