Alþýðublaðið - 09.04.1943, Blaðsíða 5

Föstudagur 9. apríl 1943.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
s
RÚSSMl eru alls ekki ó-
ánægðir með stjóm Sta-
lins.
Meðan ég dvaldist í Rússlandi
reyndi ég að vinna trúnaðar-
traust margs konar fólks, til
þess að það, talaði opinskábt
við mig um stjórnarfarið. Ég
get ekki mn það sagt, hvort
mér hefir tekizt þetta, en svo
mikið er víst, að ég hitti ekki
fyrir nokkurn mann, sem sagði
að sósíalisminn væri að leggja
landið í auðn, að sósíalisminn
stæði kapitalismanum að baki,
að gamla stjórnskipulagið væri
betra, að Stahn skyldi velt úr
sessi eða annar maður ætti að
taka við af honum. Þvert á
móti létu flestir i ljós töluverða
hrifningu yfir stjórnarkerfinu.
Sumir viðurkenndu lireinskiln-
islega, að ýmsu væri ábótavant
og gáfu í skyn, að stjórnin hefði
í sumum efnum beitt mjög
mikilli hörku í viðskiptum sín-
um við menn og stofnanir. En
Rússar segja, að þessi tök á mál-
unum hafi* verið nauðsynleg
til þess að lyfta þjóðinni úr
veikum barndómi til öflugs
manndóms.
Rússar eru fram úr hófi
viðkvæmir og þrákelknir, þeg-
ar rætt er um stjórnarkerfi
þeirra. Þegar svo ber undir,
eiga þeir oft til að synja fyrir
staðreyndir um .ahnennt viður-
kennd atriði úr stjórnskipulagi
'þeirra. Þarf þá ekki til, að um
þau séu felldir dómar af þeim,
sem ræðir urn þau. Til dæmis
neita Rússar því statt og stöð-
ugt, að ekki sé trúarbragðafrelsi
í landinu. Þeir halda því fram,
að eftirlit með fréttastarfsem-
inni sé aðeins meðan óvinaher
sé í landinu. Þeir lýsa það ó-
sannindi, að einstaklingsrétt-
ipdi eins og t. d. þau að mega
setja upp hnetubúð, séu ekki til
i Rússlandi.
Þessi afstaða kann að mót-
ast af þvi. að í raun og veru
elski Rússar frelsið og réttindi
einstaklimgsins eins mikið og
Amerikumenn og geti ekki
fengið af sér að viðurkenna
staðrendir, sem vitna hið gagn-
stæða.
En það er ekki um að villast,
að andrúmsloftið i Rússlandi
er mjög þungt. Maður liefir það
stöðugt á tilfinningunni, að
gætur séu liafðar á manni og
að einhver sé jafnan á hælum
manns, að lögreglan geti kom-
ið í heimsókn til manns hve-
nær sem er, að hlerað sé á sim-
töl o. s. frv. Allir útlendingar
eru sannfærðir um, að hlustun-
artækjum liafi verið komið
fyrir í flestum herbergjum gisti
húsanna og öðrum stöðum, þar
sem þeir koma saman. Stjórn-
málamaður, sem heimsótti mig
í Metropolis gistihúsinu, var
svo varfærinn, að hann hvíslaði.
allt, sem hann sagði.
Vera má, að útlendingar. sem
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Fyrir 3 árum.
Myndin hér að ofan er söguleg. Hálcon Noregskonungur ) og Ólafur krónprins hafa orðið
að leita skjóls gegn þýzkum sprengjum út i skógi, fyrir utan Molde, en sá fagri bær var
lagður í rústir. Þeir standa sinn hvoru megin við aldinn norskan trjástofn.
S
s
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
4.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
una og undirbúa striðið. Ert
siðustu 18 mánuðina, sem Úðnir
eru af stríðinu, hafa Rússar þó
orðið að þjást ennþá meira. t
rauninni hefir engiim sioppið
við það, að styrjöldin hefir ruðst
inn á heimili hans, vinnustöð
hans eða skrifstofu. Nærri því
tiundi hver Rússi hefir orðið
fyrir árás Þjóðverja, nálægt
því sgutjándi hver Rússi hefir
fallið, særzt eða verið tekinn
til fanga. Einhverjum kann að
detta í hug að spyrja: „Hvers
vegna halda Rússar áfram að
berjast?“ Svarið er einfalt. Þeir
elska Rúsland nákvæmlega
eins heitt og Ameríkumenn
elska Ameriku og Englending-
ar England. Þeir hafa aldrei
verið hugrakkari en nú, aldrei
ákveðnari í þvi, að berja fas-
ismann niður og hrinda árás-
inni af föðurlandi sínu.
Hveðja Dákouar bon-
nngs til Norðmanna
í tilefni af 9. april
Hákon
hefir
Riissland t dags Siðasta grein.
Hvað segja Rússar um stjðro Stalins?
heimsækja Rússland, séu of
trúaðir á alls konar sögur, sem
sagðar eru útanlands. Hins veg-
ar erú Rússar sjálfir engan
veginn frjálsir og eðlilegir í
framkomu. Stúlka, sem ég
kynntist, varaði mig við því að
dveljast lengi fyrir framan hús
gamla sendiráðsins þýzka, sem
við fórum fram hjá á kvöld-
göngu. Nokkru síðar tókst mér
l svo eftir. að lögregluþjónninn,
Stanley-vörur
nýkomnar
Heflar, allar tegundir. — Stálvinklar. — Sniðmát. —
Tommustokkar. — Brjóstborar. — Hamrar, fleiri teg'
undir. —- Tangir allskonar. Borar, margar stærðir og
gerðir. — Skrúfjárn f jöldi tegunda. — Rissalir. -— Tré-
blýantar. — Stálmálbönd. — Hefiltannir, fleiri stærðir.
