Alþýðublaðið - 01.06.1944, Blaðsíða 2

J4ÉtsySLÉÉÍÉ
Fimzatadagor 1. Jání 1944
Hæfcktmian! að lanpestu leyti veit á bek
■ rgt* tí r
SamípamenB eg flelri sögíir
C AMFERÐAMENN og
^ fleiri sögur“, r.efnist ný
útkomin bók eftir Jón H. Guð
mundsson ritstjóra.
Jón er löngu orðinn kunnur
fyrir ritstörf, þó einkaniega
fyrir .smásögur sínar, sem
hafa oiðið vinsælar og víð-
lesnar.
Árið 1937 kom fyrsta bók
Jóns út é vegum ísafoldarprent.
stniðju h. f., nefr.dLst hún „Frá
iiðnum ikvölduMfóg lleiri sögur*' t:
í fyrra ikom enn önnur bók út
eftir 'þennan íhöíund, héí Iiún
„Vildi ég urn vesturland.*1 Voru
það kvæði og ferðasaga.
í þessari nýju bók Jóris, eru
fjórtán sögur, sumar iþeirrahafa
áður birst í þlöðum, en aðrar
hsfa ' ekki komið íyrif al-
merinings augu fyrr en nú. Eftir
taldar sögur eru í bókinni:
Samferðamenn, Saklaust aev-
intýri, Brauð .fyrir steina, Ráðs-
korian og bræðurnir, Hver var
það?, Þegar forstjórinn hugsaoi,
Konan i bæjardyrunum, Við
hv' tcakarið, Jónas húseigándi,
Ög k ettirnir áttu sinni kirkju-
garð, Ættfræði, Friður og stríð,
Dag'inn eftir, Á VÐgamútuirn
(saga eða ekki saga?).
Bókin er rnjög snotur að öIV
tim frágangi, og er útgefandi
hc-nnar Xsafoklarprentsmiðja
h. í.
A þá var jafeaS psi'éisr tl$ mltijónum, á at-
vmmgreke-ndtsr milljésuim
UTSVARSSKRÁ Reykjavíkur kom úí í gærmorgun og er
nú stærri en nokk.ru sinni áður, enda dýrari, kostar 25
krónur — og var 'þó rnikið keypt strax í gær.
Við lestur hennar kemur .( Ijós að litsvör hafa
hækkað gífurlegar en nukkurn hafði órað fyrir. Heiidar-
uppbæð titsvaramia neraíir livor’id ir eira né minna en
30 milljónum króna, eða 9 milljónum meira en s. I. ór.
Og þessar? gífurlegu kækkun útsvaranna hefir að lang-
mestu leyti verið veit á bak láglauna og millistétíar-
manna í Reykjavík. Á há hefir í ár verlo jaí'nað liiður
nm 17,2 milljón króna, en á atvirmurekendur ekki neraa
12,9 milijónum.
Til srxnaiiburðar skal það rifjað
upp, að sl. ár var jaúiað niður á
almermmg — láglaunamenn og
milíistéííarmenn —10.5 miljónum
kr&tia, en á atviimurekendur 10.6
miljóman króna, jþ. e. a. s. holeí-
ur htsrri upphæð, en nú er miklu
meira eu helmingi allrar útsvers
upphseðarinnar jaínað niður á al-
menning.
Nánar tiltekið er af þeim 9 railj.
króna sem úísvörin haía hækkað
síSan í fyrra, 6.7 milj. kr. velt yfír
á bak lágíaunamanna og milli-
stóttarma; það eru aðeirs 2,3
milljónir af útsvarshækkunimii,
sem atviínnurekendur eru látn-
ir bera.
EiiiRig seftt iiámarksver® á ífargpEd me'M foltf-
reiðsssm greiMM
ÍKISSTJÓRNIN hefir á- I
kveðið að taka leigubif- j
reiðar leigunámi þjóðhátíðar !
daginn í surnar og ákveða há-
marksverð á fargjöldum.
RfkÍKstjóri gaf í gær út bráða
Mrgðalög uií þetla efni og segir
i þeun:
„Bráðabirgðalög um heimild
fj'rir þjóðhátíðarnefnd lýðveld-
isstoínunar á íslandi til að taka
í sínar hendur umráð yfir bif-
reiðum 10.—18. júní 1944.
