Alþýðublaðið - 28.11.1942, Blaðsíða 3

\
, l^augardagur j£8. nóvember 1942
AU»yPUBLAPIP
um fi böfninni fi Toulon.
w 1
Þjóðverjar og Italir réðust inn í borgina í gærmorgun.
'Frðnsku sJólIOarnir vðrðust bæði
með loftvarnarskotbríð og skutn
úr strandvirkjnm, áðnr en peir
sprengdn skipin i loft upp eða
sðkktu peim*
Á landabréfi 'þessu sésit vígstaða iherjanna bæði á mið- og suður-
vígstöðvunum í Rússlandi, áður en Rússar hófu sókn sína, nema
hvað Þjóðvérjar eru nú komnir inn í Stalingrad. en á þessu 'korti
eru þeir sýndir við borgina.
Russar hrinda tilraunum
Þjóðverja til að losa sig úr
kreppunni.
-------»...—..
LONDON í gærkveldi.
R ÚSSAR halda áfram sókn sinni bæði fyrir sunnan og
norðvestan Stalingrad og eins í sjálfri Stalingrad.
Rússar skýra frá því, að Þjóðverjar geri æðisgengnar til-
raunir til þess að reyna að losa sig út úr umsátrinu, en öllum
árásum þeirra hafi verið hrundið. Teknir hafa verið 2300
fangar til viðbótar og auk þess er unnið að því, að uppræta
marga innikróaða herflokka Þjóðverja.
Toropets og hafi Rússar þarna
ógrynni liðs.
Rússar geta hins vegar ekki
ium lannað en miklar stórskota-
liðsviðureignir á þessum víg-
stöðvum.
Rússneskar ihersveitir hafa
enn sótt fram fyrir norðvestan
Stalingrad og eins hafa her-
sveitirnar fyrir sunnan borgina
sótt fram með járnbrautinni,.
sem liggur frá Stalingrad til
Kákasus.
Þá skýra Rússar frá því, að
hersveitir þær, sem hafi sótt
fram fyrir norðan Stalingrad
og sameinazt varnarliðinu þar,
hafi nú hreinsað svo vel til fyrir
norðan borgina, að samgöngur
geti farið fram á landi til borg-
arinnar í fyrsta sinn eftir langan
tíma; en áðujr varð, eins og
'kunnugt er, að flytja allar vistir
og hergögn til hersveitánna yfir
Volgu. Inni í borginni halda
rússnesku hérsvertimar áfram
áð hrekja Þjóðverja úr hygging-
um í borginni og haf a enn tekið
4 hverfi. Þá hafa rússneskar
hersveitir í verksmiðjuhverfinu
unnið nokkuð á og tekið aftur
nokkurn hluta af Október-verk
smiðj.unum.
Þjóðverjar skýra enn frá. því
x fréttum sínum, að Rússar hafi
'brotizt lapgt inn í víglínu þeirra
suður af Kalinin og suðaustur af
Hlé í Libp.
I
. .XiífÆ
'LQNDON í gærkvfeldi.
HERSTJÓRNARTIL-
KYNNIN GUNNI frá
Kaíró er ekki getið um neinar
viðureignir á landi, í fyrsta sinn
frá því að sóknin hófst.
Þetta er talið stafa af því, að
8. herinn sé að búa sig undir
hið mikla áhlaup,. sem er í
yændum á stöðvar Rommels við
E1 Agheila, en fremstu hersveit-
ir Bandamanna nálgast nú
fremstú’ virkjalínu Rómmels
þar.
Flugvélar Bandamanna hafa
gert loftárásir á flugvöll Þjóð-
verja við É1 Agheila og einnig
á höfnina í Tripolis og sökkt þar
2 skipum.
A
LONDON í gærkveldi.
