Alþýðublaðið - 01.08.1944, Blaðsíða 6

AIJfrTOUBLAÐjÐ
1. ágúfit 1944
Tveir sendiherrar.
Andrei Gromyko, sendiherra Rússa, og Lord Halifax, sendi-
herra Brefa, í Washington, á leið til utanríkismálaráðuneyt-
isins til fundar við Cordell Hull.
Fivnmtugtir:
Valdimar Sigurðsson.
Oskemmtilegur rekkjunautur
Prh. af 5. síöu.
hinn dofna fót minn og réðst
þegar í stað á félaga minn, sem
vaknaði af bragði og kunni
þessu atferli mínu í meira lagi
illa.
Eg var enn mállaus af ótta,
en benti á óargadýrið, sem nú
var einmitt að hverfa út um
gluggann. Höggormurinn var
nær tveggja metra langur, og
mér heyrðist ég heyra hljóð, er
minnti helzt á glamur.
Félagi minn þaut á fætur og
kveikti ljósið. Eg strauk hinn
dofna fót minn og fylgdist með
honum út að glugganum. En
þá var höggormurinn horfinn,
og hvergi var lífvera sjáanleg.
Mánaskiþifi Ivsti \ húáiljðina
til hægri, en vinstra rnegin var
Meðfram gervolíu glstihúsínu
hafði verið komið fyrir palli
jafnháum glugganum. Mér
■ sýndist ég sjá eitthvað hreyfast
í myrkrinu úti á pallinum, en
var ekki fullviss þess, að svo
væri.
Félagi minn hló að mér og
t'aídi, að mig hefði dreymt
þetta. Raunar hafði honum
sjálfum sýnst hann sjá högg-
orm úti við gluggann, en taldi
að þar hefði veriö um að ræða
sefjun af mínum völdum. —
Þegar ég tók að jafna mig, fór
ég sjálfur að trúa því, að hann
befði satt að mæla, og ég hefði
komizt í kynni við martröð en
ekki raunverulegan og lifandi
höggorm.
Báðir hinir gestirnir höfðu
nú vaknað, og annar þeirra,
lágvaxinn maður og hold-
grannur, sem ég vissi ekki,
’.verrar þjóðar var, spurði á
bjagaðri ensku, hvað á seyði
væri. Eg sagði honum söguna
af höggorminum.
„Já, hann, svaraði maðurinn
og glotti viðurstyggilega. —
„Hann er meinlaus eins og
köttur. Þetta er taminn högg-
ormur, sem veitingakonan okk
ár á, og hún ann honum eins og
væri hann augasteinn hennar.
Hann hefur aúðvitað strokið út
frá henni og farið í skemmtiför.
Þess eru svo sem dæmin um
hann. Hann er óskaðlegur í
fyllsta máta.“
Þeir þremenningarnir hlógu
allir dátt að mér.
En mér var ekki hlátur í hug.
Það, sem fyrir mig hafði borið,
var jafn áþreifanlegt og jafn-
' framt uggvænlegt eins og hefði
höggormur þessi verið mann-
skætt óargadýr. Eftir þetta var
ég hræddur við alla höggorma
langa hríð.
Það var því ekki undarlegt,
þótt mér brygði í brún, er ég
gekk út á götuna morguninn
eftir að loknum snæðingi, þeg-
ar höggormur þessi féll allt í
einu fyrir fætur mér. Hann lá
þar grafkyr í roti eftir fallið.
Eg opnaði dyrnar og kallaði
á veitingakonuna. Henni varð
hverft við, þegar hún sá högg-
orminn sinn liggja þarna hreyf-
ingarlausan, ef til vill dauðan.
Hún tók hann í faðm sér og
gasldi við hann eins og væri
hún með kettling handa milli
qg bar hann inn í húsið. Eg
_ vonaði, að höggormurinn hefði
beðið bana af fallinu af efri
hæðinni.
En því var ekki að fagna. Eg
sá hann oft eftir þetta við hina
beztu heilsu. Hann hringaði sig
þá um hné veitingakonunnar,
háls eða handleggi, er hún sat
við prjóna sína bak við skenki-
borðið. En ég gat ekki varizt
þeirri hugsun, að hér væri um
að ræðá meira en lítið furðu-
legt húsdýr.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. af 4. síðu.