Ríkisstjóri Isiands gjörir kunn
ugt: Bómsmál&ráðherra hefir
'.jáð mér að til þess að greiða
fyrir fólksflut:oingum þjóðhátíð
ardagana 1944. telji hann nauð-
synlegt að þjóðhátíðarnefhd
lýðveldisstoínunar á íslandi
verði gefin heimild til að taka
bifreiðar til sinna umráða dag-
ana 16.—18. júní 1944 og ákvcða
hámarksverð á fargj öldum með
. Frk, á 7. síðu.
I Þetta hneyksli er náttúrlega
fyrst og fremst fi-amið í skjóli
! þess lagaákvæðis, sem Sjálfstæð-
isflokkurinn fekk með stuðningi
Framsóknarflokksins inn í lögin
um stríðsgróðaskatt, að ekki
mætti leggja útsvar á neinar
tekjur, sem eru umfram 200 þús.
krónur. En svo ranglátt og frá-
leitt. sem. slíkt lagaákvæði var,
þegar bað var sett — og vísitalan
stóð ekld nema í 160, þá er bað bó
enn hneykslaxdegra, að eftir því
skuii vera farið við niðurjöfnun
nú, þegar vísitalan er komin upp
í 270 stig.
Munu þecs engin dæmi, að út-
svörin hafi komið svo ranglátlega
niður á Reykvflcingum og nú, ein-
mitt af þessum ástæðum.
Hér fer á eftir listi yfir þá
gjaldendur, sem hafa yfir 25 þús.
lcr. útsvar.
Útsv. Tsk.
AUiance hf. 82.500 23.042
j Atm. bygsirgafél. 49.500 24.822
Alþýðubrauðgerðin 20.400 21.898
Ámi B. Björasson 23.000 12.805
Ásbjöm Ólafsson 33.000 14.059
Askm- h.f. 49.500 55.833
Biering, HinrLk 25.300 19.746
Djúpavík hf. 44.000
Edda, heildverdun 60.500 45.086
Eclda, prentsm. 20.400 13.010
Edinborg 40.700
Efnagerð Iteykjavíkur 33.000 21.082
E. Kristjánsson & Co. 51.700 39.674
Egill Vilbjáimsson li£ 65.800 40.653
EimskipaféL RvStur 44.000 22,096
Feldur Iif. 28.300 14.935
Félagsprentsmiðjan 39.000 22.503
Fr. Bertelsen & Co. 60.1 00 31.798
Frostí. lif. 44.000 18 224
Fylkir hf. 55.000 83.036
G. J. Fosisberg 33.000 26.496
Gamla Bíó 82.500 54.722
Garðar Gíslason 51.700 53.469
Geysir 55.000 52.302
G. Fetersen, frú 33.000 33.702
H. ÓL & Bemhöft 27.500 15.727
Halld. Kjavtansson 33.000 27.019
Hamar hf. 60.500 42.501
Hampiðjan 27.500 13.813
. Frh, á 7. síðu.
Ilí VÍ®
Danmörku ©g stofnun EýSveldlis á Islasídá ©ru
nú ©rSIn kunn. Ví® samisandsslltunum
70 S3® sagt já, &n aH©Ins 365 nel. VI® lýOveld-
já, en 1
Smávægilegaí breyíingar geta orðið á þessum tölum við
nánari talningu atkvæða, en að sjálfsögðu breyta þær engu
í heildarsvip þessarar glæsilegu þjóðaratkvæðagreiðslu.
Suður-Múíasýsln: Sambauds-
Tálið var f tveimur síðustu
kjördæmunum á landinu í Norð
ur-iÞingeyijarsýslu og Norður-
Múlasýlsu í gær; en seint i fyrra
kvöiá bárust úrslit úr Norður-
ísafjarðarsýslu, Skagafjarðar-
sýslu, Suður-Múlasýslu og Aust
ur-Sk aí biifellss vlu.
Úrslitin í iþessúím 6 kjcrdæm-
ura urðu sem hér segir:
Norður Ísaíjarðarsýsla: Sam-
bandsslitiu: Já: 1329; nei 15,
auðir 39, ógiidir 18. Síjómarskrá
in: já: 1320; nei 44, auðir 104,
ógildir 13.
