Alþýðublaðið - 08.09.1943, Blaðsíða 7

.Miðvikudagur 8. sept. 1943..
ALÞ¥ÐUBLAÐ1Ð
7
\Bœrinn í dag.\
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapó-
teki.
ÚTVARPIÐ:
15.30—16.00 Miðdegisútvarp.
19.25 Þingfréttir.
19.45 Auglýsingar.
20,00 Fréttir.
20.30 Útvarpssagan: „Liljur vall-
arins“. Saga frá Tahiti, IX
Karl Isfeld blaðamaður).
21.00 Hljómplötur: Lög leikin á
saxófón.
21.10 Takið undir! (Þjóðkórinn.
— Páll ísólfsson stjórnar).
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
Nýlega
var veitingasalan í Akogehúsinu,
Vestmannaeyjum, dæmd fyrir brot
á verðlagsákvæðum. Hlaut hún
200 króna sekt og varð að greiða
kr. 15 í málskostnað. Ólöglegur
hagnaður, kr. 85,00, var gerður
upptækur. Reykjavík, 7. sept.
1943. Skrifstofa verðlagsstjóra.
Áheit á Strandarkirkju:
Frá S. J. kr. 5.00. Frá Þ. gömul
og ný áheit, kr. 160.00.
Áheit á Hallgrímskirkju:
Kr. 2.00.
Happdrættið.
Dregið verður í 7. flokki á föstu-
dag, og er því næstsíðasti söludag-
ur í dag. Athygli skal vakin á því,
að engir miðar verða afgreiddir á
föstudagsmorgun, og eru því allra
síðustu forvöð á morgun að endur-
nýja og kaupa miða.
Prentvilla
varð í viðtalinu um blaða-
mennskunám í blaðinu á sunnu-
daginn. Stóð, að stúdentar í sum-
um skólum vestra væru snoð-
klipptir, en átti að vera snögg-
klipptir, sem betur fer fyrir
stúdentana.
fslenzk Iðg saoginíame-
ríska ðtvarpift i kvöld.
Tveir Vestor - íslendingar og
iroi frá Múla.
TTHYGLISVERÐUM tón-
listarviðburði verður út-
varpað í ameríkska útvarpinu
hér kl. 22.00 í kvöld (miðviku-
dag). Tveir menn af íslenzku
bergi brotnir, sem báðir eru í
einkennisbúningum ameríkska
hersins, munu annast dagskrár-
lið þennan. Annar er Ragnar
Stefánsson höfuðsmaður, sem
söng einsöng í útvarpið í maí
s. 1., en hinn er Ragnar H.
Ragnar, sem nýlega kom hing-
að til landsins, en hann er
píanóleikari og stjórnandi karla-
kóra í Norður-Dakota.
Ragnar Stefánsson mun ekki
aðeins syngja tvö einsöngslög,
heldur mun frændi hans, Árni
Jónsson frá Múla syngja með
honum tvísöng, en það gera
þeir eftir uppástungu íslenzks
tónlistargagnrýnanda.
Ragnar H. Ragnar mun ann-
ast undirleik og enn fremur
leika eitt lag á milli söngvanna.
Meðal þeirra laga, sem Ragn-
ar mun syngja, er „Lofið þreytt-
um að sofa“ eftir Kaldalóns,
ljóð eftir Davíð Stefánsson, og
hið vinsæla lag „Home on the
Range“. í tvísöngnum mun
Ragnar syngja barytonröddina
og frændi hans bassaröddina og
verða sungnir tveir af hinum
sænsku stúdentasöngvum:
Glúntarnir.
........- ........ " -*í—•
MINNISMERKI UM JÓN
ARASON
Frh af 2. síöu.
inu í gær eftirfarandi ávarp
frá fjársöfnunarnefndinni:
„Vér undirritaðir komum
saman á Hólum í Hjaltadal 15.
ágúst seinast liðinn til þess að
ræða um fjársöfnur til minn-
ismerkis um Jón biskup Ara-
son. Heitum vér á alla góða ís-
lendinga að styðja þessa fjár-
söfnun, svo að hægt verði að
reisa minnismerkið á Hólum 7.
nóvember 1950.
Skólastjórinn á Hólum Krist-
ján Karlsson veitir gjöfum mót-
töku. Þess er og vænzt að marg-
ur sjáliboðaliði, sem ann minn-
ingu Jóns Arasonar biskups
veiti málinu lið, taka gjöfum
og efli til fjársöfnunar á sínum
stað.
Hólum í Hjaltadal 15. ág. 1943.
