Alþýðublaðið - 01.06.1944, Blaðsíða 5

Fúmntudagnr 1. júní i»44
Heilt félag slírifar mér og velur myndarlegasta nseSlim
sinn til þess —• Skemmtanalífið — Hagsmunír almfenn-
ings og Möðin — V ianukorsm og orlofsfé.
HEILT FÉLAG“, nem kalla? 1
sis svo, ski'ifar mér um
skemmtaaalífiS kér í Keykjavík,
og segist bréfritarinn liaí'a ve.iiS
Jcosiim til þess að ,>ikrifa brcfið,
en a5 þa3 hafi síðan verið boriS.
UPP og sanvþykkt í ,,fálagÍÐu‘' í
®iau hljóði, ea í félasiau, segir
haim ver-a, 5 uögar cg fallegar
stálkiFr og 5 nnga og sæmilega
snotra pilta — og sé haim suotr-
asíur og því hafa veriS kosinn til
a3 skrifa mér.
BRÉFEíTAífNN segir: „Skenimí-
analífinu í Reykjavík er mjög á-
bótavant. Ég er ekki aðeins að tala
hár ura dansleiki, sem haldnir eru,
heldur miklu fremur um aðrar
.skemmtanir. Öllu ungu fólki
langar til að sksmmta sér og t'd
ég það ekki nerna gott og bnilbrigt,
-ef það er gert með íyrirhyggju og
i hófi. Unga fólkið reynir því^að
veija úr skemmtunum, sem á boð-
stólum eru. Kvikmyndahúsin eru
Jmjög sótt, en það þarX næstum því
að búa sig vopnum og verjum tii
þess að geta náð sér í aðgöngu-
miða.“
„STUNÐUM EE efnt til annars
konar skemmtana. Sumar þessara
skemmíana eru varhugaverðar. Þaj
■vitum við ekki fyrirfram, icaupum
Okkur á þær fyrir offjár------og
-komumst þá fyrst' að rauii um, að
þicer eru verra en einskisvirðí, að
þo-.' eru siðspillandi vegna þess
hvcvsu lélegar þær eru og aíkára-
legar — en góðar skernrntanir,
sem gleðja á saklausan. líátt, eru
þrotkandi fyrlr alla.“
„MÉU — OG OKKUR HÉRfifA í
féiáginu, finnst að blöðin séu ekki
r ógu vel á verði fyrir alrnenning í
þesöu efni .BlöSiia eiga að vera
Vörður og leiðbeinandi fólksins, en
I bessu efni eru þau hvorugt. Þau
taka skrumauglýsingar um sumar
Skemmtanir og er vitanlega ekkert
um það að segja, því að menn eru
sjálfráðir um það hvemig þeir
auglýsa, en stundum birta blöðin
nafnlausar hólgreinar um þessar
skemmtanir, sem við sjáum síðar
að ekki geta á nokkurn hátt stað-
iat.“
„ÞETTA VORUM VS5 í „félag-
inu“ að tala um ei-tt kvöldið um
daginn og við urðum sammála um
að skrifa grein 1 eitthvert biaðið
um þetta. Og þá varzt þú að sjálf-
sögðu athvaríið. Vonum við, að
þó að í þessvun oiðuxn okkar fel-
ist, ef til vilí einhver ádeila á blöð-
in og ýkkur blaðamennina, þá birt-
ir þú nréfið — og að það verði til
þess að bio, sem eigið að gæta
hagsmuna okkár í almenningnum
— enda borgum i ið blaðakaup-
endurnir ykkur laun til þess, hugs-
ið um þetta og reyna. að hjálpa
okkur.“
ÉG GET ekki annað sagt, en að
hér er talað af sanngirni og skiln-
ingi um þessi má) — og þakka ég
bréf „félagsins". Þykir mér sér-
staklega vænt um að heyra það,
að þetta unga fólk er vandlátt um
skemmtanir, en maður heyrir svo
j oft talað um það, að unga fólkinu
j sá alveg sama um það, hvernig það
i skemmti sér. Rlaðakaupendur eru
fáir á íslandi, vegna fólksfæðar-
innar og þó munu að minnsta kosti
sum íslenzk blöð hafa náð svo mik-
illi úfbreiðslu, að fullkomlega
standi.it samaaburð við útbreidd-
ustu blðð erlendis."
ÉG VEÍT, að sumar skenuntanir
eru iélegar og að þær hafa orðið
flestum, sem sótt bafa þa;r, sár
vonbrigði, ekki sízt vegna bess,
hvorsu hátt verð heíur verið á að-
göngumiðunum. En ég skil ekki í
í öðru en að þeir, sem efrii til slíkra
skemmt.an.i, komist fijótt að raun
um að fó?k hafi orðið fyrir von-
brigðum — og það er eins með
blaðamenrxina og ykkur, að ekki
geta þeir dasmt um skemnitanimar
íyrirfram.
