Alþýðublaðið - 29.12.1942, Blaðsíða 2

AL**Y&UBUkm&

Þri»>ÍtMÍagor 2U. úesembe*?
Stórtjön varð á þakhæð hássins. Sum-
ir bjorguðsst nauðuglega ur eldinum.
KLUKKAN 7,15 á jóladagsmorgun var hringt á slökkvL
stöðina frá Elliheimilinu Grund og tilkynnt að reykur
sæist koma út um glugga á þakhæð hússins nr. 13 við Blóm-
vallagötu, en þetta er gríðastórt hús, nýbyggt til þess að
Iððldral kooa 01
aofl stðlka týnast.
Hn háðar fnndnst aftnr heilar
ð hífl 00 wií géða líðan.
HÁÖLDRUB KONA og
ung stúlka týndust um
|ólin, en báðar eru fundnar
jhteilar á húfi. Unga stúlkan
fór að heiman frá sér á að-
fangadagsmorgun, og hún
fannst nokkru eftir að aug-
lýst hafði verið eftir henni í
útvarpinu.
Gamla konan, sem mun vera
orðin nokkuð sljó, hvarf að
heiman frá sér klukkan 8 á
srunnudagsmorgun. Var auglýst
eftir henni í hádegisútvarpinu
á sunnudaginn og eins á sunnu-
dagskvöld. Var það tekið fram
að ólíklegt væri, að hún myndi
geta sagt hvar hún ætti heima.
Var gömlu konunnar leitað all-
mikið og voru menn farnir að
óttast um hana.
En í gærmorgun fann maður
hana, þar sem hún var á gangi
á Njálsgötu. Ekki gat hún sagt
hvar hún hefði verið, en sagði
aðeins að hún hefði alltaf verið
á labbi. Leið gömlu kounni vel,
þegar hún fannst.
AÐ er full ástæða til að
aðvara fólk enn einu
sinni gegn steinolíu þeirri,
sem nú fæst hér í verzlunum.
Tvær konur hafa látizt á
skömmum tíma af brunasár-
um, er þær hafa hlotið við að
kvcikia upp í eldfærum með
olíu. Ida Samsonardóttir,
konan, er brendist með þess-
um hætti rétt fyrir jólin, lézt
um hátíðina í sjúkrahúsinu.
Á jóladag skaðbrendist þriðja
konan, Jónína Aðalsteins-
dóttir,, Þórsgötu 15, með
sama hætti. Hún var að
kveikja upp í eldavél og
skvetti olíu í eldfærið, en við
það blosaði eldur í föt henar,
og brendist hun mjög á baki
og handleggjum. Var hún
flutt í Landsspítalann.
Síðan fyrsta brunaslysið varð,
hefir fólk hvað eftir annað verið
varað við að fara þannig með olí
una, cn það virðist ekki bera
nægilegan árangur. Hitt er ekki
nema von, að þessi tíðu slys
veki grunsemdir um, að hér sé
nú tjl sölu steinolía, sem sé á
ed|$|fe.rn hátt öðru vísi en sú
steinolía, sem áður hefir feng-
izt, og benda þessi tíðu slys til
þess, Fjöldamargar konur hafa
árum saman kveikt upp eld með
■sama hætti og þær þrjár konur,
sem nú hafa slasazt við það —
®g ekki orðið að slysi. Er það
þó vitanlegt, að hætta er því
samfara að skretta olíu í glóð.
Fólk, sem síðustu dagana
hefír notað olíu viö uppkreikju
gera, f jórar hæðir og hátt ris.
Cthlntin nstTæla-
seðla í dag og á
morgun.
TT THLUTUN matvælaseðla
fyrir næsta ársfjórðung er
hafin. Hófst hún í gær og held-
ur áfram í dag og á morgun.
Afhending seðlanna fer fram
í Góðtemplarahúsinu kL 10—12
f. h. og kl. 1—5 e. h.
Seðlarnir verða ekki afhentir
nema gegn stofnum eldri seðl-
anna og verður að skrifa á þá
nöfn þeirra, sem eiga.
heldur því líka fram að hún sé
miklu eldfimari en sú, sem áð-
ur var notuð. Maður kom að
máli við Alþýðublaðið í gær og
skýrði frá því, að hann hefði
haft að venju að kveikja upp
með þeim hætti að láta ösku í
bréf, hella olíu yfir, en setja
síðan spítur og kol þar ofan á.
