Alþýðublaðið - 16.02.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLA0|f>
Miðvikudagur 16. februar 1944*.
Merkileg málverka-
sýning opnuð um
næshi helgi.
Safn Markúsar ívarssonar
á annað hundrað myndir.
KT ÆSTKOMANDI laug-
ardag verður opnuð hér
í bænum sýning á hátt á ann-
að hundrað málverkum, eft-
ir 35 íslenzka málara.
Er hér um að ræða málverka
safn Markúsar heitins ívarsson-
ar forstjóra, en það er eins og
kunnugt er mikið og veglegt.
Málverkasýning þessi er sér-
stæð í sinni röð. — Mun Matt-
hías Þórðarson fornminjavörð-
ur opna sýninguna.
Dagsbrún boðar verkfall.
I Rvík liafia lægra
káup en aðrir verkamenn.
Atvinmmiálaráðherra skipar
Þr%gla sáttaoefnd.
15 inenn fóru&t i ofviðrinu:
Vélkáturinn
©i® nú ftalin
♦ —
MeH bátnnm Sórnst ffimm m®mm<
Véibáturiim ,Ægir‘ sem hvolfdi i ofviðr-
inu hefirrekiðóskemdan upp i Melasveit
VÉLBÁTURINN „ÓÐINN“ frá Sandgerði er nú talinn
. af með 5 manna áhöfn.
Bátsins var leitað í fyrradag
-og í gær af íslenzku flugvélinni
og f jóriim togurum, „Hafsteini",
„Þorfinni,“ „Agli Skallagríms-
syni“ og „Belgaum“, en leitin
hefir engan árangur borið. . ..
Á skipinu voru, eins og áður
segir fimm menn: '
Geirmundur Þorbergsson,
formaður, Bræðraborg í Garði,
fæddur 10. sept 1910, giftur og
átti 3 börn.
Þorsteinn Pálsson, vélamað-
ur, Sandgerði, fæddur 8. júní
1909. Giftur^ og átti 4 börn.
Þórður Óskarsson, háseti,
Gerðum í Garðþ fæddur 16.
september l925. Ogiftur.
Tómas Ámason, háseli, Flat-
ey á Skjálfanda, fæddur 28.
september 1915, ókvæntur.
Sigurður Jónasson, háseti,
Súðavík, fæddur 4. nóvember
1923.
Þannig hafa 15 manns farizt
á ofviðrinu síðastliðinn laugar-
dag.
Ævíntýir&Ieg [bjijfpgun
og ferdafiofs vélipáts-'
ins .,Æggfs“
Björgun fjögurra af fimm
skipverjum af vélbátnum ,Ægi‘,
sem bvolfdi á laugardaginn hef-
ir verið með ólíkindum og einn-
ig ferðalag bátsins síðan. En
hann er nú kominn mannlaus
á réttum kili og óskemmdur að
kalla upp að Melabakka í Mela
sveit í Borgarfirði.
Eins og kunnugt er fékk „Æg
ir“ mikinn sjó á sig á laugar-
daginn í ofviðrinu svo að hon-
um hvolfdi skyndilega, en jafn-
skjótt komst báturinn á réttan
kjöl.
Fimm menn voru á bátnum
og héldust þeir allir í honum
þegar honum hvolfdi og meðan
hann var að rétta sig við, nema
einn, sem hvarf í hafið. Þegar
hátnum hvolfdi hrotnaði af hon-
um mastrið og allur umhúnaður
am stýrishjól, sem var mjög
V ERKAMANNAFÉLAGIÐ DAGSBRÚN hefir með viku
fyrirvara, eins og lög gera ráð fyrir, boðað algera vinnu-
stöðvun meðlima sinna ef samningar um kaup og kjör þeirra
hafi ekki verið undirritaðir fyrir 22. þessa mánaðar.
Alþýðusambandi fslands hefir verið tilkynnt þessi ákvörðun
félagsins og lýst yfir samþyldd sínu og fullum stuðningi við þær
ákvarðanir sem félagið hefir tekið í þessu sambandi. Hefir
sambandið og þegar gert ráðstafanir til þess að gera þennan
stuðning sinn virkan.