AÐ MARGGEFNU TILEFNI vil |
ég enn einu sinni taka það fram, j
«ð vinnukonur eiga rétt á því að' fá !
orlofsfé, ekki adeins fyrir það
ksnp sem þær hafa fengið greitt,
heldur og fyrir fæði og húsnæði,
sem reiknað er til fjár. Eir.hverjir j
haía neitað að lát« vinnukonur fá
orlofsfé, en það þui-f* vinnukonur
'eliki, að þola, frekar en bær vilja.
Hannes á hornimi.
íölsk list í ameriskum faagabúðum.
ítalskir fetráðsfangar í Ameríku ihsfa imlálað iþessar myndir og skorið út raanimann um Ihana
í fangafbúðum og fært kaiþólakri kirlcju lí Kansas City að gjöf. Myndim er eins og miann sjá
eftirlíking Ihtins íheimsfræga málverks Leonardjo da Vinci af hinni feeilögu kvöldmáltáð.
á vandamálum baijansia, atviimuleysi, mjólkur-
leysi, málum Iiimia sjúku og eílihrumu?
Lesið ritgerð Hannibals Valdimarssonar um al-
þýðubreyfinguna á ísafirði og þá munuð þér kj nn-
ast því hvort það er fyrir einbera tiiviljun, að þar
hefir Alþýðuílokkurinn verið við völd í 20 ár.
13—15 ára óskast íií að gæta barns. — Úpplýsingar á
Óðinsgöíu 13 kjalíara.
G tAl SH CtRUKDVÖLLUR
^ hins ægilega hernaðar,
sem nú. fer eldi sínum uni Norð-
urálfu og raunar flest lönd
heims. Járn er efni það, sem
fallbvssur, slcriðdrekar, vél-
byssur cg sprengjur eru smíð-
aöar úr. I iönverum allra landa,
er unnið dag og nótt, og þar er
járnstraumum breytí í stál, sem
úr eru .smiíðuð ihergögn þau, er
herir hinna ýmsu þjóða þarfn-
ast. Þannig er hmurn hvítgló-
andi mákni breytt í roargs kon-
ar drápstæki.
Það dylst engum, s.ð herir
þeir, sem annast hemaoarað-
gerðir á 'hinum ýmsu vígstöðv-
uro, þarfnast mikilla hergagna.
Til þess, að hergögnin verði
framleidd, þarf tvenrit til að
koma: verkamenn og iðnver.
tþess yegna er það engan veginn
undarl'egt, þótt ófri'oarbi óö i mar
leggi mikla áherzlu á það, að
granda iðnvex-um hverrar ann-
arrar. Það er auðvelclasf að ej-ði-
leggja iðnver með því að hæfa
bræðslúofna þess sprengjum.
Þess vegna skiptir það miklu
máli, að unnt.sé að hæfa þessa
bræðsluofna örugglega. .
Sérhvey bræðsluofna þessara
er raunverulega turn, um níu-
tíu feta hár og um þrjátíu fet
að þvénnáli. Veggir þeirra eru
þunnir. En umhverfis þá e.r fyr-
ir komið hinum geysilegu járn-
birgðum, og þær vega jafnaðar-
lega nokkur þúsund smálestir.
Ef sprengja hæfir ofna þessa,
grandar £hún ekki aðeins þeim
heldur og járnbirgðunum, sem
íyrir er komið umhverfis þá, og
járni því. sem verið er að bræða
á hverjúm tíma.
Nú ber þess að geta, að það
er miklum erfiðleikum háð, að
hæfa bræðsluofna þessa sprengj
um, Bandamenn hafa stoínað
sérstakar flugsveitir, sem er
það hlutverk ætlað a.ð granda
þéssum bræðsluofnum. Eigi að
síður er það staöreynd. að flug-
mönnum þeirra hefir ekki tek-
izt að valda teljandi tjóni á
þessum miðstöðvum vopnafram-
leiðslu óvinanna. Og þegar
maður hugleiðir þetta mál af
kostgæfni. er þetta engan veg-
inn svo undarlegt. Það er auð-
vitað.eldci auðveilt að liæfa hlut,
sem er aðeins þrjátíu fét að,
þvermáli. — 'En jafnframt því
er að sjálísögðu ].ögð mikil á-
herzla á það að verja bræðslu-
ofna þessa sem bezt. Þar er öfl-
i ugum loftvörnuru fyrir komið
RELN ÞESSI, sem er
þýdd úr tímaritinu
World Digest, er efti: K. K.
Bobcrer og fjallar uvn nýít
vopn, sein þegar hefir ver-
iS tekið í notkun — sprengj-
mia, sem stjórnar sér sjáif.