Guðbrandur Björnsson, Sig-
urgeir Sigurðsson, Hermann
Jónsson, Friðrik J. Rafnar, Sig-
urður Norland, Halldór Kol-
beins, Björn Björnsson, Ingólf-
ur Þorvaldsson, Pétur Þ. Ing-
gjaldsson, Árni Sveinsson,
Helgi Konráðsson, Guðm. Bene
diktsson, Gunnar Árnason, Sig
urður Þórðarson, Jón Sigurðs-
son, Sigurður Sigurðsson, Lár-
us Arnórsson, Gunnar Gíslason,
Friðrik A. Friðriksson, Þor-
grímur Sigurðsson, Kristján '
Karlsson, Gunnlaugur Björns- J
son, Jíhann (Sigurðjsson, Jón
Konráðsson.“
I. flokks mótið:
Hafnfirðingar inæta
ekki til leiks.
Val ðæmdur slgur.
ÍGÆRKVÖLDI átti lands-
mót 1. flokks í knatt-
spyrnu að halda áfram, er þar
standa leikar þannig, eins og
kunnugt er, að þrjú félög eru
jöfn, Fram, K. H. og Valur.
Skyldi leikur fara fram milli
K. H. og Vals. Valsliðið mætti
til leiks á tilskyldum tíma, eða
kl. 7. Þegar dómarinn gaf
merki um að leikurinn skyldi
hefjast hlupu Valsmenn út á
völlinn, en lið Hafnfirðinganna
sást hvergi, mætti það ekki til
leiks. Val var dæmdur sigur-
inn, lögum samkvæmt, og
Hafnfirðingum leijliurinn tap-
aður.
Hafrifirðingar hafa með
þessu slegið sjálfa sig út úr
mótinu. Þar sem þeir áður voru
búnir að tapa leik við Fram.
Ástæðan fyrir því að Hafnfirð-
ingar mættu ekki til leiks mun
hafa verið sú, að þeir litu svo
á að varpa bæri hlutkesti um
hvert þeirra þriggja félaga,
sem iöfn urðu í mótinu skyldu
hefja leik.
Hinsvegar mun K. R. R.
hafa litið svo á, að þar sem
ekki er um nýtt mót að ræða,
skyldi það félagið sem tapað
hafði síðasta leik, en það var
K. H., keppa við það fé-
lagið sem sigrað hafði í næsta
leik á undan, en það var Valur.
Ebé.
Norðlendingar,
Austfirðingar,
Sunnlendingar,
Vestfirðingar.
Innilegt þakklæti fyrir vin-
semd og heiður mér veittan
á ferð minni um íslands-
byggðir.
Jóhannes Kr. Jóhannesson.
Útbreiðið AlþýðublaSið.
Walterskeppnin:
H. R. sigraði Viking
með 3 gegn 0.
Vikingur sleginn út úr mótinú
SÍÐASTA knattspyrnumót
ársins í meistaraflokki —
Walterskeppnin — hófst á
sunnudaginn með leik milli
K.R. og Víkings. Hefir nú Vík-
ingur verið leystur úr banni
því, er K.R.R. dæmdi hann í
í vor í Tuliniusarmótinu, sællar
minningar.
Margt áhorfenda safnaðist
saman til að horfa á leik
þenna, því óneitanlega hafa
leikir Víkings og K.R. oft ver-
ið mjög spennandi. Þá mátti
ekki hvað sízt búast við fjörug-
um og röskum leik nú, að
minnsta kosti af hálfu Víkings,
þar' sem svo langt var um liðið
síðan hann hafði haft tækifæri
til að fylkja liði til kappleiks á
knattspyrnuvellinum. Það var
og vitað, að Víkingar svöruðu
útilokun K.R.R. frá þátttöku í
mótum í. sumar á þann eina
hátt, sem samboðinn var sönn-
um íþróttamönnum, með því að
halda hópinn enn betur en áð-
ur, auka félagslyndið og æfa af
kappi. Hins vegar leikur það
ekki á tveim tungum, að það
er mikið áfall fyrir knatt-
spyrnuflokk að vera dæmdur
frá þátttöku í helztu mótum
ársins. Slíkt hlýtur annaðhvort
að leiða til meiri eða minni
upplausnar, eða, ef um mann-
skapsmenn er að ræða, til auk-
ins samstarfs og samheldni.
