Alþýðublaðið - 09.04.1943, Blaðsíða 2

ALÞYOUBLAOIO
Föstudagur 9.
194S.
Þegar Lauganesspitalí brann:
Eldarinn mun hafa komið upp
í eldhúsinu, en par var kolavél.
-----+>---
Enginn fórst; einn maður brann svolítið á andliti
Rððizt á bifreiðar
stjðra.
Fékk mikinn heiiabristmg
og meiddist innvortis.
Q IÐASTLIÐNA SUNNU-
(3 DAGSNÓTT var ráðizt á
bifreiðastjóra hér í bænum.
Var hann sleginn niður og hef-
ir hann verið með óráði síðan.
Bifreiðastjóri.nn Jieitir Sigur-
jón Jónsson og á lieima á Laug-
amesvegi 79.
Atburður j>essi varð með
þeim hætti, að klukkan að
ganga fjögur um nóttina komu
tveir drukknir menn niður á
Bifreiðastöð íslands og ætluðu
að ryðjast þar inn í bil, sem
var fullur af farþegum. Ýtti
Sigurjón mönnum ]>essum frá
bifreiðinni og ætlaði. því næst
inn í sína bifreið. Hljóp ]>á
annar hinna ölvuðu manna á
eftir honum og sló liann, svo
að harin féll við. Því næst höfðu
drukknu mennirnir sig á brott.
Kom maður að í þessu, tók
Sigurjón upp og bar hann inn
í bifreiðarstöðina.
Að lokinn læknisskoðun var
Sigurjón fluttur heim til sin.
‘Hafði hann fengið mikinn heila
hristing og hefir verið með
óráði sdðan. Auk þess mun
hann hafa meiðzt innvortis.
Hver íékk happ-
drættisbiliDD?
O APPDRÆTTISBÍLLINN
er nú genginn út, sagði
séra Garðar Svafarson blaðinu
1 gærkveldi. Sá lukkunnar pam-
filíus, sem hlaut hann, var ung-
ur maður, Brynjólfur Gunnars-
son, Hverfisgötu 55. Hann hafði
keypt miðann sixm í Bókaverzl-
un ísafoldar einhverju sinni,
þegar vel lá á iionunx. -
ÞÓ AÐ EKKI hafi fengizt fullar sönnur á því, með hvaða
hætti eldurinn kom upp í Lauganesspítalanum í fyrra-
kvöld, er talið líklegast, að hann hafi komið upp í eldhúsi
hússins.
Það er hins vegar upplýst, að enginn fórst í brunanum
og aðeins einn maður brann nokkuð í andliti, en þó ekki
hættulega. Fór hann inn í húsið síðastur allra til að freista
að ganga úr skugga um þ.að, að enginn væri eftir í húsinu.
Það má teljast ganga kraftaverki næst, að svo vel tókst,
og lýsir miklu snarræði, en 4 mínútum eftir að eldurinn
kom upp, voru allir, sem voru í húsinu, komnir út úr því.
Þurfti þó ekki að grípa til öryggisstiga, sem voru margir
og á öllum hliðum hússins. Hafði verið hafður undirbúning'
ur, ef slíkt slys bæri að höndum, og meðal annars um búið
þannig í flæðarmálinu, að hægara væri að ná sjó.
Drslií i
am i aeðri deild í dag?
...' -♦" .
Annarri uraræðu var ekki lokið í gær-
kvöldi, en heldur áfram í dag.
....—
A NNARRI UMRÆÐU um dýxrtíðarmálin í neðri deild.
*”*■ varð ekki lokið í gær. Umræðunni var aftur frestaS
kl. 7 í gærkveldi, en mun verða lökið í dag, enda er nú hver
síðastur fyrir þingið, ef dýrtíðarmálin eiga að fá nokkra af-
greiðslu á því. ' ji
Eysteinn Jónssoix talaði fyrst-
ur í umræSunum í gær. Kvað
hann dýrtíðartillögur stjórnar-
innar frá upphafi hafa verið
miðaðar við það, að samkomu-
lag næðist um dýrtíðarmálin,
en lögbindingarleiðin yrði ekki
farin ti.I þess að lækka kaup-
gjaldið og verðíliagið; en þar
með liefði stjórnin raunveru-
lega afhent verkalýðsflokkun-
um stöðvunarvaldið, sem j>eir
lxefðu notað til þess, að koma í
veg fyrir, að nokkuð væri hægt
að lxekka kaupið, en án jxess
taldi halnn ómö'gulegt að ná
nokkrum verulegum og varan-
legunx árangi’i i baráttunni
gegn' dýrtíðinni. Til að íiá slik-
um árangri þyrfti lögboðna
lækkun bæði kaupgjaldsins og
xerðlagsins. Taldi Eysteinn
Jónsson hvorki tillögur stjórn-
arinnar né fjárhagsnefndar fela
i sér nokkra tryggingu varan-
legrar lausnar á dýrtiðarmál-
unum.
