Alþýðublaðið - 20.04.1943, Qupperneq 7

ÞriðjudagTir 20. april 1943.
ALÞYÐUBLAOIP
u

|Bærinn í dag. |
Næturlæknir er í Læknavarðstof
unni, sími: 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapó-
teki, sími: 1330.
I ÚTVAiRPIÐ:
20:20 Kvöld Bániavinafélagsins
„Sumargjöf“:
a) Ávarp formanns, ísaks
Jónssonar.
b) Telpnakór syngur, undir
stjórn Jóns ísleifssonar.
c) María Hallgrímsdóttir
læknir: Ræða.
d) Tríó leikur (Drengir úr
Tónlistarskólanum).
e) Jón Sigurðsson frá Kald-
aðarnesi: Upplestur.
f) Einsöngur: Guðmundur
Jónsson.
g) séra Bjarni Jónsson vígslu
biskup: Ræða.
h) Einsöngur: frú Steinunn
Sigurðardóttir.
i) Kveðjuorð: frú Aðalbjörg
Sigurðardóttir.
Skíðafélag Reykjavíkur
fer skíðaferðir um bænadagana
á laugard. og páskadagana kl. 9
árdegis frá Austurvelli .Farmiðar
aS skírdagsferðinni seldir hjá L.
H. Muller á miðvikudaginn, en hin
ar ferðirnar við bílana.
Skrini með peuingum
ÁLAUGARDAGINN var
verið að gera hreint í
húsinu nr. 3 við Beígstaða-
stræti.
Einhvern tíma meðan á því
stóð og um hábjartan daginn
var stolið úr húsinú forláta
skríni, sem. Stefán Eiríksson
hafði skorið út og voru í því
peningar og sparisjóðsbækur.
TVEIR MENN SLASAST
HJÁ EIMSKIP
Frh. af 2. síðu.
þeir að tala við bifreiðarstjór-
ann.
Mikil bifreiðaþröng var
þama, og allt í einu kom ame-
riksk hernaðarbifreið akandi
inn sundið milli bifreiðarað-
anna, og urðu þeir Pétur og
Jón á milli. Mörðust Jjeir lítils
liáttar.
Þeir voru báðir fluttir heim
til sín.
Hjónaband Bertu Ley.
Félagslíf
Vals-
menn.
(Þeir, sem ætla að gista skíða-
skálann um hátíðardagana, til-
kynni þátttöku sína til Þorkels
Ingvarssonar, sími 3834, fyrir
kl. 6 i kvöld.
Skíðanefndin.
Hjónaband
Bertu Léy.
Olas læknir
SBflerberg.
Lansnarbeiðoi Jóbanns
Sæmnndssonar.
Frh. af 2. síðu.
taian var 250 átig, og verðið var
ákveðið af mjólkurverðlags-
nefnd sjálfri.
Ákvæði laganna uin lækkun
verðlags og ríkisframlag skulú
falla úr gildi eigi síðar en 15.
september, um leið og sláturs-
tíð liefst fyrir alvöru.
Mér virðist því, að horfurn-
ar i dýrtíðarmálinu séu nánast
þessar:
Ef verðlagsnefnd landbún-
aðarafurða verður ekki sam-
mála, en til þess eru mestar lík-
ur, tilkynnir hún ríkisstjórn-
inni það þann 15. ágúst. Þá
verður stjórnin að kveðja al-
þingi til setu. Alþingi gæti varla
komið saman fyrr en um mán-
aðamótin ágúst—septeml>er,
Þann 15. september á sljórnin
að Iiætta greiðslum úr Hkissjóði
til að halda verðlagi niðri. Er
því ljóst, að aiþingi verður að
ráða fram úr máli.nu á ör-
skömmum tíma, liálfum mán-
uði eða svo. Af þeirri reynslu,
sem fengin er, tebég furðulega
bjartsýni að ætla, að þinginu
takist ]>að. Allt verður koinið
í eindaga, og mestar líkur til
þess, að engin niðurstaða fáist
fyrir 15. september. Þá gerist
annað tveggja:
Að dýrtíðinni verði gefinn
Laus taumurinn af nýju, eða
þingið ákveði að halda áfram
greiðslum úr rikissjóði til að
balda niðri verðlagi.
Hvorugur kosturinn er góð-
ur. Telja má víst. að það kosti
ríkisjöð um dlá—6 millj., að
halda verðinu niðri í sumar, tii
viðbótar við það fé, sem þegar
hefir verið varið í þessu skyni.
Mjög ólíklegt er, að verðlækk-
unarskatturinn færi ríkissjóði
það fé, er til þessa þarf.
Ef Iialda á verðinu niðri á
þennan hátt til langframa og
dulbúa þannig dýrtíðina á
kosfnað rikiss.jóðs, getur ekki
hjá því farið, að hann komist
fyrr eða síðar í þrot, og verður
þá að gera skattþegnunum að-
vart á nýjan leik, en engin vissa
fyrir, hvernig þá stendur á
fyrír þeim.