Þá var það og ljóst, að þó
K.R.-liðið hafi verið fremur
laust í böndum í sumar, þá
hefir það á að skipa röskum
mönnum og harðfengum, og
það hafði á þenna leik endur-
heimt hinn ágæta framherja
sinn Óla B. Jónsson, sem án
efa er einn meðal snjöllustu
knattspyrnumanna hérlendra,
og þar sem þetta er „útsláttar-
keppni“, þannig að það félag,
sem tapar leik, er þar með úr
mótinu, var víst að K.R. myndi
ekki láta sitt eftir liggja að
gera það sem hægt var til að
halda velli. Að öllu þessu at-
huguðu, útiloknu Víkings í
marga mánuði eða bann frá
mótum, mikla samheldni á
þrengingartímum og æfingar,
og svo loks eitt gullið tækifæri
til að rétta hlut sinn nokkuð
eða vera sleginn út að öðrum
kosti, var þá ástæða til að ætla
annað, en að flokkur undir slík-
um kringumstæðum myndi ekki
leggja sig allan fram og fylkja
svo liði, að sem beztur árangur
næðist.
En svo fóru leikar, að K.R.
sigraði með 3:0.
Leikurinn hófst stundvíslega
kl. 5 e. h.
Þegar Víkingsliðið hljóp inn
á völlinn og fylkti sér til leiks,
veittu áhorfendur því athygli,
að um allmikla breytingu var
að ræða á liðinu frá því sem áð-
ur var, t. d. var Ingólfur Ise-
barn, hinn harðskeytti útfram-
herji, ekki í hópnum, og Brand-
ur Brynjólfsson, hinn frægi
miðframvörður, lék nú mið-
framherja.
Leikurinn hófst með sókn
Víkings, sem gaf miðfrh. þegar
á fyrstu mínútunum tækifæri
á mark K.R., en ekkert skeði.
Yfirleitt var fyrri hálfleikur
bæði daufur og festulaus á báða
bóga. Lítið um samleik, stuttar
og nákvæmar sendingar milli
samherja sáust vart, knettinum
þeytt fram og aftur með lang-
spyrnum, ónákvæmum og lítt
hugsuðum. Er 15 mín. voru af
leik, skaut K.R.-ingur að marki
Víkings, knötturinn lenti í öðr-
um K.R.-ing, hrökk úr honum,
en h. úth. K.R. — nýliði, sem
Móðir okkar, ekkjan
Jóhanna Bjarnadóttir,
•: k
andaðist 7. þ. m. að heimili dóttur sinnar, Holtsgötu 1.
Helga Jónsdóttir. Anna Jónsdóttir.
Ingólfur Jónsson.
má vænta góðs af í framtíðinni
— náði knettinum og skaut
honum laglega í mark Víkings.
Mátti nú búast við að leikurinn
mundi fásrast í fastara form,
en svo var ekki, og lauk honum
með 1:0 K.R. í hag.
Víkingsvinir, sem fjölmennt
höfðu á völlinn, voru þess full-
vissir, að Víkingur mundi „ná
sér upp“ í seinni hálfleik.
En þó seinni hálfleikurinn
væri á báða bóga betur leikinn
en sá fyrri, lauk honum samt
svo, að K.R. bætti enn um
markatölu sína, skoraði 2 mörk
gegn engu. V. úth. skoraði ann-
að úr aukaspyrnu, en Óli B. hitt
eftir hornspyrnu og lauk leikn-
um þannig að K.R. sigraði með
3:0.
K.-R.-liðið sem heild lék af
miklum dugnaði og var þegar
auðséð að það var ákveðið í
því að láta sig ekki fyrr en í
fulla hnefana. Vörn þess var
mjög ákveðin, og markmaður-
inn, Sig. Jónsson, lék af mikl-
um vaskleik og barg þrívegis
markinu af mikilli snilld.
Birgir gætti Brandar svo að
hann mátti sig lítt hreyfa og
fékk aldrei tækifæri, sem neinu
nam, utan í byrjun leiks. í
framlínunni var Öli B. snjall-
asti maður K.R., en sem heild
lék framlína K.R. oft af mikl-
um dugnaði. Staðsetning bak-
varða Víkings var og mjög á-
bótavant og vörnin þess vegna
opin, sem gerði framherjum
K.R. hægara fyrir.
Útframv. og innframh.
fylgdu hvergi nærri nægilega
með í sókn eða vörn, og gáfu
K.R. þannig miðbik vallarins
„frítt“.
Útherjarnir gættu heldur
ekki sinna staða sem skyldi, og
miðframherjinn Brandur naut
sín hvergi, bæði vegna þess að
hans var örugglega gætt, og svo
hins, að hann er óvanur að
leika á þessum stað. Hans stað-
ur er í vörninni sem miðframv.
— 3. bakvörður.
Með þessum leik er þátttöku
Víkings í mótinu lokið. Má
segja að það hafi verið stutt
gaman — en skemmtilegt?