UTVARPSFRÉTTÍR frá Víehy og Þýzkalandi segja
í dag, að hersveitir Þjóðverja og ítala hafi ráðizt inn
í Toulon í nótt. í Vichy-fréttum var sagt frá því, að Þjóð-
verjar hafi sent flugvélar í nótt inn yfir borgina, og hafi
þær varpað sprengjum á strandvirkin við höfnina og notað
svifblys til þess að lýsa sér. í kjölfar þeirra hafi síðan fylgt
skriðdrekar og hermenn, vopnaðir vélbyssum. Leikurinn
harst til hafnarinnar, þar sem orrustuskipið Dunkerque
lá ásamt nokkrum tundurspillum. Um svipað leyti heyrð-
ist mikil spenging í orrustuskipinu Strassbourg. Sjóliðarnir
á Dimkerque vörðust á meðan þeir sökktu skipi sínu,
og sama gerðu sjóliðarnir á tundurspillunum. Sjóliðarnir í
strandvirkjunum sprengdu þau í loft upp, áður en þeir yfir-
gáfu þau. . ;f.
Flotaforingi Frakka í Tou,lon fyrirskipaði mönnum sín-
um að sökkva öllum herskipufium, þegar vitað var um árás
Þjóðverja á borgina. í Vichy-fréttum er sagt frá því, að
öllum herskipunum í höfninni í Toulon hafi verið sökkt,
að tveimur káfbátum undanskildum, sem komust undán.
1 höfninni Toulon áttu
Frakkar orrustuskipin Strass-
bóurg. Dunkerque og Provence.
Voru tvö þeirra fyrrnefndu ný
og stór orrustuskiþ. Auk þess
áttu Frakkar fjölda tundur-
spilla, smærri herskip og
nokkra kafbáta.
í fréttum Þjóðverja segir, að
þýzkar og ítalskar hergjeitir
hafi farið inn í borgina gnótt
og náð henni á vald sitt eftir
nokkrar klukkustundir og að
sjóíiðarnir á skipunum hafi
sökkt nokkrum þeirra. Hitler og
Mussolini hafi fyrirskipað að
hertaka borgina og hafi von ■
Rundstedt fengið skipanir um
að gera allar nauðsynlegar ráð-
stafanir til að ná borginni á sitt
vald og afvopna þá sjóliða, sem
veittu mótspyrnu.
HITLER ÁVARPAR PETAIN
Hitler sendi Petain sérstakt
ávarp út af þessum atburðum.
Hann sagði, að Þjóðverjar hafi
verið neyddir út í styrjöldina,
en eftir fall Frakklands hafi
Þjóðverjar gert samninga við
Frakka, sem á allan hátt hafi
verið heiðri þeirra samboðnir
og hann eins og Petain væri
kunnugt ekki viljað verða við
beiðni Vichystjórnarinnar um
að flytja til Versailles, til að
ekki væri hægt að segja, að
stjórn Frakklands væri í vasa
Þjóðverja. Þá hafi hann láíið
yfir 700 000 franska stríðs-
fanga, sem voru í Þýzkalandi,
lausa. Þjóðverjar hefðu í einu
og öllu staðið við loforð sín við
Frakka, en franskir herforingj-
ar og flotaforingjar hefðu svik-
ið heit sín gagnvart Þjóðverj-
um ög gengið í lið með Banda-
mönnurn og hafið baráttuna á
'nýjan leik gegn Þjóðverjum.
Þetta eru sömu mennirnir, sem
stóðu fyrir því, að stríð var haf-
ið gegn Þýzkalandi. Hitler
kvaðsf hins vegar vita það, að
Petain ætti enga sök á þessu,
én hins vegar hlyti hann að
skilja það, að Þjóðverjar yrðu
að nota öll þau meðul, sem til
væru til þess, að tryggja varnir
meginlandsins og þess vegna
hafi orðið að grípa til þessara
ráðstafana, því foringjar flot-
ans hafi verið að ráðgera, að
gánga í lið með Bandamönnum.
Hitler sagði, að Þjóðverjar
..bæru ekkert hatur til Frakka og
hafi þeir m. a. leyft Frökkum
að efla her sinn eftir að þeir
hernámu Suður-Frakland og
markmið Þjóðverja væri að
hjálpa Frökkum að ná nýlend-
um sínum aftur.
Bandamenn eru ánægðir yfir
endalokum þessum úr því sem
komið var og segja að þetta
verði til að sýna Frökkum, að
samstarf við Þjóðverja getur
ekki átt sér stað.
Raymond Clapper t
Endarreisn her-
nnmdn landannn.
De Ganlle ðvarpar
Frakke.
LONDON í gærkveldi.
DE GAULLE, leiðtogi stríð-
andi Frakka, hélt ræðu í
útvarp frá Englandi í dag og
talaði um atburðina í Toulon.