Gerði hann þetta núna einn
daginn, en er hann bar eld að
varð dálítil sprenging.
Aðstandandi einnar konunn-
ar, sem slasast hefir, fór með
sýnishorn af steinolíunni, sem
konan notaði við uppkveikjuna
til Atvinnudeildar háskólans og
hefir þar verið gerð bráða-
byrgðarannsók á olíunni. Rann-
sókninni er enn ekki lokið en
svo virðist, sem olían sé öðru
vísi en sú olía, sem hér hefir
aðallega verið notuð — það
kviikni í henni við lægra hiitastig
og sprengikrafturinn sé meiri.
Atvinnudeildin aefir ákveðið að
láta fara fram ná'kvæmari rann-
sókn á olíunni.
Þá var Alþýðublaðinu skýrt
svo frá í gær, að olíuverzlanir
] myndu sjálfar láta taka sýnis-
horn úr geymum sínum og láta
fara fram rannsókn á þeim.
Olíuverzlunum er allsendis ó-
kunnugt um það, að olían sé
neitt öðruvísi en önnur olía sem
þau hafa selt.
En hvað sem þessu líður, er
mjög áríðandi að fólk noti ekki
olíu við uppkveikjur í eldfær-
um.
Valdimar Björnsson,
sonur Gunnars Björnssonar í
Minneapolis er kominn hingað til
lands. Er hann bróðir Hjálmars og
Bjöms Björnsson, sem hér hafa
dvalið. Valdimar mun rerða fu11-
trúi setuliðsins hér gagnrart blðð-
nnurn.
J aifnframt mun hafa verið
sent friá EUiheimihiu í húsið
og fólkið vakið upp. Þegax
slökkvihðið kom á vettvang
logaði eldur í þakhæðinni sunn-
anverðri og reykur geysimikill.
Þá var fólk að vakna í húsinu
og allmiargt var að þjóta út úr
herbergjunum á þakhæðinni.
Slökkviliðið réðst að eldinum
toæði frá ganginum, sem hggur
eftir endilaugri þakhæðinni og
ofan um þakið, en það var
miklum. erfiðleikum bundið.
Það tókst þó furðuiega fljótt að
ráða niðunlögum eldsins og
komist hann ekki nema að sára-
ilitlu leyti norður yfir ganginn.
Var ’búið að slökkva klukkan
8.30.
Allir, sem heim áttu í suður-
áhnu iþakhæðarinnar misstu allt
sijtit og a.nnaxstaðar -í húsinu
skemimdist mikið af eldi og
vatni. Meða.l þ-eirra sem heima
áttu í iþakhæðinni var Kristján
Guðmundsson, ungur verka-
maður. Var hann giftur íyri.r
nökkru og búinn að koma sér
uipn heimili. í eldinum missti
hann allt sitt óvátryggt og
bjargaðist hann mieð naumind-
um með konu oe barn up<p um
þakglugga og yfir á annað þak,
þar komst hann niður um
glugga.
Enn er ekki fyllilega upplýst
hvemig eldurinn hefir ikomið
upp, en eftir því sem næst
verðuT 'komist miun hafa kvikn-
að út frá fcerti, sem umg stúlka
hafði sofnað frá. Þessi stúlka
vaknaði við, að eldur var í her-
berginu og komst hún út ásamt
annanri stúlku á nærkvæðunum
einum.
Verða of t eldsvoðar með þess-
um hætti um jóhn.
Tvær aðr.air íkviknanir urðu
um jólin, en þær komu ekki að
neinni sök.
Kona stórmeiðist í
bifreiðasljsi.
ÁJÓLADAGINN varð Guð-
finna Ólafsdóttir, systir Guð
mundar bónda í Tungu, fyrir
hermannabifreið inni á Klepps-
vegi.
Slasaðist hún allmikið, aðal-
lega á höfði, og var hún flutt í
hermannasjúkrahúsið að Laug- j
arnesi. Leið henni eftir öllum
vonum í gærkveldi.
