Alþýðublaðið - 26.03.1943, Blaðsíða 6

" ' .—.... '',.'I.... .---
Fyrsta skáldsagan
flS! | um hernám tslands.
.f/ó/mwes ówH/tci/áitn
UERNDAREN6LARNIR
Hér er fyrsta skáldsagan um hernám íslands
1940 og dvöl setuliðsins í landinu.'
Myndir þær, sem skáldið dregur fram í sög-
unni, eru skýrar og ógleymanlegar.
Verndarenglamir er saga einnar fjölskyldu,
ástarsaga, sorgarsaga ungrar, fagurrar og sak-
lausar dóttur íslands með bláma sakleysisins í ,
augunum, ósnortinnar af brimlöðri styrjalda og
framandi lífsskoðana, en þó fyrst og fremst
sagan af viðskiptum okkar við hina erlendu
gesti.
Þetta er saga eins öriagaríkasta tímabilsins 1
sögu lands vors.
Bókin er yfir 350 síður og útgáfan ákaflega
vönduð.
Mjólkurstöðin
við Hringbraut
ásamt tilheyrandi bílskúrum er til sölu nú þegar, og
til afhendingar er mjólkurstöð sú, er nú er verið að
reisa, er fullgerð.
Skrifleg tilboð óskast send Mjólkursamsölunni í
Reykjavík, ér gefur allar nánari upplýsingar.
Réttur áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er,
eða hafna öllum.
M J ÓLKURS AMS ALAN.
Sendlsvelna
vantar á LandssímastöðáBia.
Upplýsingar hjá ritsímastjóranum [kl. 10 — 12.
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu.
aftur, eins og assskotanum hefði
allt í einu skotið upp úr gang-
stéttinni við fætur hans. En hinn
sérkennilegi brosti góðlátlegu
brosi og hélt sína leið með kunn-
ingja sínum, sem ekkert skyldi í
því, hvað athugavert hefði verið
við sveitamanninn og hvers vegna
hann hljóp.
. SVONA A AÐ TAKA hlutun-
um. Það var einu sinni stúlka,
sem móðgaði mann. Þau þekkt-
ust ekki, en hann. hugsaði henni
þegjandi þörfina. Nokkru síðar
vár maðurinn á gangi með tveim-
ur félögum sínum upp Bankastr.
Þá sá hann stúlkuna ganga á
undan sér. Hún var ung og falleg,
í nýrri kápu og fínum sokkum.
Maðurinn greikkaði sporið og þeg-
aí hann var kominn fast að henni
sagði hann í hálfum hljóðum við
vini sína: „Nei, maður, sjáðu. Það
er svakalegt að fara í svona rifn-
um sokkum út.“ Stúlkan tók kipp,
bar fætuma einkennilega títt, en
leit ekki aftur. Og svo hraðaði
hún sér inn í portið við skóverzl-
un Jóns Stefánssonar. Að vörmu
spori kom hún aftur, eldrauð. En
augnatillitið maður!
ÞAÐ ER RÉTT FYRIR stúlk-
una, sem konan skrifár um, að
láta höglin ekki hafa áhrif á sig.
Það er lítil alvara, sem ekki er
hægt að gera gaman úr!
Frh. af 4. síðu.
Rússar skyldu ekki vilja sækja
Casablancaráðstefnuna, sem
þeim var sérstaklega boðið til
og sýna þannig i verki sam-
starfsvilja sinn. Þó er það enn
verst tímanna tákn, að Stalin
skyldi ekki, á 25 ára afmæli
Rauða hersins, minnast einu
einasta orði á hjálp þá, sem
Bretar og Bandaríkjamenn
hafa veitt Rússum og sem al-
veg sérstaklega hefir verið
veitt Rauða hernum, enda orð
ið beinlínis til þess að bjarga
honum. Hefðu einhver orð um
það fallið hjá Stalin, myndi
þeirra áreiðanlega hafa verið
getið í brezkum fréttum. En
það hefir ekki verið gert. Við
þetta hætast nú ummæli sendi-
, herra Bandaríkjanna, um að
rússneska þjóðin sé að verulegu
leyti leynd þvi, að henni sé
veitt. stórkostleg hjálp frá
Bandaríkjunum, og þó þau um-
mæli væru ekki fram borin
samkvæmt fyrirmælum Banda-
ríkjastjórnar, heldur á eigin á-
birgð, heldur sendiherrann fast
við þau, og má hann líka gerst
um þetta vita. Vert er l einnig
að veita atliygli orðum Poul
Winterton, aðalfréttaritara
Breta i Moskva, er han símaði
til London, eftir að Rússar
höfðu endurheimt Stalingrad.
