Alþýðublaðið - 20.04.1943, Page 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjadágur 20. aprfl 1MS«
Jóhann Sæmundsson félags
málaráðherra biðst lausnar.
*■ - ' -
Vildi ekki sætta sig við pá algreiðslu sem
dýrtiðarmálin hlutu á nýafstððnu pingl
Ríkisstjóri féllst á lausnarbeiðnina á
ríkisráðsfundi í gær og fól forsætis-
ráðherra, að fara með embætti féiags-
málaráðherra.
Jöhann Sæmundsson
Ctvarpsnmræðnr frð
alpingij dag.
ilm fjárlagafrumvarpið 1944.
Fjárlagafrumvarp-
INU fyrir árið 1944 var
útbýtt á alþingi í gær.
Mun það vera að mestu sam-
hljóða fjárlagafrumvarpi þessa
árs.
Fyrsta umræða fjárlaganna
hefst í dag kl. 1,30 — og verður
henni útvarpað.
FUNDIR hófust í báðum deildum alþingis í gær með því
að forsetarnir lásu upp bréf, sem þeim hafði borizt frá
forsætisráðherra, þar sem frá því var skýrt, að Jóhann Sæ-
mundsson félagsmálaráðherra hefði beðizt iausnar og verið
veitt hún á ríkisráðsfundi á mánudagsmorguninn. Hefði Jó-
hann Sæmundsson í lausnarbeiðni sinni lýst því yfir, að hann
gæti ekki sætt sig við þá afgreiðslu, sem dýrtíðarmálin hefðu
hlotið á alþingi.
í bréfi fosætisráðherrans var einnig tekið fram, að ríkis-
stjóri hefði falið honum að fara með það ráðherraembætti,
sem Jóhann Sæmundsson hefir gegnt.
Viðtal við Jðhann
Sæmnndsson.
Alþýðublaðið sneri sér síð-
degis í gær til Jóhanns Sæ-
mundssonar og sþurði hann,
hvort hann vildi segja því nokk-
uð nánar um ástæðuna fyrir
lausnarbeiðni hans.
Jóhann svaraði:
,,Með lögum um dýrtíðarráð-
stafanir hefir alþingi skilizt
þannig við dýrtíðar-málið, að ég
tel ekki viðhlítandi, þar eð ekk-
ert öryggi er vei.tl með þeim
ákvæðum, er í lögunum felast.
15 ðra drengur slasafiist til
bana i Stáismifijnnni i gær.
—— - • •
Hann steýptlst niður um þak smiðj-
unnar og var fallhæðin um 9 metrar.
BANASLYS varð í Stál-
smiðjvmni hér í Reykja-
vík í gærmorgun kl. rumlega
8. 15 ára gamall piltur, Vil-
hjálmur Bessi Ólafsson, Efri-
Brekku við Brekkustíg, féll
niður um þak hússins.
Aðdragandi slyssins var á
þessa leið:
Verkstjórinn í Stálsmiðjunni,
Jón Sigurðsson, hafði falið Ás-
mundi Jóhannssyni að gera við
þak Stálsmiðjunnar. Rúður á
þakinu voru brotnar og auk
þess var sprungin asbestplata,
en þakið er lagt asbestplötum á
stálgrind. Var Ásmundi fenginn
til aðstoðar, ef á. þyrfti að
halda, 15 ára piltur, Vilhjálmur
Bessi Ólafsson, serp unnið hafði
í Stálsmiðjunni sem aðstoðar-
verkamaður.
Ásmundur fór til vinnunnar
um lúguop upp á þakið og
byrjaði á því að skafa burtu
kítti. Eftir svolitla stund kaliaði
Vilhjáimur til hans, en hann
var þá niðri, hvort hann þyrfti
ekki á sér að halda og svaraði
Ásmundur því til, að hann
þyrfti hans ekki með að sinni.
Vilhjálmur fór þá til verkstjór-
ahs 'og sagði honum frá því, og
ságði ýerkstjórinn honum þá, að
1 ?ja' stiga, sem lá þar niðri.
ijálmur fór ekki strax tiJL
þess verks, heldur hefir hann
farið um ’sömu lúguna og Ás-
mundur fór, upp á þakið. Hefir
hann svo gengið eftir þakinu
og stigið á hina sprungnu as-
best-plötu, því að allt í einu
steyptist Vilhjálmur niður í
vinnuherbergi gegnum þakið —
og var fallhæðin um 9 metrar.