De Gaulle sagði, að nú þyrftu
Frakkar ekki lengur að vera í
neinum vafa um það, að öll sam-
vinna við Þjóðverja væri úti-
lokuð. Hinir sorglegu atburðir
í Toulon hafa rumskað við
mörgum Frakka, sem hefir verið
í vaf a um, að eina leiðin, sem
Frakkland getur farið, er að
sigra. S jóliðar og yfirmenn flot-
ans í Toulon skildu, að heiður
Frakklands var í veði, ef Þjóð-
verjum yrði afheiitur. hinn
glæsilegi floti þeirra, og þeir
gerðu þær einu ráðstaf ajxir, sem
færar voru undir þessum kring-
umstæðum, að sökkva flotanum.
De Gaulle endaði ræðu sína
með Iþessum orðum: Við verð-
uffl að sigra. Við getum ekkert
anna gert.
SKIPUN Herberts Lebr
manns, ríkisstjára Ne*&
York ríkis, til þess að hafa á
hendi stjórn hjálparstarfsem-
inriar í löndum, sem hafa verið
losuð undan ánauð, bendir tU
þess, að við höfum lært eitthvað
af því, hversu Þjóðabandalagið
misheppnaðist.
Þjóðábandálagið var spenn-
andi tilraun, sem fæddist á frið-
arfundunum í
París á yfir-
borðslegan
hátt í stað þess
að vera byggt
upp lið fyrir
lið. Bandálag-
ið var dásam-
leg hugsjón,
en það hafði
aldrei veruleikann að baki sér.
Að þessu sinni förum við okk-
ur hægar í fyrstu, en erurn
raunsæjari. Við förum að eins
og við byggingu, byrjum á ein-
hverjum traustum homstein-
um, sem við vonum að hægt
verði að reisa sterkt og lífvæn-
legt mannvirki á, þegar tími er
til kominn. Við förum nú hæg-
ari, erfiðari leiðina, en hún er
venjulega öruggari þegar til
lengdar lætur.
Við byrjum hóflega á því að
reyna að bæta úr raunverulegri,
yfirvofandi þörf, þörfinni á að
fæða og birgja þjóðirnar, sem
'við höfum lagt undir okkur í
Norður-Afríku. Þær hafa verið
blóðsognar af öxulríkjunum og
eru mun verr settar eftir en áð- .
ur. Við vonumst til þess að
skilja við þær betur settar.
Við munum ekki aðeins fæða.
þær, heldur senda þeim sáðkom
og aðra hluti, sem þær þurfa til
þess að auka sína eigin firam-
leiðslu. Við munum fá frá þeim
kork, olivolíú og aðrar afurðir,
sem við þurfum á að hálda og
þannig hjálpa þeim til. þess áð
verða sjálfum sér nógar. Við
munum ekki aðeins leggja á-
herzlu á hjálparstarfsemi, held-
ur einnig atriði, sem gera þær
a& betri framleiðendum, og
seinna meir stærri neytendum
framleiðsluvara annarra iðnað-
arþjóða.
Fyrst um sinn hlýtur þetta að
vera að mestu leyti starf Amer-
íkumanna. En sennilega mun
starf Lehmanns ríkisstjóra áð-
ur en langt um líður verða hluti
af starfsemi allra Bandamanna.
Það kann að verða fyrsta sam-
eiginlegt fyrirtæki Banda-
manna, sem vex upp úr þessu
stríði.
Á þessu sviði ætfu litlir erf-
iðleikar að vera í vegi fyrir því
að Bandamenn taki höndum
saman. Fyrir rösku ári síðan,
áður en við hófum þátttöku í
stríðinu, höfðu brezlta stjórnin
og stjórnir hernumdu landanna
x London sett á stofn alþjóða
nefnd til endúrreisnar eftb
stríðið. Sir Frederick Lxith
ti Ross, sem er aðal viðskiptaráðu-
nautur brezku stjórnarinnar,
varð fofmaður hennar. Hann
hefir verið í Washington nokk-
urt skeið og unnið með stjóm
okkar að áætlunum um hjálp
og endurreisn. Hann fór aftur
til London til þess að gefa
skýrslu, og undirbúa. samein-
Frh. á 7. síöu.