Alþýðublaðið - 27.04.1944, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 27.04.1944, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 27. apríl 1944. •aYÐUHi. Strandaðir hvalir. Á mynd þessari sést Edson S. Lott, er gegnir starfa í strandvarnarliði Bandaríkjanna á Bull eyjunni úti fyrir strönd Suður-Kaliforníu virða fyrir sér nokkra hinna sextíu og fimm hvala, Isem 'höfnuðu þar eigi alls fyrir löngu. h>að or talið, að hvalirnir hafi hætt sér inn í straum- þungt sund milli lands og eyjar og orðið eftir á sandinum, þegar út féll. Timdurspillir og kafbáíur í orustu á Atlantshafi. GREIN ÞESSI, er fjallar um síðustu orrustu ameríska tundurspillisins Bories, sem sökkti þýzkum kafbáti úti á Atlantshafi en sökk sjálfur að lokinni þeirri viðureign, og hér er þýdd úr tímaritinu The Reader’s Digest er eftir John Hersey. John Hersey fæddist í Kína fyrir þrjátíu árum, og voru foreldrar hans trúboðar. Hann hlaut menntun sína að Yaleháskólanum í Bandaríkjumun og Cambridgeháskólanum á Englandi. Hann hefir starfað sem fréttaritari á vegum stór- blaðanna Time og Life um sex ára skeið og getið sér miklar vinsældir fyrir lýsingar sínar á ýmsum merkustu orrustum þessarar styrjaldar. Hann hefir nýlega látið frá sér fara fyrstu skáldsögu sína, sem lýsir innrás amerísku hersveit- anna á Ítalíu, þar sem hann hefir dvalizt meðal annars. 5 Ungfrú heimsækir mig og biður mig bónar — Síldarát, síldarsala og Niðursuðuversmiðjan — Ljóðagerðin oð lýðveldisstofnunin. Myrka og storma- SAMA nótt var tundur- spillirinn Borie staddur úti á Atlantshafi. Hafgangurinn og stormurinn var slíkur, að hraði skipsins var aðeins seytján sjó- mílur á klukkustund. Borie hafði nýlega sökkt þýzkum kaf báti og var nú á hnotskóg eftir öðrum. Skyndilega hæfði skot stjórn pall skipsins, sem var þó vendi lega myrkvað. í sama mund hrópaði einhver, að hætta myndi vera á ferðum. Þannig hófst einhver furðulegasta orr- usta, sem saga sjóhemaðarins mun kunna frá að greina. Þegar yfirmaðurinn á Borie, hinn þrítugi Charles H. Hutch- ins, varð þessa var, laut hann á- fram, baðaði út höndunum og hrópaði hátt og’-snjall: — Takið stefnu á stjórnborða! Tundur- spillar rista djúpt, og þegar hér var komið sögu, skullu öldur út hafsins á hæstu turnum skips- ins. Hafgangurinn var slíkur, að ljósker á brúnni brotnuðu, þótt ótrúlegt kunni að virðast. En því fór alls fjarri, að Hutchins hefði í hyggju að forð ast það, að til orrustu kæmi. Hann lét brátt breyta um stefnu skipsins að nýju, unz þangað var komið, sem kafbátsins hafði orðið vart. Hutchins bað menn sína vera viðbúna orrustu og gaf fyrirskipun um það að brugðið skyldi upp leitarljósum og djúp sprengjum varpað. Þetta varð til þess að kafbáturinn neyddist til að koma upp á yfirborð hafs- ins. Sá, sem fyrstur sá kafbátinn, gleymdi settum reglum, vegna geðshræringarinnar, sem altók hann, og hrópaði: —* Þama er hann, hægra megin í ljósbjarm anum. Kafbáturinn var eitthvað um fjögur hundruð fet frá tund urspillinum. Hann var stór og hvítur að lit. Hutchins bauð, að kastljósi skyldi beint á hann. Fyrsta skotið missti marks. En jafnframt því sem Borie stefndi upp að síðunni á kafbátn um, hófu