Vilhjálmur var meðvitundar-
laus strax eftir fallið. Var taf-
arlaust farið með hann á
Landakotsspítala og þar' dó
hann skömmu síðar.
Tveir menn hjá Eim-
ship meiðast.
Brðn á xnilli tveggja
bifreiða.
TVEIR verkstjóar hjá
Eimskipafélagi íslands,
Pétur Hansson og Jón Rögn-1
valdsson, meiddust snemma
í gærmorgun, en þó ekki
hættulega.
Um klukkan 8 i gærmorgun
staðnæmdust ]>eir hjá bifreið,
seni stóð á pianinu fyrir neðan
Eim.skipafélagshú.sið, og voru
..z'iFttoiJá:.7* sí8u, ■
Eins og kunnugt er, gera lög-
in ráð fyrir skipun 6 manna
nefndar, er finni . grundvöll
fyrir vísitölu framleiðslukostn-
aðar Jandbúnaðarafurða, sem
fara megi eftir við ákvörðun
verðs á þeim.
En skilyrði ]>ess, að svo megi
verða, er, að öll nefndin verði
sammála. Likurnar til ]>ess, að
nefndin geti orðið sammála, tel
ég Iitlar eða engar vera. Nefnd-
inni Jier að miða við ]iað, að
heildartekjur þeirra, er starfa
að landbúnaði, verði i sem nán-
ustu samræmi við tekjur ann-
arra vinnandi stétta. i>ar sem
atvinna verkafóiks er óviss að
mörgu leyti. eru tekjur ]>ess
einnig óvissar, og virðisl því
skorta fastan grundvöll, er
miðað verði við annars vegar,
og er ]>etta atriði iikiegt til á-
greinings.
Nefndin skai ljúka störfum
fyrir 15. ágúst og skila áliti til
ríkisstjórnarinnar. í starfi. sínu
skal nefndin talca tillit til þess
verðs, sem fæst fyrir útfluttar
landbúnaðarafurðir. Verði það
liátt, mundi ]>að stuðla að iækk-
un yerðlags á innlendum mark-
aði, en verði það lágt mundi
það liækka verðið, er neytend-
um >Tði gerf að greiða.
Ég tei afar ósenniíegt, að
nefndin geti vitað um útflutn-
ingsverð á kjöti, gærum, görn-
um og ull af fraitileiðslu þessa
árs, fyrir 15. ágúst, og einnig
af ]>eim sökum er ósennilegt,
að nefndin geti verðlagt vör-
urnar innanlands, jafnvel þótti
hún yrði sammála að öðru leyti
Samkvæmt 5. gr. laganna er
ríkisstjórninni lieimilt að lækka
■verð á kjöti, mjólk og mjólkur-
afurðum með fjárframlagi úr
rikissjóði, að fengnu samþykki
Búnaðarfélags Islands, enda
lækki þá verð til framleiðenda
mjólkur og nijóikurafurða um
jafnmörg % og framfærslu-
vísitalan lækkar um. Kjöti>irgð-
ir ]>ær, sem til eru í landinu,
skulu verðbæítar framleiðend-
um að fullu úr ríkissjóði.
Ég tel ekki vist, vegna mn-
niæla ýmissa þingmanna á al-
þingi, að Búnaðarfélag íslands
veiti samþykki sitt til lækkun-
arinnar, og hefir ríkisstjórnin
þá ekki lieimild til að lækka
verðið. En þótt samþykki Bún-
aðarfélagsins fáLst og liáegt yrði
að koma visitölunni niður í 230
stig og stöðva hana þar, sem þó
er vafasamt, yrði raunverulegt
söluverð injólkur kr. 1,54, eða
4 auruni hærra en þegar visi-
Frh. á 7. sfðu.
Listsýningin.
Listsýning myndlistamamiafélagsins i sýningarskálanum yitS.
Kirkjustræti er daglega skoðuð af f jölda fólks og verður opin allan
þennan mánuð. Hér er mynd frá sýningunni. Hún sýnir Gunnlaug
Blöndal listmálara og tvö af fimm málverkum hans þar, sem
ekki prýða sýninguna hvað minnst. Myndin er tekin af U.S. Army
Signal Corps.