. . Atvinnumálaráðherra. hefir
skipað . þriggja .manna . sátta-
nefnd til að vinna að sættum í
deilunni . ásamt . sátfasemjara
ríkisinsj Jónatan Hallvarðssyni
sakadómara, en slík nefnd hefir
ávalt verið skipuð á síðustu ár-
um þegar um stórar deilur hef-
ir verið að ræða.
Eiga sæti í nefindinni Emil
Jónsson alþingismaður, Pétur
Magnússon alþingismaður og
Brynjólfur Bjarnason alþingis-
maður.
Við samanbúrð, sem Alþýðu-
sambandið hefur látið gera á
kaupgjaldi verkamanna á 14
stöðum, í kaupstöðum og bæj-
um, hefur það komið í ljós, að
kaup Dagsbrúnarverkamanna
er lægst. Er þetta algert eins-
dæmi í sögu Dagsbrúnar — og
íslenzkra verkalýðssamtaka,
því að kaup Dagsbrúnarmanna
hefur ávallt áður verið hæst,
enda eðlilegt. Dagsbrún hefur
a. m. k. til skamms tíma verið
sterkasta verkalýðsfélagið —
og aUk þess hefur ávallt verið
dýrast að lifa í Reykjavík, og
mun þó aldrei hafa verið eins
dýrt að lifa hér í höfuðstaðnum
og nú í samanburði við aðra
kaupstaði og kauptún á land-
inu.
Hér fer á eftir tafla, sem sýn-
ir kaupið á þessum 14 stöðum í
dagvinnu og eftirvinnu. Þó að
næíur vinnan sé hér ekki talin
með, er munurinn ekki minni
þar:
Dagv. Eftirv.
Reykjavík ........ 2.10 3.15
Keflavík ........ 2,50 3.75
Ólafsvík ........ 2.30 3.45
Flatey............ 2.30 3.60
Patreksfj........ 2.50 3.75
Bíldudalur........ 2.50 3.75
Hnífsdalur ...... 2.30 3.45
Ísaíjörður ...... 2.40 3.60
Súðavík ......... 2.30 3.45
Akureyri ........ 2.46 3.69
Húsavík .......... 2.30 3.43
Norðfjörður ..... 2.30 3.45
Hafnarfj. bryggjuv. 2.75 4.13
Þá hefur Alþýðusambandið
látið gera yfirlit um grunn-
kaupshækkun nokkurra stétta
og á nokkrum stöðum (verka-
menn). Er talan 45 lögð til
grundvallar hvað Dagsbrún
snertir og er miðað við almennt
tímakaup. Útkoman verður sú
sama, að kaupgjald allra hefur
hækkað mun meira en kaup
verkamanna í Reykjavík.
Yfirlitið sýnir eftirfarandi:
Kaup Dagsbrúnarmanna hef-
ur hækkáð um 45.%. En grunn-
kaup eftirtaldra stétta hefur
hækkað eins og hér segir:
Trésmiðir 75.4%. Múrarar
75.4%. Á ísafirði 61.5%. Á
Bíldudal 100%. Á Blönduós
100%. Á Siglufirði 73%. Á Ak-
ureyri 68%. Á Reyðarfirði
111%. Á Stokkseyri 110%.
Við allan þennan samanburð
og þó sérstaklega þann fyrri er
sýnir kaupgjaldið eins og það
sterkur, beiglaðist og brenglað
ist. Ennfremur fór stýrishúsið.
Er þessir atburðir gerðust var
formaður bátsins í stýrisbúsinu
ásamt hásetanum, sem drukkn-
aði. Telur formaðurinn að hann
hafi á einhvern hátt festst við
stýrisútbúnaðinn og þannig
haldist í bátnum. Eins og kunn-
ugt er bjargaði skipshöfnin á
„Jóni Finnssyni“ skipverjun-
um.
