Alþýðublaðið - 02.06.1944, Blaðsíða 2

Ö
2
z rsf5es*s» .-.it*aj $ e.
,.&agaaiagL

Pyrsto Msmæðrakenaararmr, AtskPifáðir'hÍr
Fyrstu ihiúsmæðrakennararnir, sem útskrifast íhér ásamt skóla-
stjóra sínum. Talið írá vinistri. Fremri röð: Salóme Gísladóttir,
Helga Kristjánsdlóttir, Helga Sigurðardóttir, skólastjóri, (Þórunn
HaÆstein, Þorgerður Þorvarðardóttir. AJftari röð (frá vinstri):
Halldóra JEggertsdúttir, Ágústa Guðmundsdóttir, Vigdás Jónsdótt-
ir, Signíður Jónsdióttir, Guðbjörg Bgrgs og Guðný Frímannsdóttir.
<Sjá grein um uppsögn ihúsmæðrakennaraskólans á öðrum stað í
iblaðinu á dag.
Ásfand Tjarnarinnar rætt í bæj-

ff
r -
I gæ
RannsókBi vert&isr geró á möguleikum á
dýpkun hennar ®g hreinsun . >
TW| IKIÐ var rætt um Tjörn
■* inaoggamlakirkjugarð
inn við Aðalstræti á bæjar-
stjórnarfundi, sem haldinn
var í gær.
Gunnar Thoroddsen hóf um-
ræSur um Tjömina og lýsti út-
liti hennar og ásigkomulagi svo
vel, að jafnvel fýluna úr þess-
ari „prýði Reykjavíkur“ lagði
um fundarsalinn, sem er á efstu
hæð Eimskipafélagshússins.
Hann og fleiri, sem til máls
tóku, víttu það harðlega, að
vatninu skyldi nú í 2 sumur
hafa verið hleypt úr Tjörninni.
Var þó talin nokkur afsökun
fyrir því, að það var gert í
fyrra, þar sem verið var að
leggja sorpræsi í götur þar í
grennd, en bæjarfulltrúar töldu
ekkert réttlæta það að vatninu
skuli hafa verið hlevpt úr
henni í vor. Ástæðurnar voru
taldar þær, að verið væri að
leggja hitaveituna í Tjarnar-
götu, og svo, að verið væri að
grafa fyrir húsgrunni við göt-
una.
Jón Axel Pétursson sagði, að
ekki hefði verið talið nauðsyn-
legt að hleypa vatninu úr
Tjörninni um árið, þegar kjall-
arinn undir Iðnó var dýpkaður
— og hann spurði, hvernig far-
ið yrði að, þegar byggð væru
stórhýsi á hafnarbakkanum.
Samkvæmt þessari aðferð við
Tjörnina, liti helzt út fyrir, að
ekki yrði hægt að byggja hús á
hafnarbakkanum nema með því
að tæma Faxaflóa. (!!!)
Gunnar Thoroddsen flutti
eftirfarandi tillögur, sem sam-
þykktaxt voru í einu hljóði:
„Bæjarstjóm áiyktar að
Tjömin skuli ekki tæmd né j
vatni hleypí úr henni svo •
nokkru nemi, án þess að sér- I
stök brýn nauðsyn krefji að '
dómi bæjarráðs að þá sem
skemmstan tífna hverju
sinni.“
„Bæjarstjóm ályktar að
fela bæjarráði að látá fram
J Fth. á 7. fftða.
Samþykk um aö
veifta ný leyf i, ósam
W VIKMYNDAHÚSIN og
veiting kvikmynda-
rekstursleyfa voru til um-
ræðu á bæjarstjórnarfundi í
gær.
Fyrir fundinum lá tillaga sú,
sem borgarstjóri bar fram á
fundi bæjarráðs 12. maí s.l., en
hún var svo hljóðandi:
„Bæjarstjórn Reykjavíkur
mun veita leyfi til reksturs
kvikmyndahúsa hér í bær»’m
hverjum þeim, sem fullnægja
eftirgreindum skilyrðum:
1. Hefir skv. landlögum leyfi
til atvinnureksturs hér á lándi.
2. Hefir húsnæði, sem að
dómi bæjarstjórnar og annarra
réttra stjórnarvalda, er td
hæft, að hafa þar kvikmynda-
sýningar fyrir almenning.