Hjónabánd.
Á annan í jólum voru gefin §am-
an í hjónaband af séra Bjarna
Jónssyni ungfrú Ingibjörg (Stella)
Bjömsdóttir, Njálsg. 56 og Lárus
Harry Eggertsson, Klapp. 11. —-
Heimili þeirra er þar. |
Gjafir til Mæðrastyrksnefnöar.
Kjöt og fiskur 100 kr. G. H. 20.
Frú Lange 100. H. S. 35. Gottfred
Bernhöft 100. Gunna 20. Ónefnd
10. Marta og Adda 15. Heildverzl.
Edda 300. Starfsfólk Olíuverzlun-
ar íslands 205. Gamall maður 20.
Guðbjörg Jónsdóttir og Margrét
30. Veiðarfæraverzlunin Verðandi
100. Helgi Magnússon & Co. 200.
Bækur og föt Elín Thorarenaen
S. B. — Kmrmr þakkir. Nefndin.
Min tíðu bruoasiys:
,v.
Bráðabirgðarannsókn bendir
til, að oiían sé viðsjárverð.
....♦ ■ .-.;
Önnur konan, sem brenndist, lézt á að-
fangadag, og priðja konan skaðbrennd-
ist snemma á jóladagino.
15 ára afmæii Sam-
Tinnnféiags tslirð-
inga.
Stórgjafir 09 aý sjóðstofnBB.
Frá fréttaritara Alþýðu-
blaðsins, Isafirði 24. des.
TJÓEN SAMVINNUFÉ-
LAGS ÍSFIRÐINGA hélt
fund 22. þ. m. af tilefni þess
að 15 ár eru liðin frá stofnon
félagsins.
Stjórnin ákvað að nota heim-
ild þá, sem aðalfundur félags-
ins hafði gefið henni til að gefa
6 þúsund krónur til Noregssöfn-
unarinnar.
Þá samþykkti stjórnin að
leggja fram 15 þúsund krónur
í sundlaugabyggingarsjóð ísa-
fjarðar og 15 þúsund krónur til
stofnunar hlutartryggingar-
sjóðs innan félagsins. Loks á-
kvað stjórnin að verja nokkru
fé til að gleðja aldurhnigið
starfsfólk fyrir jólin.
Stjóm Samvinnufélags ís-
“irðinga skipa nú Hannibal
Ekki friðsamleg
jól iijð IðgregliBDi
ÓLIN vomi ekki fr®-
samleg hjá lögregls-
þjómmum. Þeir höfðu nóg
að gera og fæst af skyld*-
verkum þeirra voru skemmti
leg. Þeir voru oft kallaðir
út til að stilla til friðar, til
að taka menn úr umferS —
voru klefamir oft fullskip-
aðir — og til að bjarga fólkL
Urðu þeir eitt sinn að fara
og bjarga stúlku, sem hafði
verið farið mjög illa meS ®g
er það mál enn í rannsókn.
Valdimarsson formaður. Guðm-
G. Hagalín varaformaður og
meðistjórnendur Jón Kristjáns-
son, Olafur Júhusson og Valdi-
mar Sigtryggsson. Fram-
kvæmdastjóri félagsins hefir
verið frá stofnun ,þess Finnur
Jónssón allþingiismaður.
Sá 30 leiksýningar i Eng-
landi og aliar vora gáiar.
■ " '♦ soSHi
Viðtal við Láms Pálsson leikara.
■ ' ♦ ■ '9
LÁRUS Pálsson leikari er fyrir skömmu kominn heim
úr Englandsför sinni, en hann hefir dvalizt í Bret-
landi, síðan seint í september. Lárus laétur mjög vel af för-
inni og dáðist mjög vel að þvi, hversu vel enskt leiklistarlíf
blómgast á þessum erfiðu tímnm.
Blaðamaður frá Alþýðublað- \
inu átti tal við Lárus Fálsson
á heimild hans í gær.