Það kann að þykja óþörf
svartsýni að gera ráð fyrir, að
þingið beri ekki gæfu til að
koma sér niður á slíka lausn
dýrtiðarmálsins á hálfum mán-
uði næsta haust, er til framhúð-
ar geti orðið. En ef höfð eru í
liuga hin inörgu skrif í blöðum
allra fiokka um bölvun tlýrtíð-
ar og verðhólgu um langa hríð
og sá áhugi, sem lýsti sér þar
á að .,Ieysa stóru málin“, dýr-
tíðarmálin á viðunandi hátt, á-
hugi, sem greip um sig meðal
almennings og lifir enn, hvað
sem blöðin segjá nú, þá fer
ekki lijá því, að niðurstaðan af
5 mánaða starfi síðasta þings í
þessu máli fremur veiki inenn
en styrki í trúnni á skjóta lausn
þess næsta haust.
Það er sannfæring mín, að
algert öryggisleysi sé framund-
an, þar sem dýrtíðarmálin eru
með öllu óleyst og lausnin jafn
fjærri og nokkru sinni áður. Ég
gat þvi ekki annað gert en
fylgjja þeirri sannfæringu
minni, og þess vegna tók ég þá
ákvörðun að biðjast lausnar.“
Þetta sagði Jóhann Sæ-
mundsson.
Lausnarheiðni hans vakti að
vönum mikið umtal hér í höf-
uðstaðhum strax i gær, og mun
álit sljórnarinnar áreiðanlega
ekki vaxa við fráför hans.
Happdrætti „Jaffars".
Enn hefir ekki verið vitjað eftir
farandi vinninga: Nr. 961, 2819,
5065, 5826, 6639, 2687, 3055 Og
701. Vinninga séWitjað nú þegar
á skrifstofu Hjartar Hanssonar,
Bánkastræti 11.
Harðar deilnr um elgna-
aukashattinn.
Frh. af 2. síðu.
ings, en til að fyrirbyggja það,
að fasteignir og framleiðslutæki
þjóðarinnar dragist í hendur
færri og færri manna og gróð-
inn verði til þess að auka enn
verðbólguna og dýrtíðina öllum
til tjóns. í
Frsm. benti á, að í frv. væri
gert ráð fyrir þörf fyrirtækja
til að mæta ýmsum örðugleik-
um og verulegum sveiflum í
rekstrinum, t. d. skyldu ný-
byggingarsjóðir undanþegnir
skattinum.
Bjarni Benediktsson tók til
máls næst á eftir Haraldi og
deildi fast á frv. Sagði hann, að
þetta væri alger nýjung í ís-
lenzkri skattalöggjöf að minnsta
kosti, en ekki gæti hann um
það sagt, hvort slík skattataka
tíðkaðist í öðrum lýðræðis-
löndum. Bjarni tók svo djúpt í
árinni, að hann vildi draga í
efa, að ákvæði sem þessi gætu
samrýmzt stjórnarskránni. —
Lagði hann samt að svo stöddu
engan dóm á, hvort svo væri
eða ekki, en kvað nauðsyn á því
að gengið væri úr skugga um
það.
Hann sagði að eignaaukning-
skattsákvæðin í frv. stjórnar-
innar væru á engan hátt sam-
bærileg við þetta. Þau hefðu
náð miklu skemmra, og þar
hefði skipt mestu máli að þau
voru í dýrtíðarlagabálki og í
sambandi við dýrtíðarráðstaf-
anir og sett í því skyni að
tryggja verðgildi íslenzkra pen-
inga, og með það fyrir augum,
að sá hluti eignanna, sem eftir
verður yrði verðmeira en áður.
Aftur á móti væru ákvæði
þessa frv. laus við öll önnur
mál og væri hreint skattatöku-
mál.
Þá sagði Bjarni að hjá rnönn-
um þeim, sem að þessu frv.
stæðu, og þeim, sem væru því
andstæðir, mundi ríkja gerólík-
ur skilningur á eignaréttinum.
Þegar Bjarni hafði lokið máli
sínu spratt upp Bíldudals-Gísli
og hélt fram ýmsum fáránleg-
um firrum og varð ræða hans
til lítils framdráttar málstað
þeirra Bjarna. Sumar af vit-
leysum hans hrakti Haraldur
Guðmundsson með örfáum orð-
um, en flestar þeirra voru þess
eðlis að ekki var orðum eyðandi
að þeim. T. d. um frammistöðu
Gísla skal sagt frá því, að hann
þóttist hafa það úr landsreikn-
ingunum síðustu, að Lands-
smiðjan hefði aðeins haft 17
þúsund kr. í hreinar tekjur.
Væri þetta ríkisfyrirtæki og
sýndi það að tekjur einstaklinga
væru engin ósköp!
Haraldur benti Gísla á, að
hann læsi skakkt. I reikningun-
um stóð að hreinar tekjur
Landssmiðjunnar hefðu verið
kr. 312 þús. og fyrning að auk!