3. Samþykkir að greiða í
bæjarsjóð fast gjald af hverju
sæti í sýningarsal, svo sem það
verður ákveðið af bæjarstjórn
á hverjum tíma.“
Haraldur Guðmundss. kvaðst
árétta þá skoðun Alþýðuflokks-
ins, að bærinn ætti að taka
rekstur kvikmyndahúsa í bæn-
um í sínar hendur, en þar sem
það fengist ekki samþykkt,
teldi flokkurinn rétt að sam-
þykkja tillögu, sem’ að rriestu
væri samhljóða tillögu borgar-
stjórn. Þó vildi hann setja
fleiri skilyrði fyrir leyfisveit-
ingúm. Bar: Haraldur fram eft-
irfarandi viðbótartillögu við til-:
lögu bórgarstjóra: „Leyfin veit-
ist aðeins til ákveðins tíma, et
eigi sé lengri en 20 ár. Þó falla
leyfin niður fyrr, ef bæjar-
stjórn samþykkir að taka í sín-
ar hendur kvikmyndasýningar í
bænum, enda hafi þá bæjar-
ALhY®yjBL4®JM
Föstudagur 2. júní 1944..
ems og
Ákveðíð að leifa stuðnings ríkisstiórnarinnar
SbúÖiniar veröa í steinsteyptym samfeld-
um bygging^m
GAMALT og nýtt baráttumál Alþýðuflokksins sigraði á
fundi bæjarstjórnar í gærkveldi. Bæjarstjórnin sam-
þykkti með samhljóða atkvæðxnn að beita sér fyrir því að
byggðar yrðu 100 eins og tveggja herbergja íbúðir í bænum.
Mál þetta <hefir hvað eftir annað verið borið fram í bæj-
arstjóm af Alþýðuflokknum t. d. í vetur við samningu fjár-
hagsáætlunarinnar en var vísað til byggmgarmálanefndar og
síðast um leið og samþykkt var útsvarshækkunin en fékkst
þá ekki samþykkt.
Fyrir alliöngu var skipuð
fimim manna byggingarmála-
nefnd af bæjarstjórn. Voru í
benni fulltrúar allra flo-kka.
Nefndin hefir fyrir nokkru skil
að ítarlegu áliti og bar fram í
þtví eftirfarandi tillögu:
„Nefndin lítur svo á, að
bænum beri nauðsyn til að
hafa ávallt nokkurt húsnæði
handa fólki því, er stendur á
götunni, ef svo má segja og
ekki er sjálft þess umkomið
að útvega sér húsnæði, og
leggur því til, að bærinn láti
á næstunni reisa um 100 í-
búðir 1 og 2ja herbergja á-
samt sjálfsögðum þægindum,
svo sem eldhúsi, salerni með
steypuhaði, svölum, þvotta-
og þurrkhúsi og nægilegum
geymslum, í sambyggðum 3ja
hæða húsum, og leiga út þess
ar íbúðir. Auk þess telur
nefndin æskilegt, að bærinn
aðstoðaði efnalitla einstakl-
inga í húsnæðisvandræðun-
um til að byggja íhúðarhús,
með því að útvega þeim hag-
feldari lán en nú tíðkast, ef
þeir geta sjálfir lagt fram á
kveðinn t. d. V/—V3 hluta
byggingarkostnaðar, enda
verði tryggilega frá því geng
ið að slík hús geti ekki gengið
kaupum og sölum kvaðar-
laust. Einnig gæti komið til
mála að bærinn gengist fyrir
stofnun hyggingafélaga á svip
uðum grundvelli og hér var
lýst, eða aðstoða starfandi
byggingarfélög til að halda
byggingarstarfsemi sinni á-
fram.
Með tilliti til byggingar-
kostnaðar telur nefndin mun
hagkvæmara fyrir bæinn að
byggja varanleg íbúðarhús,
en að byggja bráðahirgðahús,
sem samkvæmt útreikningi
mundu kosta allt að % af
verði varanlegra húsa.
Verði hafizt handa um
byggingu samhyggðra 3ja
hæða húsa, vill nefndin henda
á lóðir við Skúlagötu, austur
af Mjölnisvegi, sem heppileg
an stað.“
Á fundinum í gærkveldi,
stjórn rétt og skyldu til að
kaupa sýningartækin fyrir maL
vérð og fasteignir, sem nota
þárf til kvikmyndasýninganna
fyrir verð, er miðist við aö eign
ir þessar befðu verið afskrifaS-
ar á 20 árum.“
Borgarstjóri óskaði eftir því
að maliriú ýrði vísað til bæjar-
ráðs afíur — og var það gert.
ræddu þeir um þetta mál, Jón
Axel Péturason, Sigfús Sigur-
hjartarson og Jakob Möller.