Harðar deilir nm etpa-
ankaskattiai á alþingi.
--- ■»
Fyrsta umræða í efri deild hófst i gær
FYRSTA UMRÆÐA um frumvarp þeirra Harálds Guð'
mundssonar, Herm. Jónassonar og Brynj. Bjamason-
ar um eigaraukaskatt hófst í efri deild í dag. Haraldur Guð-
mundskon var framsögumaður og reifaði málið, en Sjálfstæð-
ismennirnir Bjarni Benediktsson og Gísli Jónsson andmæltu.
frumvarpinu harðlega. Umræðunni varð ekki lokið í gær.
Haraldur lýsti frv. Hann ♦— "
ísienzkar lepivín-
saii hetnst i itann
krappao.
Seldi ameriskum logregln-
manni ákaviíisfiosku á 175 kr.
f SLENZKUR leynivínsali^
Jósteinn Magnússon að
nafni, komst í hann krappant
síðastliðið laugardagskvöld.
Hann seldi amérikskum lög-
reglumanni eina ákavítisflösku
á 175 krónur, en er lögxeglu-
niaðurinn sýndi honum lög-
reglumerki sitt, reyndi Jósteinn
að sleppa með því að hrinda
lögreglumannijium og hiaupa é
brott.
Lögreglumaðurinn elti leyni-
vínsalann ásamt félaga sinum
og hófst nú allmikill eltinga-
leikur. Skutu iögreglumenn-
irnir tveimur eða þremur að-
vörunarskotum að Jósteini,
sem náðist við dyrnar á Hótel
Borg. Um likt leyti koniu íb-
lenzkir lögreglumenn á vett-
vang.
Við yfirheyrzlu liefir Jósteixm
haldið þvi frain, að íslending-
ur hafi iieðið sig að seija ame-
rikskum hermanni vín, og
kvaðst hann mundu gera það.
ef hann fengi nógu mikið fyrir
það. ' 1 ■ \
Það skal tekið fram. að eng-
an sakaði af skothríð tögreglu-
mannanna.
kvað hér að sumu leyti um
nýjung að ræða, en þó ekki
öllu, því að í dýrtíðarfrv. ríkis-
stjórnarinnar hefði verið gert
ráð fyrir eignaaukningarskatti.
En sjálfur kvaðst hann hafa
verið á móti því að hafa í sama
frumvarpi ákvæði um verðlags-
mál og skattamál og jafnan tal-
ið ólíklegt áð slíkt gæti að
gagni komið. Hins vegar mætti
telja, að afgreiðsla þessa frum-
varps, sem hér lægi fyrir, gæti
gengið greitt, því að um þetta
mál hefði allmikið verið hugs-
að í sambandi við frumvarp
stjórnarinnar á sínum tíma.
í þessu frv. sagði ræðumað-
ur, að lagt væri til að sérstakur
eignaskattur skyldi lagður á,
ekki á allar tekjur, heldur á
eignaaukninguna á árunum
1940—1943. Það vekti fyrir
flutningsmönnum að skatt-
leggja þá eignaaukningu, sem
orðið hefði á þessum stríðsár-
um fyrir rás atburðanna ein-
göngu, en ekki vegna fyrir-
hyggju og atorku einstaklinga.
Haraldur lýsti því með nokkr-
um tölum og í stórum dráttum
hversu gífurleg auðsöfnun ein-
stakra manna hefði orðið hér
síðustu þrjú árin. Samkvæmt
upplýsingúm Skattstofunnar
væri eignaaukning skattgreið-
enda á árunum 1940—41 nálægt
70 millj. króna, og mundi það
vera óhætt að áætla eigna-
aukningu allra áranna þriggja
(að viðbættu 1942) hátt á ann-
að hundrað milljónir króna.
Haraldur taldi slælega að
gengið, ef ekki væri þægt að
ná um 15 millj. króna í ríkis-
sjóð með því að innheimta
þennan skatt. En flutningsmenn
ætlast til að honum verði varið
til að tryggja sem bezt öryggi
og jöfnuð í IífskjÖrum aimennr
Frh. á 7. síðu.
Frá leikkvölðum Menntaskóians.
Næsta. sýning á Fardegi eítir HU
Hertz verðnr i Iönó n. k. mijSyiIfiri
dag, ki.‘8.