Talið var víst að „Ægir“
myndi hafa sokkið, en er flug-
vélin fór að leita að „Óðni“ í
fyrradag s.á hún „Ægi“ tvær
mílur norður af Akranesi, en
ekki þótti þá gerlegt að ná í
bátinn, en þá var hann á rétt-
um kili.
1 gær kom svo fregn um það
að „Ægir væri kominn heilu og
höldnu upp að Melabakka í
Melasveit í Borgarfirði. Var
hann þar á réttum kili og alger-
lega óskemmdur að öðru leyti
en því, sem hann skemmdist,
er hann fékk sjóinn á sig. Er
báturinn hálfiur af sjó, en alveg
ólekur og er nú verið að sækja
bátinn.
Glímulélagfð kmmn
hylt með stóram
gjöfum.
AFMÆLISHÓF Glímufé-
lagsins Ármanns s. 1.
laugardagskvöld var fjölsótt og
fór prýðilega fram. Bárust fé-
laginu margar myndarlegar
gjafir af tilefni 55 ára af-
mælis félagsins. Var glímu-
félagið Ármanrl hylt mjög af
mörgum ræðumönnum í hófi
þessu.
Heiðursfélagar voru kjörnir
Eyjólfur Jóhannsson og Eggert
Kristjánsson, fengu þeir Ár-
mannskrossinn. Heiðurmerki
Ármannns fengu: Sveinn Áma-
son, fiskimatsstjóri, Bjarni
Frih. á 7. síðu.
Dagsbrúsiarfundur á
fösfudagskvöld.
DAGSBRÚNARFUND-
UR verSur haldinn á
föstudagskvöld og verður þar
skýrt frá því, sem gerst hef-
ur í kaupgjaldsmálunum
undanfarna daga.
Er fastlega skorað á verka-
menn að fjölsækja fundinn.
er á 14 helztu stöðum landsins
kemur það í ljós, að verkamenn
í Reykjavík eiga við lökust
kjör að búa.
Jafnframt er vitað að dýrtíð-
in er meiri hér en annarsstað-
ar.
Verður því sízt sagt, að um
neina ósanngirni sé að ræða,
þó að Dagsbrúnarmenn vilji fá
kjör sín bætt. Og þess er að
vænta að sjónarmið réttlætis
verði látið ráða í skiptum þeim,
sem atvinnurekendur eiga nú í
við félag þeirra, en ekki einsýnt
sjónarmið síngirni og þröng-
sýni.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir Óla smaladreng kl. 5.30 í
dag. Aðgöngumiðar seldir frá kl.
1.30 í dag. — Annað kvöld verð-
ur sýning á leikritinu „Vopn guð-
annað‘‘ eftir Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi, og hefst aðgöngumiða-
sala kl. 4 í dag.
Þingstúka Reykjavíkur
heldur fund í kvölö í Góðtempl-
arahúsinu.
Aðalíiindur Inpðlfs:
þðsiad kr. til
bjlrgnarbðts.
24 þúsnml króÐnr tii Slysa-
varnafélags íslands.
SLYSAVARNADEILDIN
„Ingólfur“ hélt annaia
aðalfund sinn á sunnudagiim £
Verzlunarmannahúsinu, Vonar-
stræti 4.
Fóru þar fram umræður uxe.
ýms slysavarnamál, sem snerta..
Reykjavík séstaklega, en auk
þess var kosin stjórn og 10 full-
trúar til iþess að mæta á lands-
þingi iSlysavarnafélags íslands
í vor. Stjórn deildarinnar var
öll endurkosin, en hana skipa:
Séra Sigurbjörn Einarsson for-
maður, Þorgrímur Sigurðssoia
skipstjóri gjaldkeri, Árni Árna-
son kaupmaður ritari og Ársæll
Jónasson kafari og Sæmundur
Ólafsson stýrimaður meðstjóm-
endur.
