Alþýðublaðið - 11.08.1943, Blaðsíða 8

8
A.'.ÞYÐUBLr "3!D
Miðvikudagur 11. ágúst 1943,
BlTJARNARBfÖl
SæhanknrlnD
(The Sea Hawk).
Amerísk stórmynd.
Erroll Flynn,
Brenda Marshall.
Sýnd kl. 4 .30 9.
Bönnuð fyrir börn innan
16 ára.
JÓN FRÁ GRUNNAVÍK
samdi skýringar við Snorra
Eddu. Upp frá því „fór hann
að hrjóta heilan um uvvruna
margra orða, og spratt þá hjá
honum sú hugmynd, að flest
hin styttri orð í íslenzku hefðu
fyrr verið samsett, en dregizt
saman“ (Jón Helgason). — Kom
svo, að hann hafði samið þrjú
hindi fvrí^^ðnrmikil um orð-
skýringar og nefndi ritverkið
Contractismus. Eru skýringar
hans flestar hinar fráleitustu,
þó að óskyldir fróðleiksmolar
séu innan um.“ En þegar þvílík-
ir molar eru fráskildir, er Con-
tratismus eyðimörk og eitt hið
vitlausasta rit, sem eftir nokk-
urn íslenzkan mann liggur.“
Þessi dæmi um skýringar
Jóns nefnir Jón Helgason:
„dauður = dugauður, grænn =
grasvænn, hundur = húsvand-
ur, happ = handaklapp,,karl =
kappharðligur, milti = marg-
veltandi, þjór = þjóher. Dæm-
in sýna að það háir Jóni ekki
vitund, þó að t. d. þýzka hafi
orð, er nákvæmlega samsvarar
hinum íslenzku . . . . Aftur hik
ar hann dálítið, þegar latína er
annars vegar, og þó skýrir hann
sól = suðurhjól.“
❖
Á KROSSMESSUNNI
ÞVÍ ertu að gráta, Manga
mín? Þykir þér 'svon mik
ið fyrir að fara frá mér?“ spyr
húsmóðirin.
„Nei, ekki græt ég nú þess
vegna,“ svarar Margrét. „En ég
hana Gunnu, sem á að koma í
kenni svo mikið í brjóst um
staðinn minn.“
*
ÞÁÐ er óvíst hvort konan
elskar heitar en karlmað-
urinn, en hitt er víst, að hún
elskar af meiri skilningi.
Sanial Dubay
*
ÞAÐ er hið óskiljanlega,
sem stýrir heiminum: Hiti,
rafmagn, ást.
Holmes.

o€f k&stm hmt4
ofbír iudu/ix) Leyisohrv.
af djúpri og hljómþýðri rödd
Barböru. þegar hún hafði sagt
við hann fáeínum klukkutím-
um áður: —- Ég finn, hvenær
þú þjáist mest ,og ég skal biðja
ofurlítillar bænar fyrir okkur
báðum. Hann kreppti hnefana
af öllum kröftum. Hálfgleymt
vers frá barnæskuárum gægð-
ist fram í huga hans. Hann sá
Barböru jafngreinilega og iþótt
hún hefði staðið við hlið hon-
um. ,,/Þarna er himinninn.“
Svo opnaði hann augun og sá
Önnu reigja höfuðið þóttalega.
,,Þarna er Víti.“
IV .
Skyndilega hætti Anna
öllum útigöngum sínum um
borgina og um sama leyti hætti
hún að tala í sínum venjulega
ógnandi og örugga tóh. Dag
nokkurn, þegar Herbert kom
inn í dagstofuna, sat hún þar
í rökkrinu. í bjarmanum frá
eldinum á arninum sá hann ,að
hún hafði gleymt að greiða sér
og þvo,'og hún var í. óhreinum
morgunslopp. Hún lyfti höfðinu
örlítið, svo að sá í augu henn-
ar, sem voru jökulköld. en um
leið trufluð af bræði, sem ein-
ungis óttinn hélt í skefjum.