Þetta er í 5. sinn, sem Walt-
erskeppnin fer fram. K.R. sigr-
aði í fyrsta og annað sinn, en
Valur í tvö síðustu skiptin —-
og sigri hann nú, fær hann bik-
arinn til eignar, því þau rök
fylgja honum, að hann skal
vinnast 3 sinnum í röð eða
fimm sinnum alls.
Ebé.
Ólafur Jóhannsson:
Matvælia og matvælaeftirlitið.
FYRIR nokkrum tíma sendu
allflestir kjötsalar hér í
bæ kröfu til borgarstjóra um
fullnægjandi eftirlit og skoðun
á kjöti, er flutt er til bæjarins
til neyzlu hér, þar sem þeir
segja — sem löngu er kunnugt
áður—-,' að mjög oft sé skemmt
kjöt selt hér til manneldis.
Það er þakkarvert að hreyfa
þessu máli og hefði fyrr mátt
vera. Að vísu hefir heyrzt, að
hér sé eitthvert matvælaeftir-
lit. Sé það til, fer lítið fyrir því,
nema kannske á útgjaldalið
bæjarsjóðs.
Það er sannarlega full þörf,
og ’ þótt fyrr hefði verið, að
setja á stofn matvælaeftirlit
hér, sem er meira en nafnið
tómt, annars er það verra en
ekki neitt. Við þann starfa
þurfa að vera menn, sem hafa
til að bera vilja til að vinna að
verkinu og auk þess þekkingu,
óhlutdrægni og djörfung.
Alkunnugt er, að hér eru oft
seld léleg og skemmd matvæli.
Nautgripakjöt kemur hér oft
mjög þvælt og óhreint, sömu-
leiðis af rosknu fé, er kemur
seint á haustin, svo sem af
gömlum ám og sauðum, en
jieir eru nú víst óvíða til, held-
ur mun það vera af gömlum
brundhrútum, sem ekki þykja
lengur nothæfir til fjölgunar,
— slíkt kjöt, þótt hreint sé, er
léleg fæða. Þá er mjólkin hér í
Reykjavík alþekkt neyðarbrauð.
Kartöflur eru oft stórskemmd-
ar og munu þá hafa lítið nær-
ingargildi, og því síður nokkurt
fjörefni.
Egg hafa stundum verið
þannig, að þau hafa sprungið
með allmiklum hvelli er þau
voru látin í sjóðandi vgtn.
Þá er smjörið stundum ekki
í sem beztu ásigkomulagi, ekki
grunlaust um' að ofurlítið sé í
því af annarri feiti, og nokkuð
mikið saltað, sem ætti þó að
vera eftirlit með. Þá eru pyls-
urnar og farsið, sem þarf Ííka
alvarlegrar rannsóknar með.
Hins vegar er séð fyrir því
að útlendir ávextir fáist ekki
hér, og ef það kemur fyrir, eru
þeir með ránverði. Stundum
hafa sítrónur fengizt hér á vetr-
um, en þær hverfa á sumrin,
þegar þarf að fara að selja inn-
lenda tómata, sem nóg er af, hér
í búðargluggum, en með verði
í samræmi við annað hér, sem
einokun er á.
Heilsufræðingar telja þá á-
vexti mjög fjörefnasnauða, sem
lítið eða ekkert njóta ylgeisla
sólarinnar, og koma þá tæplega
að tilætluðum notum, nema
þeir séu framleiddir í sólríkum
löndum.
Læknar hér hafa oft vakið
máls á nauðsyn á innfluttum á-
vöxtum, og tel ég víst, að það
sé af heilbrigðisástæðum hér.
Talið er, að augnabólga sé
mjög almennur sjúkdómur hér,
sem heilsufræðingar telja stafa
oftast af fjörefnaskorti, einkum
A fjörefni, sem er augunum
nauðsynlegt, og geta læknar
bezt útskýrt það.
En þingflokkarnir og aðrir,
er völdum hafa náð hér, láta
sig litlu skipta heilbrigðisá-
stand kaupstaðabúa, einkum
Reykvíkinga eða fátækari
hluta þeirra og barna þeirra,
einungis að seðlaflóðaldan skoli
sem flestum atkvæðum á þeirra
fjörur.
2—9—43.
HROSSAKJÖTIÐ
Frh. af 2. síðu.
grípa til víðtækra ráðstafana á
þessu sviði.“
Það væri svo sem ekki nema
eftir öðru að nú yrði einnig haf-
inn áróður fyrir stórkostlegum
verðuppbótum á hrossakjÖt.