Þá talaði Einar Olgeirsson
og mælti með tillögum fjár-
hagsnefndar, en hann á sæti í
henni. Sagðist Einar líta á til-
lögur hennar sem samkomu-
lagstillögur, en tillögur stjórn-
arinnar sem kúgunartiÍJögur.
Tillögum fjárhagsnefndar væx-i
að vísu fundið j>að til foráttu,
að þær gerðu ráð fyrir allt oí
miklum upphótum til bænda,
en sjálfur kvaðst liann ekki sjá,
að hægf hefði verið að hafa
tillögurnar öðruvísi, en að
bændur gætn við þær unað.
Bázar
heldur Kvenfélag Frjálslynda
safnaðarins í dag kl. 2 í góðtempl-
arahúsinu.
Eins og áður segir, er talið 'k
líklegt, að eldurinn hafi fyrst
komið upp í eldhúsinu, en þar
var kolaeldavél. Má vera, að
sprenging hafi orðið í henni.
Að öðru leyti var húsið hitað
upp með miðstöð og var sjálf
miðstöðin í útbyggingu. Mið-
stöðin var afar slæm og leiðsl-
urnar einnig. Var miðstöðin
sett í . húsið gamalt, en áður
hafði það verið kynt upp með
fjölda mörgum kolaofnum og
voru reykháfarnir því svo marg-
ir, eða samtals um 14.
Miklir erfiðleikar voru á því
að ná sjó og vatni gegn eldin-
um. Varð að dæla sjónum allt
að 250 metra vegalengd. Var
dælt frá sjónum með tveimur
slöngum og úr Laugalæknum
með tveimur, en hann er í 430
m. fjarlægð frá spítalanum. Alls
munu hafa verið notaðar slöng-
ur, sem voru um 1600 metra
langar.
Lauganesspítali var vátryggð-
ur fyrir 800 þúsund krónur, og
hafði vátryggingin nýlega verið
hækkuð mikið. Enginn upp-
dráttur mun vera til af þessu
mikla húsi. Það voru danskir
Oddfellowar, sem byggðu það
og gáfu fyrir holdsveikraspítala.
Samsöng:
heldur karlakórinn Fóstbræður
í Gamla Bíó í kvöld kl. 11%. Söng-
stjóri er Jón Halldórsson, en ein-
söngvarar eru Holgeir Gíslason og
Daníel Þorkelsson. Næsti sam-
söngur kórsins er n.k. sunnudag kl.
lVz e.'h. Aðgöngumiðar eru seldir
í Bókaverzlun Sigfúsar Eymunds-
sonar.
Laxnessútgáfa ú Njúlo með
leyíi dðmsmúiarððherra.
I>rátt fyrir yfirlýsingu þriggja háskóla-
kennara ura að Halldór Kiljan hafi
stórspiilt Laxdælu í útgáfu sinni.
EINAR ARNÓRSSON dóms- og kennslu-málaráðherra
hefir veitt Halldóri Kiljan Laxness leyfi til að gefa út
Njálssögu með nútíma stafsetningu.
í útvarpinu var nýlega lesin upp tilkynning um að
Njálssaga í útgáfu Halldórs Kiljan Laxness kæmi út innan
skamms.
Eins og menn muna hafa út-
gáfur j>essa rithöfundar ú Lax-
dælu og Hrafnkötlu vakið all-
liarðar deilur, meðal aixnars á
al]>ingi. — Voru og samþykkt
lög af tilefni j>eirra, sem bönn-
uðu útgáfu á fornritunum nema
að fengnu leyfi ríkistjórnarinn-
ar. Aljringi hefir og nýlega felt
frnmvarp um afnám jxessara
laga og ætlast j>að til að j>etta
mál komi til athugunar i sam-
bandi við -samningu allsherjar
laga um rithöfundarétt og lista
vernd.