Enn tr þó langt í land, ao
vopn þetta sé fulikomið, en
un'nið er aS endurbótm^ þess
jafnvei í mörgura löniÍÍAtn að
taiið er og ef til vill er hér um
að ræða uppgötvim, er muni
valda aldahvörfmn á vett-
vangi hernaðaraðgerSa, sem
t'ramkvEemdar eru a£ flugHðt
og síórskcíalvði.
bæði í mynd loftvarnabýssna
og loftbelgja. Allt orkar þetta
miklu tíl þess, að flugmenn
bandamanna eiga þess lítt kost
að ráðast til atlögu við þessi
þýðingarmiklu skotmcik.
AN'DAMENN ÞABFNAST
sprengju, e.r hæfi bræðslu
ofna þessa, enda þótt henni sé
ekki varpaö yfir sjálfu hættu-
svæðinu. Etf til vill er þassi vandi
þegar leystur aneð uppgötv-
un svifsprengj unnar, sern þeg-
ar 'hefir verið tekin í notkun.
— Sprengja þessi er rneð eins
konar vængjum og svífur til
jarðar í stóruin hring. Sé henni
varpað úr flugvél í um briú
und og þrjú hundruð feta bæð,
myndi hún hæfa ’
óvinanna eftir nær íimm kíló-
metra flug. Það er því hægt að
varpa henni y tan við svreð' H—-
sem bezt eru varin, og þó tryggt,
sð hún hæfi hið þýðingarmikla
skotmark.
En þrátt fyrir þetta eru ekki
öll vandkvæði málsins leyst. —
Miðunin hlýtur aö vera erfið-
leikum háð, þrátt fyrir þetta.
Þess vegna verður að leggja á
það áherzlu að afla allra nauð-
synlegra upplýsinga um legu
þeirra iðnvera, sem einkum á
að gera árásir á og skipuleggja
sóknina þann veg, að hún verði
sern þvngst högg fyrir óvinina,
er orki sem mestu í því, að
bandamenn fái ráðið niðurlög-
um beirra liið fyrsta.
EGAR HAFA verið gerðar
ráðstafanir til ' þess að
finna lausn þessa máls. Miðar
undirbúningnum vel áfram og
geíur fyrirheit um góða lausn,
enda þótt ekki sé vert að íull-
yrða neitt að svo komnu. En
reynist svifsprengjan eins vel og
vonir margra standa til, mun
þaö valda aldahvöi’fum í sögu
lofthernaðarins. Fra«itíðar-
draumur margra er sá, að upp
verði fundin sprengjutegund,
sem sé þannig út búin, að flug-
maðurinn jfeirfi ekki að hafa
fyrir því að miða áður en hann
lætur hana falla og geti flogið
brott. Þá hann hefir losað sig
við sprengjufarm sinn. Sprengja
þessi á með öðrum orðum að
geta síjórnað sér sjálf og hæft
skotmark það, sem henni er ætl-
að, þrátt fyrir þKm og skýja-
veður. Sú eina aöferð, sem telj-
ast verður líkleg í þessu sam-
bandi, er sú, að sprengjii þess-
ari verði stjórnað með hjálp
inírarauðra geisla.
Enda þótt undarlegt megi
heita, þegar að því er gætt,
hversu eldfjöllin eru mörg,
framleiða brennsluofnar þessir
mun meira af inirarauðum
geislum en nokkurt annað
mannvirki eða náttúrufyrirbæri
í heimi hér, svo að vitað sé.
Verði unnt að koma þessu í
kring, munu geislar þessir hafa
geysilega hemaðariega þýðmgu.
Þeir rnyndu orka miklu í því
efni, að auðvelda flugmönnum
að granda hinum mikilvægustu
skotmörkum — brennsluofn-
unum. En verði hægí að finna
upp sprengjutegund, er stjórni
sér sjálf, liggur í augum nppi,
að það myndi og valda alda-
hvörfum á vettvangi stórskota-
liðshernaðarins. Slcyttur stór-
skotaliðsins þyrftu þá ekki að
miða skotum sínum vend.Uega,
en myndu eígi að síður hæfa
örugglega í rnark.
Eins og kom í ljós við hin
miklu njósnamá'aferli í Vestur-
heirrxi í septembermánuði árið
1941 birtist eitthvert mikilvæg-
asla verkeín:. njósnarans Frede-
ricks Duquesnes í eftirfarandi
orösendingu:
, ,Þýzka upplýsingarþj óm 1 stan
þarfnast upplýsinga um geisla-
tégund, sem símamálastjórnin
lieiir boöið brezku og frönsku
stjórninni og eiga geislar þessir
aö stjórna sprengju sjálfkrafa
Framhald á 6. s.