Flestar röksemdir Gísla munu
hafa verið reistar á svipuðum
grundvelli!!
Haraldur Guðmundsson taldi
Bjarna gera of mikið úr því, að
ákvæði frv. brytu í bága við
stjórnarskrána, enda hefði hann
verið varfærinn í fullyrðingum
um það. Hins vegar hefði Gísli
verið viss í þeirri sök, og hefði
hann eflaust sínar ástæður til
þess! — En H. G. kvaðst gera
ráð fyrir því að ríkisstjórnin,
sem einn hæstaréttardómari
ætti sæti í, hefði athugað það,
þegar hún setti eignaaukningar-
ákvæðin í frumvarp sitt, hvort
þau brytu í bága við stjórnar-
skrána.
Þá minnti H. G. á það, að í
Morgunblaðinu 8. des. s.l. hefði
verið skýrt frá að fulltrúar
Sjálfstæðisflókksins í átta
manna nefndinni hefðu Iagt til
áð innheimtur ýrði eignaaukn-
ingarskattur. Sennilega hefði
miðstjórn Sjálfstæðisflókksins
athugað þá, hvort slíkt bryti í
'bágá við: stjórnarskrána. Loks
Jarðarför föður okkar og tengdaföður,
JÓNS SÍMONARSONAR,
fer fram frá Fríkirkjunni miðvikudaginn ,21. apríl og hefst með
húskveðju að heimili hins látna, Giettisgötu 28 B, kl. 1 e. h.
Jarðað verður í gamla kirkjugarðinum.
Börn og tengdabörn.
Sonur okkar,
VILHJÁLMUR B. ÓLAFSSON,
andaðist 19. þ. m.
Oddgerður Oddgeirsdóttir. Ólafur Vilhjálmsson.
■———m—uiiniMia—
Öruggara ©r að kaapa
Páskaeggin
timanlega.
væri eðlismunur þessa frv. og
eignaskattsákvæða stjórnarfrv.
sáralítill.
Haraldur sagði að lokum, að
hvergi myndi löggjafinn leyfa
svo gífurlega auðsöfnun ein-
staklinga og þá, sem hér hefði
átt sér stað og það á slíkum
tímum. En með vaxandi mis-
skiptingu auðsins vex misskipt-
ing teknanna og kjör þegnanna
verða ójafnári.
Umræðunni var frestað eftir
þessa svarræðu Haralds.
Lik Olafs Magnfis-
sonar fir Vestm.-
eyjom fiost í Reykja
viknrhefn.
> ---------
Hvarf bér 10. janúar
Q IÐASTLIÐIÐ laugar-
dagskvöld fannst lík af
karlmanni í Reykjavíkurhöfn
skammt frá Ægisgarði.
Við rannsókn kom í ljós að
hér var um að ræða lík Ólafs
Magnússonar, en hann var ætt-
aður úr Vestmannaeyjum.
Ólafur hvarf héðan úr bæn-
um 10. janúar síðastliðinn.
Iiann var á einhverjum hrakn-
ingi hér — og hafði um skeið
fengið að sofa í „Sæfaranum“,
sem lá við Ægisgarð, utan á
fleiri skipum.
Sel skelja- og|
púsningarsand J
— Sími 2395.
s
Lækknn aðflntnings-
gjaids ð ávöxtnm og
skrifstofnvélnm.
Veona viðskiftasamninoa við
Bandarikin.
FRUMVARP til laga um
heimild til lækkunar á að-
flutningsg-jaldi á nokkrum
vörutegundum fór í gegnum
allar umræður í efri deild í
gær.
Hér er um ávexti og skrif-
stofuvélar að ræða.
Þessar vörutegundir eru upp
taldar í frv.:
Ný epli, nýjar perur. rúsinur,
sveskjur, mais, ris og aðrar
korntegundir og ,rótarávextir
steikt, gufusoðið eða tilreitt á
annan svipaðan hátí, pulp og
safi úr ávöxtiun. ósykraður,
saft úr óvöxtum og jurtahlut-
uni, reiknivélar, ritvélar, taln-
ingávélar (fétalar), fjölritarar
(duplikaíor), aðrar skrifstofu-
vélar og hlutar til þeirra.
í athugasemdum við laga-
frumvarpið segir:
í væntanlegum verzlunar-
samhihgi milli íslands og
Bandaríkja Norður-Amerxku
eru ákvæði um gagnkvæmar:
tollaívilnanir. Til þess að fram-
fylgja ókvæðum samningsins
af hálfu íslands að því er tolla-
ívilnanir varðar, þarf rikis-
stjórnin að fá lagaheimild til
þess að lækka aðflutningsgjöld
in af vörutegunduin þeim, sein
samniugurinn nær til.
Er hér farið eins að og þegar
lækkuð vpru aðflulningsgjöld
af vörum samkvæml verzlunar-
sammngi við Argentinu 1938,
shr. Jög nr. 8111. júní 1938.