Þá er og' rétt að minna á, að
þrir sérfræðingar í fornbók-
memitum og islenzkri tungu:
Sigurður Nordal, Björn Guð-
finnsson pg Árni Pálsson, hafa
látið uptpi skjallega, það álit
sitt, að Halldór Kiljan Laxness
lxafi stórspillt þeim fornritum,
sem banu hefir gefið út með úr
fellingu og ýmsum breytingum
öðrum en starfsetningarbreyt-
ingum. Þá hefi.r og gengið dóm-
um yfir útgefendum LLaxdælu
Laxness
Það vakti því nokkurra furðu
er J>essi tilkynning birtist í út-
varpinu, um Laxnessútgáfii á
Njálssögu, ]>erlu íslenzkra forn-
rita.
í fyrradag sneri AIj>ýðublaðið
sér til dómsmálaráðuneytisins
og spurðist fyrir um það, hvort
Halldóri Kiljan Laxness liefði
>erið veitt leyfi til }>essarar út-
gáfu.
Já, dómsmála- og kennslu-
Vrh. á 7. síðu.
Kæða Jóhanns Sæm>
aindssonar félags*'
málarádherra.
ssr
mi
Næstur talaði Jóliann Sæ-
mundsson félagsmálaráðherra
og gerði að umtaísefni Irið
mikla ósamræmi milli verðlags
og kaupgjalds í landinu, sem
væri aðalvandamál dýrtíðar-
innar og baráttunnar gegn
benni.
Sýndi félagsmálaráðherrann
fram á, með útreikningi á
meða hisltölu framfærslukostn-
aðarins, Dagsbrúnarkaupsins-
ins og afurðaverðsins undan-
farin j>rjú stríðsár, 1940—1942,.
að kaupgjaldið hefði á jxessum
árum að meðaltali. ekki verið
nema 5 % hærra en vísitala
framfærslukostnaðarins, en af-
urðaverðið hinsvegar 26%
hærra.
Ennfi-emur sýndi hann með
tölnm fram á, að xitlxxrgað verð
afurðanna til bænda hefði þó
hxekkað miklu meira.
í þriðja lagi lei.ddi hann með
lölum rök að þvi, að aðalkostn-
aðarliðir bænda, svo serix fóður-
bætir, tilbúinn áburður, vaxta-
greiðslur og kíiupgjaldið, ann-
að en keypt vinna, hefði hækk-
að minna en afurðaverðið.
Þá færði félagsmálaráðherr-
ann rök fyrir jxví, að af 174
stigúm, sem visitala fram-
færslukostnaðarins hefði hækk-
að frá því í ófriðarbyrjun og
þar til í árslok 1942, stöfuðu
100 stig af verðlxækkun á irm-
lendunx matvörum, og j>ar af
þó ekki nerna rúm 7 stig af
verðhæklum á fiski, lxitt hér um
bil allt af verðbækkun á land-
búnaðarafurðxxm.
Þelto sýnir, sagði félagsmála-
ráðlierrann, að meginorsök
dýrtíðarixxnar er hjá fxkkixr sjálf
um. Verðlag innlendra afurða
er of liátt. Þess vegna hefir
stjórnin með tillögum sínunx
lagt aðaláherslu á nauðsyn jxess
að lækka hið innlenda verðlag
til samræmingar við kaupgjald-
ið og erlent vöritverð. Taldi ráð-
heirann að stjórnin væri með
tillögum sinum á réttri leið,
sem bæði verkamenn og bænd-
‘mn mættu vel við una.
Tillögur fjárhagsnefndar taldi
liann nxeð öllu gag'nslausar i
baráttunni gegn dýrtíðinni og.
því algerlega óviðunandi.
Framsóknax-menn ög bænda-
deildin i Sjálfstæðisflokknum
sýndi undir lokin á sér nokkra
óky-rrð undir þessari ræðu fé-
lagsixiólaráðherraixs, ög kvöddu
j>eir Ingólfxir Jónsson og Páll
Zophoníasson sér hljóðs á eft,
ir, hvor á eftir öðrum. En því
næst var xúriræðunni aftur frest
að jxár til i dag.
Bantlalag starfsmanna
ríkis og bæja hefir samþykkt a®
gerast aðili að 1. maí hátíðahöld-
um Alþýðusambandsins. Hefir
Bandalagið tilnefnt Sigurð Thor-
lacius í 1. maí nefnd Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna í Reykjavík og
hvatt félagsdeildir sínar til þátt-
töku í hátíðahöldunum.