allar byssur tundur- spillisins ákafa skothríð. Kaf- báturinn galt líku líkt. Skemmd ir urðu 'þegar miklar á þilfari kafbátsins af völdum skothríð- ar tundurspillisins. Kafbátsforinginn sá, að hér var mikil hætta á ferðum og miðaði tundurskeytabyssunni á tundurspillinn. Tundurskeytið missti marks. Skyttumar á Borie héldu áfram skothríð sinni, en aðstaðan var mjög ó- hæg vegna hafgangsins og veð- urofsans. Kenneth J. Reynolds, sem var yfirskytta skipsins, gekk harðfengilega fram í þess- ari viðureign, en erfiði hans var að mestu leyti fyrir gýg unnið. Minnstu munaði, að tveir menn af áhöfn tundurspillisins hrykkju fyrir borð. Tundurspillirinn nálgaðist kafbátinn óðum, svo að þess virt ist auðsýnilega skammt að bíða, að árekstur yrði. Þetta var stórkostleg stund fyrir áhöfn- ina á Boree, því að draumur hennar hafði lengi verið sá að rekast á þýzkan kafbát og færa hann þannig í kaf. Hutchins bandaði hendinni og hrópaði til þess, er við stýr- ið stóð: — Allt í lagi, Aiken- head, stefndu beint á kafbátinn. Aikenhead sneri stýrishjólinu og svaraði rólegur í bragði: — Skal gert, herra. Kafbátsforinginn virtist enn ekki hafa gert sér þess glögga grein, hvað yfirmaður tundur- spillisins hafði raunverulega í hyggju. Þetta virtist mundu verða mikilfenglegur árekstur. Tilhlökkun áhafnarinnar á Borie var mikil. —- En þá tók kafbát- urinn skyndilega stefnu á bak- þorða, og Borie hófst upp á öldutind. i Þegar Borie hné niður í öldu [ dalinn, þar sem kafbáturinn var fyrir, skall stefni tundurspillis- ins á þilfar kafbátsins. Áhöfn tundurspillisins virtist ekki í fyrstu átta sig fullkom- lega á því, sem gerzt hafði, vegna þess að áreksturinn hafði orðið með nokkrum öðmm hætti en hún hafði ráð fyrir gert. En brátt kvað rödd Hutchins við: — Skjótið, skjótið! hrópaði hann. Mennirnir á stjórnpallinum föðmuðu hvern annan að sér í ofurhrifni. Kastljós tundurspillisins lék um þilfar kafbátsins. Ægileg skothríð hófst. Þjóðverjarnir börðust eins og óðir væru. Þeir freistuðu þess að komast út úr turninum og ná til byssna sinna. Ógnleg sjón blasti við augum. Einn Þjóðverjanna var hæfður skoti í brjóstið. Hann bókstaf- lega tættist í sundur. Svipað var að segja um fleiri félaga hans. Þetta viðhorf orkaði mjög á hugi áhafnar Bories. Range Frh. af 6. síðu IGÆR heimsótti mig: lítil stúlka. Það var barið að dyrum hjá mér og er ég opnaði hurðina stóð telpa fyrir utan, rjóð í kinnum, brúneygð og með mikið hár. Hún brosti framan í mig og augun Ijómuðu. „Heitir bú Hannes?“ sagði hún. „Já stundum,“ svaraði ég. „Og ertu á horninu?" „Já stundum‘% endur- tók ég. „Ég vil fá skátabarna- tíma“, sagði hún. Viltu koma með hann?“ Ég fóy dálítið hjá mér, varð svona einhvem veginn svolítið feiminn, en stamaði þó út úr mér: „Ja, elskan mín, ég ræð ekki yfir barnatímanum.“ EN HÚN SVARAÐI: „Jú, jú, þú getur fengið skátabarnatíma. Mér hefur verið sagt það.“ „En af hverju langar þig svona voða mikið að fá skátabamatíma?“ „Hann var einu sinni og það var skemmtilegasti barnatíminn og mig langar svo mikið til að fá hanm aftur.“ „Viltu ekki skrifa mér um þetta?