— Sagir, fleiri lengdir og gerðir. — Glerskerar. —
Kíttisspaðar, mjög góð tegund. — Dúkknálar. — Spor—
járn, allar stærðir frá V&—IV2”. — Svæhnífar. — Þjalir
fjölda teg.
Ennfremur höfum við fyrirliggjandi hið heimsfræga
Franklin trélím. óviðjafnanlegt að gæðum.
VÖrur sendar gegn póstkröfu um land allt.
Verzlun B. H. Bjarnason.
Um tultugu ára skeið urðu
Rússar að búa við óskaplegt
harðrétti, meðan verið var að
skipulegj a iðnaðarf r amlei ðsl-
sem kom til hins rússneska
myndatökumanns okkar, væri
einmitt þessi sama stúlka. Það
var framan við kvikmyndahús
nokkurt, þar sem ljósmyndar-
imi var að taka mynd af mann
fjölda. En lögregluþjónninn
gerði það eitt uppskátt við ljós
myndarann, að liann skyldi
velja sér betri stöðu til mynda-
tökunnar.
Rússum er ekki um að koma
til aðstoðar fólki, sem verður
fyrir slysi á götu. Þeir vita, að
lögreglan, sem kemur á vett-
vang, færir atburð þennan á
vegabréfið (en vegabréf verða
Rússar alltaf að bera á sér).
Rússar telja það öruggara, að
hafa hrein vegabréf. Venjulega
eru það eðeins Rússar í opin-
berum stöðurn, sem gefa sig að
útlendingum. Sagt er, að ann-
að fólk sé hrætt við að um-
gangast útlendinga vegna þess.
að þeir kunni að vera álitnir
njósnarar. Eftir að ég liafði
reynt að ná sambandi við dans-
meyju eina, sem ég hafði nokk-
uð veri.ð með, utan viðtalstíma,
neitaði hún algerlega að tala
við mig, og hafði ég þá verið
tekinn undir eftirlit. Eg gerði
ráð fyrir, að hún héldi, að yfir-
völdin hefðu komizt að því, að
ég hefði verið með henni. og
vildi nú ekki tefla á tvær hætt- BARIZT VAR við óvininn í eina
ur. Hún sagði mér, að ef ég 1 klukkustund. Það var strax sýni-
Noregskonungur
hirt eftirfarandi
kveðju til Norðmanna í tilefni
af því að í dag eru 3 ár liðin
síðan Þjóðverjar réðust inn í
Noreg:
„Ég er sannfærður um að
þegar við minnumst þess, að
nú eru 3 ár liðin síðan ráðizt
var á Noreg, munu allir Norð-
menn minnast með þakklæti
þeirra manna, sem látið hafa
lífið fyrir föðurlandið. Við, sem
dveljum utan Noregs, sendum
innilegustu kveðjur til hinna
hugrökku manna, kvenna og
barna heima í Noregi, sem hafa
orðið að líða hinar mestu
þjáningar.
Sigur hefir enn ekki unnizt,
en enginn okkar er í vafa um
úrslitin.“
Norska minningarguðsþjónustan
verður haldin í dómkirkjunni £
kvöld kl. 6,15 og verður útvarpað.
Leikfélag Reykjavíkur
hefir frumsýningu í kvöld á hinu
fræga leikriti ,,Orðið“ eftir danska
prestinn og leikritahöfundinn Kaj
Munk. Leikrit þetta hefir vakiS
geysilega athygli um öll Norður-
lönd og þarf ekki að efa, að svo
verður einnig hér. Leikstjóri er
Lárus Pálsson.
Eldsvoðinn í Lauganesi. — Hugleiðingar um fólkið og
brunann. — Barátta gegn sameiginlegum óvini.. —
Verðlag og aðstoð almennings.
IFYRRAKVÖLD um kl. átta
í rignmgu og kalsaveðri
varð gerð innrás í lanðið á ein-
um stað. Bandaríkjamenn hófu
þegar hernaðaraðgerðir á móti
og börðust gegn óvininum, en
ekki leið á löngu þar til lands-
menn sjálfir gátu ekki lengur
horft á baráttuna, aðgerðalausir.
í»eir tóku þátt í baráttunni við
hlið Bandaríkjamanna. I>ar var
enginn annar munur á þeim en
sá, að þeir voru í mismunandi lit-
um fötum.
kærði mig um að hitta liana,
skyldi ég reyna að ná samiiandi
við hana gegnum VOKS, það
er félagsskapur, sem stundar
menningarviðskipii við útlönd!
legt, að honum myndi takast að
eyðileggja eina stórbyggingu og
snérist því allt upp í það að koma
í veg fyrir, að hann gæti útvíkk-
að .hernaðarsvæði sitt — og það
tókst. Óvinuþinn var st'öðvaður.
Nú eru aðeins eftir á þessum eina
stað rústir eftir stórhýsið.
SVONA — EÐA eitthvað á
þessa leið hefði hernaðartilkynn-
ingin hljóðað, hefðu það verið þeir
óvinir Bandamanna, sem við töl-
um dags daglega, sem réðust á
Laugarnesspítala í fyrrakvöld. —
Það lá enginn á liði* sínu í bar-
áttunni við eldhafið. Slökkvilið-
ið frá setuliðinu barðist af frá-
bærum dugnaði, slökkvilið okkar
íslendinga lagði allt fram, sem
það mátti — og óbreyttir borg-
arar á öllum aldri og eftir því,
sem við var komið, vildu gera
allt, sem í þeirra valdi gat stað-
ið.
EN EF IJM venjulegar hernað-
(Frh. á 6. síðu.)