Þeir mínntust allir á hið hörmu-
lega ástand sem ríkir í húsnæð-
ismálum Reykjavíkur, og sagði
Jón til dæmis, að það væri
ekki aðeins siðferðileg skylda
bæjarstjórnar, að hefjast handa
gegn þessu ægilega böli, heldur
væri það og heilbrigðismál og
að tillaga byggingamálanefndar
yrði samþykkt að viðbættri
eftirfarandi tillögu: „Jafnframt
samþykkir bæjarstjórn að skora
á alþingi, -að leggja fram fé til
bygginga þessara að jöfnu við
bæinn, enda verði þær þá sam-
eign ríkis og bæjar.“ Jakob
Möller bar fram eftirfarandi
brey tingartillögu:
„Bæjarstjóm samþykkir að
beita sér fyrir því að byggS-
ar verði alls 100 eins og
tveggja herbergja íbúðir úr
steynsteypu í sambyggðum
byggingum og felur hæjar-
ráði að hef ja undirbúning að
framkvæmdum. — Jafn-
framt felur bæjarsíjóm hæj-
arráði að leita eftir þátttöku
ríkisins í þessum og öðrxan
framkvæmdum, er bæjar-
stjóm kann að gera til úr-
lausnar húsnæðisvandræðim-
un hér í bænum.“
Frh. ó 7. síðu.
Key hersihöf ðingi.
Key hershöfðingi
Fær heiSursmerkiS
Merif".
,The Legion of
T
ILKYNNT var í aðal-
bækistöðvum Banda-
ríkjahersins hér í gær, að-
Roosevelt forseti hefði sæmt
William S. Key hershöfð-
ingja, yfirmann Bandaríkja-
hersins á íslandi, heiðurs-
merkinu „The Legion of Mer
it<£.
Var hann sæmdur þessu virð-
ingarmerki fyrir frábært starf
er hann var yfirmaður allrár
amerísku herlögregluniiar í Ev-
rópu frá 29. október 1942 til
29. maí 1943. Samræmdi hers-
höfðinginn starf hinna einstökn
deilda lögreglunnar, og vann
mjög að aukinni menntun lög-
reglumanna. Þá annaðist hannt
meðferð og flutning mörg þús-
und herfanga.
P*rh. á 7. síðu.
n
,Wasiiisigt@ii 11 m síkilrsaftíiM:
Vinátía og góðviiji U. S. Á. fyfgja
li í
Frá utanníkiismiálaráSu-
neytinu hefir blaðinu bor
izt eftirfarandi:
11 TlSHINGTON Post“ birti
* » 31. maí ritstjórnargrein
undir fyrirsögninni „Velkom
ið ísland“.
Segir svo 1 greininni:
„íslenzka þjóðin getur litið
um öxl yfir lýðræðissögu sem
er meira en 2V2 öld eldri en
„Magna Gharta“ (rétt.imdaskrá
Breta). Fulltrúasarnkoma þeirra,
alþingi, var stofnað fyrir meira
en 1000 árum. Það var því í
samræmi við sögu þeirra að Ihift
ir frelsisunnandi fbúar, lands-
iris ákváðu að gera ekki endan-
lega ákvörðun um stjórnmála-
lgga framtíð íslands fyrr en þjóð
inni hefði verið gefið tækifæri
til að greiða þjóðaratkvæði. Sér
stakíega var það lagt fyrir þjóð-
ina hvort rjufa ætti hin fornu
ibond^ við Dani eða fara eigin leið
ir sem sjálfstætt lýðveldi.
í rauninni hefir ísland verið
fullkomlega sjálfstætt ríki síð-
an 1918, og hafa einu tengslin
við Dani verið þau, að konun,gur
Dana hefir jafnframt verið kon
ungur íslands — persónusam-
band —.
Finnland hafði svipao sam-
band á ýrrusum tímum við Svf-
þjóð og Rússland. Noregur hafði
líkt samband við Svíþjóð áður
en hann öðlaöist sjálfstæði, og
meðal meðlima brezku þjóðar-
innar byggjast tengslin á sam-
eiginlegum konungi. Eftir að
nazistar höfðu lagt undir sig
Danmörku 1,940, sámlþykkti al-
þim,gi að lýsa yíir saTnlbandsslit-
um við Danmörku og taka í síu
ar hendur konungisvaldið. ís-
lenzka íþjóðin er nú í iþann veg-
inn að stiíga loka.skrefið með yfir
gnæfandi meiri hluta atkvæða.
Lýsí verður yfir stofnun ís-
lenzk lýðveldis. Vinátta og
góðvilji systurlýðveldisinS,
iíandaríkjanna, fylgja ís-
íenzku þjóðinni í ákvörðun-
um hennar.“