það lýsa sér í bættu heilsufari al-
þjóðar.
Það þarf því að koma upp nokkr
um hraðfrystihúsum í þeim hverf-
um og sveitum, sem bezt eru fall
in til garðræktar og auka þar garð
ræktunina eins og hægt er. Síðan
má flytja vöruna frysta á mark-
aðinn eftir hentugleikum.“
Allt eru þetta vissulega orð í
tíma töluð. Framtíð landbún-
aðarins er undir því komin, að
framleiðsluháttum hans verði
breytt verulega og þeir sam-
hæfðir nýjum tíma og nýjum
kröfum.
Skátabókin
fyrri hluti er komin út í auk-
inni og breyttri útgáfu. TJtgefandi
er Bandalag ísl. skáta. Fjallar bók-
in aðallega um almennu skátapróf-
in og flytur ýmsar myndir og teikn
ingar.
ÞANN 22. f. m. átti Valdi-
mar Sigurðssön fimmtíu
ára afmæli. Eg var þá ekki í
bænum og gat því ekki óskað
honum persónulega til ham-
ingju. En við þessi tímamót í
lífi hans, rifjuðust upp fyrir
mér margar góðar endurminn-
ingar frá samstarfi við hann.
Ég hef kynnzt og starfað með
mörgum ágætum mönnum, en
mest og lengst með verka-
mönnum. Það er nú ekki venja,
að persónulega sé mikið.um þá
ritað, þó að þeir eigi einhverja
merkisdaga. Segi ég það ekki
öðrum fremur en sjálfum mér
til ámrrdis. En til þessa liggja
ýmsar ástæður, m. a. þær, að
þeir hafa látið öðrum fremur
lítið yfir sér, og þeirra merkis-
dagar því ekki á allra vitund.
Annars áttu þessar línur að
vera um Valdimar. Hann má
heita innfæddur Reykvíkingur.
Kom hingað til bæjarins sex
ára, og hefur átt hér heima.
síðan. Eg kynntist Valdimar
ungum fyrst í félagslegri starf-
semi, en síðar nánara og meir
og þá í sambandi við störf
hans. Valdimar lærði skósmíða
iðn, en hvarf fíjótt frá því og
tók að stunda daglaunavinnu.
Á árunum 1915—1916 vann
hann með mér, ásamt hópi
ungra og vaskra drengja. Eg
minnist þeirra hinna með á-
nægju. Það var skemmtilegt að
vinna með ungum, dugandi
mönnum. Engum þeirra vil ég
gera rangt til eða mismeta. En
ég tel mig ekki gera það, þótt
ég telji, að Valdimar hafi ver-
ið þar í fremstu röð, sem stárfs
maður. Og í stundvísi og skyldu
rækni og trúmennsku, tók
honum enginp fram, þó telja
mætti hóp þennan einvalalið.
Þetta voru glaðlyndir og góðir
félagar og var Valdimar þar
enginn eftirbátur. Síðar fékk
ég tækifæri til að reyna störf
Valdimars á fleiri sviðum. Með
an ég hafði umsjón Templara-
hússins með höndum var Valdi-
mar þar húsvörður, og bjó í
húsinu. Seinna Var hann við
dyragæzlu og umsjón við Iðnó,
eftir að ég tók við því til um-
sjónar. Við bæði þessi störf, og
þó alveg sérstaklega við það
fyrrnefnda, reyndi mjög á festu
og samviskusemi hans. Á því
byggðist það, að hægt væri að
halda uppi góðri reglu. Og
Valdimar reyndist því vaxinn.
Hann var til þess, sem annarra
starfa, nógu ákveðinn og
skyldurækinn. Það var, og er
líklega enn, reynt ýmsum ráð-
um að beita til þess, að komast
inn í samkomuhúsin, þó að-
göngumiða vanti. Stundum hef-
ur verið talið hægt að hafa
aura upp úr hjálpsemi í þeim
efnum. En það voru engin þau
ráð til, sem gátu fengið Valdi-
mar til að bregðast skyldu
sinni. Jafnhliða því, sem hann
starfaði við Templarahúsið,
vann hann hjá „Sameinaða“
— aðallega við pakkhússtörf.