Skagafjarðarsýsla: Sambands
slítín: já: 2208; nei 6, auðir 11,
slitm: já: 2961; nei: 23, auðir
25, ógildir 34. Síjórnarskráin:
jú: 2909; nei: 27, auðir 92, ó-
gildir 15. '
Ausíur-Skaftafellssýsla: Sam-
bandssiiíiii já: 712; nei 5. Stjórn
arskráin: já: 687; nei, auðir 23,
ógildír 14.
Norður Þingeyjarsýsla: Sam-
ban’dsslitin: já: S92; nei: 8, auðir
26, ógildir 9, Stjórnarskráin: já:
9S0; nei: 12, auðir 34, ógildir 9.
NotrSur-MúlasýsIa: Sambírr.ds
ógildir 21. Stjórr.arskráin: já: . slstin 1505 jó, 3 nei, auðir 1, ó-
2179; nei 17, auðir 39, ógildir | gildir 16. Stjómarskrám: 1480
11. il í'SíÍ*tll ! já, 8 aei, auðir 19 og ógildir 18.
n
JÚKRIJNAFÉLAGIÐ
„Líkn“, einn nauðsyn-
legasti félagsskapur, sem
starfar hér á landi hélt aðal-
fund sirm í gærkveidi.
Frú Sigríður Eiríksdóttir
flutti á funáini Vi skýrslu um
störf félagsins á liðuu starfsári
og fer hún hér á eftir:
„Áriö 1943 hafði hjúkrunar-
félagið „Líkn“ 7 hjúkrunarkon-
ur í fastri þjónustu sinni. Störf-
um þeirra var þannig hagað, að
tvær þeirra störfuðu við Bei'kla
varnastöðina, þrjár við Ung-
barnaverndina og tvær við heim
ilisviíjanir til sjúldingá. Aðstoð
arhjúkrunarkona Slysavarðstcf-
unnar annaðist störf heimilis-
hjúkrunarkvennanna á fridög-
um þeirra og auk þess var hjúkr
unarltona ráðin til staðgöngu í
sumarleyfum.
Heimilshjúkrunarkonurnar
fóru alls í 6838 sjúkravitjanir.
Árið 1943 voru framkvæmd-
ar 16146 læknisskoðanir (14572
árið 1942) á 8693 manns (7835 j
árið 1942). Tala skyggninga vsr ’
.14046 (12904 árið 1942). Ann-
ast var um röntgenmyndatöku
659 sinnum (673 árið 1942). Auk
þess voru framkvæmclar 3165
loftbi’jóstaðgerðir (3402 árið
1942). 119 S’úklinguitt (.104 árið
1942) var útveguð sjúkrahús-
eða hælisvist. Berklapróf v«r
framkvæmt á 1253 (árið 1942
1288) manns, einkum börnum
og unglingum. Bnnfremur var
annast um 88.; (832 árið 1942)
hrákarannsóknir, auk fjöida
ræktana á hrákum var 21 (32
árið 1942) sinnum ræktað úr
magaskolvatni. Séð var um
sótthreinsun á he.'milum allra
Imitandi sjúklingá, er til stöðv-
arinnar leituðu á árinu.
Skipta xná þeim, sem rann-
sakaðir voru í þrjá flokka:
1) Vísað til stöðvarinnar og
rannsakaðir þar í fyrsta sinn:
Alls 3037 manns (3286 árið
194.2) karlar 933 (1110 árið
1942), konur 1253 (1403 árið
1942), börn (yngri en 15 ára)
851 (773 árið 1942). Me.ðal þessa
fólks reyndust 150 cða tæplrga
5% (174 eða 5,4% ári.ð 1942)
með virka berklaveiki. 39 þeirra
eða 1,3% (25 eða 0,9% árið
1942) höfðu smitandi berkla-
veiki í lungum.
2) Þeir, sem voru undir eftir-
liti stöðvarimiar og hehni því
áður kunnir að meira eða minna
leyti.
Alls 3083 (2640 árið 1942)
manns, karlsr 896 (734 áriö.
1942), konur 1456 (1210 árið
1942), böra 711 (896 árið 1942).
MeSaí þessa fólks farrst virk
berklaveiki bjá 149 eöa 4,9%
(10.9 eSa 5% árið 1.942), 41
sjúkjingur eða 1,3% höfðu smii;
Frh. á 7. síða.