„British Counsil bauð mér
út til Englands í haust“, sagði
Lárus,“ og tók ég því boði feg-
ins hendi. Það er alltaf hægt
að læra mikið á því að kynnast
leiklist annarra landa, nauðsyn-
legt að geta séð nýtt fyrir sér
og 'gete gjeirít samanburð. Að
öðrum kosti staðna mesnn og
„forpokast.“
— Þér 'hafið fengig gott færi
á iþví að kynna yður anska nú-
tíraaileifelisit í iþessari för?
„Já, iprýðilegt. Ég dvaldist
lengst í Lpndon, en fór hka til
Liverpool. Svo fór ég að sjálf-
sögðu til Stratford on Avon,
borgar Shakespeares, sem er
mikih leikhis'tarbær, í minningu
höfuðskáldisins. Annars hfði ég
þægilegu lífi, skemmti mér vel
Qff kynntist mörgum merkum
listamönnum enskum, sem mig
hefir lengi langað til að sjá og
heyra.“
— Hefdr enskri leikstarfsemi
hrakað aægna stríðsins?
,.,Að sjálfsögðu nokkru. en
satt að segja varð ég steinhissa
á því hve Íeiklistarlífið er fjör-
ugt og blómlegt í Englandi núna
þrátt fyrir allt Hvergi verður
vart við lélega og ómerkilega
leikstarfsemi, sem mjög þólgn-
aði upp í síðasta stríði. En á
iþví hafa Englendingar ilært.
Hið opinbera tók strax í upphafi
stríðsins að hafa eftirlit með
leikstarfsemi'nni. Tvær y-fir-
igripsmiklar menningarstofnan-
i,r sjá um starfsemi, CEMA,
sem annast leikli-st fyrir borg-
arana, og ENSA, sem annast
leiklistaratriði fyrir hermenn-
ina. ÚÞegar s-prengjum Þjóð-
verja fór að ri-gna yfir London
tók CEMA máíin þegar í sín-
ar hendur og sámxæmdi leik-
starfsemina, og það tókst með
ágpelRiin, Af 30 leiiksýningum
«en ég ®ó, v«r «ngjn léleg.
-— En þustu Leikh-úsgestir
■ekki út úr leiMiúsunum þegar
loftárásir hófust?
„Nei, allur fjöldinn situr sem
fastast. Ljósmerki er sýnt á leik
sviðinu, þegar árásarhætta er
og fáir láta sig það nokkm
skipta. Og aðsöknin er ágæt. f
leikskrám er fólk 'beðið að ganga
hljóðlega um, ef það fer út„
þegar loftárás nálgast, svo af
ileiksýningar tr-uflist ékki,“
— En hafa etkki mör(g leik-
ihlús -skemmzt í spttengj-uáirá®-
um?
,„Jú, að vísu. En einnig lá»
fylgdi því óláni. Húsnæðislausu
leifchóparnir ferðast nú um
landið og sýn-a og hefir stríðið
■því haf-t 'bætandi áhrif á -leik-
listina u-tan Lundúna. Svo fer
fjöldi leilíara út á hinar ýmsu
vígs-töðvar til að skemmta her-
mönnum þar.“
— Hvað getið þér sagt oifckur
almennt um það, hvað Englend-
inigar ih-ugsa um stríðið?
„Það, .að ég komst nú að raun
um það, Aö sigurvissa Englend-
inga er enginn tilbú-ningur í
áróðurss-ky-ni. Ég beld varla, að
nokkrum, venjulegum Englend-
ingi hafi -nokkurn tíma komið
til hugar að e-fast um það, að
Bandamenn sigrúðu. — Menn
vin-na afar mikið. Líklega fer
myrkvunin ver-st með fólk. —
-Skortur er enginn, en ýtrustu
sparsemi gætt. Einstaka algeng
miatrte-gund er sjaldgæf eða ófá-
anle,g.“
— Og nú ætlið þér aQ 'hefjæ
starfið aftur héma heima?
„Já, éfcki 'líður á Jöngu áður
en ég fer eitthvað að fást við
það,“ segir Lárus Pálsson. Þess
verður beðið með eftirvæntmgu
hvaða ihlutverki þessi vinsæli
leikari birtist í næst þegax ham
'kemur fram fyrir íslenzka leik-
hússgesti, eftir holla dvöl meSal
brezkra íeiklistarmanna.