Alþýðublaðið - 26.03.1943, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLÐBÐ
Föstudagur 26. marz 1943»
Lðgreglan leitar
reimnr m
stúlknm.
Þær vora öfnndnar
gærkveldi.
1
ALLAN DAGINN í gær leit-
aði íslenzk og erlend lög-
regla að tveimur ungum stúlk-
um. sem hurfu af heimili sínu
hér í bænum síðastliðinn þriðju
dag.
Var auglýst eftir stúlkunum
i hádegisútvarpinu i gær og
þeirra var leitað allan daginn
og fram á kvöld, en árangurs-
laust. Fór leitin bæði fram hér
i bænum og utan bæjarins.
Stúlkurnar eru 13 og 14 ára
að aldri, báðar ljóshærðar,
önnur i dökkri kápu, en hin í
köflóttri kápu.

Skipun fréttastjóra við utanrikisráðuneytið og
blaðafulltrúa við sendisveitir erlendis.
Tlllðgur Blaðamannafélags ís-

I
lands til utanríkismálanefndar
B
Vngmennafélag Reykjavíkur
heldur fund í Baðstofu iðnað-
armanna annað kvöld kl. 8,30
e.
LAÐAMANNAFÉLAG ÍSLANDS hefir nýlega sent
utanríkismálanefnd alþingis bréf, með áskorun um að
hún beiti sér fyrir því, að ráðinn verði fastur starfsmaður
við utanríkjamálaráðuneytið, er annist miðlun allra opin-
berra frétta til innlendra ög erlendra blaða, og að skipaðir
verði blaðafulltrúar við íslenzku sendisveitimar erlendis.
Utanríkismálanefnd hefir sent bréfið til ríkisstjómar-
innar til umsagnar.
Hér er um hið mesta nauðsynjamál að ræða og er þess
fastlega vænzt, að utanfíkisnálanefnd og ríkisstjórnin hrindi
þessu máli í framkvæmd hið fyrsta.
íslenzkir sjómenn kvarta
undan slæmum viðtökum
í brezkum hafnarbæjum.
Afleiðlugar af niðgreinunum og
rógi ytra siðustu 3 mánuðina*
ISLENZKIR SJÓMENN, sem undanfarið hafa komið til
erlendra hafnarborga, telja, að viðhorf manna, sem þeir
liafa hitt, til íslendinga, hafi breytzt allmikið síðustu mán-
uðina.
Áður gátu sjómenn ekki kvartað neitt undan viðkynn-
ingunni við menn í enskum hafnarbæjum, en nú er öðru
máli að gegna.
Sjómenn hafa löngum keypt
ýmislegt í enskum hafnarbæj-
um, og hafa ]>au viðskipti geng-
ið greiðlega til skamms tíma.
Nú er þeim hins vegar svarað,
þegar þeir spyrja um einhverja
vöru, að þeir geti keypt hana
heima á Islandi, þar hafi þeir
nóg af öllu!
,Þá hafa sjómenn okkar og
orðið fyrir þvi, að í þá hefir
verið kastað blöðum og að þeim
hafi verið hrópað ókvæðisorð-
um. Ber það við, að þegar lands-
menn kornast að því, að um ís-
lendinga sé að ræða, þá breyt-
ist viðmót þeirra til hins verra.
Þetta er þó ekki eins i öllum
hafnarborgum, þar sem ís-
lenzkir sjómenn koma.
Menn mun geta rennt grun i
það, hvað þessu muni valda.
Stöðvun logax-asiglinganna í
haust var notuð af óhlutvönd-
um xnönnum til að ala á tor-
tryggni í garð íslenzkra fiski-
manna og íslendinga yfirleitt.
í mörgum greinum, sem birzt
hafa í enskum blöðum, liefir
verið talað mjög illa um íslend-
inga.
Og ekki mun grein Gotffred-
sens liins danska hafa dregið úr
gremjunni í okkar garð. Þar er
tokkur lýst ei,ns og blóðsugum á
stríðandi þjóð og skemmdar-
vörgum gegn styrjaldarharáttu
brezku þjóðarinnar. Menn geta
ímyndað sér, hvort sh'kur róg-
ur getur ekki haft slæmar af-
leiðingar. Og það er léttara að
skapa hann, en að uppræta mis-
skilninginn, sem veldur honum.
Verður þó vonandi allt gert,
sem hægt er, til að vinna gegn
þessari skaðsemi.
Má og vona. að í þeirri við-
leitni okkar verði sjómenn okk-
ar beztu fuHtrúarnir.
LoftvarnaæfingiD
fór fór fram f gær
kveldi.
Loftvarnaæfingin,
sem búið var að tilkynna
að yrði fyrir mánaðarmótin,
fór fram í gærkvöldi.
Hófst liún klukkan 9,05 og
var lokið kl. 10,20. Var hún
mjög viðtæk, eða náði frá Borg-
arnesi til Víkur í Mýrdal. Tók
hú ntil allra atriða í Ioftvörn-
um og var bærinn almyrkvað-
ur: meðan hún fór fram.