Þetta voru ósamstæð störf. En
verkstjórinn, G. Nielsen, sem
lengst var þar verkstjóri og
umsjónarmaður og margir
þekktu að góðu, kunni vel að
meta störf Valdimars. Nóg sönn-
un fyrir áliti hans á honum
var það, að hann fól honum
oft umsjón og verkstjórn, þeg-
ar hann þurfti slíkrar aðstoðar
við, sem oft var, og árum kam-
an vann Valdimar við hlið
Nielsen. Það lætur að líkum,
þegar um annan eins starfs- og
atorkumanna sem Valdknar
var, er að ræða, að það hafi
verið honum ærin raun, að
missa heilsuna, og hindrast frá
störfum árum saman, og reynd-
ar um ófyrirsjáanlegan tíma,
ef til vill ævilangt, frá þeim
'n
Bandaríkjanna
Frh. á 4. síðu.
nauðsynlegt ér að hafa slíkan
rétt til þess að úrskurða,
hvernig skilja beri eitt eða
annað í stjórnarskránni, því að
í henni er ekki séð fyrir eistök-
um málum nema að litlu leyti,
og svo hafa breyttar aðstæður
breytt viðhorf í för með sér.
Það er því ekki einkennilegt,
að það er ein mesta virðingar-
staða Bandaríkjanna að vera
einn af ,gömlu mönnunum níu‘
eins og dómarar réttarins eru
oft kallaðir.
Stjórnarskráin er aðeins í 7
köflum. En við hana hafa verið
gerðar 21 breytingar. Það er
erfitt að breyta stjórnarskránni
því að ekki aðeins þarf sam-
þykki þingsins, heldur og %
af hinum 48 ríkjum landsins að
auki. Það er því ekki hægt fyr-
ir hvaða þing sem er (og mörg
þeirra fá skrýtnar flugur í höf-
uðið) að breýta grundvallarlög-
um landsins.
Fyrstu tíu breytingartillögur
eða réttara sagt viðbætur við
stjórnarskrána eru hin svokalj-
aða réttindaskrá eða „Bill of
Rights.“ Þar' er borgurum
landsins lofað trúfrelsi, rit-
frelsi, málfrelsi, lögsókn til
dóma o. fl. Koma þar fram flest
þau réttindi, sem borgarar
landa eiga heimtingu á, þarna
sem fyrr löngu áður en slíkt
kom fram annars staðar.
Það kostaði baráttu að fá
stjórnarskrána samþykkta og
Bandaríkjamenn líta alls ekki
á hana sem hin tíu boðorð, ó-
breytanleg eða óbætanleg. Þeir
hafa að vísu gert þá skissu að
margra hyggju að breyta ekki
stjórnarskránni lítillega í sam-
ræmi við breytta tíma og
breyttar aðstæður. En þeim er
þetta mörgum hverjum ljóst
og margar tillögur um stjór-
breytingar hafa komið fram.
í augum almúgamannsins, er
þó þetta skjal, sem hann Veit
svo líttið um, næstum heillagt.
Og það er ekki einkennilegt, að
það skuli vera það, því að
stjórnarskráiri hefur reynzt
fram úr öllum vonum vel: og
Bandaríkin hafa vaxið og dafn-
að undir henni. Þeir byggðu
betur en þeir vissu af, spek-
ingarnir 1787.
störfum, sem hann var van-
astur að vinna, og öruggur um
lífisstarf við. Þessa raun hef-
ur hann mátt þola, því hann
fékk lömunarveiki á því stigi,
að hann hefur ekki fengið þann
bata, sem til þurfti, að hann
gæti stundað svo erfið störf,
sem hann áður stundaði. Og
raunir hans voru ekki þar með
búnar, því aðra raun, sem var
sjúkdóminum, ef til vill litlu
léttari, varð hann að þola, þeg-
ar batinn loks var kominn vel
á veg. Það er því víst, að Valdi-
mar hefir þunft á þeim eigin-
leikum að halda, sem til þess
þurfa, að bera sjúkdóma og
raunir með karlmennsku, og
mér sýnist honum hafa tekizt
það furðu vel, eins og annað.