Hann segir:
„Það er nýr blær yfir mönn-
um Rauða hersins i dag, — þeir
eru óliáðari en nokkru sinni
fyrr, og ég mundi segja gagn-
rýna bandamenn sína meira en
ég hefi heyrt mánuðum saman.“
Öll þessi. framkoma Rússa er
gerólík framkomu Breta og
Bandaríkjamanna í garð Rússa.
Þeir gera sér allt far um að efla
hróður Rússa og verða þeim að
liði á allan hátt, sem aðstaða
þeirra leyfir, og láta þá finna,
að þeir beri hið fyllsta traust
til þeirra og vænti góðs sam-
starfs við þá í framtiðinni.
Vonandi eru þetta aðeins
barnasjúkdómar lúns nýja tima,
sem upp er að renna með þjóð-
unum. Það er erfitt að útrýma
tortryggni, eftir að hún hefir
verið stríðalin áratugum sam-
an, og meðan meðalmennskan
eða tæplega það, ræður miklu
um stefnuna. Hitt er öllum
ljóst, sem um það vilja hugsa,
að fyrsta boðorð þeirra þjóða,
sem ætla sér að standa að upp-
byggingu liins nýja heims,
verður að vera undirferlislaust
samstarf.
í viðskiptum þjóðanna verð-
ur sannleikur og hreinskilni að
koma i stað lyga og blekkinga
og drengskapur og víðsýni í stað
undirferli og þröngra sérhags-
munas j ónarmiða.
Verði ekki á þeim grundvelli
byggt, mun allt hrynja til
grunna og fall þeirrar „Baby-
lonar“ verður meira en nokk-
urrar, sem á undan hefir hrun-
ið. Þá mun hefjast „liin þriðja
heimsstyrjöld“. sem H. Wallace
segir að þurfi að afstýra. Vön-
andi verður gifta hins hvita
mannkyns svo mikil, að það
takist að fá þeirri styrjöld af-
stýrt.
IV.
Þótt hér á undan hafi aðeins
verið bent á hin breyttu viðhorf
i heimsstjómmálunum að því
er snertir Rússland og lýðræðis
ríkin, eru viðhórfin ekki síður
gerbreytt orðin á fjölda ann-
arra sviða.
Styrjöldin liefir m. a. thaft
það í för með sér, að, hinir póli-
tíksku flokkar allra lýðræðis-
landa (nema á íslandi) hafa
þjappazt saman. Þeir hafa
nauðugir viljugir orðið að taka
upp samstarf og leggja ágrein-
ingsmál sín á hílluna. Afleíð-
ingin hefir orðið .sú, að þeir
liafa i' rauii og veru færzt nær
hver öðrum. Bilið á milli þeirra
hefir stytzt. Þeir hafa verið
neyddir til að líta með meiri
skilningi en þeir töldu sig áður
þurfa, á hagsmuni hver annars
og leysa í félagi mál, sem þeir
áreiðanlega liefðu deilt um ár-
um saman að öðrum kosti.
Enn þá er of snemmt að
segja, hver áhrif þetta hefir á
framtíðarfyrirkomulag flokka-
skiptingarinnar í heiminum al-
mennt. Þó er það alveg sýnilegt,
að á flokkaskipun allri hlýtur
að verða stórfelld breyting að
ófriðnum loknum, likt og átti
sér stað eftir síðustú styrjöld,
m. a. af því, að viðfangsefnin,
sem þá koma, verða öll önnur
en þau, sem horfið var frá í
upphafi ófriðarins, og afstaða
þjóða á milli verður þá gerólik
því, sem hún var fyrir striðið.