Samkvæmt frásögn fram-
kvæmdastjóra Loftvarnanefnd-
ar inun liún yfirlett hafa tekizt
vel, ekki var búið að safna
neinum skýrslum í gærkveldi
og því síður vinna úr þeim.
Góðnr liðsmaðnr
algýðnsamtakanna
JOHANN G. EYFIRÐINGUR
1 verkamaður í Bolungavík
varð bráðkvaddur 17. þ. m.
Jóhann var um margra ára
skeið útsölumaður Alþýðu-
blaðsins og stundaði það af
mikilli skyldurækni.
Hann var orðinn aldraður
og slitinn að kröftum. Hann
var hinn bezti drengur og ó-
trauður talsmaður alþýðusam-
takanna.
Bréf Blaðamannafélagsins,
sem er undirskrifað af öllum
meðlimum þess er svohljóð-
andi:
„Blaðamannafélag Islands
leyfir sér hér með að beina
þeirri áskorun til háttvirtrar
utanríkismálanefndar, að hún
flytji á alþingi því, er nú situr,
áskorun á ríkisstjórnina um að
eftirfarandi málefnum, varð-
andi landkynningu og frétta-
starfsemi út á við, verði hrund-
ið í framkvæmd hið allra
fyrsta:
1. Að ráðinn verði sérstakur
starfsmaður við utanríkisráðu-
neytið í Reykjavík, ^ er annist
miðlun allra opinberra frétta
til innlendra og erlendra blaða,
sem þess kynnu að óska, svo og
til sendisveita og ræðismanna
Islands erlendis. Stefnt sé að
því, að komið verði á fót sér-
stakri fréttastofu í sambandi
við utanríkismálaráðuneytið, er
hafi þessa starfsemi með hönd-
um og svari fyrirspurnum
þeirra,' er til hennar leita, um
land og þjóð almennt og um
einstök málefni. Stofan gefi út
. tímarit um þau málefni, sem
skýringa þurfa við á hverjum
tíma, og beiti sér fyrir útgáfu
annarra aðgengilegra upplýs-
ingarita um land og þjóð.
2. Að skipaðir verði blaða-
fulltrúar við íslenzku sendisveit
irnar erlendis.
Blaðamannafélagið óskar að
láta eftirfarandi greinargerð
fylgja þessari áskorun:
Það er'kunnara en frá þurfi
að segja, að brýna nauðsyn ber
til þess, að fréttir þær, sem er-
lend blöð flytja af íslending-
um, séu sem sannastar og rétt-
astar. Á síðari árum hefir fjöldi
erlendra blaðamanna heimsótt
ísland, einkum síðan landið var
hernumið, en flestir þeirra hafa
haft stutta viðdvöl. Um suma
þessa menn er það að segja, að
ríkisstjórnin hefir haft nokkur
afskipti af þeim, meðan þeir
dvöldust hér. Má þar nefna
dönsku blaðamennina, sem
komu hingað í boði Blaða-
mannafélagsins sumarið 1939,
og ensku blaðamennina, sem
voru hér um tíma sumarið 1941.
Greinar þær, .sem þessir menn
skrifuðu um landið, vorú skrif-
aðar af fullri sanngirni og tals-
verðri þekkingu. Hinsvegar má
nefna, að amerískir blaðamenn
dvöldust hér nokkra daga í á-
gúst 1941 og höfði eigi tal af
ábyrgum blaðamönnum né öðr-
um réttum lilutaðeigendum ,en
birtu greinar, sem voru íslandi
beinlínis til hnjóðs og gáfu al-
gerlega rangar hugmyndir um
land og þjóð.
Þó að aldrei verði fyrir það
girt, að óvandaðir gífurtíðinda-
Rikisstjúrnin skipan
Óthlntnnarnefnd
Þormóðssðfnnn-
annnar.
R
I menn beri héðan rangar sögur,
• þá mundi það eflaust bæta mjög
* úr í þessu efni, ef allir erlendir
blaðamenn, sem hingað koma,
ættu aðgang að opinberri stofn-
un, sem gæfi þeim sannar og
réttar upplýsingar um hvert
mál, sem ísland varðar. .
Hin bréflega fréttamiðlun
stofunnar yrði þó enn mikilvæg
ari en skipti hennar við erlenda
blaðamenn, er hingað koma. Er
þá átt við bæði þær fréttir, sem
miðlað er beint frá stofumii, og
frá þeim íslenzku aðilum erlend
is, er hún sæi fyrir fréttum að
staðaldri.
Loks er íslenzku blöðunum
full þörf á því, að opinberar
tilkynningar um innlend mál
herst þeim jafnharðan. svo að
þau standi öll jafnt að vígi um
birtingu þessara frétta, í stað
þess að einstök blöð, sem þá að-
stöðu hafa, hafi greiðari aðgang
að þeim en önnur.