Valdimar Sigurðsson á marga
góða kunningja, sem kunna að
meta störf hans, og eru hqn-
um þakklátir fyrir þau og fýr-
ir einlægni hans og drengskap.
Eg tel mig einn. þeirra, og ég
óska honum allra heilla á ó-
komnum tímum. Og sér í lagi
þess, að hann fái það góða
heilsu, að hans ágætu starfs-
kraftar fái notið sín við einhver
störf, sem við hans hæfi eru.
Því af slíkum starfsmönnum
sem Valdimar var, er aldrei
nóg.
Felix Guðmundsson.
Kaffibollar,
Djupir diskar,
Steikarföt,
Kartöfluföt,
Sósukönnur,
Kaffikönnur o. fl.
Héðinshöfði h.f.
Aðalstræti 6 B. — Sími 4958
KnaftspymuBTió! Reykjavíkur:
T7' nattspyrnumót Reykjavík-
ur — Reykjavíkurmótið
— eins og það er venjulega
nefnt, hófst s 1. fimmtudags-
kvöld með leik miÉi Vals og
Víkings. Fóru leikar svo, að Val
ur gerði 3 mörk, en sigraði með
2:1.
Knattspyrnumót Reykjavík-
ur er annað merkasta mót í
knattspyrnu hér á landi. Væri
því ekki ástæðulaust að mót
þetta væri sett með nokkurrí
viðhöfn, eða með líku sniði og
Knattspyrnumót íslands i sum
ar, en því var ekki að fagna að
þessu sinni.
Um kl. 8.30 hlupu keppend-
ur Vals og Víkings inn á leik-
vanginn, fylktu liði til leiks og
mótið hófst þar með.
Eftir leik þessara sömu félaga
á íslandsmótinu að dæma,
munu flestir hafa búist við
fjörugum og skemmtilegum
leik nú, en þessi leikur vaa*
livergi nærri eins góður og leik
urinn í vor og virtist það ljóst
að æfingar frá því á íslands-
mótinu hafa ekki verið um of.
Þess má þó þegar geta, að Val-
ur hafði ekki þeirri sömu p'óðu
og annáluðu vörn sinni á að
skipa í þessum leik og undan-
farið, nýr v. bakv. kom nú í
Frímanns og v. útv. var einnig
nýr maður sem kom í stað An-
tons, enda sá á því að vörnin
var hvergi nærri eins örugg og
hún átti að sér.
Þægileg gola var, sem stóð
beint á mark. Kaus Víkingur að
leika með golunni. Valsmenn
hófu þegar sókn, sem þó ekkí
leiddi til neinna viðburða, þó
nærri lægi, vegna staðsetning-
argalla bakvarða Víkings. Aft-
ur nær Valur góðri sókn, sem.
þó virtist ekki beint hættuleg,
og aftur bregzt bakvörðum
Víkings bogalistin í staðsetn-
ingu, með þeim afléiðingúm, að
v. útfrh. Vals, Ellert fær hina
ákjósanlegustu aðstöðu fyrir
opnu marki, enda skorar hann
næsta auðveldlega, fékk mark-
vörður Víkings, sem er hinn
snjallasti, eins og kunnugt er,
ekki aðgert, 1:0 fyrir Val.
Við þetta færðist fjör mikið
í Víkingana og ihugðust þeir að
jafna metin snarlega ,en þó
mark Vals væri æði oft ,í ihættu,
tókst þeim ekki að skora, en oít
skall hurð nærri hælurn, eins og
t. d. þegar Ingi Pális., sem er
brúðsnjall leikmaður, skaut
marki Vals föstu skoti, hnitmið-
uðu, niður við jörð og í bláhorn-
ið, en Hermann var á verði og
með því að varpa sér með eld-
ingarhraða endilöngum, tókst
bonum að góma knöttinn. Var
þetta frábærilega vel gert, ihvort
tveggja, skotið og vörnin.
Nœrri lá við slysamanki hjá
Val með þeim hætti, að v. bakv.
hyggst að gefa markverði knött
inn, en það var svo ónákvæmt
— að nærri lá við að markverði
tækist ekki að handsama hann.
Þegar 'háMIeikur var rúmlega
hálfnaður, tókst Víking að
kvitta það þannig: Miðframv.