Fulltrúar á landsþingið vora
kosnir: Sigurjón Á. Olafssom
fyrrv. alþm., Sigurður Ólafsson
ejáldkeri, Guðbjartur Ólafsson.
hafnsögumaður, Þorsteinn Þor-
steinsson skipstjóri í Þórshamri,
Þorgrímur Sigurðsson skip-
stjóri, Hafsteinn Berþórsson út-
gerðarmaður, Þorsteinn Áma
son vélstjóri, __ Árni Árnasom
kaupmaður, Ársæll Jónasson
kafari og Sveinn Benediktsson
framkvæmdastjóri. Þá voru og
kosnir 10 varamenn.
Stjóm slysavarnadeildarinn-
ar ,,Ingólfur“ hafði fyrir nokkra
falið þeim Ársæli Jónassyni og
Sæmundi Ólafssyni, ásamt er-
indreka og fulltrúa Slysavama-
félagsins að undir-búa tillögur-
um skipan væntanlegar björg-
unarsveitar í Reykjavík og sagði
Ársæll Jónasson frá þessum til-
lögum á aðalfundium, en hann
hefir, eins og kunnugt er,
margra ára reynslu í björgunar-
störfum. Urðu allmiklar umræð
Frh. á 7. síðu.
stuftnloR wii nýby
írnivarp 11
iskipa
Frumvarpið var tll l.umr.á alphigi í gær
O VO SEM MENN rekur
minni til var sett inn í
fjárlagafrumvarp yfirstandandi
árs heimild til handa rílsisstjórn
inni að verja úr framhvæmda-
sjóði ríkisins allt að 5 millj. kr.
til byggingar fiskiskipa samkv.
reglum, er alþingi samþykkti.
Ríkissíjórnin hefir nú flutt í
neðri deild alþingis frumvarp
um form fyrir þessum fjárveit-
ingum. Nefnist það „frumvarp
til laga um stuðning við ný-
hyggingu fiskiskipa.“ Skal sam-
kvæmt því leggja fé það, er hér
um ræðir, í sjóð er nefnist
„Styrktar- og lánasjóður fiski-
skipa.“ Fé úr honum verði síð-
an veitt sem beinir styrkir eða
vaxtalaus lán til skipakaupa.
Þetta frumvarp ríkisstjórn-
arinnar var til fyrstu umræðu
í neðri deild í gær. Atvinnu-
málaráðhera, Vilhjálrnur Þór,
fylgdi frumvarpinu úr hlaði.
Kvað hann milliþinganefnd í
sjávarútvegsmálum hafa haft
mál þetta til athugunar og væri
frumvarpið í höfuðatriðum í
samræmi við tillögur meiri-
hluta nefndarinnar um það,
hvernig fé þessu skyldi varið.
Rakti ráðherrann síðan efni
frumvarpsins nokkuð.
Litlaf umræður urðu um
málið á þessu stigi og var frum-
varpinu’vísað til 2. umræðu og
s j ávarútvegsnefndar.
FRUMVARPIÐ
Frumvarpið er alls í 12 grein
um. í 1.—10. gr. er að finna
efni þess og eru þær svohljóð-
andi:
„1. gr. Fé því, sem veitt er
úr framkvæmdasjóði ríkisins tO
smíði fiskiskipa, skal leggja í
sjóð, er nefnist styrktar- og
lánasjóður fiskiskipa. Fé úr
honum skal verja svo sem segir
í lögum þessum, annað hvort
sem beinum styrkjum eða
vaxtalausum lánum til skipa-
kaupa.
2. gr. Enginn getur fengið
styrk né lán samkvæmt lögUrn
þessum nema skip séu smíðuð
samkvæmt teikningu, er at-
vinnumálaráðherra hefur sam-
þykkt og Fiskifélag íslands
hefur mælt með og vél keypt
í skipið með samþykki ráðu-
neytisins. Smíði skipanna fari
fram undir eftirliti þeirra, er
atvinnumálaráðherra ákveður.
3. gr. Nú óskar einhver styrks
eða vaxtalauss láns til þess að
láta smíða fiskislcip, og skal
hann þá senda atvinnumálaráð
herra umsókn um það. Um-
sókninni skal fylgja efnahags-
reikningur umsækjanda og
vottorð skattstjóra eða for-
Frh. á 7. síðu.