Menn sjá nú glögglega, hve
hættulegt er lýðræðinu að ein-
angra sig, og að lýðræðið má
ekki leyfa óheiðarlegar bar-
dagaaðferðir. Þá er þvi voðinn
vís.
Á f jölmörgum sviðum öðrum
eru viðhorfin einnig orðin ger-
breytt. Hinn mikli þáttur, sem
mtnn sjá nú að alþýða allra
landa á í styrjaldarrekstrinum,
hefir opnað augu manna fyrir
því, að sú alþýða má ekki aft-
ur hverfa að lífskjörum, sem
ekki eru mönnum boðleg. Menn
sjá einrtig, að með skynsamlegri
skipulagningu framleiðslunnar
er hægt að auíca svo afköstin,
að af öllu er hægt að hafa nóg
handa öllum.
Menn sjá einnig, að auðmenn-
irnir mega ekki fá aðstöðu til
að okra og græða á styrjaldar-
rekstrinum, og því eru allar
tekjur þeirra teknar í skatta,
aðrar en lágur hundraðshluti.
í fám orðum sagt: Menn eru
að sjá það nú fyrst greinilega,
að mannkyninu i liei.ld sinni er
það lífsnauðsyn, að hverfa burt
frá hinni skipulagslausu fram-
leiðslu og viðskiptum yfir í vís-
indalega skipulagt samstarf og
samvinnu. er nær yfir allan
heim. Menn sjá, að tími kúg-
unar og undirokunar smærri
og stærri þjóðflokka er að
kveðja og ný öld er að renna
upp. Þess vegna er það nauð-
synlegt, að menn geri sér það
ljóst, að það, sem einu sinni.
var „góð guðfræði“, er það ekki
lengur, og það, sem einu sinni
var hrein þjóðarnauðsyn, get-
ur nú verið að sé aðeins fjötur
um fót þeirrar þjóðar sjálfrar.
Happdrætti
LangarnesskirhjD.1
Dregið vereur 6. apríl
EINS OG KUNNUGT er,
efndi sóknarnefnd Laug-
arnesskirkju til happdrættis til
ágóða fyrir kirkjubyggingu
sína.
Vinningurinn er ný fólksbif-
reið, Dodge, af allra fullkomn-
ustu gerð, með útvarpi og öll-
um bezta, fáanlegum útbún-
aði. Gefnir hafa verið út 1200
happdrættismiðar og er mikið
af þeim þegar selt.
Enn mun þó vera nokkuð
eftir. Miðarnir kosta 100 krón-
ur, en þeir eru líka ekki marg-
ir, ef miða^ er við annað happ
drætti, sem hér hefir verið
efnt til. Happdrættismiðar fást
í bókaverzlunum Eymundsens
og ísafoldar og í Skóbúð Rvík-
ur.
Hjörvarður Árnason M. F. A.
flytur annan háskólafyrirlestur
sinn í kvöld kl. 8,30 í hátíðasal
Háskplns, Efni: Erönsk málaralist
á 19. og 20. öld. Skuggamyndir.
Aðgangur ókeypis og öllum heim-
ill.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
1 111 y 1■ -
Hln breyttu vlðborf..
I
Föstudagur 26. marz 1943-
iCellnlose-lakk
lon WrnnlriBB
komið. s
já
71
Laugavegi 4.
Nýtt
Grísakjöt
Nautakjöt
Hangikjöt
nýreykt.
Svið
Kjði & Fiskur
Sími: 3827 og 4764.
Mikið úrval
af góðum og fallegum
sumarkjðlaefnum.
Unnur
(horni Grettisgötu og
Barónsstígs).
Duglegog
ábyggileg stúlka
óskast nú þegar til
afgreiðslustarfa.
Uppiýsingar Vestur-
götu 45 (veitinga-
stofan).
Regnkápur
Rykfrakkar.
Kven-
Karla-
Unglinga-
Barna.~
Laugaveg 74.
Blóma og mafjurta