Hún leit upp og horfði í augu
hans, og honum varð þegar
Ijóst ,að hún vissi allt. Snöggv-
ast greip hann óviðráðánleg
bræði. Hann langaði til þess
a ðæpa og sá í huganum þessa
gömlu, kræklóttu fingur seilast
eftir augum Barböru eins og
hann hafði séð í draumum sín-
um fyrir löngu síðan úlfsklær
seilast eftir móður hans. Minn-
ingin um hinn gamla draum
blandaðist hinni nýju sýn, og
hann gat ekki greint á milli, og
upp úr undirvitund hans steig
sú visa, að á einhvern hátt væri
Barbara lik moður hans, ef til
vill væri hann blóð af hennar
blóði og haldi af hennar holdi.
Hann sattist beint á móti
þessari gömlu, framandi konu
með leiftrandi, váboðandi aug-
un. og í þögninni var falin ill-
spá. Sterklegir kjálkar Önnu
voru klemmdir saman. Hann
vissi, að hún var sterkari en
hann, um leið og þau höfðu
skipzt á fyrstu orðunum.
— Jæja?
— Hvað viltu, að ég geri?
Hann þagnaði.
— Hvað? æpti hún, og rödd
hennar var eins og logandi eld-
ur. — Þú hefir bannað mér —
nú varð málrómurinn háðsleg-
ur — að vita nokkuð.
Hann reyndi að vera rólegur
og hafa vald á málrómi sínum.
— En þú veizt það samt?
— Já, ég veit allt.
Hann skalf og laut að arnin-
um.
— Ég skal láta þig fá afsal
fyrir þessu húsi og ennfremur
helmingurinn af - laununum
mínum og ágóðanum af verkum
mínum. Viltu skilja við mig
með þessum skilmálum.
—■ Nei, aldrei!
— Hví ekki?
— Af því að ég vil það ekki.
Málrómur hennar var djúpur
og þrjózkufullur.
Hann stóð á fætur og fór að
ganga um gólf. Annað slagið
nam hann staðar og leit í áttina
til Önnu. Orðin komu eins og
þungur straumur og féllu sem
foss af vörum hans.
— Anna! Ég varpa til hliðar
stolti mínu og ég skal ekki á-
saka þig fyrir neitt. Ef til vill
hefir mér ekki, öll þessi ár,
auðnazt að koma auga á það
sem rétt var — að ég hafi ekki
verið dómbær á réttlætið. Ef
til vill hefi ég syndgað meira
en ég vissi og verið þér vond-
ur og beitt þig rangindum.
Heyrirðu til mín, Anna?
— Já, ég heyri, Herbert.
Það var; naumast hægt að sjá
að kjálkarnir bærðust.
— Hafi það verið, Anna, bið
ég þig að fyrirgefa mér. Við
skulum segja, þótt ég geti ekki
skilið það, þó að ég ætti með
því að frelsg sálu mína, að við
höfum vaðið. í vilíu og svima
frá upphafi. Það er ekki hræði-
legt, þetta hefir margan mann-
inn hent. Og ef til vill veiztu,
að ég hefi orðið að þjást fyrir
minn hluta af þessari synd.
Hann þagnaði, en úr þessu
myrkri kom ekkert hljóð.
— Ég sver það við allt, sem
ef mér heilagi að hver einasti
dagur af þessum tólf árum hef-
ir verið mér óbærileg þjáning,
bæði nótt og dag hefi ég kval-
izt, og þegar mótið mín dó, var
fyrsta hugsun mín þessi:
en hve hún er hamingjusöm að
vera laus úr viðjum þessa lífs.
Og þegar faðir minn dó, þótti
mér vænt um, að hann skyldi
ekki lengur þurfa að þjást
vegna hinnar botnlausu eymd-
ar minnar. Ef til vill er ég of
viðkvæmur, óeðlilegur. ef til
vill geggjaður. Kallaðu það
hvei'ju því nafni ,sem þér þókn-
i( ast, en það er sannleikur og
1 óhrekjanleg staðreynd, að ég
hefi kvalizt. Er ekki kominn
tími til þess að yfirbótatími
minn sé á enda?
Hann starði á hana, og hon-
um fannst hann sjá mikla
drætti koma í svip hennar, sem
áður var stálharður.
Villtur hæðnishlátur berg-
málaði um herbergið og drekkti
síðustu orðum hans.
— Ég? Segirðu að ég hafi
fengið allt? Hvílíkur heimsk-
ingi! Hvílíkt fífl!