Ríkisstjórnin stofnaði fyrir
nokkrum árum landkynnisem-
bætti, jafnframt ferðaskrif-
stofu, og sýnir þetta, að hún
taldi fulla þörf á að kynna land-
ið sem ferðamannaland. Fyrir-
spurrium varðandi ferðalög hér
á landi ætti stofan að sjálfsögðu
að svara, þó að fyrirgreiðsla
ferðamanna sé henni að öðru
leyti óviðkomandi.
Ýmis rit liafa verið gefin út
um ísland á undanförnum ár-
um. Ber þar einkum að nefna
bók Landsbankans, en hún mun
nú vera ófáianleg, eða því sem
næst. Bætir hún að fullu úr
þeirri þörf, sem er á helztu efn-
islegum upplýsingum um land
og þjóð, en þyrfti að koma út
eigi sjaldriar en annað hvert ár.
Hinsvegar er mikil þörf á ódýr-
um en smekklegum ritum um
ísland, rituðum á léttu máli og
með miklu af myndum. Yrði
það eitt verkefni stofunnar að
bæta úr þeirri vöntun.
Gert er ráð fyrir, að stofan
gæfi út lítið tímarit, er kæmi
út ársfjórðungs- eað mánaðar-
lega og flytti ýmsar upplýsing-
ar, einkum fjárhags- og við-
Frh. á 7. síðu.
ÍKISSTJÓRNIN skipaði I
gær 5 manna nefnd til
þess að hafa á hendi úthlutun
þess fjár, sem safnast hefur
með „Þormóðssðfnuninni.“
Er þetta gert eftir tilmælnm
þeirra, sem gengust fyrir því a®
söfnunin var hafin.
í nefndinni eiga sæti: Sigur-
geir Sigurðsson biskup, Eggert
Kristjánsson stórkaupmaður#
Sigurjón Á. Ólafsson fjurver-
andi alþingismaður, Jakob
Kristinsson, f ræðs I u málas t jóri
og Ólafur Lárussón prófessor.
Nefndin mun halda fyrstá
fund sinn í dag.
irstiðirnar:
Hljómleikar Tóniistar
fólagsias og Hörpn
endirtekin á snniad.
En aðeins það eina sinn.
»T ÓNUSTAFÉLAGBE) og
Söngfélagið Harpa endur-
taka hljómleika sína: „Árstíð-
irnar“ ,hið stórfenglega .Orator
íum“ Joseph Haydn á sunnu-
daginn kemur.
Fyrstu hljómleikarnir, fyrra
sunnudag tókust prýðilega og
vöktu mikinn fögnuð áheyrenda
meðlima Tónlistarfélagsins, en
þeir fylltu þá húsið.
Nú verða hljómleikarnir hins
vegar fyrir almenning og verð-
ur þetta eina tækifærið fyrir
Reykvikinga til að lieyra þetta
mikla listaverk, því að ókleift.
er af ýmsum ástæðuin að end-
urtaka hljómleikana.
Aðgöngumiðar að þessum
hljómleikum eru seldir í hljóð-
færaverzlun Sigriðar Helgad„.
í Hljóðfærahúsinu — og í bóka-
verzlun Eymundssonar.
Beusfnsbammturiiin aukinn
nm tæplega einn priðja.
Nýtt skömmtunartimabil hefst 1. maií
stað 1. júní, eins og ákveðið var.
Rf
IKISSTJÓRNIN ákvað
gær að auka hensín-
skammtinn að verulegum
mun. Er ákveðið að gera þáð
með þeim hætti, að stytta
skömmtunartímabilið um 1
mánuð eða úr 100 dögum í
70 daga — og þýðir þetta
raunverulega sama og að
auka bensínskammtinn um
einn þriðja hluta. Breytir
þetta að sjálfsögðu mjög
miklu fyrir bifreiðaeigendur
— og ber að fagna þessari
ráðstöfun.
Tilkynning ríkisstjórnarinn-
ar til blaðanna um þetta er
svohljóðandi:
„Með auglýsingu útgefinni í
dag hefir ráðuneytið að feng-
inni reynslu á benzínnotkun til
hifreiðaaksturs, þann mánuð,
sem 1 liðinn er síðan bensín-
skömmtun hófst, ákveðið:
1. að 2. skömmtunartímabil
þ. á. fyrir bensín til bifreiða
skuli hefjast 1. maí næstkom-
andi.
2. Að þeir. sem eiga ónotað
bensín frá 1. tímabili skuli
niega notfæra sér það á 2.
skömmtunarlímabili.“
Þó að jietta bæti nijög að-
stöðu bifreiðaeigenda er vert
fyrir þá að minnast þess að
notkun bifreiða nú, meðan
vegir eru slæmir, er dýrari —
og þvi er rétt að spara bœði
gúm og bensín nú til þess
tkna, þegar vegirnir eru kosnn-
ir í betra horf