“ spurði ég. „Ja, ég get varla skrifað, nema prentstafi, svo að gott sé að lesa, en er ekki nóg að tala bara svona við þig?" „O, jú,“ sagði ég. „Hvað heitir þú?“ — „Ég heiti Málfríður." „Og hvað ertu gömul? „Ég er bara 7 ára?“ ÞETTA VAR NÚ meiri kerling- in — og falleg var hún og ágæt var hún. Ég lofaði að gera sem ég gæti og skrifa um þetta, hvort :em það ber nokkurn árangur, en það vildi ég þó svo gjarna og vona, að barnatímageneralar útvarpsins taki þetta til velviljaðrar yfirvegu.iar. Svona fólk á það sannarlega skilið að allt sé gert fyrir það sem hægt er. ÉG VAR um dagiran að skrifa um síldina og kvarta undan því, að ekki fengist góð síld í kútum til heimilsnotkunar eins og áður var. Niðursuðuverksmiðju SÍF líkar þetta ekki alls kostar og segir að hún hafi alltaf nóg af síld. Sölu- maður hennar, Baldur Jónsson, skýrir mér svo frá, að síldarát hafi farið stöðugt vaxandi á undanförn- um árum og sé svo enn. „Við höf- um síld af ýmsum gerðum og búna á ýmsan hátt. Hins vegar höfum við ekki áttunga. Við erum þess albúnir að selja fólki síld í ílát, ef það kemur með þau? SÖLUMAÐURINN leggur áherzlu á það, að ef kaupmaður þinn getur ekki se;lt þér síld, þá skulir þú bara snúa þér til Niðursuðu- verksmiðjunnar og hún muni leysa úr vandanum. — í sambandi við þetta vil ég segja það, að ég tel næstum því frágangssök að kaupa síld í stykkjatali hjá kaup- mönnum, svo dýr er hún. Hins vegar veit ég, að það er rétt, sem Baldur Jónsson segir, að síld £ kútum hefur viljað skemmast hjá | fólki. Œ»að heíur verið erfitt að geyma hana. „LJÓÐELSKUR" skrifar: „í Al- þbl. s.l. laugardag sá ég, að 78 hafa ort hátíðaljóðin miklu — og serat dómnefndinni. Ég og einn kunningi minn fórum að telja saman þau ljóðskáld, sem við þekktum, öll, sem við mundum eftir að komið hefðu frá sér rím- uðu máli í bók eða pésum — allt frá hinum stærstu spámönnum nú- lifandi, og niður í þá lágsigldustu. Og sjá! Við fundum 27. í»á era eftir 51 skáld, sem keppa til verð- launa hinn 17. júní og fæstir eða engir hafa áður heyrt né kuranað að meta.“ „SEGIÐ ÞÍÐ NÚ, að þingið — 17. júnímeranimir hafi ekkert af- rekað. Fimmtíu og eitt skáld hafa þeir hreinlega uppvakið frá dauð- um, auk allra, sem lífsanda drógu fyrir þann tíma og mikils mátti af værata í þessu efni. Svo djúp er hrifningin, að jafnvel ómálgir tala þ. e. í ljóðum.“ „VONA ÉG að þú, Hannes minn, ýtir heldur á eftir því, að þessir 78 ljóðaflokkar eða verða- launaljóð verði þjóðinni birt á prenti. Ætti dómnefndin að gefa þau út í skrautútgáfu, á ríkisins kostnað auðvitað, og gefa þing- mönnum sitt eintakið hverjum. En sennilega eru og allmargir þeirra í hópi hinna 50. En hvað sem öllu líður, á hinu eigum við kröfu, sem ekki yrkjum, en borgum allt gildið og það er að fá að heyra þessi 78 verðlaunaljóð hinna 78„ er uppæstust fyrir afrek 17.-júni- mannanna.“ TAKTU Á BETUR, GÓÐI! Kvæðin urðu 103 að tölu. Mörg kvæði bárust utan af landi og nefndin tók þau gild, sem báru það með sér, að þau höfðu verið látin í póst áður en hinn tilskildi frestur var útnmninn. Hannes á horninu. UNGLINGA vantar okkar í nokkur hverfi frá næstu mánaðamótum. HÁTT KAUP Alþýðubiaðið. — Sími 4900. AUGLÝSIÐ í ÁLÞÝÐUBLADINU

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.