— Þú hefir að minnsta kosti
fengið margt, sem ég hefi aldrei
öðlazt, sagði hann svo mildi-
lega sem hann gat. Ég hefi
hvorki átt heimili né börn.
— Ég áleit, að þú vildir ekki
NÝJ» Blð SSS
Æfintýri á Broad-
Augels Over Broadway).
Douglas Fairbauks Jr.
Rita Hayworth.
Börn yngri en 12 ára. fá
ekki aðgang.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
■ GAMLA Blð
Gleðiborgin
(Las Vegas Nights).
Bert Wheeler.
Constance Moore.
Tommy Dorsey
og hljómsveit hans.
Sýnd kl. 7 og 9.
Kl. 3.30—6.30:
SLUNGINN NÁUNGI.
Scattergood PuPlls the
Strings).
Guy Kibbee.
Susan PePters.
eiga börn, hreytti hún út úr
sér. Og hvers vegna hefirðu
ekki átt heimili? Ég hefi að
minnsta kosti reynt að skapa
þér heimili.
Hann hélt sér í skefjum.
— Við skulum ekki deila um
aukaatriði, Anna, ég sagði ekki,
að þú hefðir verið hamingju-
söm. Ég átti aðeins við það, að
þú hefðir fengið þau tækifæri,
sem ég hefði aldrei fengið. Og
þessi tækifæri vil ég fá áður
en ég dey. Gefðu mér frelsi!
— Svo að þú getir tekið
saman við þessa stelpugæs?
Nei, aldrei að eilífu! ,
Hann spennti greipar og laut
höfði.
— En þú átt dætur. Barbara
er yngri en Eilen. Getur það
ekki mildað skap þitt?
Hann fékk ekkert svar. Síð-
asti neistinn á arinum hafði
kulnað út og eina glaetan í
rökkvuðu herberginu kom frá
daufu ljóskeri úti í garðinum.
Hann sá móta fyrir Önnu, þar
sem hún sat eins og steinrunn-
ið nátttröll á stólnum sínum.
Hann hallaði sér upp að veggn-
um og hafði það á vitundinni,
að nú væri úrslitastundin kom-
in. Hann varð að heyja styrj-
öld við sál Önnu. Hann varð að
seilast til þess, sem lá dulið
þar inni og gat ekki verið út
kulnað. Það hlaut að leynast
mannleg vera undir niðri í
þessu óða kvendýri, aðeins ef
hann gæti seilzt til þðissarar
veru, fundið hin réttu orð og
VfKINGURINN.
FYRSTI KAFLI } ,
Gildran á veginum.
REIÐIÐ sverðin og samtaka nú! Það veit hamingjan,
að nú ætla ég að leika á Ike svarta, konung sjóræningj-
anna, því að með því eina móti get ég sannað, að við 'höf-
um verið reknir í útlegð að ósekju, og að hann hefir beitt
okkur brögðum.
Ned Blake, öðru nafni Vofuræninginn, talaði kjark í fé-
laga sína, sem voru tuttugu talsins. Allir voru þeir ný-
stignir á land á Orchillaey á Vestur-Indíum, en þangað
höfðu þeir komið að á góða kaupskipinu hans, Flóðhest-
inum.
Mennirnir voru á hjólum yfir sandrif.-
Skip þetta var með siglum og seglum, og utan af sjónum
leit það út eins og skip undir fullum seglum, því að sand-
rifin huldu byrðing skipsins, meira'að segja Ned og menn
hans. Aðeins yfirbyggingin sást. Á framsiglunni hékk fáni
Neds: haus af hvítum hesti á dökkum fleti. Undir fánan-
um stóð Bob Cobley, bátsmaður Neds og starði út á sjó-
inn gegnum kíki.
— Þetta er áreiðanlega Blóðsugan, skip svart Ikes, Ned
skipstjóri, og hún stefnir hingað! Þú hefir blekkt hann, það
er mér eiður sær. ^
Öro
MYNDA-
SAiA.
Gífúrleg sprenging verður þegar ljóskerið lendir á rafstöðinni. — Fát mikið grípur Þjóðverjanna. Lusyá og Cottridge
nota tækifærið til að komast á brott.